از زمان جنگ داخلی، سریلانکا با تنش های ریشه ای قومی - دینی دست و پنجه نرم می کند که مشکلات اجتماعی-سیاسی کشور را در دهه گذشته شکل داده است. تعاملات تاریخی بین گروه‌های قومی عمدتاً سینهالی و تامیل، همراه با وابستگی‌های دینی، عمدتاً بودیسم و ​​هندوئیسم، باعث تنش بوده است. زخم‌های جنگ داخلی، که در سال ۲۰۰۹ پایان یافت، در حافظه جمعی طنین‌انداز می‌شود و نارضایتی‌های حل‌نشده باقی می‌گذارد و بی‌اعتمادی بین جوامع را تقویت می‌کند. اکثریت سینهالی و اقلیت تامیل اغلب بر سر مسائل مربوط به هویت فرهنگی، نمایندگی سیاسی و دسترسی به منابع با هم درگیر شداند. در هم تنیدگی نژاد و دین، با حوادث تبعیض و خشونت که منعکس کننده پویایی های پیچیده قومی- مذهبی است، مسائل را پیچیده تر می کند.

در سال‌های اخیر، تنش‌های قومی بین جوامع سینهالی و تامیل متمرکز در شمال و شرق به شکل مسائل مربوط به مکان‌های دینی ظاهر شده است. همانطور که جامعه ندونکنی با این حادثه دست و پنجه نرم می کرد، گفتگوها در مورد سایر مکان های باستان شناسی و دینی کماکان به پایان رسید و سایت باستان شناسی کوروندر در ملایتیوی به عنوان یک نقطه داغ دیگر در معرض دید قرار گرفت.

این مکان که در سال ۱۹۳۳ به عنوان ذخیره‌گاه باستان‌شناسی شناخته شد، برای بودایی‌ها به نام  معبدکوروندر و برای هندوها تپه کوروندور شناخته می‌شد، تا پایان جنگ برای باستان‌شناسان و پیروان غیرقابل دسترس باقی ماند. در نوامبر ۲۰۲۰، مقامات باستان شناسی پس از ۸۷ سال شروع به بازسازی مرزهای قدیمی کردند. این مطالعه شواهد باستان شناسی نشان داد که مجموعه آراما (محل اقامت راهبان) باستانی حدود سه برابر فراتر از مرزهای اصلی خود گسترش یافته است که منجر به از دست دادن زمین به روستاهای کشاورزی اطراف شده است. این تصمیم که با مناقشات قبلی در مورد بودایی یا هندو بودن این سایت در هم آمیخته است، به چهره جدیدی از درگیری کوروندی سینهالی-تامیل تبدیل شده است.

بحث آنلاین در مورد جنجال کوروندر در ژوئن ۲۰۲۳ توسط یک ویدیوی ویروسی که تبادل پرتنش بین رئیس جمهور رانیل ویکرمسینگه و مدیر کل باستان شناسی، پروفسور آنورا ماناتونگا را به تصویر کشید، دامن زد. این مدیر نگرانی خود را نسبت به توصیه رئیس جمهور مبنی بر حذف ۷۹ هکتار زمین از مرز تازه تعیین شده به این دلیل که تحقیقات باستان شناسی را با مشکل مواجه می کند، ابراز کرد. این ویدئو تنش‌های موجود بین جوامع بودایی سینهالی و هندوهای تامیل را تشدید کرد و منجر به روایت‌های بدخواهانه در رسانه‌های اجتماعی شد که افراط‌گرایی خشونت‌آمیز، درخواست‌ها برای سرمایه‌گذاری و اطلاعات نادرست را در هم آمیخت. فراخوان ها برای تظاهرات علیه اعلام این مکان به عنوان یک معبد هندو در ۱۸ اوت ۲۰۲۳ به طور گسترده در رسانه های اجتماعی پخش شد. چنین پست هایی که توجه قابل توجهی را در پلتفرم های مختلف به خود جلب می کند ممکن است منجر به ناآرامی های اجتماعی گسترده شود، همانطور که در شورش های ضد مسلمانان در سال ۲۰۱۸ اتفاق افتاد. درگیری‌های داغ در جشن‌های پونگال و توجه به ویدئوهایی که احساسات ضد تامیلی را به تصویر می‌کشد نیز منجر به درگیری در این سایت شده است.

معبد تیسا راجا ماها در کانکسانتورای در وضعیتی مشابه قرار داشت. تظاهرات مردم محلی تامیل و اعضای جبهه خلق ملی در طول یک مراسم دینی بودایی در روز Esala Boya باعث ناآرامی در این مکان شد که پوشش رسانه‌ای زیادی داشت. محتوای مضر به سرعت در این وضعیت ظاهر شد، با پست هایی که از خشونت علیه معترضان حمایت می کردند. شخصیت های سیاسی تامیل با انتشار اطلاعات نادرست در مورد آنها هدف چنین پست های خشونت آمیزی قرار گرفتند.

در استان شرقی، مناقشات مربوط به چرای دام در روستاهای کشاورزی مایلتمادو  و ماداوانی  در باتیکولا در اکتبر ۲۰۲۳ در کانون توجه قرار گرفت. تنش بین جوامع تامیل و سینهالی علیه شهرک نشینان ادعایی سینهالی علیه دامداران و کشاورزان تامیل بالا گرفت. تلاش‌های دولت برای تعیین مالکیت زمین با انتقاد از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی که پیام‌های منفی فراوانی از هر دو طرف داشتند، مواجه شده است. راهبان برجسته بودایی طرفدار ناسیونالیسم با اعتراض و ابراز حمایت از حقوق سنتی سینهالی، هیزمی بر آتش افزودند.

