آلبرت نیاتی (Albert Nyathi) شاعر، موسیقی‌دان، نویسنده، بازیگر و انسان‌دوست برجسته‌ای از زیمبابوه است که در ۱۵ نوامبر ۱۹۶۲ در روستای کافوسی در ناحیه گواندا، استان ماتابله‌لند جنوبی به دنیا آمد. او به عنوان یکی از پیشگامان شعر «داب» (dub poetry) در زیمبابوه شناخته می‌شود و آثارش در ادبیات و موسیقی آفریقایی تأثیرگذار بوده است.

زندگی و آثار

نیاتی در دوران کودکی با شعرهای ستایشی سنتی در هنگام چراندن دام آشنا شد و این علاقه را در مدارس متوسطه و دبیرستان ماتوپو دنبال کرد. او سپس در دانشگاه زیمبابوه در رشته ادبیات انگلیسی تحصیل کرد و در اواسط دهه ۱۹۹۰ فارغ‌التحصیل شد. در دوران دانشجویی، نیاتی در اتحادیه دانشجویی فعال بود و در تجمعات سیاسی سخنرانی می‌کرد. او همچنین در نمایشنامه‌ای به نام «ماندلا، روح تسلیم‌ناپذیر» ایفای نقش کرد که در آن نقش نلسون ماندلا را بازی می‌کرد .

در اواخر دهه ۱۹۸۰، نیاتی به نوشتن اشعار و نمایشنامه‌هایی با الهام از مبارزه آزادی‌بخش ملی پرداخت. او در دهه ۱۹۹۰ با ترکیب شعر با موسیقی، به ویژه در ترانه معروف «سنزنی نا؟» (Senzeni Na?) که به یاد کریس هانی، سیاستمدار آفریقای جنوبی، سروده شد، محبوبیت یافت. این اثر به عنوان یکی از آثار برجسته در ادبیات آفریقایی شناخته می‌شود .

 فعالیت‌های هنری و اجتماعی

نیاتی در سال ۱۹۹۲ به عنوان عضو ارشد شورای ملی هنرهای زیمبابوه (NACZ) مشغول به کار شد و در سال ۱۹۹۵ به مدت یک سال به دانمارک دعوت شد تا در تئاتر اودنسه همکاری کند. پس از بازگشت، او گروه «ایمبونگی» را تأسیس کرد و در سال ۱۹۹۶ به عنوان سرپرست موقت NACZ منصوب شد. در همان سال، او برای نلسون ماندلا در مراسم افتتاح خیابان نلسون ماندلا در هاراره اجرا کرد .

در سال ۱۹۹۷، نیاتی مؤسسه «ایمبونگی کالچرل آرتس» را تأسیس کرد که به آموزش هنرمندان جوانی مانند ساندرا ندبل، چارلز چیپانگا و گروه «ایاسا» پرداخت. او همچنین در مراسم تشییع جنازه معاون رئیس‌جمهور پیشین، جاشوا نیکومو، در سال ۱۹۹۹ حضور داشت و در سال ۲۰۰۰ با گروه «ایمبونگی» به اجرای جهانی پرداخت .

زبان و تأثیر

نیاتی در اجرای آثار خود از زبان‌های انگلیسی و نِدِبِله استفاده می‌کند و در داخل کشور و در سطح بین‌المللی محبوب است. او به عنوان یکی از مهم‌ترین شاعران اجرایی زیمبابوه شناخته می‌شود که با اشعارش پیام‌های اجتماعی و سیاسی را به مخاطبان منتقل می‌کند.

جوایز و افتخارات

آلبرت نیاتی به پاس آثارش که سنت‌های شفاهی زیمبابوه را همانند طنین ماندگار طبل به نسل‌های آینده منتقل کرده است، مورد تقدیر قرار می‌گیرد. آلبرت نیاتی، شاعر، نویسنده و مدافع فرهنگی مشهور زیمبابوه، به دلیل سهم قابل توجهش در حفظ فرهنگ آفریقا، در میان ۱۰۰ چهره سرشناس آفریقایی قرار گرفته است که توسط موسسه «آفریقایی بودن» مورد تقدیر قرار گرفته‌اند.

«آفریقایی بودن» یک سازمان غیرانتفاعی است که به ترویج و حفظ فرهنگ‌های آفریقایی برای توانمندسازی افراد آفریقایی‌تبار اختصاص دارد. این موسسه بر ارتباط جهانی آفریقایی‌ها از طریق آموزش، مستندسازی چرخه حیات فرهنگی، ایجاد جامعه و مربیگری تمرکز دارد. گلادیس جاکاچیرا، بنیانگذار آفریقایی، گفت که نیاتی نگهبان حافظه، سازنده میراث و صدایی بود که در نسل‌ها و مرزها طنین‌انداز شده بود، بنابراین شایسته این افتخار بود. او گفت ما از دسته خاصی از افراد تجلیل می‌کنیم و برندهای آنها را توسعه می‌دهیم، افرادی که کارشان گویای خود بود، در حالی که با ماموریت سازمان همسو بود.