مقدمه

 مناسبات همه جانبه دو کشور ایران و ایتالیا، مناسباتی تاریخی، بر مبنای ریشه های مشترک دو فرهنگ و تمدن غنی و پرقدمت ایران و ایتالیا، و از این رو مناسباتی فرهنگ محور است؛ که نقش راهبردی دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا را حساس تر ساخته و به دیپلماسی فرهنگی میراث، از حیث ریشه های تاریخی مشترک، جایگاه ویژه بخشیده؛ که این جایگاه، به دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر نیز تسری یافته و رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران در ایتالیا؛ به عنوان یگانه متولی دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در کشور میزبان، در مجموعه فعالیت های همپوشان و هم افزایی های خود، به دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا، جایگاه بنیادین داده؛ که در قالب اطلاع رسانی؛ برجسته سازی؛ یا پشتیبانی از فعالیت های مستقل بخش های دولتی و خصوصی طرف ایتالیایی؛ پیگیری و هماهنگی همکاری و هم افزایی طرفین ایرانی و ایتالیا؛ همکاری و هم افزایی مستقیم با طرف ایتالیایی؛ یا فعالیت های مستقل و... تحقق یافته؛ که نگاهی اجمالی به تاریخچه آن، ظرفیت های ساختاری این حوزه را آشکار ساخته و واکاوی ساختاری این ظرفیت ها، الگوهای راهبردی در این خصوص را ترسیم می نماید.

تندیس فردوسی - میدان فردوسی- ویلا بورگزه - رم- ایتالیا

تاریخچه و ظرفیت ها

۱-

نسخ خطی: وجود نسخه های خطی؛ یا نفیس، از آثار مکتوب مشاهیر علم و ادب ایران در مجموعه ها و کتابخانه های ایتالیا، شاخص توجهی تاریخی؛ احتمال وجود متون ترجمه و تفسیر ثانوی از آن متن؛ قرار گرفتن این مجموعه متون در شبکه ساختاری آموزشی در مراکز تحقیق و دانشگاه های ایتالیا(به ویژه در حوزه های اسلام شناسی؛ ایران شناسی؛ و زبان و ادبیات فارسی)؛ و برگزاری همایش های ملی و بین المللی؛ همکاری های بین دانشگاهی؛ و... در خصوص مشاهیر مذکور است؛ که شبکه پشتیبانِ محیطیِ دیپلماسیِ راهبردیِ میراث انسانی و مشاهیر در کشور میزبان را فراهم ساخته و علاوه بر شبکه تخصصی همکاری های بین مجموعه ای و کتابخانه ای و... در این خصوص، ظرفیت هم افزایی برای عمومیت سازی آشنایی با این مشاهیر را مهیا می سازد. به عنوان نمونه،"جرولامو[۱]"؛ و "جان باتیستا وکی یه تی[۲]"، طی سفرهای سال های(۱۶۰۷-۱۵۹۱ م.) خود به مشرق زمین، مجموعه نسخ خطی ای را با خود به ایتالیا منتقل نموده اند؛ که قدیمی ترین نسخه خطی "شاهنامه" فردوسی؛ به تاریخ کتابت ۶۱۴ ه.ق. که "جرولامو وکی یه تی" آن را در قاهره یافته بود نیز، در آن میان جای دارد. این نسخه خطی "شاهنامه" هم اکنون در کتابخانه ملی شهر فلورانس نگهداری می گردد[۳]. علاوه بر این، می توان به قدیمی ترین نسخه مصور "منطق الطیر" عطار در کتابخانه ملی شهر تورین نیز اشاره نمود[۴]. رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران پاییز ۱۳۹۴، پس از پایش و تحقیق، گزارش "نسخ خطی فارسی – اسلامی در کتابخانه ها و مجموعه های ایتالیا"؛ مشتمل بر تاریخچه اجمالی گردآوری و انتقال؛ تحقیقات منبع شناختی؛ بررسی تحلیلی فهرست نامه ها؛ و وضعیت موجود این نسخ؛ به همراه فهرست کتابخانه ها به تفکیک شهر و نسخ؛ و عناوین این نسخ خطی را، جهت تأمین اهدافی هم پوشان؛ از جمله برنامه ریزی های آتی دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر به پشتوانه این نسخ، گردآوری نموده است.

