شکل‌گیری بحران انسانی در غزه در اکتبر 2023 و تداوم آن، سبب واکنش‌های متفاوتی در سراسر دنیا شده است. در این میان، یکی از مهمترین واکنش‌ها به بحران غزه و فجایع انسانی ناشی از آن، مربوط به قاره آفریقا است؛ جایی که کشوری مانند آفریقای جنوبی از اسرائیل در دیوان کیفری بین‌المللی شکایت کرد. در این میان غنا، واکنش‌های متفاوتی نسبت به بحران غزه داشته است. واکنش و موضع غنا را می‌توان در سه سطح بررسی کرد:
دولت غنا
دولت فعلی غنا -که تا هفته آینده و در مراسم تحلیف ریاست جمهوری، قدرت را به رقیب خود واگذار خواهد کرد- در واکنش به بحران غزه، مجموعه‌ای از بیانیه‌ها و اقدامات را اتخاذ کرده که بیانگر موضع رسمی این کشور است. در اولین واکنش، در 16 مهر ماه 1402، وزارت امور خارجه غنا بیانیه‌ای صادر کرد که در آن حمله حماس به اسرائیل را محکوم و بر حق اسرائیل برای دفاع از خود تاکید کرد.
بیانیه از اسرائیل نیز درخواست کرد تا در واکنش نظامی خود جانب احتیاط را رعایت کند. در پایان، بیانیه بر ضرورت بازگشت هر دو طرف به میز مذاکره برای دستیابی به یک راه‌حل صلح‌آمیز تأکید کرد.
همچنین با اوج گیری بحران، رئیس‌جمهور نانا آکوفو-آدو[1] ، به طور علنی از اقدامات رژیم صهیونیستی علیه حماس حمایت کرد. وی در یک سخنرانی در ایالات متحده در سال 2023، حمایت قاطع غنا از اعلام جنگ اسرائیل علیه حماس را اعلام کرد و این موضوع را به نگرانی‌های گسترده‌تر درباره صلح در خاورمیانه ارتباط داد.
با افزایش اقدامات ضد انسانی رژیم صهیونیستی در نوار غزه، وزارت امور خارجه غنا مواضع خود را تکرار کرد و با اشاره به نگرانی‌های انسانی در غزه، بر نیاز به آتش‌بس تأکید نمود. در این راستا، دولت غنا به شکل رسمی حمایت خود را از آتش‌بس انسانی در غزه اعلام کرده و در رأی‌گیری سازمان ملل در 27 اکتبر 2023، با 119 کشور دیگر از آتش‌بس حمایت کرد.
به طور کلی، بیاینه‌های وزارت خارجه غنا نشان‌دهنده رویکرد دیپلماتیک خاص این کشور نسبت به بحران غزه است. در این چارچوب، دولت غنا بر حمایت از اسرائیل و در عین حال بر لزوم توجه به مسائل انسانی در غزه و احتیاط در اقدامات نظامی تأکید دارد. موضع رسمی دولت غنا بر مذاکرات و گفت‌وگو به عنوان مسیرهای ضروری برای حل و فصل موضوع می‌باشد.
رسانه‌ها
رسانه‌های غنا در پاسخ به بحران جاری غزه، به ویژه پس از تشدید خشونت‌های رژیم صهونیستی علیه غزه، واکنش‌های متنوعی داشته‌اند. نوع پوشش رسانه‌های غنایی متاثر از جریان خبری بین‌المللی، مواضع دولت غنا و نیز احساسات عمومی مردم غنا است.
از حیث تاثیرگذاری جریان خبری بین‌المللی باید گفت که گزارش‌های رسانه‌ای غنا درباره بحران غزه به دلیل نداشتن خبرنگاران محلی در غزه که به طور مستقیم رویدادها را پوشش دهند، بیشتر به منابع خبری بین‌المللی غربی وابسته است. لذا بخش عمده‌ای از روایت‌های رسانه‌ای غنا تحت تأثیر رسانه‌های بین‌المللی غربی قرار دارد.
درباره تاثیرگذاری مواضع دولت بر رسانه‌های غنایی نیز باید گفت که همانند دولت، رسانه‌های غنایی مانند (Ghanaian Times) سعی کرده‌اند پوشش محتاطانه از بحران غزه ارائه دهند. بدین معنی که هر دو طرف، یعنی حماس و رژیم صهیونیستی را مدنظر قرار دهند.
در این چارچوب آنها از یک سو اقدامات اسرائیل را دفاع از خود پوشش می‌دهند و از سوی دیگر چون فجایع انسانی در غزه موجب واکنش و حساسیت بخشی از جامعه غنا شده است، به افکار عمومی کشور خود نیز توجه می‌کنند.
به طور کلی در باره رسانه‌ها باید گفت که پوشش بحران غزه در رسانه‌های غنایی نمایانگر تعامل پیچیده‌ای بین سیاست‌های دولتی، احساسات عمومی و مباحث فنی رسانه‌ای است. در حالی که علاقه عمومی به جنبه‌های انسانی این بحران مشهود است، وابستگی به منابع رسانه‌ای خارجی و همراهی با سیاست رسمی دولت، پوشش رسانه‌ای بحران غزه در غنا را متاثر کرده است.
افکار عمومی غنا
بحران عزه موجب جلب توجه افکار عمومی غنا و بحث‌های قابل توجهی در این باره شده است. برگزاری تظاهرات‌هایی در حمایت از فلسطین در کشور غنا، نشان‌دهنده حساسیت مردم غنا به مسائل انسانی ناشی از حملات رژیم صهیونیستی است.
در 13 ژانویه 2024، جنبش سوسیالیست غنا[2] و کمپین همبستگی فلسطین [3] تظاهراتی را در اشانتی غنا، به ویژه در کوماسی، با هدف برقراری آتش بس در غزه ترتیب دادند. تظاهرات مشابهی در پایتخت این کشور، آکرا و پایتخت منطقه شمالی، تماله نیز برگزار شد. این تظاهرات بخشی از "روز جهانی اقدام برای فلسطین" و با هدف جلب توجه به خونریزی‌های جاری بود که در آن زمان جان بیش از 25000 نفر را گرفته بود و بیش از 62000 زخمی بر جای گذاشته بود.
به طور کلی باید گفت در جایی که دولت غنا متمایل به حمایت از اسرائیل بوده، احساسات عمومی در غنا مختلط بوده است. جامعه مسلمان غنا و بخشی از مسیحیان آن خواهان حمایت از فلسطین بوده‌اند و بخش دیگر جامعه یا سکوت کرده و یا همچون دولت مستقر نگاهی بینابین و بعضا متمایل به اسرائیل دارند. این چندگانگی نشان‌دهنده پیچیدگی موضع دولت غنا است، جایی که حمایت رسمی از اسرائیل با حرکات مردمی برای حمایت از فلسطین همزمان وجود دارد.
منابع:
https://www.myjoyonline.com/ghana-condemns-israel-gaza-conflict-reaffirms-support-for-israel
https://www.media-diversity.org/how-the-african-media-views-the-israel-gaza-war/
نظر شما