مقدمه:

کشور مصر از جمله کشورهای است که چاپ روزنامه در آن قدمتی دیرینه دارد در این کشور ده ها روزنامه و مجله منتشر می شود این جرائد به دولتی و غیر دولتی، عمومی یا خاص، دینی یا غیر دینی تقسیم می شوند .بر اساس قوانین مصر، مجوز انتشار مطبوعات در این کشور از سوی شورای عالی مطبوعات مصر ، فقط به اشخاص حقوقی واگذار می شود و اشخاص حقیقی نمی توانند صاحب روزنامه یا مجله ای باشند. لذا اشخاص حقیقی، جمعیت، گروه یا موسسه ای را تشکیل داده و بر اساس آن اقدام به گرفتن مجوز می کنند واضح است که برخی از این تشکل ها صوری هستند . برخی نیز از مجوز دیگر موسسات استفاده می کنند . به عبارت دیگر نشریه آنها اجاره ای می باشد. لذا قریب به اتفاق جرائد مصری دولتی است در این میان برخی از جراید نیز متعلق به احزابی است که مورد تایید حکومت می باشند اینها اگر چه در ظاهر دولتی نیستند اما همان سیاست های دولت را در عرصه مطبوعات دنبال می کنند به عنوان مثال : روزنامه " الوفد" که متعلق به حزب "الوفد" بوده و هفته نامه سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی " البدایه " را نیز چاپ می کند و یا حزب التجمع که هفته نامه سیاسی " التجمع " و "ماهنامه ادبی  " ادب و نقد " را منتشر می نماید از جمله احزاب مورد تایید حکومت هستند که روزنامه یا مجله منتشر می کنند. روزنامه های دولتی روزنامه های هستند که توسط مؤسسات انتشاراتی مرتبط با دولت منتشر و کسری بودجه آنها توسط دولت تامین می شود این مؤسسات عبارتند از مؤسسه الاهرام، الجمهوریه، اخبار الیوم این سه مؤسسه ضمن آنکه روزنامه ای مختص به خود دارند چاپ و انتشار سایر روزنامه ها و مجله های مصری -در زمینه های اقتصادی، اجتماعی،دینی و...-را برعهده داشته و مراکز پژوهشی ای را تحت اشراف دارند. ضمن آنکه قیمت روزنامه در مصر ارزان است به عنوان مثال الاهرام که صفحات آن نیز زیاد می باشد(بطور معمول۲۰صفحه) به قیمت ۳۰۰ قرش که به طور تقریبی ۳۰۰ تومان ما می شود به فروش می رسد.

در زیر نگاهی داریم به معروف ترین و پر تیراژترین جرائد مصر:

۱- مؤسسه «الاهرام »

بارزترین و پرتیراژترین روزنامه مصر " الاهرام " است این روزنامه مصری قدمتی ۱۳۰ ساله دارد و نخستین شماره آن در تاریخ ۵/۸/ ۱۸۷۶ منتشر و انتشار آن تا امروز ادامه دارد. این روزنامه در حال حاضر علاوه بر چاپ و انتشار به زبان عربی در مصر و کویت به زبان انگلیسی در نیویورک نیز چاپ و منتشر می شود.

ضمن آنکه الاهرام دارای یک مرکز پژوهشی بزرگی است که مجموعه ای از نخبگان در بخش های مختلف آن به بررسی اخبار و تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی داخل و خارج مصر می پردازند. بعنوان مثال یکی از مراکز پژوهشی مؤسسه الاهرام، مرکز پژوهش ایران است که اخبار و گزارش های مر تبط با ایران را مورد بحث و بررسی قرار داده و مجله ماهانه ای را به نام "مختارات ایرانیه" منتشر می کند شبیه همین کار نیز در بخش دیگری برای اسراییل به نام "مختارات اسرائیلیه" انجام می شود.

برخی از سایر بخش های پژوهشی الاهرام که ماه نامه، فصلنامه و یا سالنامه ای را منتشر می کنند عبارتند از:

-سالنامه گزارش استراتژیک از جهان عرب

-مجله سالیانه راهنمای شناخت جنبش های اسلامی

-مجله فصلی اوضاع و احوال مصر

-مجله ماهانه رویکردهای استراتژیک

در واقع روزنامه "الاهرام" سرآمد روزنامه های مصری است این روزنامه همه اخبار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، ورزشی، حوادث و...را پوشش می دهد و هر روز نیز گزارشات و مقالاتی را در خصوص مهمترین تحولات جهان به قلم نخبگان مصری و جهان عرب منتشر میکند به همین خاطر "الاهرام" پر تیراژترین روزنامه مصری است و تقریبا هر خواننده ای با هر سلیقه ای را جذب می کند

در خصوص اخبار ایران باید گفت: تقریبا بیشتر روزنامه های مصری به خصوص الاهرام به طور پیوسته و روزانه اخبار ایران را پوشش می دهند و مقالاتی در تحلیل اوضاع داخلی و سیاست خارجی ایران -بخصوص در هنگام بالا گرفتن تنش ها در داخل و یا در منطقه- منتشر می کنند. با توجه به مطالبی که در بالا در خصوص دولتی و یا وابسته به دولت بودن جرائد مصری گفته شد و با در نظر گرفتن روابط ایران و مصر، می توان رویکرد این جرائد را در انتشار اخبار و یا نوشتن مقالات پیشاپیش حدس زد. ضمن آنکه سعودی ها نیز با کمک های خود به برخی روزنامه ها و نویسندگان مصری در جهت دهی اخبار و مقالات مرتبط با ایران موثر می باشند.

لازم به ذکر است که الاهرام نسخه الکترونیکی آنلاین ندارد.

۲-مؤسسه«اخبار الیوم»

این مؤسسه در سال ۱۹۴۴م توسط مصطفی امین و علی امین تاسیس شد و در حال حاضر دولت مصر از طریق شورای عالی مطبوعات بر آن اشراف دارد و چند خبرگزاری زیر مجموعه آن به شمار می رود این موسسه روزنامه "اخبار الیوم" را در مصر منتشر و در جهان عرب توزیع می کند این مؤسسه در کنار چاپ روزنامه، تعدادی مجله هفتگی در زمینه های ورزشی، ادبی، کودکان، اخبار ستارگان رقص و آواز، سینما و ... منتشر می نماید اما شاید مهمترین هفته نامه آن "اللواء الاسلامی" باشد که موضوعات دینی و اسلامی را پوشش می دهد. این هفته نامه ضمن انتشار برخی اخبار دینی ، مقالاتی متعددی را در خصوص موضوعات مناقشه برانگیز اسلامی منتشر و تقریبا هرهفته مقاله ای را ضد اخوان و فعالیت هایش چاپ و نشر می دهد. نسخه الکترویکی روزنامه «اخبار الیوم» به شکل روزانه در دسترس خوانندگان قرار می گیرد.

۳-مؤسسه «الجمهوریه »

این مؤسسه روزنامه «جمهوریت» را چاپ و منتشر می کند روزنامه جمهوریت در واقع در سال ۱۹۵۴ م پس از انقلاب افسران آزاد تاسیس شد و در آن زمان انور سادات رییس تحریریه آن بود و هم اکنون عبدالرازق توفیق ریسس هیئت تحریریه آن است در حال حاضر این روزنامه با پرهیز از داخل شدن در موضوعات مناقشه برانگیز سیاسی، اجتماعی و دینی مصر سعی می کند بیشتر اخبار اقتصادی و اجتماعی را پوشش دهد.