شباهت های قابل توجهی بین اختلافات در استان شرقی و درگیری ها بر سر مکان های باستانی و دینی در شمال و شرق وجود دارد. این مسائل می‌توانند به‌عنوان عواملی عمل کنند که تلاش‌های آشتی را مسدود می‌کنند و رسانه‌های اجتماعی می‌توانند به عنوان کاتالیزوری برای انتشار روایت اکثریت استفاده شوند. این درگیری‌های محلی به بحث‌های سطح ملی، اغلب از طریق کانال‌های رسانه‌های اجتماعی، گسترش یافته و به روایت‌های ناسیونالیستی دامن می‌زند و تنش‌های جمعی را تشدید می‌کند. دخالت زیاد شخصیت‌های برجسته سیاسی و مذهبی شکل دیگری از تأمل است که در طول سال‌ها به شکل مؤثری در ایجاد این مشکلات و تثبیت عناصر فرمولی که منجر به ناآرامی‌های اجتماعی در سراسر کشور شده است، کمک کرده است.

در مورد واکنش ملی گرایان هندو به همه اینها، این واکنش به اندازه واکنش های گروه های ملی گرای بودایی سینهالی مستقیم نبود. به عنوان مثال، واکنش اولیه در رسانه های اجتماعی تامیل به حادثه ندونکنی، یک کلیسای کاتولیک مجاور را هدف قرار داد. محکومیت این حمله توسط کلیسا با واکنش برخی از افراط گرایان هندو در رسانه های اجتماعی روبرو شد و آنها حدس زدند که کاتولیک ها پشت این حمله هستند.

سریلانکا شکل منحصر به فردی از ناسیونالیسم هندو ندارد، اما به طور گسترده اعتقاد بر این است که به شدت تحت تأثیر ناسیونالیسم هندو در هند قرار گرفته است. این ایدئولوژی که معمولاً به عنوان ناسیونالیسم هندوتوا شناخته می‌شود، اغلب در موقعیت‌هایی مشابه درگیری‌های فرقه‌ای در سریلانکا یافت می‌شود. به عنوان مثال، در دسامبر ۱۹۹۲، هزاران هندوتوا مسجد بابری را در آیودیا در ایالت اوتار پرادش تخریب کردند و یک معبد هندو را که محل تولد لرد راما بود، بازسازی کردند. ناسیونالیسم هندوتوا که توسط جناح های سیاسی اصلی هند مانند حزب بهاراتیا جاناتا و راشتریا سویامسواک سانگ (the Rashtriya Swayamsevak Sangh) اعمال می شود، از طریق ادعای خود بر مسجد بابری در آیودیا، خود را در تحولات تاریخ اسلام در هند لنگر انداخته است. نفوذ آن در سریلانکا به هدف قرار دادن مسلمانان و مسیحیان به جای دشمنان مستقیم آن، جناح های ملی گرای بودایی سینهالی، گسترش می یابد.

از قضا، ناسیونالیسم هندوتوا شباهت های زیادی با ناسیونالیسم بودایی سینهالی پیدا می کند، زیرا در درجه اول با طبقه های بالایی مرتبط است و ریشه در دیدگاه اکثریت هند شمالی دارد. همچنین هر دو ایدئولوژی ترس یا تهدید اقلیت ها را بیان می کنند. سیاست هندوتوا فرهنگ و تاریخ تامیل را پوشش نمی دهد. بنابراین، ناسیونالیسم تامیل در جنوب هند، ایدئولوژی بیشتر مربوط به شمال و شرق سریلانکا، چالش هایی را برای ایدئولوژی هندوتوا، به ویژه از نظر زبان، سیاست و روایت های تاریخی متفاوت ایجاد می کند. این ممکن است واکنش تند به حادثه ندونگنی را توضیح دهد که کلیسای کاتولیک همسایه را که ممکن است سازمانی از گروه های طرفدار هندوتوا باشد، مقصر می داند.

ملاحظه :

اگر چه جنگهای داخلی سریلانکا که ریشه اختلافات قومیتی بین تامیل ها و سینهالی ها داشت ظاهرا بعد حدود سه دهه خونریزی و هزاران کشته و معلول و مفقودالاثر به پایان رسیده، اما ریشه و ماهیت این اختلافات به پایان نرسید و هرازگاهی در شکلها و با موضوعات مختلف در جامعه سریلانکا ظاهر می شود. یکی از بسترهای مهم تشدید کننده این تنش اختلافات مذهبی است که با بروز جریان آزاد اطلاعات در رسانه ها و فضای مجازی زمینه مناسبی برای گسترش این اختلافات وجود دارد. تامیلهای سریلانکایی مقیم خارج با حمایت دولتهای مخالف سریلانکا بویژه دولتهای غربی ازجمله تشدید کننده این اختلافات و عمق بخشی به آن هستند. به نظر می رسد، این زمینه ها و عدم حل ریشه ای اختلافات دوران جنگ داخلی،سریلانکا را مستعد بروز تنش های قومیتی،مذهبی و زبانی می کند. 

منبع: https://groundviews.org/۲۰۲۴/۰۵/۰۲/how-social-media-is-fuelling-sri-lankas-ethnoreligious-issues/