اگرچه شیوع بیماری کووید ۱۹ به یک بیماری همه گیر جهانی تبدیل شده و ملل جهان در تلاش برای مهار این بیماری همه گیر ، دستورالعمل هایی را هماهنگ با سازمان بهداشت جهانی در مورد چگونگی مقابله با این بیماری تهیه کرده اند که در همه جای جهان با توجه به ویژگیهای آب وهوایی، سیاسی–اقتصادی و فرهنگی به اجرا در آمده است، تأثیرات و نتایج آن تقریباً در کشورهای توسعه نیافته مانند زیمبابوه مشکلات بیشتری را به این کشور که در حال دست و پنجه نرم کردن با فقر و مشکلات اقتصادی است، اضافه کرده است.
به منظور مهار شیوع ویروس ، دولت زیمبابوه سیاست بسیار پیشگیرانه ای را برای محدود کردن حرکت و جابجایی مردم و محدود کردن آنها به چاردیواری خانه های خود اتخاذ کرد. صنعت و تجارت در بخشهای دولتی و خصوصی، یعنی تنها مشعل فروزان اقتصاد زیمبابوه، به جز بخش های ضروری ارائه دهنده خدمات اساسی از جمله بهداشت ، امنیت ، تولید مواد غذایی و بخش خرده فروشی، خاموش و در کل کشور تعطیل شد.
تعطیل شدن اقتصاد بسیار غیررسمی و غیردولتی زیمبابوه که هزاران خانواده از رهگذر آن امرار معاش می کنند و همچنین محدود شدن خدمات عمومی مانند حمل ونقل شهری ، مشکلاتی را به وجود آورده و مردم زیمبابوه را از بروز این بلای فراگیر به وحشت آورد.
بخش غیررسمی و تجارت خرد به خونی در رگ حیات اقتصادی کشور تبدیل شده زیرا هم اکنون بزرگترین کارآفرین و مسلما موتور ظرفیت تولید ملت است. معضل تعطیلی عمومی درجات مختلفی از ناهنجاری و عواقب وخیم به ویژه در اقتصاد کاملاً غیررسمی زیمبابوه برای شهروندانی که توانایی کسب درآمد آنها با حضورشان در مکانهای مشخص و پرجمعیت مستقیماً مرتبط است، بهمراه داشته است.
کمتر شدن درجه محدودیت و منع آمد و شد در دوهفته اخیر که امکان بازگشایی کارگاههای تولیدی و برخی از بخش های بازرگانی را فراهم می کند ، مشکلاتی را که پیش از این ایجاد و بنوعی نهادینه و عادی شده بود، به معرض نمایش گذاشت. اکنون موضوعات بهداشتی ، عمدتاً بهداشت مادران ، در دسترس بودن آب و امنیت غذایی در میان همه چالشها ناگهان در صدر توجه عمومی قرار گرفته است.
بدیهی است که زنان و کودکان به شدت و بیشتر از لایه های دیگر اجتماعی، تحت تأثیر چالش های اقتصادی کووید ۱۹ برای هر جامعه ای قرار خواهند گرفت که نهایتاً به سست شدن و فروریختن کانون خانواده خواهد انجامید. بسیار جای تامل است که زنان درصد عظیمی از افراد بیکار و بیشینه جمعیت زیر خط فقر را، چه در شهرها و چه در مناطق روستایی تشکیل می دهند. زنان با داشتن حداکثر تحصیلات متوسطه و دارا نبودن مهارت های حرفه ای و عدم توانایی برای دسترسی به بودجه کافی برای شروع پروژه های تولید درآمد، به شدت محروم بوده و اغلب در پائین ترین حد امکان تامین احتیاجات اولیه برای قرار دادن غذا بر سر سفره خانواده هستند. در نتیجه ، بیشتر آنان به طور غیررسمی اشتغال دارند و دستفروشی منبع اصلی درآمد آنان است.
