جیا فی

استاد و مدیر گروه زبان فارسی دانشکده زبان های خارجی دانشگاه اقتصاد و تجارت بین الملل چین

متخصصان و دانشجویان با زندگی و آثار شیخ سعدی بسیار آشنا هستند، بنابراین امروز من تنها درباره یک ارزشی کلیدی که در شعرهای سعدی می‌بینم صحبت خواهم کرد، و آن ، ارزش آموزش است. این نه تنها به دلیل این است که سعدی در گلستان یک باب را به بحث تأثیر تربیت اختصاص داده است، بلکه برای این است که سعدی به دلیل آثار و دیدگاه‌هایش می‌تواند به عنوان استاد تمام انسانیت محسوب شود.

در ایران معمولا گلستان نخستین کتاب فارسی است که هر کودک به خواندنش می پردازد. رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران  در یکی از بیاناتشان چنین می فرماید که در دبستان، ما گلستان را می خواندیم، معنایش را نمی فهمیدیم؛ بعدها یواش یواش در طول زمان، معنای آن اشعار و آن جملات را فهمیدیم. برای دانشجویان چینی، حتی برای خودمان هم همینطور است. ممکن است در اول ما سعدی را بخوانیم و معنی اش را درست نفهمیم، اما این محفوظات برای فعالیت ذهنی زمینه درست می کند، سپس در یک لحظه ای ناگهان بیدار می‌شوید.

گلستان  از اولین آثار اسلامی است که وارد چین شد؛ این مسأله نه تنها از روی اهمیت زبان فارسی در دوران یوان، بلکه به دلیل اینکه شعرهای سعدی از مرزهای کشورها، زبان‌ها و دین‌ها عبور می‌کند و می‌تواند وارد قلب هر فرد شود. شما با باز کردن کتابش و خواندن یک داستان، می‌توانید یک دانش جدید به دست آورید، انگار استاد شیخ شیرازی در کنار شما ایستاده است.

شیخ سعدی در گلستان چنین قضاوت می کند:

به چه کار آیدت ز گل طبقی                  از گلستان من ببر ورقی

گل همین پنج روز و شَش باشد              وین گلستان همیشه خوش باشد

امروز، این گلستان واقعاً به چین هم گسترش یافته است. دانشجویان دانشگاه ما برنامه‌ای شعرخوانی را برای همه آماده کرده‌اند، آن‌ها سه حکایت را از این کتاب انتخاب کرده‌اند، که درباره‌ی رشد شخصیت، سخاوتمندی و انسانیت صحبت می‌کنند. چون بچه ها هنوز سال اولند، با این که بسیار تلاش کردند، بازهم اشتباه می کنند، پیشاپیش از شما عذرخواهی می کنم. امیدوارم همه شما یک روز سعدی لذتبخش، داشته باشید.

*سخنرانی به مناسبت روز بزرگداشت سعدی به تاریخ هشتم اردیبهشت 1403، پکن.