در سال ۱۹۳۶ دولت اتحاد جماهیر شوروی به زنان این کشور حقوق بی سابقه ای داد:: کمک هزینه های سخاوتمندانه، مهدکودک های رایگان، مرخصی های زایمان با پرداخت حقوق و غیره. مردان نیز موظف به پرداخت نفقه به کودکان پس از طلاق شدند. در همین زمان بود که سقط جنین ممنوع اعلام گردید. مقامات نمی دانستند و نمی توانستند تصور کند که این اشتباه مهلک چه پیامدهایی خواهد داشت. مردان نیز تحت فشار قرار گرفتند و موظف به پرداخت هزینه های زندگی کودک پس از طلاق کرده بودند. سقط جنین ممنوع شده بود و حکومت حتی نمی توانست تصور کند این اشتباه سرنوشت ساز چه عواقبی خواهد داشت؟ چناره سیداحمداوا کارشناس علوم سنتی می گوید در هر گوشه از کره زمین؛ زنان روش خلاق و خاصی برای رهایی از شر بارداری ناخواسته دارند. زنان قرقیزستان نیز از این قاعده مستثنی نبودند: آنها مدت ها قبل از ظهور اتحاد شوروی سقط جنین داشتند.
چناره سیداحمداو کارشناس علوم سنتی
"در جامعه قرقیز مایه ننگ بود که یک دختر قبل از ازدواج باردار شود. جنین به روش قدیمی دفع می شد : جوشانده گیاه های مختلفی را می خوردند و نوزاد را به طور مخفیانه به دنیا می آوردند و به بستگانی که بچه نداشتند؛ می دادند."
دولت اتحاد شوروی با سقط جنین مخالف بود و آن راپدیده ای غیر اخلاقی می دانست. با این حال بسیاری از زنان سعی کردند به تنهایی و یا با کمک ماماها خود را از شر بچه خلاص کنند و البته این کار آسیب ها و صدماتی برای خود آنان نیز داشت.
در سال ۱۹۲۰ قانون جدیدی وضع شد: " از این پس زنان اتحاد جماهیر شوروی می توانند بارداری خود را در مطب پزشکان بطور رایگان خاتمه دهند".
ا. کلاودیئنکو پزشک زنان در سال ۱۹۳۶:
"این قانون لازم بود تا زنان را از زیر زمین، از دست های کثیف مادربزرگ ها و شفابخوارها بیرون آوریم و آنها را به اتاق ها و تخت های تمیز بیمارستان ها و بخش های جراحی منتقل کنیم. "
به گفته این پزشک، زنان؛ دیگر به سقط جنین به عنوان یک کار بی خطر نگاه می کردند.
در آن زمان امکانات پیشگیری ازبارداری ناخواسته وجود نداشت در سال های ۱۹۲۰ در یک خانواده معمولی قرقیزی بطور میانگین ۶ بچه وجود داشت.
علاوه بر این؛ مردم جمهوری سوسیالیستی قرقیزستان دچار بیماری های مقاربتی بوده اند. در سال ۱۹۳۵ بر اساس آمار معاینات پزشکی؛ ۶۰ هزار نفر به بیماری های مقاربتی مبتلا شده بودند.
۴ درصد جمعیت کشور سیفیلیس، ۳.۴ درصد جمعیت سوزاک و ۲ درصد جمعی سایر بیماری های مقاربتی داشتند.
بیماری های مقاربتی در قرقیزستان
- سال ۱۹۳۶ – ۴ درصد جمعیت کشور
- سال ۲۰۱۸ – ۰.۰۱ درصد جمعیت کشور
سوزاک
- سال ۱۹۳۶ – ۳.۴ درصد جمعیت کشور
- سال ۲۰۱۸ – ۰.۰۰۳ درصد جمعیت کشور
ضمن اینکه زنان قرقیزی به طور مرتب اقدام به سقط جنین می کردند طوری که بعضا تعداد سقط های جنین در یک نفر به بیش از ۱۰ نیز می رسید. همچنین روزنامه های آن زمان در مورد زنی نوشتند که در ۲۶ سالگی تنها یک بچه داشت.
یکی از روزنامه های محلی در باره اش اینگونه تیتر کرده بود:
"- او بهمراه همسرش در یک مزرعه جمعی( کالخوز) ا زندگی و کار می کند و تنها یک بچه دارد. آنها از لحاظ مالی تامین هستند و هیچ مشکلی ندارند. گاو، گوسفند، مرغ دارند ولی نمی خواهند بچه تربیت کنند. او تا به حال ۷ بار
سقط جنین کرده و به پیرزن تبدیل شده است. همیشه درد دارد و هیچوقت سرگرمی و خوشحالی نخواهی دید."
