اختلافات قومی و مذهبی ازجمله موضوعات ریشه دار در جامعه سنتی سریلانکاست که در برهه های مختلف بستگی به نگاه دولت ها فراز و فرود داشته اما حل نشده است. بطوریکه فیلم ساز و مستند ساز سریلانکایی سولوچانا پیریس به سراغ این موضوع رفته و با مستند خشمگین،بدان پرداخته است.
در ندونکنی ، یک شهر کوچک در خارج از واونیا ، یک بنای باستانی هندو اختصاص داده شده به لرد شیوا در تپه ودوکوناری وجود دارد. گویا این یادگار به سرقت رفته بود و بعداً بقایای مثله شده آن در بوته های اطراف پیدا شد. انگشت اتهام به سوی مقصران احتمالی، از دپارتمان باستان شناسی گرفته تا جناح های افراطی ناسیونالیست، نشانه رفته است. سایت معبد که از اواخر سال 2018 تحت کنترل دپارتمان باستان شناسی بوده است، منبع تنش بین جوامع سینهالی و تامیل با اختلافات بر سر ادعای زمین بوده است.
این مکان که در سال 1933 به‌عنوان سایت باستان‌شناسی شناخته شد، برای بودایی‌ها به نام معبد کوروندی و برای هندوها تپه کوروندی در ملایتیوو شناخته می‌شد، تا پایان جنگ برای باستان‌شناسان و راهبان غیرقابل دسترس باقی ماند. در نوامبر 2020، مسئولان دپارتمان باستان شناسی پس از 87 سال شروع به بازسازی مرزهای قدیمی کردند. بررسی شواهد باستان شناسی نشان داد که محل سکونت محل اقامت زاهدان فراتر از مرزهای اصلی گسترش یافته است. این به تجلی جدیدی از درگیری سینهالی-تامیل تبدیل شده است، با این بحث که آیا این سایت یک سایت بودایی است یا هندو.
این تنها دو نمونه از این گونه حوادث است که همچنان در شمال و شرق کشور رخ می دهد. دلایل اصلی جنگ داخلی 26 ساله سریلانکا هنوز حل نشده است که منجر به اختلافات زمینی و تشدید رقابت ها بر سر مکان های دینی می شود. این اختلافات با مسائل مربوط به مالکیت، کنترل و دسترسی در هم تنیده شده است که همچنان باعث ایجاد درگیری در این مناطق می شود.
شناسایی برخی مکان‌ها به‌عنوان مکان‌های مقدس بودایی سینهالی، این نگرانی را در میان اقلیت‌ها ایجاد کرده است که سرزمین‌ها و اعمال دینی آنها در معرض تهدید قرار دارد. در دوره پس از جنگ، افزایش قابل توجهی در ایجاد مکان‌های بودایی جدید در این مناطق، اغلب در زمین‌های مورد مناقشه وجود داشته است. جوامع محلی گزارش می دهند که زمین های خصوصی آنها توسط راهبان بودایی تصاحب می شود و مقامات هیچ اقدامی برای رفع این نگرانی ها انجام نمی دهند.
در حالی که قانون اساسی سریلانکا تضمین می کند که همه شهروندان حق دارند آزادانه اعمال خود را انجام دهند، اما همچنین جایگاه اصلی را به بودیسم می دهد. سولوچانا پیریس، سازنده فیلم، که فیلم مستندش با عنوان خشمگین: به برتری بودایی و جوامع اقلیت سریلانکا که به درگیری های مذهبی می پردازد، اکنون در حال نمایش است، گفت: «زمانی که ما آن جایگاه اصلی را در نظر بگیریم، شرایطی را برای افرادی که دارای منافع شخصی هستند ایجاد کرده ایم تا بتوانند از آن موقعیت سو استفاده کنند.
سولوچانا با گرونت ویوس درباره دلیل تصمیمش برای ساخت این مستند، چالش هایی که با آن روبرو بود و امیدهایش برای تغییر در دولت جدید صحبت کرد.