۲-

ترجمه ها و متون ثانوی: ترجمه ها؛ مشتمل بر میراث مکتوب مشاهیر؛ زندگی نامه ها؛ متون ثانوی و... نیز، ظرفیت راهبردی مؤثری در دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر محسوب می گردد؛ که در خصوص ایتالیا، علاوه بر ترجمه های لاتین قرن ۱۲ میلادی به بعد و معدود ترجمه های ایتالیایی قرون بعدی تا عصر حاضر؛ به ویژه از نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی و موج نوین ایران پژوهی در ایتالیا انجام یافته؛ که از مهم ترین نمونه های آن، ترجمه "شاهنامه" فردوسی در فاصله زمانی سال‌های ۱۸۸۹-۱۸۸۶ م. توسط "ایتالو پیتزی[۵]"(۱۹۲۰-۱۸۴۹ م.) بوده است. این ترجمه ها تا زمان حاضر نیز استمرار داشته؛ و ادبیات معاصر فارسی؛ و آثار فلاسفه اسلامی؛ متکلمین و فقها؛ عرفا؛ و ... را نیز در برگرفته؛ که رایزنی فرهنگی با مشارکت در ترجمه و انتشار بالغ بر۱۶۰ عنوان کتاب؛ که بخش قابل اعتنایی از آن، ترجمه و نشر میراث مکتوب مشاهیر ایرانی – اسلامی؛ یا معرفی ایشان بوده؛ علاوه بر تأمین منابع مکتوب آشنایی مخاطب ایتالیایی با این میراث انسانی، زمینه راهبردهای تکمیلی دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر در کشور میزبان، به پشتوانه این منابع را نیز، فراهم ساخته است.

۳- دوره های دانشگاهی؛ فعالیت مراکز فرهنگی و تحقیقاتی و برگزاری نشست ها و همایش ها: برگزاری دوره های دانشگاهی؛ به ویژه در رشته های ایران شناسی؛ اسلام شناسی؛ زبان و ادبیات فارسی، به همراه فعالیت مراکز تحقیقات؛ به ویژه مراکز شرق شناسی، در معرفی تخصصی میراث انسانی و مشاهیر ایرانی – اسلامی نقش مؤثری داشته است؛ که رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا، با پشتیبانی از آن ها؛ به ویژه، کرسی های زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه های "ساپینزا[۶]" رم؛ "کافوسکاری[۷]" ونیز؛ شرق شناسی ناپل؛ بولونیا؛ تورین و پالرمو؛ به همراه دپارتمان های ایران شناسی و اسلام شناسی دانشگاهی و مراکز تحقیقات؛ به ویژه مؤسسه مطالعات بین المللی مدیترانه وشرق و همکاری با آن ها در برگزاری نشست های معرفی آثار مکتوب و همایش های معرفی زندگی؛ آثار؛ اندیشه و فعالیت های مشاهیر ایرانی – اسلامی، دیپلماسی فرهنگی عمومیت سازی آشنایی با میراث انسانی و مشاهیر ایرانی در ایتالیا را پیش می برد. به عنوان نخستین نمونه های تاریخی از این دست، بنیاد "کائه تانی[۸]"، مجموعه تحقیقاتی را در خصوص مشاهیر ادبی ایران مدیریت نمود؛ که به برگزاری همایش هایی در خصوص رومی(۱۹۷۴ م.)؛ نظامی(۱۹۷۵ م.)؛ حافظ(۱۹۷۶ م.)؛ عطار(۱۹۷۷ م.) و سنایی(۱۹۷۸ م.) منجر

