زکیه صدیق فرید در جامعه مسلمان معاصر سریلانکا به ویژه در میان زنان مشهور است. وی یک نویسنده، یک متفکر، مربی عالی، معلم با تجربه و بالاتر از همه یک شخصیت ادبی و شاعر است. او پس از سالها کار به عنوان معلم در مدارس برجسته سریلانکا، مانند کالج سوا نایاکا، کالج زنان مسلمان بامبالاپیتیا، و کالج زاهیرا- کلمبو، بازنشسته شده است. با انتشار شش کتاب، این واقعیت که او حتی در سنین بالا به نوشتن ادامه می دهد، الهام بخش نویسندگان زن جوان است. وی همچنین نویسنده شش کتاب دیگر نیز می باشد.

این کتاب که به فعالیتهای اجتماعی ۱۴۲ شخصیتی می پردازد که در گذشته به طور خستگی ناپذیر برای رشد و پیشرفت جامعه مسلمانان سریلانکا تلاش کردند، در ۵۶۶ صفحه در ۱۰ فصل منتشر شده است.

نویسنده این کتاب در فصل اول ۱۸ نفر را تحت عنوان سازندگان اجتماعی، در فصل دوم ۱۳ نفر را با عنوان روشنفکران و پژوهشگران، در فصل سوم ۱۵ نفر را تحت عنوان مسئولان دانش، در فصل چهارم ۲۰ نفر را تحت عنوان علمای دینی، در فصل پنچم ۱۷ نفر را با عنوان "رهبران سیاسی" ، در فصل ششم ۱۶ نفر را تحت عنوان تاجران،  در فصل هفتم ۹ نفر را با عنوان پزشکان، ۹ نفر را تحت عنوان حقوقدانان در فصل هشتم، ۷ نفر را تحت عنوان فعالان رسانه ها در فصل نهم و ۱۹ نفر تحت عنوان هنر، ادبیات و موسیقی در فصل دهم توصیف کرده است

پیشگفتار نویسنده کتاب :

بسم الله الرحمن الرحیم.

افراد بی شماری در جامعه ظاهر و ناپدید می شوند که بسیاری از آنها برای خود زندگی می کنند. با مرگ آنها، زندگی و معیشت آنها فراموش شده است. اما هر از گاهی عده ای در یک اجتماع ظاهر می شوند. آنها افرادی هستند که نه تنها خود را وقف زندگی خود، بلکه وقف  طبیعت و جامعه کرده اند، که جوهر زندگی شخصی خود را در اقیانوس جامعه ادغام کرده اند. کسانی که توسعه و رفاه اجتماعی را آرمان خود داشتند. زندگی، سخنان و رویدادهای این گونه افراد با تاریخ اجتماعی آمیخته می شود و جزء جدانشدنی آن می شود.

از طریق چنین افرادی ما جامعه زمان خود را می بینیم. منحنی های آن، فراز و نشیب های آن را می بینیم. یکی از مرواریدهای فلسفی فلسفه مرحوم دکتر شکری این است که تاریخ و وقایع زندگی هر فردی همراه با تأثیری که در زندگی اجتماعی داشته است، باید حفظ شود و به نسل های آینده منتقل شود.

علامه اقبال فرمودند: جامعه در حالی که بارهای خود را بر دوش می کشد، جلو می رود.

همانطور که هر فردی خاطره ای دارد، جامعه ای نیز به خاطره ای از تاریخ خود نیاز دارد. تاریخ های گذشته به ما کمک می کند تا اشتباهات فعلی را اصلاح کنیم و برای آینده برنامه ریزی کنیم.

بسیاری از افراد در جهان به دلایل مختلف به یاد می آیند. اما، با گذشت زمان، کسانی را که به جامعه ما کمک کردند و ما را پشت سر گذاشتند، فراموش می کنیم. ما اغلب به کار آنها فکر نمی کنیم. حتی خانواده هایشان هم به خدمات و جزئیات آنها فکر نمی کنند و جستجو نمی کنند. هیچ تلاشی برای جستجو و مستندسازی آنها وجود ندارد. این حقیقتی است که من شخصاً در تلاش برای مستندسازی این کتاب کشف کردم.

یکی از پژوهشگران می گوید: تخریب جامعه ای که تاریخ خود را فراموش کند دور از دسترس نیست. با تبدیل شدن زندگی یک انسان با فضیلت به یک شخصیت تاریخی، پیچ و خم ها در سطوح مختلف رخ می دهد. در حالی که جامعه از ایده هایی سود می برد که مردم آن ها را می پذیرند یا رد می کنند، نسل های آینده در مورد اعمال آن ها تأمل خواهند کرد و از آنها سود خواهند برد.

