جشنواره فیلم رم ۲۰۲۴، یکی از سه جشنواره مهم و کلیدی سینمایی در ایتالیا از ۱۶ تا ۲۷ اکتبر برگزار می شود. فارغ از اخبار و حاشیه های این جشنواره و آثاری که برای نخستین بار در آن اکران جهانی پیدا می کنند، رویکرد مخاطب گرا در این جشنواره که منجر شده کل شهر رم، تحت تبلیغات آن در آید، بسیار مهم می باشد. خانم مالانگا برای سومین بار مدیر هنری جشنواره رم است. او پانزده اکتبر در پاسخ به اسکرین دیلی مبنی براینکه چه چیزی در جشنواره فیلم رم خاص و متمایز است؟ می گوید رم یک جشنواره شهری است، بنابراین مانند ونیز نیست. فستیوال رم شهری، معاصر و مخاطب محور است. ما سعی می کنیم با همه مخاطبان بالقوه ای که می توانید در کلان شهری مانند رم پیدا کنید صحبت کنیم. این با یک جشنواره در یک مکان زیبا و توریستی متفاوت است. بدنبال ورود فیلم در زندگی روزمره ماست. سپس در پاسخ به این سوال که رسیدن به یک برنامه تنها چند هفته پس از ونیز، چگونه بوده است؟ می گوید اکوسیستمی از جشنواره ها در سراسر جهان وجود دارد، و ونیز اهداف خاص خود را دارد و رم اهداف متفاوتی دارد. بنابراین در واقع هیچ رقابتی وجود ندارد. این یک مشکل واقعی نیست. ما می توانیم برخی از همین فیلم ها را اکران کنیم. البته ونیز اولین انتخاب را دارد، زیرا سطح دیگری از رقابت است. ما در همان مسیر تقویم جشنواره هستیم که تلوراید، تورنتو، لندن، سن سباستین و موارد قبلی مانند کارلووی واری دارند. نکته کلیدی جشنواره فیلم رم «تیراژ» و مخاطب انبوه فیلم است. ما الزاما کارهای اولین اکران جهانی را درخواست نمی کنیم، حتی اگر موارد مرتبطی داشته باشیم. تولیدات زیادی در همه جا اتفاق می افتد، بنابراین چیزهای زیادی برای انتخاب وجود دارد. ونیز، کن یا برلین نمی توانند همه چیز را جذب کنند. این یک انتخاب بزرگ است و ما این کار را عمدا انجام دادیم. هر بیننده ای می تواند مسیر خود را برای دنبال کردن، در یک پیشنهاد بزرگ انتخاب کند. مارچلو ماسترویانی راهنمای معنوی ما برای این نسخه است. امسال صدمین سالگرد تولدش بود. مارچلو احتمالاً شناخته شده ترین و محبوب ترین بازیگر ایتالیایی در تاریخ سینمای ایتالیا است. جوانان هنوز از طریق کارکترهایش به او به عنوان یکی از نسل خود نگاه می کنند. این روحیه پیشرو – آگاه به گذشته، اما ریشه در زمان حال و نگاه به آینده – روح این جشنواره است.

فیلم مهم «جاه طلبی بزرگ The Great Ambition و تلفظ به ایتالیایی لا گرانده امبتزیونه» ساخته آندریا سگره، فیلم افتتاحیه جشنواره فیلم رم بود، که داستان چگونگی رسیدن حزب کمونیست ایتالیا به حکومت ایتالیا را روایت می کند. مضمون فیلم بر روی سیاستمدار ایتالیایی انریکو برلینگوئر تمرکز دارد The story of Enrico Berlinguer’s private and public life, between ۱۹۷۳ and ۱۹۷۸. که حزب کمونیست را در زمان رسیدن به اوج محبوبیت خود در دهه ۱۹۷۰ اداره می کرد. جاه طلبی بزرگ او دستیابی به یک مسیر دموکراتیک به سمت کمونیسم بود که به معنای قطع روابط حزبش با مسکو بود.