گردید. همچنین، مقالات "گوئیدی[۹]"؛ "نالینو[۱۰]"؛  و "پالیارو[۱۱]" به مناسبت هزاره فردوسی در سال ۱۹۳۴ م.  همراه با سخنرانی ایشان و تصحیح و انتشار نسخه خطی "شاهنامه" در ایتالیا[۱۲] نیز نمونه دیگری از این دست است؛ و رایزنی

فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا نیز از بدایت فعالیت خود در کشور میزبان، در برگزاری نمونه های متأخر آن مشارکت داشته؛ که برگزاری وبینار هایی با موضوع معرفی زندگی؛ اندیشه؛ و آثار حافظ؛ ابن سینا؛ امام راحل(ره)؛ سپهبد سلیمانی و... به مناسبت روز های ملی بزرگداشت؛ یا سالگرد ارتحال و شهادت این مشاهیر در سال ۱۳۹۹، واپسین نمونه های آن بوده است.

۴- نامگذاری اماکن؛ و نصب تندیس مشاهیر ایرانی - اسلامی: پیش از این در سال ۱۹۳۳م.، طی مراسم باشکوهی به مناسبت هزاره فردوسی، میدانی در "ویلا بورگِزِه[۱۳]" شهر رم، به نام این شاعر ایرانی نام‌گذاری و متعاقبا در سال ۱۹۵۸م. این میدان به تندیسی از فردوسی نیز مزین شده بود؛ که در سال های پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در

ایتالیا، همواره پیگیر مرمت و نوسازی های ادواری این تندیس و هماهنگی تجمعات ایرانیان مقیم به مناسبت های ملی نظیر نوروز؛ مناسبت های تقویمی نظیر روز بزرگداشت شعر و ادب پارسی؛ یا یادمان هموطنان قربانی بلایای طبیعی و... و همدردی با بازماندگان ایشان؛ و... و از این رهگذر؛ ارتقاء همبستگی ملی ایرانیان مقیم ایتالیا، حول میراث انسانی بوده است؛ تا این که در سال ۱۳۹۸، در پی رایزنی های مستمر با شهرداری شهر "ماترا[۱۴]"، هم زمان با انتخاب این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در سال ۲۰۱۹ م.، به ابتکار رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا، در قالب مجموعه برنامه های فرهنگی "از مشهد تا ماترا"؛ علاوه بر خواهرخواندگی شهرهای توس و "ماترا" و نامگذاری متقابل خیابان هایی در دو شهر؛ توافق شهرداری "ماترا" در خصوص نصب سردیس فردوسی در مجاورت خیابان "خراسان" در این شهر اخذ گردید. و به عنوان نمونه ای دیگر، رایزنی ها در خصوص نصب تندیس خیام در شهر فلورانس نیز همچنان در جریان است.

