هلال احمد، یکی از صاحب نظران دانشگاهی، یکی از پرکارترین نویسندگان در زمینه مسائل مربوط به سیاست مسلمانان است. گفتمان او به‌جای نتیجه‌گیری‌های عجولانه، ظریف است و به پیچیدگی‌های مرتبط با موضوع جامعه توجه دارد. نوشته‌های هلال احمد اغلب با پشتیبان‌های آماری مبتنی بر نظرسنجی‌های انجام شده توسط اتاق فکر CSDS-Lokniti[1] که او با آن مرتبط است، همراه است.

هلال احمد در 8 فصل این کتاب توضیح می دهد که سیاست های اخیر در هند چگونه شکل گرفته و چگونه بر مسلمانان تأثیر گذاشته است. او تلاش می‌کند تا فراتر از مسائل بدیهی، کیفیت ایفای نقش اقلیت‌ها، به‌ویژه مسلمانان، در «هند جدید» را که از زمان روی کار آمدن مودی نخست وزیرفعلی هند (سال 2014) در حال تبدیل شدن به بحران است، با ژرف‌نگری در پیچیدگی‌های هویت مسلمانان و نقش آنان در زندگی روزمره، واکاوی کند.

نویسنده در عین حال که جوامع مسلمان را از دریچه‌ای تاریخی می‌نگرد، تلاش می‌کند تصویری بسیار دقیق‌تر از آنچه در حال حاضر از مسلمانان هند تصور می‌شود، ارائه کند. هلال هلال احمد با استفاده از طیف گسترده ای از منابع کمی و کیفی و تجربه طولانی او به عنوان ناظر سناریوی سیاسی هند برای بیش از سه دهه، این کتاب دیدگاه عمیقاً تأمل شده ای را از یک سؤال داغ ارائه می دهد: وضعیت فعلی مسلمانان در هند.

هلال احمد می‌گوید: ساده‌سازی‌های تاریخی غلط و دیدگاه‌های تقلیل‌گرایانه تصوف، که برای ایجاد پلی بین هندوها و مسلمانان هند تلاش می‌کند، گفتمان عمومی را مشکل‌ساز خواهد کرد. این روشنفکری خطرناک است. زیرا مسلمانان را کنار می‌گذارد. محققانی مانند ورما[2] و ثارور[3] در تمدن هندو، هیچ فضایی برای هویت مسلمان فراهم نمی کند. «گذشته» هم دوست سیاست هندوتوا (هندوی تندرو[4]) و هم نوستالژی مسلمانان است. راست هندو به حفاری گذشته می پردازد تا تابلویی از انقیاد هندو در دست مهاجمان مسلمان ارائه دهد تا از توده های هندو حمایت کند.

گفتمان سیاسی امروزی بین دو موضع متضاد در مورد مسئله مسلمانان در نوسان است. سیاست هندوتوا مسلمانان را به عنوان یک گروه مذهبی یکپارچه دسته بندی می کند تا همگنی هندو را اثبات کند. از سوی دیگر، لیبرال ها برای دفاع از دموکراسی هند (اگر نگوییم سکولاریسم) از مسلمانان به عنوان یک اقلیت مذهبی حمایت می‌کنند. در هر دو مورد، هویت مسلمان به عنوان یک پدیده تک بعدی تصور می شود.

به گفته هلال احمد، تخیل ناشی از هندوتوا در واقع سیاست هراسی مسلمانان را در هند به همان شیوه ای که اسلام هراسی پس از یازده سپتامبر در غرب پیدا کرد، ایجاد کرده است. رسانه های مکتوب و شبکه های اجتماعی شبانه روزی، تعصبات ضد مسلمانان را در سراسر هند به ذهن متبادر کرده که منجر به تشدید برداشت منفی مسلمانان شده است. این نگران کننده ترین جنبه هند جدید برای مسلمانان است.

هلال احمد استدلال می کندکه این هند جدید یک دکترین «ایدئولوژیک-سیاسی»است و «مشروطیت هندوتوا» به عنوان مکانیزمی برای دستیابی به آن عمل می کند. اجرای قانون اصلاح شهروندی(CAA) و تلاش برای قانون مدنی یکسان گام هایی در همین راستا هستند.

علیرغم ترسیم ناکامی‌های مسلمانان در زندگی سیاسی هند در سال‌های اخیر، هلال احمد، جایگاه مسلمانان را در تاریخ حاضر بررسی می کند و تمام خطوط منازعات پیرامون سیاسی شدن آنها را تحلیل می کند.