بازار دستفروشان امباره
هنگامی که دولت دستور بسته شدن بازار دستفروشان امباره در هراره و چندین بازار دیگر را که محل تجارت غیررسمی دستفروشان خرده فروش بود، به عنوان بخشی از اقدامات جلوگیرانه از گسترش بیشتر بیماری کرونا صادر کرد ، صدها زن بناگهان اشتغال و تنها منبع درآمد خود را ازدست دادند.
وضعیت در مناطق روستایی بهتر نیست ، جایی که زنان در پایین دست مردان در کار ماهیگیری ، قالب ریزی آجر ، شستن گِل و خاک طلا در معادن، بریدن علفهای هرز ، آوردن آب از رودخانه و... کار می کنند و هنوز از مهارت و ذکاوت کافی برخوردارند تا بتوانند یک خانواده را با کمبود شدید منابع اداره کنند.
بسیاری دیگر از زنان زیمبابوه در اثر بروز این شرایط ناتوان شده اند. این وضعیت ساختار اقتصادی آنها را از هم گسیخته و آنها را در معرض تهدید جدی قرار داده است. نیارادزو مشایامومبه ، مدیر یک شرکت صنعتی بین المللی معتقد است در حالی که بسیاری از زنان جوان وظیفه دارند تمام توش و توان خود را برای تامین غذای خانواده بکار گیرند، بعضی از مردان به راحتی نمی خواهند مسئولیت این امر را بر عهده بگیرند. زنان جوان همچنین تحت فشار تامین مراقبت های روزمره خانواده ، از جمله مراقبت هایی که بیماری مانند کرونا موجب می شود، بدون پرداخت هزینه ای از سوی دولت قرار می گیرند.
بسیاری از نومادران که به مراقبتهای پس از زایمان احتیاج دارند ، به دلیل وجود این بیماری همه گیر با چالشهای جدی روبرو هستند. علاوه بر محدودیت های سفر درون و برون شهری و کمبود دارو ، ارتباط آنها با برخی از بستگانی که به حمایت آنان در مراقبتهای پس از زایمان تکیه می کردند قطع شده است. تحقیقات نشان می دهد که حمایت اجتماعی می تواند به جلوگیری از افسردگی پس از زایمان کمک کند. تعداد بیشماری از مادران جدید از این مزیت برخوردار نیستند که مادران یا سایر اقوام را در کنار خود داشته باشند تا بتوانند در این محاصره و محدودیت، کمک های لازم را به آنها ارائه دهند. "جداسازی" اکنون به این معنا است که برخی از مادران جدید، بدون کمک و پشتیبانی اجتماعی "تنها" مانده اند.
برای برخی از مادران ، با زندگی در یک مجموعه بزرگ خانوادگی ، بدون دسترسی به آب لوله کشی و همچنین نیاز سایر اعضای خانواده به مراقبت ، اوضاع بدتر می شود. مادران معمولاً در این شرایط باید اطمینان حاصل کنند که اعضای خانواده برای حمام کردن و آشامیدن و تهیه وعده های غذایی خود آب لازم و کافی را در اختیار دارند.
بسیاری از زنان باردار در این خانواده ها به دلیل عدم توانایی انجام کار در این وضعیت و فقر مضاعف، قادر به پرداخت هزینه های حمل و نقل به مراکز درمانی برای زایمان نبوده و چاره‌ای جز زایمان در خانه تنها با حضور ماماهای غیر ماهر نداشته و در شرایط غیر بهداشتی، زایمان را با خطرات بسیار انجام می دهند. برخی پرستاران به فعالان اجتماعی از کمتر شدن تعداد زنانی که برای زایمان به کلینیک های زایمان یا بیمارستان ها مراجعه می کنند، خبر می دهند و زنان باردار بارها نگرانی خود را در مورد دشوار بودن حمل و نقل و ترس از برخورد خشن پلیس ابراز کرده اند. زایمان های خانگی با مراقبت های غیر ماهرانه ، زنان و دختران را در معرض خطر مرگ و میر مادران قرار داده و می تواند عواقب مخربی برای کودک از جمله خطر انتقال ویروس اچ آی وی از مادر به کودک به همراه داشته باشد .