۵- عرصه های جدید فعالیت: در سال های اخیر، علاوه بر حوزه های سنتی، دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا؛ دیپلماسی سینمایی نیز به معرفی مشاهیر ایرانی این هنر مساعدت نموده؛ به نحوی که، کثرت نشر ترجمه ها و تألیفات با موضوع معرفی سینما و سینماگران ایرانی؛ برگزاری همایش ها در این خصوص و حضور فیلم ها و سینماگران برجسته ایرانی در جشنواره های بین المللی ایتالیا موجب گردیده؛ برخی از آنها مانند عباس کیارستمی؛ یا اصغر فرهادی؛ به عنوان مشاهیر سینمای ایران در ایتالیا شناخته شده باشند. در مقیاس کوچک تر و میان متخصصین، وضعیت در خصوص برخی معماران نسل جدید ایرانی؛ نظیر  سازندگان "پل طبیعت" تهران نیز به همین منوال است؛ که عمدتا در قالب فعالیت هایی محقق گردیده؛ که رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا در آن مشارکت و همکاری داشته است. علاوه بر این، فضای مجازی نیز ظرفیت بالایی برای فعالیت در حوزه دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر ایرانی در ایتالیا فراهم ساخته و رایزنی فرهنگی با بهره گیری از آن، مشاهیری نظیر امام خمینی(ره)؛ یا سپهبد شهید سلیمانی که در رسانه های جمعی ایتالیا کم تر به ایشان پرداخته می شود؛ یا پرداختن رسانه ای به ایشان مشمول هجمه و ابعاد شخصیت شان مشمول تحریفات رسانه ای می گردد را، در کنار شیوه های سنتی ترجمه و نشر کتاب؛ یا برگزاری همایش و...؛ در فضای مجازی اعم از تارنما و شبکه های اجتماعی رسمی؛ حمایتی و همسو معرفی و وبینارهایی نیز با همین هدف برگزار می نماید. در خصوص مشاهیر علم و فرهنگ و ادب ایرانی – اسلامی نیز، امکان فعالیت مؤثر تر در فضای مجازی مهیا گردیده؛ که در قالب تدوین دایره المعارف مشاهیر ایرانی – اسلامی در پایگاه جامع ایران شناسی ایتالیایی زبان رایزنی فرهنگی با نام "فرهنگ ایران[۱۵]" تحقق یافته؛ که تا کنون شرح حال قریب به ۴۵ تن از مشاهیر ایرانی – اسلامی در نشانی اینترنتی https://www.irancultura.it/cultura/celebri  را شامل می گردد؛ و به همراه انتشار محتوا مطابق تقویم مناسبت ها در روزهای بزرگداشت مشاهیر مشتمل بر شرح حال ایشان؛ برگزاری وبینارهای معرفی زندگی؛ اندیشه؛ آثار و فعالیت های این مشاهیر، مطابق این تقویم در جریان است.

آسیب شناسی

 مبالغه منجر به باورناپذیری در سوابق متنی برخی کتب ترجمه یا تألیف شده؛ یا سخنان ایراد شده در نشست ها و همایش ها با محتوا و موضوع معرفی میراث انسانی و مشاهیر ایرانی در ایتالیا؛ رقابت محیطی در معرفی مشاهیر به عنوان میراث ملی میان ایران و برخی از دیگر ملل منطقه؛ و فقدان محیط – مخاطب شناسی دقیق نزد برخی مشارکین داخلی در هم افزایی ها و فرصت سوزی های ناشی از آن، سه آسیب عمده دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر ایرانی در ایتالیا بوده است. در خصوص آسیب نخست باید گفت؛ غالباً در معرفی متن کتب یا سخنرانی نشست و همایش ها، تفکیک میان مخاطب داخلی و ایتالیایی لحاظ نگردیده و برای مخاطب ناآشنا با مشاهیر ایرانی، بیش و پیش از معرفی زندگی شخص؛ اندیشه؛ آثار و فعالیت های  مشاهیر، از ایشان با مبالغه تمجید گردیده و امکان ارزیابی این تمجید به واسطه عدم آشنا سازی اولیه از مخاطب سلب شده است. گونه حادتری از فقدان محیط – مخاطب شناسی دقیق در معرفی مشاهیر ایرانی – اسلامی، غالبا در متن مقالات سخنرانان دعوت شده از ایران برای شرکت در نشست ها و همایش های این حوزه مشاهده می گردد؛ که به عنوان نمونه در یک همایش بین المللی تخصصی در حوزه ترجمه های لاتینی کتب یک فیلسوف ایرانی اسلامی و ظرایف منبع شناسی؛ اصطلاح شناسی؛ ریشه شناسی و... در این ترجمه ها؛ در نوبت خود به ارایه شرح حال و تمجید انشایی بسنده می نمایند؛ که این تصویر را پیش چشم تیزبین مخاطب متخصص بین المللی ترسیم می نماید؛ که ما در شناخت مشاهیر خویش فقیر؛ از فرهنگ خود بیگانه و نیازمند قیم شرق شناس برای گسترش این شناخت می باشیم. در خصوص دومین آسیب؛ یعنی رقابت محیطی در معرفی مشاهیر به عنوان میراث ملی میان ایران و برخی از دیگر ملل منطقه؛ مورد منحصر به فرد، به ماه  

