قسمت چهارم: قوانین، مقررات و فرآیندهای مرتبط با واردات فرهنگی در کشور غنا

مقدمه

در این فصل، چارچوب قانونی و مقرراتی حاکم بر واردات فرهنگی در کشور غنا مورد بررسی علمی قرار می‌گیرد تا نقش قوانین، سیاست‌ها و فرآیندهای اجرایی در ساماندهی جریان کالاها و خدمات فرهنگی روشن شود. تحلیل ساختار تنظیم‌گری و نهادهای ناظر بر واردات فرهنگی، زمینه فهم نحوه مدیریت و کنترل فعالیت‌های مرتبط با این حوزه را فراهم می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه مراجع مختلف دولتی و موسسات تخصصی در حفظ منافع ملی و توسعه فرهنگ مشارکت دارند. همچنین، سیاست‌ها و قوانین مرتبط با واردات محصولات و خدمات فرهنگی مورد بررسی قرار می‌گیرند تا سازوکارهای حقوقی، محدودیت‌ها و الزامات حاکم بر واردات مشخص شود. نقش موسسات و تشکل‌های فعال در واردات و تولید مشترک، به ویژه در تسهیل همکاری‌های بین‌المللی و ارتقای کیفیت و تنوع محصولات فرهنگی، مورد تحلیل قرار می‌گیرد. بخش اجرایی مقررات، شامل قوانین گمرکی، حقوق مالکیت فکری، فرایندهای ممیزی و اخذ مجوزها، محدودیت‌ها و مشوق‌ها، و مراحل تاسیس شرکت‌ها یا موسسات فرهنگی، به‌طور دقیق تشریح می‌شود تا فرآیند عملی واردات و فعالیت‌های مشترک در حوزه فرهنگ قابل درک باشد. این فصل با تمرکز بر تحلیل نظام‌مند قوانین و مقررات، نقش سیاست‌های فرهنگی در مدیریت واردات و توسعه همکاری‌های بین‌المللی را به‌صورت جامع و مستند ارائه می‌کند.

4-1. مرجع تنظیم گری و نظارت واردات فرهنگی در کشور غنا ( معرفی نهاد/ سازمان/ موسسات حاکمیتی)

در کشور غنا، نظارت و تنظیم‌گری واردات فرهنگی از طریق همکاری میان نهادهای دولتی، سازمان‌های بین‌المللی و بخش خصوصی صورت می‌گیرد. این فرآیند با هدف حفظ هویت فرهنگی، ارتقاء استانداردهای ملی و تسهیل فرآیندهای وارداتی در کشور است. در ادامه به معرفی مهم‌ترین نهادهای مسئول در این زمینه می‌پردازیم:

1. وزارت گردشگری، فرهنگ و هنرهای خلاقانه (MoTCCA): وزارت گردشگری، فرهنگ و هنرهای خلاقانه (MoTCCA) مسئول تدوین سیاست‌ها و مقررات مرتبط با توسعه و ترویج فرهنگ، هنر و گردشگری در غنا است. در سال ۲۰۲۴، غنا با حمایت صندوق بین‌المللی تنوع فرهنگی یونسکو، سیاست فرهنگی ملی خود را بازنگری کرد تا نقش فرهنگ را در توسعه پایدار کشور تقویت کند. این وزارتخانه به‌عنوان نهاد اصلی در زمینه سیاست‌گذاری فرهنگی، نقش مهمی در نظارت بر واردات فرهنگی ایفا می‌کند. از جمله وظایف آن می‌توان به تدوین قوانین و مقررات مرتبط با واردات محصولات فرهنگی، نظارت بر تطابق این محصولات با استانداردهای ملی و بین‌المللی، و همکاری با سایر نهادهای دولتی و بین‌المللی در زمینه واردات فرهنگی اشاره کرد.
2. کمیسیون ملی یونسکو در غنا: کمیسیون ملی یونسکو در غنا به‌عنوان رابط رسمی میان دولت غنا و سازمان یونسکو عمل می‌کند. این کمیسیون تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش قرار دارد و مسئول اجرای اهداف و برنامه‌های یونسکو در زمینه‌های آموزش، علم، فرهنگ و ارتباطات در کشور است. در زمینه واردات فرهنگی، کمیسیون ملی یونسکو نقش مهمی در هماهنگی میان نهادهای مختلف دولتی و بین‌المللی ایفا می‌کند. این کمیسیون با همکاری با یونسکو، به توسعه و اجرای سیاست‌های فرهنگی ملی کمک می‌کند و از واردات فرهنگی حمایت می‌کند که با هویت و ارزش‌های فرهنگی غنا همخوانی داشته باشد.
3. اداره گمرکات غنا (GRA): اداره گمرکات غنا مسئول نظارت بر واردات کالاها به کشور است. تمامی کالاهای وارداتی باید از طریق سیستم مدیریت یکپارچه گمرکی (ICUMS) اظهار و ترخیص شوند. این سیستم به‌صورت الکترونیکی عمل کرده و فرآیندهای گمرکی را تسهیل می‌کند. در زمینه واردات فرهنگی، اداره گمرکات غنا مسئول اطمینان از تطابق محصولات وارداتی با قوانین و مقررات ملی است. این اداره با همکاری با سایر نهادهای دولتی، نظارت بر واردات محصولات فرهنگی را انجام می‌دهد و اطمینان حاصل می‌کند که این محصولات با استانداردهای ملی و بین‌المللی همخوانی دارند.
4. کمیسیون استانداردهای غنا (GSA): کمیسیون استانداردهای غنا مسئول تدوین و اجرای استانداردهای ملی برای کالاهای وارداتی است. تمامی محصولات وارداتی، از جمله محصولات فرهنگی، باید با استانداردهای ملی غنا مطابقت داشته باشند. در زمینه واردات فرهنگی، کمیسیون استانداردهای غنا نقش مهمی در اطمینان از کیفیت و ایمنی محصولات وارداتی ایفا می‌کند. این کمیسیون با تدوین استانداردهای ملی و نظارت بر اجرای آن‌ها، اطمینان حاصل می‌کند که محصولات فرهنگی وارداتی با استانداردهای ملی و بین‌المللی همخوانی دارند.
5. اداره غذا و دارو (FDA): اداره غذا و دارو مسئول نظارت بر واردات، تبلیغ و توزیع محصولات غذایی و دارویی در غنا است. تمامی محصولات غذایی وارداتی باید پیش از ورود به کشور در این اداره ثبت شوند. در زمینه واردات فرهنگی، اداره غذا و دارو مسئول نظارت بر واردات محصولات فرهنگی است که ممکن است تأثیراتی بر سلامت عمومی داشته باشند. این اداره با همکاری با سایر نهادهای دولتی، نظارت بر واردات محصولات فرهنگی را انجام می‌دهد و اطمینان حاصل می‌کند که این محصولات با استانداردهای ملی و بین‌المللی همخوانی دارند.