قرنطینه و محدود کردن رفت و آمد، زندگی روزمره را مختل کرده و باعث افزایش خطر تهدید سلامت جسمی و روحی و نیز کاهش دسترسی به خدمات بهداشت جنسی در زنان و دختران می شود.
برای بسیاری از زنان و دختران ، خانه محل خشونت و افزایش تنش درون خانوادگی است. ماندن در خانه تنش هایی را افزایش می دهد که می تواند باعث فروپاشی خانواده ای که پایه های آن قبلاً تضعیف شده، گشته و منجر به خطرات جدی ناشی از خشونت شود. با این وجود ، در این مدت ، هیچ اطلاعات مشخصی در مورد مکانیزم درج گزارشهای خشونت مبتنی بر جنسیت و نحوه ارائه خدمات پشتیبانی قربانیان خشونت خانگی در شرح اقدامات مربوط به مقابله با بیماری فراگیر کووید ۱۹ بیان نشده است.
از سویی دیگر بسیاری از شاغلین در بیمارستانها مانند پرستاران بیمارستانهای عفونی ویلکینز و بئاتریس که مراکز جداسازی ( قرنطینه ) بیماران ویروس کووید ۱۹ در هراره پایتخت زیمبابوه که در خط مقدم مبارزه با این بیماری خطرناک و فراگیر هستند به سبب ریسک بالای خطرپذیری و نداشتن لباس مخصوص کافی و عدم پرداخت حقوق مناسب مشاغل خطرناک، در حال ترک این بیمارستان و استخدام در بیمارستانهای خصوصی همچون بیمارستان سنت آن و بیمارستان اروندل در منطقه نسبتاً مرفه نشین مونت پلزنت که از وضعیت مناسب تری برخوردار بوده و حقوق کادر پزشکی را با میانگین ۷۵ دلار آمریکا در روز پرداخت می کنند هستند. این در حالی است که در گذشته هم این بیمارستان با کمبود کادر پزشکی روبرو بوده است. مرکز جداسازی ثورن گروو در شهر بولاوایو نیز از وضعیت مشابهی برخوردار می باشد.
نتیجه گیری:
بدیهی است در صورت عدم چاره اندیشی دولت در مورد مهار عواقب فوق الاشاره در مورد زنان و دختران این کشور، حتی تا مدتها پس از رفع معضل بیماری فراگیر کووید ۱۹ جامعه با تبعات و آثار اجتماعی منفی این مشکل رو در رو بوده و در یک روند دومینویی با اشکال سخت تر و پیچیده تر عارض شده از بیکار شدن جمع کثیری از زنان نان آور خانه، عدم رعایت بهداشت فردی بویژه در مورد زنان و مهمتر از آن نومادران بر اثر فقر و نیز افزایش خشونتهای خانگی روبرو خواهد بود. فقر روزافزون شوربختانه فروپاشی کانون خانواده را که پایه و اساس جامعه سالم را تشکیل می دهد بدنبال خواهد داشت. بطور خلاصه می توان تاثیرات اجتماعی این بیماری فراگیر را در مورد زنان زیمبابوه در چند عنوان بیان کرد:
- بیکاری بدنه عظیمی از نیروی کار به گردش درآورنده چرخ اقتصاد داخلی و خرد
- فقر مضاعف حاصل از این بیکاری
- افزایش موارد زایمانهای خطرناک و بدور از نظارت تخصصی و نیز بیماریهای روانی و جسمی حاصل از آنها
- افزایش خشونت خانگی و فروپاشی کانون خانواده ها
منابع:
https://www.herald.co.zw/economic-impact-of-covid-۱۹-on-informally-employed-women/
https://www.herald.co.zw/covid-۱۹-impact-vulnerable-groups-need-social-protection/
نظر شما