علاوه بر این؛ میزان مرگ و میر نوزادان در آن زمان بسیار بالابود: در سال های ۱۹۲۰ در قرقیزستان شوروی از هر ۵ نوزاد یکی می مردند. به دلیل تلفات زیاد در جنگ جهانی اول و جنگ داخلی دولت نیاز داشت هر چه سریعتر با افزایش موالید این خلا را جبران کند.
دولت برای نیل به این هدف بتدریج کارها را محکم می کند: اول در صورتی که از دوره بارداری سه ماه گذشته باشد سقط جنین ممنوع است. اقدام دوم این بود که برای هر عمل سقط جنین بصورت قانونی بایستی ۵۰ روبل پرداخت می شد ( با پول امروز ۲۳۰۰ صوم یا ۳۳ دلار).
در سال ۱۹۳۶ قانون ممنوعیت کامل سقط جنین به تصویب رسید. از این به بعد زنان تنها با دلایل و مستندات پزشکی می توانستند نسبت به قطع حاملگی اقدام نمایند.
بر اساس قانون جدید، هر پزشکی که اقدام به سقط جنین بکند به یک تا دو سال زندان محکوم می شد. برای افرادی هم که تحصیل و تخصص پزشکی نداشته و اقدام به سقط جنین می کردند برای آنها نیز ۳ سال محکومیت زندان پیش بینی شده بود. مسئولان همسران را نیز فراموش نکرده بودند ؛ همسرانی که همسرانشان را برای سقط جنین مجبور می کردند. جریمه اینها هم طبق قانون تحمل دو سال زندان بود.
ولی مجازات در نظر گرفته شده برای زنانی که اقدام به سقط جنین می کردند؛ کاملا خفیف بود. برای یک بار اقدام به سقط جنین مجازات عمومی در نظر گرفته شده بود ولی اگر این کار تکرار می شد فرد مورد نظر به پرداخت ۳۰۰ روبل (با پول امروز حدود ۱۴ هزار صوم یا ۱۹۸ دلار) جریمه و محکوم می شد.
روزنامه های آن زمان می نوشتند: "دیگر کسی بهانه نیاورد که گویی شوهر فرزند نمی خواهد! دولت چنین مردی را فرا می خواند و او را مجبور خواهد کرد نسبت به خانواده اش احساس مسئولیت کند و به سلامتی زن و اولادش برسد. در بیشتر موارد فکر و هوس در مورد سقط جنین مربوط به مردان است. مردان این تیپی که زنان خود را مجبور به سقط جنین می کنند زود از دنیا می روند."
بنظر می رسید دولت همه چیز را پیش بینی کرده است: زنان همراه با ممنوعیت سقط جنین، حقوق بی سابقه ای دریافت می کردند. در تمام کشور زایشگاه ها و بیمارستان های زنان و زایمان و مهدکودک ها با خدمات کاملا رایگان احداث گردید.
کسی حق نداشت زن باردار را از کار برکنار کند و برای این کارکنان ۴ ماه مرخصی حاملگی با پرداخت حقوق تعلق می گرفت. دولت در تربیت و بزرگ کردن نوزاد نیز به خانواده ها کمک و مساعدت می کرد: برای هر مادر جوان بابت لباس های نوزاد ماهانه ۴۵ روبل (حدود ۲ هزار صوم) و بابت تغذیه نوزاد نیز ۱۰ روبل اختصاص می داد.
همچنین همسر خانواده حق نداشت زنش را با بچه هایش ترک کند و خودش به شهری دیگر نقل مکان کند. برای نخستین بار در تاریخ مردان قرقیز موظف به حمایت از کودک می شدند. این حمایت دقیقا مثل حمایت های امروز بود: برای یک بچه یک چهارم حقوق ماهانه، برای دو بچه- یک سوم حقوق ماهانه و برای سه یا بیشتر- نصف درآمد و حقوق ماهانه.
مردی که از نگهداری فرزندان سر باز می زد می توانست به چند سال زندان محکوم شود.حتی برای طلاق و متارکه نیز بایستی جریمه ای را پرداخت می کرد. کسانی که اولین بار از هم جدا می شدند بایستی ۵۰ روبل (حدود ۲۳۰۰ صوم) به دولت پرداخت می کردند. جریمه طلاق مجدد ۱۵۰ روبل (حدود ۷ هزار صوم) و طلاق های بعدی ۳۰۰ روبل بود.