نظارت و تنظیم‌گری واردات فرهنگی در غنا یک فرآیند چندلایه و چندسازمانی است که هدف آن نه تنها تسهیل جریان کالاهای فرهنگی وارداتی، بلکه حفظ و تقویت هویت فرهنگی کشور، تضمین کیفیت و استانداردهای محصولات وارداتی، و هماهنگی با سیاست‌های توسعه ملی است. این فرآیند بر پایه همکاری میان نهادهای مختلف دولتی و بین‌المللی شکل گرفته است.

• نخست، وزارت گردشگری، فرهنگ و هنرهای خلاقانه (MoTCCA) به‌عنوان نهاد سیاست‌گذار اصلی، چارچوب قانونی و راهبردی واردات فرهنگی را تعیین می‌کند. این وزارتخانه با تدوین سیاست‌های فرهنگی ملی، تعیین اولویت‌ها و استانداردهای فرهنگی، و همکاری با سایر نهادهای دولتی و سازمان‌های بین‌المللی مانند یونسکو، نقش کلیدی در تضمین همخوانی واردات با ارزش‌ها و هویت فرهنگی غنا دارد.
• دوم، کمیسیون ملی یونسکو در غنا با نقش واسط میان دولت و سازمان‌های بین‌المللی، وظیفه هماهنگی، ارتقاء کیفیت و تضمین انطباق محصولات فرهنگی وارداتی با استانداردهای جهانی را بر عهده دارد. این کمیسیون همچنین با ترویج آموزش و پژوهش در حوزه‌های فرهنگی، نقش غیرمستقیم اما مهمی در شکل‌دهی به جریان‌های فرهنگی وارداتی ایفا می‌کند.

از سوی دیگر، اداره گمرکات غنا مسئولیت اجرایی مهمی در نظارت بر فرآیندهای واردات دارد. این اداره با بهره‌گیری از سامانه‌های مدرن مدیریت گمرکی، کنترل قانونی واردات، ترخیص کالاها و ثبت دقیق اطلاعات محصولات فرهنگی وارداتی را بر عهده دارد. عملکرد گمرک تضمین می‌کند که هر محصول فرهنگی وارداتی قبل از ورود به بازار، با مقررات ملی و استانداردهای تعریف‌شده مطابقت داشته باشد.

کمیسیون استانداردهای غنا نیز نقش مکملی دارد و با تدوین استانداردهای ملی و نظارت بر رعایت آن‌ها، کیفیت و ایمنی محصولات فرهنگی وارداتی را تضمین می‌کند. این اقدام از ورود کالاهای فرهنگی غیرمجاز یا نامطابق با معیارهای ملی جلوگیری می‌کند و به حفظ سلامت فرهنگی و اقتصادی کشور کمک می‌کند.

در نهایت، اداره غذا و دارو (FDA) با نظارت بر محصولاتی که ممکن است تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت جامعه داشته باشند، یک لایه حفاظتی اضافی ایجاد می‌کند. این نظارت اطمینان می‌دهد که واردات فرهنگی نه تنها با ارزش‌ها و استانداردهای فرهنگی همخوانی دارد، بلکه با استانداردهای سلامت عمومی نیز مطابقت می‌کند.

به طور کلی، نظام تنظیم‌گری واردات فرهنگی در غنا یک ساختار چندسطحی است که همکاری بین نهادهای سیاست‌گذار، نظارتی، استانداردساز و اجرایی را در بر می‌گیرد. این نظام علاوه بر تضمین کیفیت و ایمنی محصولات، نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی ملی، تقویت صنایع خلاقانه داخلی، و ارتقاء جایگاه فرهنگی غنا در عرصه بین‌المللی ایفا می‌کند. به عبارت دیگر، واردات فرهنگی در غنا نه یک فرآیند صرفاً اقتصادی، بلکه بخشی از استراتژی ملی برای توسعه پایدار فرهنگی و اجتماعی است.

