آیا تحریم‌های غرب قرقیزستان را به آتش می‌کشد؟

۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ 

اولْگا نُووْگورودْتْسِوا

مدتی است که مقامات بلندپایه شخصیت‌های برجسته بوروکراسی غرب به آسیای مرکزی و به ویژه قرقیزستان رفت و آمد می‌کنند، از جمله دونالد لو دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور آسیای جنوبی و مرکزی، الیزابت روزنبرگ نماینده خزانه‌داری آمریکا، دیوید اوسالیوان نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور تحریم‌ها و ریچارد دیول سرکنسول سابق بریتانیا در یکاترینبورگ که در محافل خاصی به عنوان متخصص «انقلاب‌های رنگی» شناخته شده است.

همه این مهمانان البته به دلیلی به منطقه ما می‌آیند و هدف از سفر آنها که خود آنها به طور مبهم به عنوان «بحث در مورد روابط دوجانبه، مسائل امنیتی و یک جامعه مدنی قوی» فرموله می‌کنند، در واقع روشن و شفاف است و آن هم متقاعد کردن قرقیزستان به تبعیت از تحریم‌های ضد روسیه و جلوگیری از دور زدن آن. غرب به قرقیزستان و همسایگان ما در منطقه به عنوان ابزار مبارزه با روسیه و چین نگاه می‌کند، بنابراین به هر طریق ممکن سعی می‌کند منافع خود را در اینجا حفظ کند. تا الان کسی مستقیماً ما را تهدید نکرده است. با این حال، آنها به صورت غیر مستقیم می‌گویند که «اگر به تحریم‌ها نپیوندید، پس برای انقلابی دیگر آماده شوید».

ما به خوبی به یاد داریم که حوادث اوکراین چگونه و از چه چیزی و با پیشنهاد چه کسی آغاز شد و به میدان و پیامدهای غم‌انگیز آن منجر شد. جلوی چشمان ما تظاهرات در روسیه و قزاقستان رخ می‌دهد که باعث نگرانی روزافزون است. آیا اگر قرقیزستان با مهمانان غربی همراهی نکند و از برآوردن خواسته‌های سرسختانه آنها امتناع کند، نوبت به قرقیزستان خواهد رسید؟

چرا تحریم‌های ثانویه برای قرقیزستان خطرناک است، اگر توسط «شریک‌های» غربی ما اعمال شود؟

 دکتر پاول دیاتْلِنْکو می‌گوید: «اکنون جامعه جهانی در حال گذار از نظم جهانی آمریکا محور به نظم چندقطبی است که با جنگ سرد جدیدی همراه است که توسط غرب آغاز شده است. این امر باعث ایجاد عدم اطمینان و بی‌ثباتی برای همه کشورها می‌شود. غرب به هر وسیله‌ای بر کشورهای بلاتکلیف، از جمله کشورهای آسیای مرکزی فشار خواهد آورد. ما شاهد افزایش فشار در دیدارهای مکرر دیپلمات‌ها و سیاستمداران غربی، فعال شدن سازمان‌های غیردولتی و رسانه‌های طرفدار غرب، بنیادهای غربی و تحت کنترل غرب و سازمان‌های بین‌المللی هستیم. قرقیزستان نیز مانند سایر کشورهای شوروی سابق باید در مورد موقعیت خود در سیاست خارجی تصمیم‌گیری کند. ارتباطات متعدد ما را به سمت شرکاء و همسایگان خود در اوراسیا، روسیه، چین، کشورهای آسیای مرکزی، کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتحادیه کشورهای مستقل سوق می‌دهد. اگر قرقیزستان تسلیم فشار غرب نشود، ممکن است تحریم‌های اقتصادی علیه ما اعمال شود. تأثیر منفی آنها را می‌توان با گسترش روابط اقتصادی و سیاسی با شرکاء و همسایگان در اوراسیا و تعمیق ادغام در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا خنثی کرد».

تالانْت جومابایف، روزنامه‌نگار معروف تصریح می‌کند: «از هیچ تحریمی نباید هراسید. به هر حال، چیزی از وضع آن تغییر نخواهد کرد. این فقط می‌تواند بر تاجرانی که با دلار معامله می‌کنند، تأثیر بگذارد. همچنین برای کسانی که به خارج از کشور سفر می‌کنند. اما مردم عادی بعید است که متوجه آن شوند».

اما اگر ما در مورد بی‌ثباتی احتمالی وضعیت در منطقه خود صحبت کنیم، کارشناسان خاطرنشان می‌کنند که در واقع چنین خطری وجود دارد.

مارْس ساری‌یِف، کارشناس سیاسی می‌گوید: «غرب با اعمال تحریم‌ها علیه روسیه به اعتراضات اجتماعی گسترده در داخل کشور امیدوار بود. اعتراضات محلی واقعاً وجود دارد و خواهد داشت، اما این اعتراضات منجر به کودتا در روسیه نخواهد شد. موفقیت در جبهه اوکراین این عامل را خنثی می‌کند. با این حال، غرب انواع دیگری از بی‌ثباتی را پیش‌بینی می‌کند. تظاهرات در ژانائوزِن و به طور کلی بی‌ثبات کردن قزاقستان یکی از اهداف غرب است. تلاش برای گشودن «جبهه دوم» علیه روسیه متوقف نمی‌شود و در قرقیزستان نشانه‌هایی از تلاش برای تحریک اوضاع وجود دارد، از جمله جستجو برای یافتن نقاط دردناک، ایجاد هنگامه‌ها و رسوایی‌ها با هدف تضعیف روحیه مقامات انتظامی».

تلانْت جومابایف معتقد است: «در صورت لزوم، آنها سعی خواهند کرد تا اوضاع را در کشور ما تحریک کنند. اما حالا بعید است که موفق شوند. قزاق‌ها بیشتر از ما به غرب وابسته هستند، بنابراین در قزاقستان شانس بیشتری برای نوسان دارند. مهم این است که نخبگان محلی ما درک کنند که همکاری با روسیه امیدوارکننده‌تر است. آن گاه همچین چیزی وجود نخواهد داشت. چین نیز که نگران فعال شدن دیپلماسی آمریکا و اتحادیه اروپا در منطقه است که برایش به دلیل وخامت احتمالی موقعیت راهبردیش به شدت زیان آور است، آسیای مرکزی را به غرب واگذار نخواهد کرد».

پاول دیاتلنکو بیان می‌دارد: «ما نمی‌توانیم تلاش‌های جدید برای بی‌ثبات کردن کشورهای منطقه را نادیده بگیریم. در چنین محیط دشواری نقش سازمان پیمان امنیت جمعی در حال رشد است که به وضوح اثربخشی خود را در تثبیت وضعیت در قزاقستان در طول بحران ژانویه 2022 ثابت کرد و بهبود روابط بین کشورهای آسیای مرکزی و توسعه روابط با روسیه و چین از عدم اطمینان و خطرات برای قرقیزستان می‌کاهد».

منبع: خبرگزاری «وِچِرْنی بیشکک»

https://www.vb.kg/doc/429239_podojgyt_li_kyrgyzstan_zapadnye_sankcii.html