- در زمان شوروی نشان" مادر قهرمان" به زنانی تعلق می گرفت که ۱۰ فرزند و یا بیشتر از آن داشته باشند.
- امروزه نشان " مادر قهرمان " به زنان دارای ۷ فرزند و بیشتر داده می شود.
زنان در آن زمان به طور متوسط ۷ فرزند داشتند. مادران کثیر الاولاد کمک های زیادی از طرف دولت دریافت می کردند. در روزنامه ها و نشریات نام زایتوخان موسی یوا همچنان حفظ شده است ؛ همو که مادر ده فرزند بوده است. . او سالانه از دولت ۶ هزار روبل (حدود ۲۷۷۷۱۴ صوم یا ۴ هزار دلار) دریافت می کرد. به نظر می رسید که قوانین جدید مسئله سقط جنین را کاملا از بین می برد. ولی آزمایشی که حدود ۲۰ سال طول کشید، موفق نشد: دوران سقط غیرقانونی شروع شد.
در اواخر سال های ۱۹۳۰ جمعیت شهر فرونزه (بیشکک کنونی)کمتر از ۱۰۰ هزار نفر بود. هر روز تقریبا ۷ زن پس از سقط غیرقانونی در بیمارستان ها بستری می شد.
ا. کلاودیئنکو پزشک زنان بیمارستان دولتی در سال ۱۹۳۶ نوشته است:
"بخش زنان بیمارستان شهر فرونزه پر از کارهای مخفی بوده است. شب و روز مراجعه می کردند. خانم های که سقط جنین می کردند نمی دانستند که امکان دارد بخاطر این کار تا آخر زندگی شان مریض و یا معلول بشوند و حتی بمیرند."
در قرقیزستان دوره شوروی پزشکان، پرستاران و حتی افرادی که تخصص و دستی در امور وعلوم پزشکی نداشتند در حوزه سقط جنین فعالیت می کردند.
در روزنامه های ان زمان گزارش هایی در خصوص دو کارمند آشپزخانه منتشر شده بود که در خانه های خود به زنان در انجام سقط جنین کمک می کردند. یکی از مراجعه کنندگان در حین سقط جان خود را از دست داده بود و جنایتکاران به تحمل ۵ سال زندان محکوم شدند.
کسانی که بطور پنهانی اقدام به سقط جنین می کردند به بیماری های مختلف دچار می شدند و مجبور بودند به بیمارستان ها مراجعه کنند. بازداشت افرادی که در حوزه سقط جنین جنایتی فعالیت می کردند امکان پذیر نبود چون زنان هنگام مراجعه به بیمارستان بهانه های دیگر بیماری خود را می آوردند و در مورد آنان هیچ حرفی نمی زدند.حتی در اواخر سال های ۱۹۳۰ پس از در دسترس قرار گرفتن امکانات پیشگیری نیز وضعیت تغییر نیافت. داروهای ضد بارداری در داروخانه ها بسیار ارزان و در دسترس بود ولی مردان از آن ها استفاده نمی کردند و زنان مجبور بودند باز هم بطور پنهانی اقدام به سقط جنین کنند.
اطلاعات و گزارش های مربوط به سقط جنین های جنایتی فاش نشده است و معلوم نیست چه تعدادی در نتیجه آن دچار مشکل و آسیب شده اند. ضمن اینکه در کشور زاد و ولد کاهش می یافت: اگر قبلا تعداد بچه در یک خانواده معمولی ۸ نفر بود در سال ۱۹۵۵ این تعداد به ۵ نفر کاهش یافت.
گالینا چیرکینا پزشک زنان اعلام کرد که سخنرانی مشهورترین پزشک زنان در نشست اعضای حزب کمونیست شوروی بسیار تاثیر گذاشت. او به مقامات شیشه وحشتناکی را نشان داد که توی آن رحمی که پیاز در آن جوانه زده بود قرار داشت.
گالینا چیزکینا، مشهورترین پزشک زنان روسیه
پزشکان مرتبا مسئله قانونی کردن سقط جنین را مطرح می کردند و تنها در این صورت بود که می شد سلامتی زن را برای حاملگی آینده حفظ کرد. در سال ۱۹۵۵ قانون ممنوعیت سقط جنین لغو شد.