4-2. سیاست ها و قوانین مرجع مرتبط با واردات محصولات و خدمات فرهنگی در کشور غنا

واردات محصولات فرهنگی یکی از حوزه‌های مهم در سیاست‌های فرهنگی و اقتصادی هر کشور است، زیرا هم بر توسعه صنعت خلاق و تبادل فرهنگی تأثیر می‌گذارد و هم نیازمند چارچوب‌های قانونی و نظارتی دقیق برای حفاظت از آثار فرهنگی و رعایت استانداردهاست. در غنا، این حوزه تحت تأثیر مجموعه‌ای از سیاست‌ها، قوانین ملی و استانداردهای بین‌المللی قرار دارد که نقش اساسی در تضمین ورود قانونی و مسئولانه محصولات فرهنگی ایفا می‌کنند. این بخش به بررسی سیاست ها و قوانین مرجع مرتبط با واردات محصولات و خدمات فرهنگی در کشور غنا می­پردازد. بررسی سیاست‌های وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ، مقررات گمرکی و بهداشتی، و همچنین توافق‌نامه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که چگونه غنا تلاش می‌کند همزمان با ترویج فرهنگ ملی، از حقوق مالکیت فکری و سلامت مصرف‌کنندگان حفاظت کند و واردات فرهنگی را با استانداردهای جهانی هماهنگ نماید. این مقدمه، زمینه لازم برای درک پیچیدگی‌ها و اهمیت چارچوب قانونی واردات محصولات فرهنگی در غنا را فراهم می‌کند.

۱. سیاست‌ها و قوانین ملی مرتبط با واردات محصولات فرهنگی

در کشور غنا، واردات محصولات و خدمات فرهنگی تحت نظارت و هدایت دو نهاد کلیدی قرار دارد: وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MOTAC) و کمیسیون ملی فرهنگ (NCC) این دو نهاد با همکاری یکدیگر، سیاست‌ها و قوانین مرتبط با واردات محصولات فرهنگی را تدوین و اجرا می‌کنند تا از هویت فرهنگی کشور حفاظت کرده و صنعت خلاق را توسعه دهند.

1. وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MOTAC): MOTAC مسئول تدوین و اجرای سیاست‌های فرهنگی در سطح ملی است. این وزارتخانه با هدف ترویج فرهنگ غنا در سطح ملی و بین‌المللی، برنامه‌ها و استراتژی‌هایی را برای ارتقای صنعت خلاق و حفاظت از میراث فرهنگی تدوین کرده است. در سال‌های اخیر، این وزارتخانه سیاست‌های خود را بازبینی کرده تا با روندهای توسعه مدرن و دیجیتال همسو شود و تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی کشور داشته باشد

MOTACبا همکاری سایر نهادهای دولتی، سیاست‌ها و مقررات مرتبط با واردات محصولات فرهنگی را تدوین می‌کند. این وزارتخانه مسئول نظارت بر واردات محصولات فرهنگی است تا اطمینان حاصل شود که این محصولات با هویت فرهنگی کشور همخوانی دارند و از استانداردهای کیفی برخوردارند.

2. کمیسیون ملی فرهنگ (NCC): کمیسیون ملی فرهنگ به‌عنوان نهاد اجرایی سیاست‌های فرهنگی در سطح منطقه‌ای عمل می‌کند. این کمیسیون مسئولیت پیاده‌سازی برنامه‌های فرهنگی و نظارت بر فعالیت‌های مرتبط با فرهنگ را در مناطق مختلف کشور بر عهده دارد. وظایف NCC شامل ترویج هویت فرهنگی، حمایت از صنایع خلاق، و نظارت بر فعالیت‌های فرهنگی در سطح ملی و منطقه‌ای است.

NCC با همکاری MOTAC و سایر نهادهای دولتی، در تدوین و اجرای سیاست‌های واردات محصولات فرهنگی مشارکت دارد. این کمیسیون مسئول نظارت بر واردات محصولات فرهنگی است تا اطمینان حاصل شود که این محصولات با هویت فرهنگی کشور همخوانی دارند و از استانداردهای کیفی برخوردارند.

3. همکاری بین MOTAC و NCC: همکاری نزدیک بین MOTAC و NCC در تدوین و اجرای سیاست‌های واردات محصولات فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار است. این همکاری تضمین می‌کند که واردات محصولات فرهنگی نه تنها از نظر اقتصادی به نفع کشور باشد، بلکه با هویت فرهنگی غنا نیز همخوانی داشته باشد.

با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته، چالش‌هایی در زمینه واردات محصولات فرهنگی وجود دارد. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

• کمبود منابع مالی برای حمایت از صنایع خلاق
• عدم هماهنگی کامل بین نهادهای دولتی و بخش خصوصی
• مشکلات در اجرای مؤثر سیاست‌های واردات

با این حال، فرصت‌هایی نیز برای بهبود وضعیت موجود وجود دارد. برخی از این فرصت‌ها عبارتند از:

• توسعه فناوری‌های دیجیتال برای تسهیل در واردات و توزیع محصولات فرهنگی
• تقویت همکاری بین نهادهای دولتی و بخش خصوصی
• افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت محصولات فرهنگی داخلی

واردات محصولات و خدمات فرهنگی به غنا تحت نظارت و هدایت وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ و کمیسیون ملی فرهنگ قرار دارد. این دو نهاد با همکاری یکدیگر، سیاست‌ها و قوانین مرتبط با واردات محصولات فرهنگی را تدوین و اجرا می‌کنند تا از هویت فرهنگی کشور حفاظت کرده و صنعت خلاق را توسعه دهند. با وجود چالش‌های موجود، فرصت‌هایی نیز برای بهبود وضعیت واردات محصولات فرهنگی در غنا وجود دارد.