انگیزه شما برای ساخت این مستند چیست؟
انگیزه از این واقعیت ناشی می شد که من روی این سؤالات از جنبه های مختلف کار می کردم. در سال 2021، من یک کتاب راهنمای روزنامه نگاران در مورد کثرت گرایی دینی گردآوری کردم. این باعث شد فکر کنم که با وجود اینکه ما در مورد پلورالیسم دینی صحبت می کنیم، خشونت علیه مسلمانان، خشونت با انگیزه دینی علیه مسیحیان و هندوها، غصب زمین و انکار حق و مکان عبادت وجود داشت. من می خواستم این مسائل را به تصویر بزرگتر ملی مرتبط کنم: چرا این اتفاق می‌افتد، چرا میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد، قانون اساسی ما واقعاً در مورد آزادی دینی برای همه جوامع چه می‌گوید و چگونه اولویت را به بودیسم داده است؟ این چگونه حق آزادی سایر جوامع اقلیت را نقض می کند؟ من باید همه این نگرانی ها را کنار هم می آوردم تا بفهمم که حوزه های مشکل کجا هستند و چه کاری می توانیم برای رفع آنها انجام دهیم.
در تحقیق، فیلمبرداری و مصاحبه با چه چالش هایی روبرو بودید؟
از آنجا که من یک بودایی هستم و از آن موقعیت ممتاز آمده ام، فضاهایی را باز کرد که در غیر این صورت قابل دسترسی نبود. من مستقیماً از یک راهب بودایی پرسیدم که نظر او در مورد اینکه بودیسم در جایگاه اصلی قرار گرفته است چیست؟. نمی‌دانم اگر یک روزنامه‌نگار جامعه اقلیت بود، سؤال چگونه دریافت می‌شد. هیچ مشکلی در بازدید از مکان هایی مانند کاتاراگاما ، دالادا مالیگاوا و همزیستی و اجتماعاتی که برای شرکت در مراسم مذهبی مشترک گرد هم می آیند نداشتم. با این حال، بسیاری از جوامع اقلیت، حتی پس از مصاحبه، به من گفتند که از آنها استفاده نکنم. من مصاحبه با زنان مسلمانی داشتم که در کاتانکودی با من صحبت کردند و سپس به دلیل فشارهای خانواده یا ترس خودشان به من گفتند که از مصاحبه ها استفاده نکن. من با کشیش های مسیحی صحبت کردم که در عبادتگاه های خود با خشونت مواجه بودند و نمی خواستند از مصاحبه استفاده کنند
. زمانی که ساخت این مستند را شروع کردم، در فضای سیاسی متفاوتی قرار داشتیم. من نمی خواستم در مورد آن صحبت کنم، مجبور بودم در مورد آن با مردم زمزمه کنم. اما مردم در مورد چگونگی ارتباط بین روابط و نحوه زندگی مسالمت آمیز صحبت می کردند. مردی بود که برادرش را در اثر خشونت از دست داده بود، اما با من در مورد صلح و همزیستی و لزوم صحبت در مورد آن برخلاف وضعیت غم انگیز خانواده اش صحبت کرد.
آیا نیروهای خارجی به خشونت دینی دامن می زنند؟
در انتخابات اخیر هیچ کس از اختلافات دینی و سیاسی شدن نژاد و دین صحبت نکرد. برتری بودایی آن چیزی نیست که قانون اساسی ما پیشنهاد می کند، اما با تقدم دادن به آن، شرایط را برای منافع شخصی ایجاد کرده ایم تا از آن موقعیت استفاده کنند، و این همان چیزی است که اکنون در حال رخ دادن است. احزاب سیاسی، رهبران مذهبی و رهبران سیاسی می توانند برای استفاده از آن به نفع خود بر آن تکیه کنند. مسئله اصلی قانون اساسی ماست. آیا ما یک کشور سکولار هستیم؟ مردم در چند نسل تصمیم خواهند گرفت. حالا من آن را به عنوان یک واقعیت نمی بینم. ما دین ها و هویت های قومی مردم را سیاسی کرده ایم و خسارات آن به راحتی قابل جبران نیست.