آپریل سال ۲۰۱۲ م. باز می گردد؛ که با تتمیع شهرداری رم، پس از پرداخت مبلغ ۱۱۰ هزار یورو توسط

همسر رییس جمهوری آذربایجان، تندیس نظامی گنجوی با پلاک "شاعر آذربایجانی"، در "ویلابورگزه" شهر رم، در مجاورت میدان و تندیس فردوسی در همین محل نصب گردید؛ که سفیر وقت ج.ا.ایران در ایتالیا، با ارسال نامه هایی به شهردار رم و وزارت امورخارجه ایتالیا، مراتب اعتراض ج.ا.ایران را اعلام و در تعامل با ایرانیان مقیم، تجمع اعتراضی ۲۰ آپریل ۲۰۱۲ م. مقابل این تندیس برگزار و پویش جمع آوری امضاء اعتراض به راه افتاد و در ادامه رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا، دی ماه سال ۱۳۹۲ با دعوت از حدود هشتاد شخصیت علمی و فرهنگی ایتالیا؛ نشست "عصری با مشاهیر فرهنگی ایران: نظامی گنجوی" را در محل کتابخانه ملی شهر رم برگزار نمود و  بیانیه پایانی در اعتراض به این اقدام صادر گردید و متعاقبا، در جریان برگزاری همایش بین المللی ایران شناسی رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران با عنوان" تمدن ایران: گذشته؛ حال؛ آینده" که در ماه فوریه سال ۲۰۱۳ م. به میزبانی دانشگاه "ساپینزا" و موزه ملی هنرهای شرقی شهر رم برگزار گردید نیز، صدور این بیانیه اعتراضی تجدید شد و گزارش کامل روند اقدامات و اعتراضات مذکور، توسط رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا، در پاسخ به پرسش ۱۵ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این خصوص ارایه گردید. پیگیری در این خصوص، توسط سفارت و رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا، از مجاری دیپلماتیک و شبکه ارتباطات فرهنگی تا زمان حاضر ادامه داشته و به نظر می رسد؛ با ورود متخصصین زبده در حوزه قوانین و حقوق بین المللی ثبت میراث معنوی؛ و... منتج به نتیجه گردد.  

 در نهایت، در خصوص سومین آسیب؛ یعنی فقدان محیط – مخاطب شناسی دقیق نزد برخی مشارکین داخلی در هم افزایی ها، و فرصت سوزی های ناشی از آن؛ مثال زنده به طرح ابتکاری رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا در خصوص خواهرخواندگی شهرهای توس و "ماترا"؛ نامگذاری متقابل خیابان هایی در دو شهر و نصب سردیس فردوسی در مجاورت خیابان "خراسان" شهر "ماترا" راجع است؛ که علی رغم ارایه نظر کارشناسی محیط – مخاطب شناختی رایزنی فرهنگی؛ و هشدار های تالی، شهرداری مشهد به جای سردیس برنزی معهود؛ سردیس فایبرگلاسی را جهت نصب به ایتالیا ارسال نموده؛ که عدم مطابقت آن با استاندارهای کیفی و زیبایی شناختی تندیس ها و سردیس ها در سطح شهر "ماترا"؛ امکان نصب آن را منتفی ساخته؛ و به فرصت سوزی در دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر ایرانی در ایتالیا منجر شده است.