در غنا، واردات محصولات و خدمات فرهنگی نه تنها یک فعالیت تجاری، بلکه بخشی از سیاست‌های ملی برای حفاظت و ارتقای هویت فرهنگی کشور است. وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MOTAC) و کمیسیون ملی فرهنگ (NCC) نقش محوری در تدوین، نظارت و اجرای سیاست‌ها و قوانین مرتبط با این حوزه دارند MOTAC با تمرکز بر تدوین استراتژی‌های ملی فرهنگی و همسوسازی آن‌ها با روندهای دیجیتال و توسعه اقتصادی، زمینه را برای رشد صنعت خلاق فراهم می‌کند. در کنار آن، NCC با نقش اجرایی و نظارتی خود در سطح منطقه‌ای، اطمینان حاصل می‌کند که واردات محصولات فرهنگی با استانداردهای کیفی و هویت فرهنگی غنا همخوانی داشته باشد.

با وجود تلاش‌های این دو نهاد، چالش‌هایی مانند کمبود منابع مالی، نیاز به هماهنگی بیشتر میان نهادها و محدودیت‌های اجرایی وجود دارد که می‌تواند بر کارآمدی واردات فرهنگی تأثیرگذار باشد. از سوی دیگر، فرصت‌های قابل توجهی نیز برای توسعه این حوزه وجود دارد؛ از جمله بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال برای تسهیل واردات و توزیع، تقویت همکاری میان بخش دولتی و خصوصی، و افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت محصولات فرهنگی

در نتیجه، موفقیت واردات محصولات و خدمات فرهنگی در غنا وابسته به ادامه هماهنگی میان MOTAC و NCC، اجرای مؤثر سیاست‌ها، و بهره‌گیری از فرصت‌های نوین اقتصادی و فناوری است. این فرآیند نه تنها به تقویت اقتصاد خلاق کشور کمک می‌کند، بلکه نقش حیاتی در حفظ و ترویج هویت فرهنگی غنا در سطح ملی و بین‌المللی دارد.

۲. قوانین و مقررات واردات محصولات فرهنگی

بخش «قوانین و مقررات واردات محصولات فرهنگی» در غنا یکی از حیاتی‌ترین عناصر در روند ورود کالاها و خدمات فرهنگی به کشور است. این قوانین با هدف تضمین کیفیت، رعایت استانداردهای ملی و حفاظت از هویت فرهنگی تدوین شده‌اند و شامل چند مرحله و نهاد اجرایی می‌شوند که در ادامه به‌صورت مفصل توضیح داده می‌شود:

ثبت‌نام و اخذ مجوز

برای واردات محصولات فرهنگی، واردکنندگان ابتدا باید در نهادهای ذی‌ربط ثبت‌نام کنند. دو نهاد کلیدی در این زمینه عبارتند از:

• اداره استانداردهای غنا (Ghana Standards Authority - GSA): این اداره مسئول تعیین استانداردهای کیفی و فنی محصولات وارداتی است تا اطمینان حاصل شود که کالاها با معیارهای ملی همخوانی دارند. GSA همچنین مسئول نظارت بر تطابق محصولات فرهنگی با استانداردهای ایمنی و کیفیت است.
• اداره غذا و دارو (Food and Drugs Authority - FDA): این نهاد به‌ویژه برای محصولاتی مانند مواد غذایی فرهنگی، داروها، محصولات آرایشی و بهداشتی و برخی کالاهای مصرفی فرهنگی نقش نظارتی دارد. FDA مجوز واردات را تنها در صورتی صادر می‌کند که محصول مورد نظر استانداردهای بهداشتی و ایمنی را رعایت کرده باشد.

واردکنندگان محصولات فرهنگی باید:

• ثبت‌نام رسمی در سامانه‌های GSA و/یا FDA انجام دهند.
• ارائه مستندات محصول شامل مشخصات فنی، مواد تشکیل‌دهنده، کشور سازنده و گواهی استاندارد بین‌المللی.

الف) درخواست مجوز واردات بسته به نوع محصول و ارزش تجاری آن: بسته به نوع محصول فرهنگی، ممکن است نیاز به مجوزهای اضافی از وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MOTAC) یا کمیسیون ملی فرهنگ (NCC) نیز وجود داشته باشد تا اطمینان حاصل شود محصول وارداتی با هویت فرهنگی غنا سازگار است.

ب) گمرک و تشریفات واردات: سیستم یکپارچه گمرکی غنا (ICUMS): پس از ثبت‌نام و اخذ مجوز، واردکنندگان باید کالاهای فرهنگی خود را از طریق سیستم یکپارچه گمرکی غنا (Integrated Customs Management System - ICUMS) اظهار کنند. این سیستم دارای ویژگی‌های زیر است:

• پردازش الکترونیکی اسناد: همه مستندات مورد نیاز به‌صورت آنلاین ارسال می‌شود و نیاز به مراجعه حضوری محدود می‌شود.
• پرداخت عوارض و مالیات‌ها: امکان محاسبه و پرداخت آنلاین عوارض وارداتی و مالیات‌های مرتبط با محصول فرهنگی.
• پیگیری و رهگیری کالا: واردکنندگان می‌توانند وضعیت اظهارنامه و کالا را در هر مرحله از ورود به کشور دنبال کنند.