لایل توسعه اماکن سقط مخفی زیاد است به عنوان مثال، ممنوعیت بر زنان شوهردار و زنان ثروتمند، ثبت در کارت پزشکی و امکان پخش اطلاع سقط جنین و غیره.
نیکلای خرامتسوف، پزشک زنان دارای تجربه بیش از ۴۰ سال از خاطرات آن دوره می گوید: "در سال های پرسترویکا زنان جوان پس از سقط جنین غیر قانونی هر روز به دست ما می رسیدند. "
نیکلای خرامتسوف، پزشک زنان دارای تجربه بیش از ۴۰ سال
وی ادامه می دهد: "در طول یک سال در شهر فرونزه (بیشکک فعلی) ۲۵۷ نفر از این دسته خانم ها به من مراجعه کردند. وقتی گزارش را به وزارت بهداشت ارائه کردم، رئیس پزشکان زنان به من حمله ور شد و گفت: چرا آبروی کشور را می بری؟ در آن زمان جمعیت شهر بیشکک حدود ۴۰۰ هزار نفر بود. پس از آن ما تنها زنانی را در گزارش ها درج می کردیم که تب بالایی داشتند".
دولت فقط در سال ۱۹۸۵ سقط جنین را قانونی کرد. از آن به بعد و امروز هم هر زن قرقیزی می تواند به طور قانونی و داوطلبانه تا ۱۲ هفته نشده اقدام به سقط جنین کند. با لغو ممنوعیت تعداد و آمارسقط جنین کاهش یافته است.
آمار سقط جنین در قرقیزستان
سال |
تعداد سقط جنین |
۱۹۹۰ |
۷۳۷۹۵ |
۱۹۹۱ |
۶۶۴۲۷ |
۱۹۹۲ |
۵۹۳۹۴ |
۱۹۹۳ |
۵۲۷۲۴ |
۱۹۹۴ |
۴۹۳۲۵ |
۱۹۹۵ |
۴۲۵۱۸ |
۱۹۹۶ |
۳۴۱۱۳ |
۱۹۹۷ |
۳۱۵۹۸ |
۱۹۹۸ |
۲۸۰۹۰ |
۱۹۹۹ |
۲۵۷۹۰ |
۲۰۰۰ |
۲۲۰۴۴ |
۲۰۰۱ |
۲۳۳۹۰ |
۲۰۰۲ |
۱۸۹۹۵ |
۲۰۰۳ |
۱۹۹۸۴ |
۲۰۰۴ |
۲۰۰۳۵ |
۲۰۰۵ |
۱۹۲۲۵ |
۲۰۰۶ |
۱۹۷۶۲ |
۲۰۰۷ |
۲۱۸۸۴ |
۲۰۰۸ |
۲۰۸۰۰ |
۲۰۰۹ |
۲۲۰۸۸ |
۲۰۱۰ |
۲۱۶۷۳ |
۲۰۱۱ |
۲۳۷۲۸ |
۲۰۱۲ |
۲۳۵۴۷ |
۲۰۱۳ |
۲۱۶۷۳ |
۲۰۱۴ |
۲۴۴۵۶ |
۲۰۱۵ |
۲۲۰۸۴ |
۲۰۱۶ |
۲۰۷۸۳ |
۲۰۱۷ |
۱۹۴۸۶ |
۲۰۱۸ |
۱۹۱۷۶ |
در سال های ۱۹۹۰ آشکارا در باره روش های استفاده از داروهای ضد بارداری کارهای توضیحاتی شروع شد و به جای ... نامناسب شوروی، ... خارجی وارد بازار شد. داروهای مختلف ضد بارداری در بازار در دسترس قرار گرفت و زنان قرقیز در مسئله بچه داری به اراده شوهرشان وابسته نشدند و همچنین شیوه سقط جنین نیز راحت و آسان شد. به گفته خرامتسوف می توان با سقط جنین و نه از طریق ممنوعیت آن مبارزه کرد. البته بهتر است اگر تمام بارداری ناخواسته نباشد. این به وسیله داروهای ضد بارداری، تربیت جنسی و رویکرد مسئولانه هر شهروند به تشکیل خانواده امکان پذیر است.
نظرسنجی: آیا به نظر شما سقط جنین در قرقیزستان ممنوع شود؟
پاسخ قبل از خواندن متن:
۲۲.۶۲ درصد- بله،
۷۷.۳۸ درصد- نه
پاسخ پس از خواندن متن:
۱۵.۰۸ درصد-بله،
۸۴.۹۲ درصد- نه
منبع:
نظر شما