تاریخ ساخت بنای اولیه این کلیسا تا حد زیادی ناشناخته است. کارشناسان با توجه به داشتن پایه های سنگی حدس می زنند قدمت بنای اولیه به قرن دهم میلادی می رسد. یک مسافر آلمانی به نام استفان گرلاخ در سال 1578 از این کلیسا در صوفیا بازدید کرده و در سفرنامه خود از آن یاد کرده است.
حدود سال 1460، بقایای پادشاه صربستان، استفان اوروش دوم میلوتین (1282-1321)، به همراه یادگارهایش به بلغارستان منتقل و در کلیساها و صومعه های مختلف نگهداری می شد. تا اینکه پس از تبدیل کلیسای سوتاندلیا به اقامتگاه اسقف اعظم در قرن 18میلادی، تمای یادگارها به این کلیسا منتقل شد. به خاطر وجود این اشیا کلیسا در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست میلادی به نام پادشاه مقدس «Свети Крал» شناخته می شود.
یکی از بازسازیهای ثبت شده این کلیسا مربوط به قرن نوزدهم است. در 25 آوریل1856 ساختمان قبلی 1856 برای ساختن یک کلیسای جامع بزرگتر و باشکوه تر تخریب شد. ساخت کلیسای جدید با ابعاد 35.5 متر طول و 19 متر عرض در تابستان همان سال آغاز شد. هنوز بنای ساختمان به پایان نرسیده بود که در سال 1858 میلادی از یک زلزله مهیب دچار آسیب جدی شد و به همین دلیل کار ساخت و ساز بنا تا سال 1863 طول کشید. در 11 می 1857 کلیسا به طور رسمی با حضور 20 هزار نفر افتتاح شد. در سال 1879 یک ناقوسخانه جدید برای قرار دادن 8 ناقوسی که توسط شاهزاده روسی، الکساندر میخائیلوویچ دوندوکوف کورساکوف، به کلیسا هدیه داده شده بود به بنای اصلی اضافه شد.
کلیسای سوتاندلیا یکبار دیگر در سال 1898 بازسازی شد. همزمان با پایان ساخت بنا اسقف اعظم جوزف اول (1877-1915) درگذشت و در محوطه خارجی کلیسا به خاک سپرده شد. در جنگ جهانی کلیسا مورد حمله بمب افکنها قرار گرفت و با قربانی شده 150 تن ویران شد. بازسازی بعدی کلیسا بین سالهای 1927 تا 1933 انجام شد. کلیسا در 7 آوریل 1933 یکبار دیگر رسماً افتتاح شد. ساختمان عبادتگاه با همان ابعاد قبلی، یعنی به طول 30 متر و عرض 15.50 متر، بازسازی شد. سالن اصلی دارای گنبد مرکزی به ارتفاع 31 متر است و نماد طلایی بالای گنبد که از حمله بمب جان سالم به در برده بود به کلیسا بازگردانده شد. تزئینات دیواری توسط تیمی به رهبری نیکولای روستوفتسف بین سالهای 1971 و 1973 انجام شد. بازسازی کف و لعابکاری ستونها نیز بین سالهای 1992 تا1994 به پایان رسید.
منبع :
https://en.wikipedia.org/wiki/St_Nedelya_Church
نظر شما