مراحل اصلی ورود محصول فرهنگی از طریق گمرک شامل موارد زیر است:

1. ارائه اظهارنامه گمرکی همراه با مجوزهای لازم و فاکتور تجاری.
2. بررسی اسناد و نمونه کالا توسط ماموران گمرک برای اطمینان از مطابقت با مجوزها و استانداردها.
3. پرداخت عوارض و مالیات‌های وارداتی و دریافت تأییدیه ترخیص.
4. صدور مجوز ترخیص کالا برای ورود رسمی به بازار داخلی.

عدم رعایت قوانین ثبت‌نام، اخذ مجوز یا تشریفات گمرکی می‌تواند منجر به:

• جریمه‌های مالی سنگین
• بازداشت یا ضبط کالاها
• مسائل قانونی برای واردکننده
• محرومیت از واردات در آینده

قوانین و مقررات واردات محصولات فرهنگی در غنا چارچوبی دقیق و چندمرحله‌ای دارند که هدف آن تضمین کیفیت، حفاظت از هویت فرهنگی و تسهیل تجارت قانونی است. ثبت‌نام در نهادهای ذی‌ربط و اخذ مجوزهای لازم، همراه با استفاده صحیح از سیستم گمرکی ICUMS، از اصلی‌ترین مراحل این فرآیند محسوب می‌شوند. رعایت دقیق این قوانین نه تنها واردکنندگان را از مشکلات قانونی محافظت می‌کند، بلکه باعث ارتقای استاندارد محصولات فرهنگی وارداتی و حفظ میراث فرهنگی غنا می‌شود.

۳. استانداردها و مقررات بهداشتی

بخش «استانداردها و مقررات بهداشتی» یکی از مهم‌ترین محورهای قوانین واردات محصولات فرهنگی در غنا است، زیرا رعایت این استانداردها نه تنها سلامت مصرف‌کنندگان را تضمین می‌کند، بلکه به حفظ کیفیت محصولات و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب یا ناسازگار با فرهنگ و سلامت جامعه کمک می‌کند. در ادامه این موضوع را به‌صورت جامع و علمی توضیح می‌دهم:

چارچوب قانونی و نهادهای نظارتی

الف) اداره غذا و دارو (Food and Drugs Authority - FDA): اداره غذا و دارو غنا، نهاد اصلی نظارت بر کیفیت و ایمنی محصولات وارداتی است، به ویژه کالاهایی که مستقیماً با سلامت انسان در ارتباط هستند. این محصولات شامل موارد زیر می‌شوند:

• مواد غذایی و نوشیدنی‌ها
• داروها و مکمل‌های غذایی
• محصولات آرایشی و بهداشتی
• برخی محصولات فرهنگی مرتبط با سلامت یا تغذیه

وظایف FDA در این زمینه عبارت‌اند از:

1. صدور مجوز واردات: واردکنندگان باید قبل از ورود کالا، مجوز واردات محصول را از FDA دریافت کنند تا اطمینان حاصل شود محصول مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی است.
2. بازرسی و نمونه‌برداری: FDA ممکن است نمونه‌ای از محصولات وارداتی را برای آزمایش‌های کیفی، میکروبی و شیمیایی بررسی کند.
3. کنترل برچسب‌گذاری و تبلیغات: تمامی محصولات وارداتی باید دارای برچسب صحیح، اطلاعات مواد تشکیل‌دهنده، تاریخ انقضا و دستورالعمل‌های مصرف مطابق با قوانین غنا باشند.

ب) اداره استانداردهای غنا (Ghana Standards Authority - GSA): GSA ناظر بر استانداردهای فنی محصولات فرهنگی وارداتی است. این اداره استانداردهایی را برای کیفیت، دوام و ایمنی محصولات تعیین می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که کالاهای وارداتی با قوانین ملی همخوانی دارند. استانداردهای GSA شامل موارد زیر می‌شوند:

• استانداردهای بسته‌بندی و نگهداری
• استانداردهای ترکیبات شیمیایی و مواد اولیه
• استانداردهای عملکرد محصول و سازگاری با محیط زیست

الزامات برچسب‌گذاری: برچسب هر محصول وارداتی باید شامل اطلاعات زیر باشد:

• نام محصول و برند
• کشور مبدا و واردکننده
• تاریخ تولید و انقضا
• مواد تشکیل‌دهنده و ترکیبات شیمیایی
• دستورالعمل‌های مصرف یا نگهداری
• هشدارها یا نکات ایمنی در صورت لزوم

برچسب‌گذاری محصولات وارداتی باید مطابق با «قوانین عمومی برچسب‌گذاری کالا در غنا» باشد. این قوانین برای محافظت از مصرف‌کنندگان و افزایش شفافیت در بازار وضع شده‌اند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• استفاده از زبان انگلیسی به‌عنوان زبان رسمی برای تمامی اطلاعات ضروری
• درج دقیق ترکیبات و مواد حساسیت‌زا
• ارائه اطلاعات صحیح و غیرگمراه‌کننده درباره خواص محصول

1. استانداردهای بهداشتی خاص محصولات فرهنگی: محصولات فرهنگی ممکن است شامل اقلامی باشند که مستقیما با سلامت انسان یا محیط زیست مرتبط هستند، مانند:

• مواد غذایی سنتی وارداتی که باید عاری از میکروب‌ها و سموم باشند.
• داروها یا مکمل‌های گیاهی سنتی که نیازمند آزمایش‌های تخصصی هستند.
• محصولات آرایشی و بهداشتی سنتی یا وارداتی که باید فاقد مواد شیمیایی مضر باشند.