عبدالکلام رئیس جمهور اسبق هند گفت: تولد یک فرد ممکن است یک حادثه باشد، اما مرگ او باید یک تاریخ باشد.

نسل های آینده باید تاریخ زندگی اجداد خود را در فاصله بین تولد و مرگ انسان بیاموزند. ما باید در مورد آنچه آنها آموخته اند، آنچه را که به دست آورده اند فکر کنیم و از آنها الگو بگیریم.

بسیاری از اجداد ما، بدون چشمداشتی از منفعت دنیوی، خود را وقف حوزه های علمی، دینی، سیاسی و مالی کردند. نسل های آینده باید فداکاری آنها را دنبال کنند. زندگی و صدای آنها باید درس عبرتی برای نسل های آینده باشد.

حال و آینده مدیون این پیشینیان است، زیرا کار یک نور نه تنها از بین بردن تاریکی است، بلکه روشن کردن نور دیگری است.

بسیاری از شخصیت ها در جامعه ما در گمنامی زندگی می کنند.  ارزش یک فرد را نمی توان از روی ظاهر، تأثیر یا جذابیت آنها قضاوت کرد. من صادقانه اطلاعاتی را برای این کتاب جمع‌آوری کردم و متوجه شدم که این رفتار هر فرد و فداکاری‌هایی است که انجام داده‌اند که آنها را به عنوان مقدسین انسان برجسته کرده است.

وقتی برای اولین بار در سال ۱۹۸۸ وارد تالار باشکوه عبدالغفور کلمبو زاهیرا شدم، با دقت به عکس‌های آویزان شده روی دیوار، از جامعه ما که با حالتی قهرمانانه به ما نگاه می‌کرند، خیره شدم و احساسی غیرقابل درک در من ایجاد شد.  این بزرگان چه کسانی هستند که حتی ایده های مطرح شده توسط رئیس جلسه صنفی معلمان را که آن روز در سالن برگزار شد، متوجه نشدند؟ در نتیجه افکار و اقداماتی که انجام دادم تا بفهمم کیا هستند؟، نگارش اولین کتابم را با عنوان "موسسان زاهیر" به پایان رساندم و آن را در سال ۲۰۰۴ به جامعه ارائه کردم.

در سال ۲۰۰۴، من این فرصت را داشتم که اولین کتابم را در جشنواره تامیل که توسط انجمن تامیل زاهیرا برای دو روز متوالی برگزار شد رونمایی کنم. این کتاب بود که به زبان های انگلیسی، تامیلی و سینهالی منتشر شد که مرا به عموم معرفی کرد.

در حین جستجوی اطلاعات برای این کتاب، یافتن منابع کافی برای درک تاریخ شخصیت های مسلمان دشوار بود.  گرچه سکه ها، ترازوها و اسکناس های مسافران خارجی در اینجا و آنجا یافت می شد، اما مرکز تحقیقاتی برای مسلمانان وجود نداشت.  آرشیوی وجود نداشت.  رسانه های مستقل بسیار کم بودند و تعداد پژوهشگران تاریخی نیز بسیار اندک بود.  افراد ثروتمند آنها حاضر نبودند برای کمک مالی به محققان و تشویق کار آنها به میدان بیایند.  همه ما زمان را با حرف زدن می گذرانیم.  من متواضعانه این حقیقت تلخ را به جامعه عرض می کنم که امروز مستقیماً پیامدهای آن را تجربه می کنیم.

در این شرایط بسیاری از کمک های پیشینیان ما برای جامعه در سیل زمان شسته شده است. می‌خواهم به اطلاع شما برسانم که این کتاب تلاش کوچکی است که برای جمع‌آوری حداقل تعدادی از باقیمانده‌ها انجام داده‌ام.

امیدوارم    این کتاب را با دقت مطالعه کنید و به ایرادات موجود در این کتاب اشاره کنید. تمام حمد و ستایش مخصوص خداست!

موضع اسلام این است که انسان باید شکرگزار خدا باشد و انسان شکرگزار انسان باشد. از این رو، با این موضع که وظیفه ماست شکر خدا و سپاسگزاری از پدر و مادر، بستگان، افراد جامعه و همه ارواح نیکوکار و خادمان مقیم در سراسر کشور به اختصار از بندگانی که از این کره خاکی رفته اند یاد کرده ام. از آنجایی که شرایط مالی و سنی ام اجازه نمی دهد بیشتر بنویسم، از نسل جوانم می خواهم این کار را ادامه دهند.

اسم کتاب : شخصیت های تاریخی مان (جلد اول)

نویسنده : زکیه صدیقه فرید

سال چاپ اول : ۲۰۲۲ مه

صفحات : ۵۶۸