با آغاز نخستین نشانههای فصل بارندگی، صدای طبلها در دشتهای سرسبز گورومونزی طنینانداز میشود و نوای ترانههای شونا بار دیگر در هوای نمناک روستا میپیچد. دود ملایمی از کوزههای سفالی حاوی آبجوی سنتی بالا میرود و با بوی گیاهان مقدسی که در آتش میسوزند در هم میآمیزد؛ نشانهای از آغاز یکی از کهنترین آیینهای مردم زیمبابوه – مراسم دعا برای باران، چیپوا (Chipwa).
در زیر سایه درخت انجیری غولپیکر، مردان و زنان، پیر و جوان، گرد هم آمدهاند و دستها و نگاههای خود را به آسمان دوختهاند تا اجداد خویش را به یاری فراخوانند. این مراسم که سالها از حافظه جمعی مردم محو شده است، امسال دوباره به همت رئیس روسیکه و با حمایت مشاور او، آقای سیمباراشه ماشوه، در جامعه گورومونزی دوباره احیا شد. رئیس روسیکه در سخنانی تأکید کرد که این آیین تنها برای طلب باران نیست، بلکه نشانهای از وحدت، همبستگی و رفاه اجتماعی مردم است. در این روز، کشاورزان محصولات خود مانند ذرت، بادامزمینی و سورگوم را به عنوان پیشکش و تبرک به محل مراسم آوردند تا پیش از کاشت، به برکت اجداد مقدس سپرده شوند.
در حالی که بزرگان قبیله انفیه بر زمین میپاشیدند و آبجوی سنتی (Doro remweya) را به عنوان نذر به خاک میریختند، زنان با سرود و پایکوبی از ارواح نیاکان طلب باران و رحمت میکردند. این آیین، پیوندی میان گذشته و حال، انسان و طبیعت، و زندگان و ارواح اجدادی است. چیپوا، که در باور مردم شونا جایگاه ویژهای دارد، بر این اصل استوار است که ارواح نیاکان، که زمانی همین زمین را کشت میکردند، هنوز مراقب نسلهای پس از خود هستند و میتوانند بر بارش باران و حاصلخیزی خاک تأثیر بگذارند. از همین رو، این مراسم در مکانهای مقدس مانند پای درختان کهنسال، دامنه کوهها یا کنار رودخانههایی که باور بر حضور ارواح است، برگزار میشود.
اگرچه با گسترش شهرنشینی و نفوذ ادیان مدرن، بسیاری از این سنتها رو به فراموشی رفتهاند، اما در مناطقی چون گورومونزی، احیای چیپوا نه تنها احترام به میراث فرهنگی، بلکه تجدید ایمان به پیوند میان انسان، زمین و اجداد است.
همان روز، وقتی ابرهای تیره در افق جمع شدند و بوی باران در فضا پیچید، بسیاری از روستاییان با لبخند و امید زمزمه کردند: «اجداد ما صدایمان را شنیدند.»
https://www.heraldonline.co.zw/rain-making-ceremony-rebirth-strengthens-community-bonds
نظر شما