در مورد قطبی شدن در جوامعی که بازدید کرده اید، چه چیزی متوجه شده اید؟
بستگی به زمینه دارد. به عنوان مثال، در دیگانا، مردم از خارج از منطقه آمدند و درگیری ایجاد کردند، اما در گاله، کشیش گفت که مکان عبادت او چندین بار مورد حمله راهبان بودایی و سینهالی های منطقه قرار گرفته است که به عبادت آنها مشکوک بودند. هندوها همچنین با مشکلاتی روبرو هستند که دین به یک حماسه سیاسی کامل تبدیل شده است.
مواردی وجود دارد که نهادهای دولتی مانند وزارت باستان شناسی از مقررات خاصی از قانون اساسی و سایر قوانین استفاده کرده اند. مانند میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی برای انکار یا محدود کردن حق مردم برای انجام دین. مردم از زمان آراکالا هوشیارتر شده اند، بنابراین برای سیاستمداران استفاده از هویت قومی-دینی برای منافع سیاسی آسان نیست. وقتی این اتفاق می افتد، در رسانه های اجتماعی نارضایتی به راه می افتد. فعالان و جوانان به سرعت اوضاع را خنثی می کنند. مردم در حال مبارزه هستند. اقلیت ها به جای خود صحبت می کنند و برخی از جوانان و فعالان جامعه اکثریت به نمایندگی از اقلیت ها صحبت می کنند.
می خواهید مستندتان به چه چیزی برسد؟
من مایلم در مورد تمام سؤالاتی که از قانون اساسی مطرح کردم، بحث کنم. برخی قوانین، به ویژه در جوامع اقلیت، حق مردم را برای داشتن دین و عقیده محدود می کند. این همان نوع تأمل و درون نگری است که من می خواهم مردم در آن شرکت کنند. ریشه های درگیری باید بررسی شود تا مسلمانان مجبور نباشند با خشونت و رفتار غیرانسانی که در مناطق آلوتگاما و تیگانا شاهد بودیم، مواجه شوند. ما دیده ایم که وقتی حوادث خاصی مانند حمله عید پاک اتفاق می افتد چه اتفاقی می افتد. مسائل مهم بعد از جنگ وجود دارد. تامیل ها احساس محدودیت و آزار و اذیت می کنند. آنها نمی توانند وارد برخی معابد شوند زیرا ارتش برخی از زمین ها را اشغال کرده است. نظامی شدن موضوعی است که حق آزادی دینی آنها را نقض می کند. راهبان بودایی تندرو و سیاست زده با سیاستمداران متحد شده اند.
آیا معتقدید در دولت جدید آزادی دینی بیشتری وجود خواهد داشت؟
سعی می کنم مثبت فکر کنم قدرت ملی خلق در طول مبارزات انتخاباتی از رویه سلاح سازی هویت قومی-مذهبی چشم پوشی کرد، بنابراین این شروع خوبی است. امیدوارم افرادی مانند ما این آزادی را داشته باشند که در مورد این موضوعات صحبت کنند و آنها را به مسائل بزرگتر قانون اساسی ما مرتبط کنند. این همان دولتی است که من امیدوارم که قدرت ملی خلق اگر واقعاً علاقه مند به تغییر سیستم باشد، واقعاً باشد. با این حال اظهارات آنها در مورد قانون ازدواج و طلاق مسلمانان و قانون منع تروریسم به من احساس ناراحتی می دهد. آیا واقعاً در مورد مسائل زنان نیاز به مشورت با مردان و رهبران دینی داریم؟ آنها می گویند قانون پیشگیری از تروریسم لغو نمی شود، بلکه تغییر می کند. ما نمی توانیم آن را داشته باشیم. بنابراین من به دلیل این اظهارات دیدگاه مثبت خود را تعدیل می کنم.
نظر شما