برای هر یک از این محصولات، FDA و GSA الزامات خاصی دارند که واردکننده موظف به رعایت آن است. عدم رعایت این استانداردها می‌تواند منجر به ضبط کالا، جریمه یا منع واردات شود.

2. اهمیت رعایت استانداردها و مقررات بهداشتی: رعایت دقیق استانداردهای بهداشتی و فنی مزایای زیر را دارد:

• حفاظت از سلامت مصرف‌کنندگان: جلوگیری از واردات محصولات ناسالم یا تقلبی
• افزایش اعتماد عمومی: مصرف‌کنندگان به محصولاتی که دارای مجوز FDA و استاندارد GSA هستند اعتماد بیشتری دارند.
• ارتقای کیفیت بازار: استانداردهای سخت‌گیرانه باعث می‌شوند واردکنندگان کالاهای باکیفیت ارائه دهند.
• حفاظت از میراث فرهنگی: جلوگیری از ورود محصولات فرهنگی ناسازگار با ارزش‌ها و هویت فرهنگی غنا.

در غنا، استانداردها و مقررات بهداشتی واردات محصولات فرهنگی، بخشی جدایی‌ناپذیر از سیاست‌های ملی حفاظت از سلامت عمومی و هویت فرهنگی کشور است. رعایت این استانداردها نه تنها الزامی قانونی است، بلکه به واردکنندگان کمک می‌کند محصولات باکیفیت، ایمن و مطابق با قوانین ملی عرضه کنند. مجوزهای FDA و رعایت استانداردهای GSA، همراه با برچسب‌گذاری صحیح و دقیق، مسیر قانونی و علمی برای واردات محصولات فرهنگی سالم و معتبر فراهم می‌کنند و از سلامت جامعه و هویت فرهنگی کشور محافظت می‌کنند.

۴. توافق‌نامه‌های بین‌المللی

بخش «توافق‌نامه‌های بین‌المللی» یکی از مهم‌ترین ابعاد سیاست‌ها و قوانین واردات محصولات فرهنگی در غنا است، زیرا این کشور همواره تلاش کرده است واردات فرهنگی را در چارچوب قوانین بین‌المللی و اصول حفاظت از میراث فرهنگی انجام دهد. در ادامه این موضوع را بررسی خواهیم کرد.

کنوانسیون ۱۹۷۰ یونسکو درباره اقدامات پیشگیرانه علیه واردات، صادرات و انتقال مالکیت غیرقانونی اموال فرهنگی یکی از مهم‌ترین معاهده‌های بین‌المللی در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی است. اهداف اصلی این کنوانسیون عبارت‌اند از: جلوگیری از قاچاق اموال فرهنگی و آثار تاریخی، ترویج همکاری بین کشورها برای بازگرداندن اموال فرهنگی به مالکیت قانونی آن‌ها و ایجاد چارچوب حقوقی برای کنترل واردات و صادرات آثار فرهنگی و هنری.

در این زمینه، غنا به‌عنوان کشوری که به این کنوانسیون پیوسته، متعهد است:

• اجرای قوانین ملی منطبق با استانداردهای بین‌المللی: واردات محصولات فرهنگی باید با قوانین ضدقاچاق و حفاظت از میراث فرهنگی همخوانی داشته باشد.
• همکاری بین‌المللی: در صورت شناسایی اموال فرهنگی قاچاق‌شده، غنا باید با دیگر کشورها برای بازگرداندن این اموال همکاری کند.
• کنترل دقیق واردات: واردکنندگان ملزم به ارائه مستندات معتبر برای نشان دادن قانونی بودن منشأ و مالکیت محصولات فرهنگی هستند.

پیروی از این کنوانسیون باعث می‌شود که واردات محصولات فرهنگی در غنا تحت چارچوب حقوقی و اخلاقی مشخصی قرار گیرد. تأثیرات اصلی آن عبارت‌اند از:

1. استانداردسازی فرآیند واردات: تمامی محصولات فرهنگی وارداتی باید اسناد مالکیت و مجوزهای لازم را ارائه کنند تا از قاچاق یا ورود غیرقانونی جلوگیری شود.
2. تقویت نظارت گمرکی و قانونی: گمرک و نهادهای نظارتی مانند وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MOTAC) و کمیسیون ملی فرهنگ (NCC) موظف به بررسی صحت اسناد و مطابقت آن‌ها با کنوانسیون هستند.
3. حفاظت از میراث فرهنگی ملی: جلوگیری از خروج آثار باارزش فرهنگی و تاریخی غنا و اطمینان از حفظ هویت فرهنگی کشور.
4. تشویق به تجارت قانونی و مسئولانه: واردکنندگان ملزم به رعایت اصول قانونی و اخلاقی در تجارت آثار فرهنگی هستند و از واردات کالاهای مشکوک منع می‌شوند.