حاشیه مهم دیگر این جشنواره، که تنها یک اثر مستند مهم رسما از ایران در  بخش رقابتی آن شرکت دارد، حضور اثری از رژیم اشغالگر قدس اما در خصوص ایران و اکران اول بار آن در این جشنواره است. لولیتاخوانی در تهران (انگلیسی: Reading Lolita in Tehran) فیلمی به کارگردانی اران ریکلیس، تولید مشترک ایتالیا و اسرائیل محصول سال ۲۰۲۳و با بازی گلشیفته فراهانی، زر امیرابراهیمی و مینا کاوانی و... است ومحصول ایتالیا و اسرائیل. مارژوری دیوید فیلمنامه لولیتاخوانی در تهران را با اقتباس از رمانی به همین نام نوشته‌است که خودزندگی‌نامه آذر نفیسی و روایتگر خاطرات او از روزهای انقلاب فرهنگی در ایران، زنان و دانشگاه! در سال‌های نخست پس از انقلاب ۱۳۵۷ است. لولیتاخوانی در تهران در نخستین نمایش جهانی در برنامه‌ «سینمای پیشرو» از بخش رسمی نوزدهمین دوره‌ی جشنواره فیلم رم که همین روزها برقرار است به نمایش درآمد. لوکیشن های مهم و غالب فیلم، در دانشگاه رم، ساپینزا ضبط شده است!

رمان آذر نفیسی، رمان حرفه ای اما مبتنی بر احساس یا تجربه شخصی وی در سال های حضور در دانشگاه یا محیط تهران و نهایتا بازگشت او برای همیشه به آمریکادر ۱۹۹۷ است، نمی توان پرخواننده بودن و جذاب بودن و بازار مهمی که نسخه های آن به بیش از ۱۰ زبان کسب کرد را کتمان نمود، طبعا با این فیلم رمان او باز هم بیشتر خواهد فروخت لکن آنچه در عالم هنر و ادبیات و جشنواره های حرفه ای ایتالیا  فهمیده نمی شود، موضع کارگردان آمریکایی حرفه ای آقای ریکلیس است که در این شرایط، مزدبگیر اسرائیلی ها شده و یادش افتاده فیلمی در باره ایران بسازد، از آن بدتر همکاری بازیگران هموطن با این پروژه سفارشی سیاسی و غیر حرفه ای است. بهرحال در این مصاحبه ریکلیس و خانم فراهانی(که نقش خود آذر نفیسی را بازی کرده) تلاش می کنند این سویه و منظر به ماجرا را ماستمالی و عادی سازی نمایند. آذر نفیسی در فرش قرمز (۱۹ اکتبر)  فیلمی که از رمان او ساخته شد حضور داشت. زر امیر ابراهیمی، ایزابلا نفر، لارا دلیله ولف، کتایون احمدی، مینا کاوانی، گلشیفته فراهانی، بهار بیهقی و رها رهبری هم البته حضور داشتند. نیز، ریکلیس(کارگردان آمریکایی)، شهباز نوشیر، رضا دیاکو و عباس فسایی و...

ریکیلیس در مصاحبه در خصوص اثرش می گوید: پس از حملات حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل و متعاقب آن حمله اسرائیل به غزه، زمینه های منطقه ای بیشتر به وجود آمد. ریکلیس تأکید می کند که این «به طور خاص فیلمی درباره ایران در برهه ای معین از تاریخ» است، اما ارتباط بین وقایع آن  و رویدادهایی که اکنون در منطقه در جریان است را تصدیق می کند و می گوید این فیلم در مورد چگونگی تغییر اوضاع در یک کشور به دلیل جنبش های سیاسی و اجتماعی، ایده های خوب و ایده های بد است. پتانسیل خشونت و تخریب، و نفی حقوق بشر باید متوقف شود.»این اثر مانند چندین فیلم قبلی ریکلیس، تولید توسط موشه ادری از شرکت اسرائیلی یونایتد کینگ فیلمز و  مایکل شرفشتاین هدایت شد و توسط بنیاد رابینوویچ مورد حمایت رژیم اشغالگر قرار گرفت. ریکلیس درباره حمایت مالی اسرائیل از یک داستان ایرانی می گوید: «از دیدگاه اسرائیل، یک داستان خوب، یک داستان خوب است. ما از جایی آمده‌ایم که اگر فکر می‌کنید حرفی برای گفتن دارید، منابع مالی آن را پیدا خواهید کرد.» 

منبع:https://www.screendaily.com/features/rome-artistic-director-paola-malanga-this-is-an-urban-contemporary-and-audience-orientated-festival/۵۱۹۸۱۷۸.article  و https://www.screendaily.com/features/how-israels-eran-riklis-made-reading-lolita-in-tehran-with-golshifteh-farahani/۵۱۹۸۲۸۶.article