هلال احمد استدلال می کند که احزاب غیر BJP از سال 2014 درباره هندوتوا بی‌اطلاع بوده‌اند. او بارها مخالفان هندوتوا را به تنبلی فکری متهم کرده و می گوید که احزاب غیر BJP شهامت اتخاذ موضع اصولی بر اساس حساسیت تاریخی و عمل گرایی سیاسی در مورد مسائلی مانند مسجد Gyanvapi در بنارس را ندارند. او همچنین اتهامات دیگری را متوجه احزاب و گروه های غیر BJP می کند.[5]

خلاصه این که :

1. حکومت BJP بر اساس یک دکترین ایدئولوژیک - سیاسی است که اسلام هراسی را ترویج می کند.
2. مسلمانان هند در عین اینکه شهروندانی برابر هستند، اغلب احساس می‌کنند که در عرصه‌های مختلف زندگی عمومی در معرض نمایندگی قرار نگرفته و به حاشیه رانده شده‌اند.
3. این کتاب بررسی می‌کند که چگونه سیاست‌های اخیر هند بر جامعه مسلمانان، که بزرگترین گروه اقلیت در کشور هستند، تأثیر گذاشته است.
4. احمد استدلال می‌کند که حتی نویسندگان و سیاستمداران لیبرال نیز گاهی روایت‌هایی را ترویج می‌کنند که مسلمانان را در فضای منفی ترسیم یا مشارکت آنها را در فرهنگ هند کم‌اهمیت می‌کنند.
5. مفهوم «مشروطیت هندوتوا» به عنوان مکانیزمی برای دستیابی به دیدگاه حزب حاکم BJP در مورد«هند جدید» مورد بحث قرار می گیرد.
6. این کتاب نشان می دهد که چگونه رسانه ها به برداشت های منفی مسلمانان در سراسر کشور کمک کرده است.
7. با این حال، بررسی نتیجه می‌گیرد که سیاست هویت متمرکز بر شکاف‌های هندو-مسلمان همچنان موضوع غالب در سیاست هند، حتی پس از انتخابات 2024 است.

این کتاب، کاوشی روشنگرانه از وضعیت مسلمانان در هند معاصر است که به بررسی شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مسلمانان در کشوری می‌پردازد که در آن نفوذ ناسیونالیسم هندو، به‌ویژه ایدئولوژی هندوتوا، به طور فزاینده‌ای غالب شده و تصویر پیچیده‌ای از وضعیت مسلمانان در هند معاصر ارائه می‌کند که بر عوامل تاریخی، سیاسی و اجتماعی تأثیر می‌گذارد که تجارب آنها را به عنوان شهروند شکل می‌دهد.

نویسنده با غواصی عمیق در پیچیدگی‌های هویت مسلمان و نقش آن در زندگی روزمره و در عین حال نگریستن به جوامع مسلمان از دریچه‌ای تاریخی، تلاش می‌کند تصویری بسیار دقیق‌تر از آنچه در حال حاضر تصور می‌شود از مسلمانان هند ارائه کند.

حسنعلی ذکریایی

About Author

Hilal Ahmed is Associate Professor programme of the CSDS. He is the author of Muslim Political Discourse in Postcolonial India: Monuments, Memory, Contestation (Routledge 2014), Allah Naam ki Siyasat (Hindi, Setu Prakashan, 2023), Siyasi Muslims: A Story of Political Islam in India (Penguin-Random House, New Delhi, 2019) and Democratic Accommodations: Minorities in contemporary India (With Peter R deSouza, and Sanjeer Alam, Bloomsbury, 2019). He has also edited Companion to Indian Democracy: Resilience, Fragility, Ambivalence (With Peter R deSouza, and Sanjeer Alam, Routledge, 2021), Rethinking Muslim Personal Law: Issues, Debates and Reforms (with R. K. Mishra & K. N. Jehangir, Routledge, 2022) and Sudipta Kaviraj: A Reader (Hindi, Setu Prakashan, 2023). Ahmed is the Associaat Centre for the study of Developing Societies (CSDS), New Delhi. He works on political Islam, Indian democracy, and politics of symbols in South Asia. He is associated with the Loknitite Editor, South Asian Studies, journal of the British Association of South Asian Studies. He is also part of the editorial team of CSDS’s Hindi journal Pratiman. Ahmed writes for academic journals, newspapers, and websites in English and Hindi. He has produced two documentaries, Encountering the Political Jama Masjid (English, 2006) and Qutub: Ek Adhura Afsana (Qutub: an unfinished story, Hindi with English subtitles, 2016). Ahmed has also conceptualized and developed an academic mobile app SHARC-DILLI, an app on the Partitioned City of Delhi, (with Deborah Sutton, Lancaster University). Ahmed was awarded the Rajya Sabha Fellowship (2015-2016), the Asia Fellow Award (2008/2010), the Indian Institute of Advanced Studies Fellowship (2009), the Ford Foundation-IFP Fellowship (2002), the ATRI-Charities Aid Foundation Fellowship (2001), and UGC Senior Research Fellowship (1999) and the UGC Junior Research Fellowship (1997). A film Beacons of Hope (2008) documents Ahmed’s life story.