یکی از الزامات کلیدی کنوانسیون، همکاری بین‌المللی برای شناسایی و بازگرداندن اموال فرهنگی قاچاق‌شده است. غنا با عضویت در این کنوانسیون: با سایر کشورهای عضو برای بازگرداندن آثار فرهنگی غارت‌شده یا قاچاق‌شده همکاری می‌کند، اطلاعات مربوط به اموال فرهنگی مشکوک را با نهادهای بین‌المللی به اشتراک می‌گذارد و قوانین داخلی خود را به‌گونه‌ای تدوین کرده است که امکان پیگیری و مجازات افراد یا نهادهای متخلف وجود داشته باشد.

پیوستن غنا به کنوانسیون ۱۹۷۰ یونسکو نشان‌دهنده تعهد کشور به حفاظت از میراث فرهنگی و تنظیم واردات محصولات فرهنگی در چارچوب قانونی و بین‌المللی است. این کنوانسیون باعث می‌شود که واردات محصولات فرهنگی تنها از مسیرهای قانونی و مستند انجام شود و هرگونه فعالیت غیرقانونی شناسایی و متوقف گردد. به‌علاوه، همکاری‌های بین‌المللی در بازگرداندن آثار فرهنگی قاچاق‌شده، هویت فرهنگی غنا را تقویت کرده و نقش کشور را در عرصه جهانی به‌عنوان یک حافظ میراث فرهنگی برجسته می‌کند.

۵. حمایت از مالکیت فکری

بخش «حمایت از مالکیت فکری» یکی از مهم‌ترین بخش‌های قوانین و سیاست‌های مرتبط با واردات محصولات فرهنگی در غنا است، زیرا حفاظت از آثار هنری، فرهنگی و نوآوری‌ها، هم برای تولیدکنندگان داخلی و هم برای واردکنندگان بین‌المللی حیاتی است.

غنا دارای مجموعه قوانین و مقررات جامعی است که حفاظت از حقوق مالکیت فکری (Intellectual Property - IP) را تضمین می‌کند. این قوانین شامل موارد زیر می‌شوند:

1. حقوق مؤلفان و آثار ادبی و هنری (Copyrights): شامل کتاب‌ها، موسیقی، فیلم، آثار هنری و سایر آثار خلاقانه است. قانون کپی‌رایت غنا به طور صریح حقوق صاحبان اثر را تعریف می‌کند و از تکثیر غیرمجاز، فروش یا واردات آثار بدون اجازه جلوگیری می‌کند. این قانون شامل مدت زمان حفاظت از آثار و شرایط ثبت رسمی آن‌ها نیز می‌شود.
2. حق ثبت اختراع (Patents): مربوط به اختراعات فنی و نوآوری‌های علمی است. از ورود محصولات یا فناوری‌های کپی‌برداری‌شده که حقوق مخترعین را نقض می‌کند، جلوگیری می‌کند.
3. طراحی‌های صنعتی و مدل‌های کاربردی (Industrial Designs): حفاظت از ظاهر و طراحی محصولات فرهنگی، از جمله مصنوعات هنری، صنایع دستی و محصولات خلاقانه وارداتی. جلوگیری از تولید یا واردات کالاهای تقلیدی بدون مجوز قانونی.
4. علائم تجاری (Trademarks): حفاظت از نام‌ها، لوگوها و برندهای محصولات فرهنگی وارداتی و داخلی. جلوگیری از استفاده غیرمجاز از علائم تجاری که می‌تواند منجر به فریب مصرف‌کننده شود.

نحوه اعمال قوانین مالکیت فکری بر واردات

1. ثبت و اخذ مجوز: واردکنندگان محصولات فرهنگی موظفند پیش از ورود کالا، اطمینان حاصل کنند که هیچ یک از حقوق مالکیت فکری در کشور غنا نقض نمی‌شود. برای برخی کالاهای فرهنگی مانند موسیقی، فیلم، نرم‌افزار یا آثار هنری، ثبت یا اخذ مجوز از صاحبان حقوق الزامی است.
2. نظارت گمرکی: گمرک غنا وظیفه دارد واردات محصولات فرهنگی را بررسی کند تا از ورود کالاهای نقض‌کننده حقوق مالکیت فکری جلوگیری شود. کالاهای مشکوک می‌توانند توقیف، بازگشت به کشور مبدا یا تخریب شوند.
3. همکاری با سازمان‌های بین‌المللی: غنا عضو توافق‌نامه‌های جهانی مرتبط با مالکیت فکری، مانند سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) و توافق‌نامه TRIPS است. این عضویت امکان حفاظت از آثار خارجی وارداتی و جلوگیری از نقض حقوق مالکیت فکری را در سطح بین‌المللی فراهم می‌کند.

اهمیت حمایت از مالکیت فکری در واردات فرهنگی

1. حفظ حقوق صاحبان اثر: جلوگیری از کپی‌برداری و استفاده غیرقانونی از آثار فرهنگی و هنری.
2. ارتقای کیفیت بازار فرهنگی: تضمین اینکه تنها کالاهای قانونی و مجاز وارد بازار شوند.
3. تشویق نوآوری و خلاقیت: حمایت قانونی از حقوق طراحان، هنرمندان و تولیدکنندگان آثار فرهنگی.
4. جلوگیری از تقلب و سوءاستفاده تجاری: کاهش ورود کالاهای تقلیدی و تقلبی که می‌توانند به اعتبار بازار فرهنگی غنا آسیب برسانند.