سخن پایانی: الگوی راهبردی   در وهله نخست، پیشرفت دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا، تابعی از شبکه مناسباتی دو کشور ایران و ایتالیا و متغیرهای سیاسی؛ تجاری و... در این شبکه است؛ چنان که، دستاوردها، غالبا به شکوفاترین دوره های تاریخی در این شبکه و آسیب ها؛ یا مانع تراشی ها نیز، به دوره های رکود مناسبات سیاسی؛ تجاری و... راجع است. این ساختار مناسباتی، خود نوعی دیپلماسی مبادلاتی در این عرصه را به همراه داشته؛ که در جریان آن، به عنوان نمونه، ناپدید شدن سردیس "دانته[۱۶]"_که برای ایتالیایی ها هم شأن فردوسی است_ در شهر تهران، بی شک توازن تقابلی به همراه خواهد داشت. در نقطه مقابل، بهره وری دیپلماسی میراث انسانی و مشاهیر ایرانی در ایتالیا، به واسطه مشارکت ها و هم افزایی های تطبیقی افزایش می یابد؛ که به عنوان نمونه، در قالب برپایی مشارکتی همایش هایی با موضوع واکاوی تطبیقی "کمدی الهی" اثر "دانته" و "حدیقه الحقیقه" سنایی؛ و...  تحقق یافته؛ و واپسن تجربه رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در این حوزه نیز، برپایی همایش  "حافظ و گوته" بوده؛ که فروردین ماه ۱۳۹۸ در شهر رم برگزار گردیده است. جهانی بودن؛ مردمی بودن و امکان معرفی تلفیقی نیز، از دیگر مؤلفه هایی است؛ که بهره گیری از آن،  بهره وری راهبردهای دیپلماسی میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا را افزایش داده است. به عنوان نمونه، جهانی بودن خیام؛ به ویژه به واسطه ترجمه انگلیسی شناخته شده "فیتز جرالد[۱۷]" از رباعیات او؛ وجود برگردان های ایتالیایی متعدد از این رباعیات و... پشتوانه ارایه پیشنهاد نصب تندیس خیام در شهر فلورانس ایتالیا؛ موطن "دانته" بوده است. در برخی موارد، میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا، جایگاه مردمی ای نیز پیدا نموده؛ که موجبات فعالیت های مستقل؛ یا امکان برون سپاری ها و... در معرفی میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا را فراهم ساخته و به اهداف دیپلماسی میراث انسانی و  مشاهیر ایران در ایتالیا یاری رسانده؛ که به عنوان واپسین نمونه آن، می توان به نصب گسترده

پوسترهایی از سپهبد شهید سلیمانی پس از ترور ایشان در سال ۱۳۹۸ در سطح

شهرهای بزرگی مانند رم توسط "جبهه اروپایی سوریه" اشاره نمود و در نهایت، خواندن اشعار شعرای پارسی گو در قالب آواز، همراه اجرای موسیقی سنتی ایرانی؛ یا خوشنویسی این اشعار نیز، نمونه های سنتی از راهبرد معرفی تلفیقی در دیپلماسی میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا است؛ که با گسترش شمار دانشجویان ایرانی؛ انجمن های مردم نهاد فرهنگی ایرانی – ایتالیایی؛ شبکه ارتباطی ایرانی – ایتالیایی؛ و فعالان ایتالیایی در این شبکه؛ اشکال نوینی نظیر شناخت برخی از مشاهیر ادبی ایران در قالب شعرخوانی های جمعی در مناسبت هایی نظیر شب یلدا؛ و نوروز را نیز به خود گرفته؛ که رایزنی فرهنگی همواره در قالب ارایه مشاوره در جهت بخشی آن ها در راستای اهداف دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر نقش داشته و در برگزاری موارد گزیده آن مشارکت و طرح هایی در این خصوص را برون سپاری و از رخدادهای همسوی دیگر پشتیبانی نموده؛ که اهداء جوایزی به نفرات برگزیده مسابقه شعرخوانی وبینار "شب یلدا. شب شعر" در سال ۱۳۹۹ واپسین نمونه آن بوده است.

