در ایام بزرگداشت حکیم ابونصر فارابی فیلسوف و دانشمند بزرگ جهان، به میزبانی موسسه آموزشی شماره 92 به نام المشانی شهر آستانه با مشارکت دانشگاه ملی اوراسیا و مرکز ملی نسخ خطی و کتب نادر قزاقستان، کنفرانس بین المللی علمی-کاربردی «میراث معنوی آقژان المشانی و علم معاصر» به مناسبت یکصدوهجدهمین سالگرد این دانشمند فقید برگزار گردید. در این همایش علمی علی اکبر طالبی متین رایزن فرهنگی ایران در قزاقستان، تختار آوباکیروف نخستین فضانورد قزاقستان، دارخان قدرعلی و علی اصغر تولندی اولی نمایندگان سنای پارلمان قزاقستان، مدیر شرکت روزنامه های دولتی قزاقستان، نمایندگان شهرداری آستانه، شخصیت های برجسته علمی و فرهنگی این کشور، دانشمندان و پژوهشگران تاریخ و فلسفه، اساتید و دانش‌آموزان این موسسه آموزشی  شرکت داشتند. هدف از برگزاری این کنفرانس بین المللی، بررسی علمی و شناختی  میراث معنوی آقژان المشانی  نخستین فارابی شناس و دانشمند برجسته قزاق بود.

در این کنفرانس که با معرفی شخصیت و نمایش دوره های مختلف زندگی این دانشمند توسط دانش آموزان این موسسه آموزشی آغاز شد، سخنرانان با تاکید بر سهم بسزای وی در ایجاد مکتب ژئومکانیک در قزاقستان و مشارکت در کشف معادن  لنینوگور، زیریان، تورگای، ژزکازگان، کاراتاو در سال های  جنگ جهانی دوم، به توجه ویژه‌ی او به توسعه زبان و انتشار کتاب‌های درسی و لغت نامه ها به زبان قزاقی، اشاره کردند. با تلاش این دانشمند برجسته، مزار حکیم ابونصر فارابی در قبرستان باب الصغیر در دمشق (سوریه) یافته شد و وی در نصب سنگ قبر مرحوم شرکت نمود. در نتیجه تحقیقات خود که میراث فارابی را با اسلام و جهان بینی ملی مردم قزاق پیوند می دهد، المشانی به طور گسترده به عنوان یکی از پایه گذاران فارابی شناسی شناخته شده است. به گفته سخنرانان این کنفرانس در رمان تاریخی «فارابی» شخصیت معلم ثانی را به تصویر کشیده و در اثر «فارابی و آبای» ارتباطات معنوی این دو دانشمند را بررسی نموده است. همچنین در مطالعه میراث فرهنگی ترک زبانان، تاریخ علم و علوم اسلامی تلاشهای گسترده ای نموده است.

در این کنفرانس علی اکبر طالبی متین رایزن فرهنگی ایران در قزاقستان در سخنان خود با تجلیل از برگزار کنندگان همایش و تبریک افتتاح موزه المشانی گفت: بی‌تردید، نقش اندیشمندان بزرگی چون آقژان المشانی در حفظ و توسعه میراث فرهنگی و دانش فلسفی حائز اهمیت است. وی گفت المشانی نه ‌تنها در معرفی آثار و اندیشه‌های فارابی به جهان نقش داشته، بلکه در ترویج و تقویت روح معنوی در علوم جدید نیز تاثیرات عمیقی بر جای گذاشته است.   ایشان در ادامه سخنان خود گفت: رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل خود را برای حمایت از پروژه‌های علمی مشترک در زمینه فارابی، تبادل استادان و دانشجویان و فراهم‌آوردن زمینه‌های لازم برای معرفی آثار و شخصیت‌های برجسته فرهنگی و علمی از هر دو کشور اعلام می‌کند. دانشگاه ملی اوراسیا، مرکز ملی نسخ خطی و کتب نادر و موسسه آموزشی شماره ۹۲، با برگزاری این همایش ارزشمند، گامی بزرگ در ترویج علم و فرهنگ و تقویت پیوندهای دو ملت برداشته‌اند. این همکاری‌های علمی و فرهنگی، نویدبخش آینده‌ای پربار و درخشان برای فرزندان این سرزمین‌هاست. رایزن فرهنگی ایران در پایان سخنان خود افزود همان طور که رهبری معظم انقلاب اسلامی ایران در دیدار با رئیس جمهور قزاقستان فرمودند جمهوری اسلامی ایران در خصوص فارابی بیش از 1000 سال تجربه اندوخته، ما آمادگی داریم این تجربیات را به اندیشمندان و پژوهشگران قزاقی انتقال دهیم. لذا جهت تحقق این فرمایشات لازم است شبکه فارابی شناسان ایران و قزاقستان به سرعت تشکیل شود تا این تجربیات و اندوخته ها منتقل گردد تا اساتید، فرهیختگان  و دانشمندان قزاقی بیش از گذشته ارزش مشاهیر و مفاخر خود و بشریت را بدانند.

گفتنی است رایزن فرهنگی ایران در قزاقستان ضمن سخنرانی در این کنفرانس مهم، در آیین افتتاحیه موزه المشانی همراه با شخصیت های برجسته قزاقستانی نظیر تختار آوباکیروف نخستین فضانورد این کشور، نمایندگان پارلمان و دولت، پژوهشگران  و اساتید نامدار قزاقستان شرکت نمود.  

نکته:

ابونصر فارابی نه تنها سرمایه مشترک قزاقستان و ایران بلکه تمامی کشورهای منطقه‌ای است که فارابی در آن زندگی می‌کرده است و نماینده تمامی زبان‌هایی که وی به‌کار می‌برده است می‌باشد. ایده‌های منسجم، علمی و حکیمانه فارابی نمایندگان فرهنگ‌ها و ملیت‌های مختلف را در اطراف خود متحد می‌کند و این می‌تواند زمینه خوبی برای همکاری‌های علمی، فرهنگی و سیاسی در منطقه باشد. هم چنان که رهبر گرانقدر انقلاب نیز با پیشنهاد حکیمانه خود به رئیس‌جمهور قزاقستان برای همکاری علمی و فرهنگی دو کشور با محوریت شخصیت فارابی، ابتکار ارزنده و لازمی را جهت پیشبرد مناسبات فرهنگی ایران با همسایگان و کشورهای منطقه آسیای میانه ارائه نمودند. معظم اله در ملاقات با رئیس‌جمهور قزاقستان و هیئت همراه در خردادماه 1401، گسترش همکاری‌های فرهنگی ایران و قزاقستان را مهم دانسته و بیان داشتند: فارابی به‌عنوان یک فیلسوف و دانشمند اسلامی که اصالت قزاقستانی دارد و در ایران هزار سال درباره آثار او تحقیق و مطالعه شده است، می‌تواند مبنای همکاری‌های فرهنگی و تشکیل یک کمیته مشترک علمی میان دو کشور شود. رئیس جمهور قزاقستان نیز اشتراکات تاریخی و فرهنگی ایران و قزاقستان را عمیق خواند و با استقبال از پیشنهاد رهبر معظم انقلاب برای تشکیل کمیته علمی در زمینه فارابی، دیدگاه‌های خود را درباره مسائل منطقه ارائه کرد.

آستانه / قزاقستان