در خاتمه این جستار، نقشه راهی که از چشم انداز تاریخیِ ظرفیت ها؛ آسیب ها؛ و .... دیپلماسی فرهنگی میراث انسانی و مشاهیر ایران در ایتالیا ترسیم می گردد؛ شبکه ای از مسیرهای تودرتو و متقاطع را آشکار می سازد؛ که جملگی راهبرد محسوب گردیده و هیچ یک ترجیحی بر دیگری نداشته و الگوی دیگری نیست. در چنین ساختاری از دیپلماسی فرهنگی میراث(مشاهیر)؛ الگوی راهبردی، هم افزایی پویا و پایایی از راه کارهای همپوشان است؛ که فردوسی برند آن در ایتالیا گردیده است؛ زیرا، از منظر تطبیقی، نقشی مانند نقش "دانته" در بنیاد های زبان ایتالیایی برای وی در زبان فارسی فرض می گردد؛ تبار ترجمه های فارسی در ایتالیایی نوین به ترجمه"شاهنامه" او باز می گردد؛ که درکتابخانه ملی فلورانس از قدیمی ترین نسخه خطی مصور آن نگهداری می کند؛ شبکه متنی گسترده ای از ترجمه ها و متون ثانوی در خصوص او و "شاهنامه" اش در زبان ایتالیایی وجود دارد؛ که در برنامه درسی رشته های زبان و ادبیات فارسی و... در دانشگاه های ایتالیا وارد شده؛ شبکه دانش در این خصوص با برگزاری نشست ها و همایش های ادواری تا کنون مستمرا به روز آمد سازی گردیده؛ باستان شناسان ایتالیایی پیشگامان کاوش های سیستان؛ به ویژه زابل؛ زادگاه "رستم" قهرمان افسانه ای "شاهنامه" بوده اند؛ و چندین شماره از مجله "سیستان" را در این خصوص منتشر نموده اند؛ با اوج  گیری مناسبات تجاری و سیاسی ایران و ایتالیا در آغاز قرن بیستم میلادی، همایش بین المللی هزاره فردوسی برگزار گردیده؛ شهرداری رم میدانی را به نام فردوسی در "ویلا بورگزه" نامگذاری نموده؛ تندیس فردوسی در آن نصب شده؛ این محل میعادگاه ایرانیان مقیم و ایتالیایی های علاقه مند به فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی در مناسبت های ملی و... است و تصویر آن نشان شبکه های اجتماعی رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا و بازتولید شده در بخش قابل اعتنایی از پست های مرتبط با ایران و مناسبات فرهنگی ایران و ایتالیا است؛ و به همان میزان که این برند سازی در معنای اخیر مردمی است؛

جهانی است؛ و در فعالیت های رایزنی فرهنگی یا رخدادهای مستقل در تلفیق با موسیقی سنتی و نقالی؛  تا نمایش عروسکی "رستم و سهراب" اثر بهروز غریب پور؛ یا نمایش "خوتای نامک" به کارگردانی علی شمس، محتوای آن بارها و بارها در ایتالیا بازتولید شده و تا شعرخوانی های جمعی شبکه ایرانی – ایتالیایی در شب یلدا و نوروز نیز

ریشه دوانده است؛ به نحوی که، رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در ایتالیا نیز، در فرصت نصب سردیس یکی از مشاهیر ایرانی در شهر "ماترا"؛ پایتخت فرهنگی اروپا در سال ۲۰۱۹ م.؛ این برند سازی را با نصب سردیس فردوسی تقویت می نماید؛ تصمیمی که ترسیم گر ویژگی های ساختاری ای است؛ که الگوهای راهبردی دیپلماسی فرهنگی میراث(مشاهیر) را، در بنیاد نهادن برند سازی برون مرزی مشاهیر تعیین می نماید.