قوانین حمایت از مالکیت فکری در غنا بخش اساسی سیاست‌های واردات محصولات فرهنگی را تشکیل می‌دهند. این قوانین، نه تنها حقوق هنرمندان و طراحان را محافظت می‌کنند، بلکه به واردکنندگان و بازار فرهنگی اطمینان می‌دهند که فعالیت‌هایشان مطابق با استانداردهای قانونی و بین‌المللی است. رعایت دقیق این قوانین، تضمین‌کننده رشد سالم صنعت فرهنگی، حفاظت از آثار هنری و تقویت تجارت قانونی در کشور است.

4-3. معرفی موسسات و تشکل های فعال در حوزه واردات و همکاری برای تولید مشترک فرهنگی در کشور غنا

زیست‌بوم فرهنگی غنا متشکل از نهادهای حکمرانی (وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ و زیرمجموعه‌ها)، رگولاتورها و تسهیل‌گران (اقتدار فیلم، کمیسیون فرهنگ، گمرک و استانداردها)، و بازیگران بین‌المللی (انستیتو گوته، آلیانس فرانسه، بریتیش کانسیل) است. این شبکه، هم در همکاری‌های تولید مشترک فرهنگی (به‌ویژه فیلم/رسانه و رویدادها) و هم در سازوکارهای واردات کالاها/خدمت‌های فرهنگی نقش دارد. این مقاله ضمن تبیین چارچوب‌های حقوقی (Act 935 و PNDC Law 238)، معرفی نهادهای کلیدی و فرآیندها، مصادیق جاریِ حمایت مالی/برنامه‌ای و ارتباط آن‌ها با تجارت فرهنگی را مستند می‌کند.

الف) چارچوب حقوقی و سیاستی

1. قانون «توسعه و طبقه‌بندی فیلم» ۲۰۱۶ (Act 935)

پیش از سال ۲۰۱۶، صنعت فیلم غنا با چند نهاد موازی و مقررات پراکنده مدیریت می‌شد. نبود یک مرجع مرکزی باعث مشکلاتی چون ورود محتوای بی‌کیفیت، ضعف در هم‌تولیدی‌های بین‌المللی و نبود استانداردهای نمایش بود. به همین دلیل، پارلمان غنا Act 935 را تصویب کرد تا یک نهاد تخصصی یعنی اقتدار ملی فیلم (National Film Authority – NFA) تأسیس شود.

وظایف کلیدی NFA طبق Act 935:

• تنظیم و نظارت (Regulation): کنترل بر تولید، واردات، توزیع و نمایش فیلم‌ها در غنا، از جمله طبقه‌بندی و صدور پروانه نمایش.
• تسهیل هم‌تولیدی‌های بین‌المللی: قانون به NFA اجازه می‌دهد قراردادهای مشترک میان شرکت‌های غنایی و خارجی را ثبت، بررسی و در صورت لزوم مشوق‌هایی مانند معافیت مالیاتی یا تسهیلات واردات تجهیزات را پیشنهاد کند.
• جذب سرمایه خارجی: مشارکت خارجی در صنعت فیلم باید از طریق NFA مجوز بگیرد تا هم از منظر فرهنگی (هماهنگی با ارزش‌ها) و هم اقتصادی (حفظ منافع ملی) مدیریت شود.
• تقویت زنجیره ارزش: شامل حمایت از توسعه استودیوها، آموزش نیروی انسانی، توزیع داخلی و صادرات فیلم غنایی.
• نظام رتبه‌بندی و ممیزی محتوا: ایجاد یک ساختار رسمی برای دسته‌بندی فیلم‌ها بر اساس رده سنی/موضوعی.
• این قانون به‌طور مستقیم بستر قانونی ورود شرکای خارجی را فراهم کرده است. برای مثال، وقتی یک کمپانی نیجریایی یا اروپایی می‌خواهد با یک تهیه‌کننده غنایی فیلم مشترک بسازد، باید از مسیر NFA عبور کند. همین موضوع باعث شفافیت در انتقال سرمایه، واردات تجهیزات و توزیع فیلم‌های مشترک می‌شود.

2. قانون «کمیسیون ملی فرهنگ» ۱۹۹۰ (PNDCL 238)

پس از استقلال، غنا به دنبال تثبیت هویت فرهنگی و پاسداشت میراث ناملموس (موسیقی، رقص، آداب بومی) بود. اما پراکندگی سازمانی مانع توسعه یکپارچه فرهنگی می‌شد. در سال ۱۹۹۰، قانون PNDCL 238 تصویب شد تا «کمیسیون ملی فرهنگ (National Commission on Culture – NCC)» را به‌عنوان بازوی سیاست‌گذار و هماهنگ‌کننده ایجاد کند.

وظایف کلیدی NCC طبق قانون:

• سیاست‌گذاری فرهنگی: تدوین استراتژی‌ها و دستورالعمل‌های کلان در حوزه فرهنگ و هنر.
• حمایت از حاملان فرهنگ: شامل هنرمندان بومی، گروه‌های موسیقی سنتی، صنایع دستی و..
• شبکه مراکز ملی فرهنگ (National Cultural Centres – NCCs): طبق قانون، هر استان/بخش باید مرکز فرهنگی داشته باشد. این مراکز فضای اجرای نمایش، ورک‌شاپ، جشنواره و حتی میزبانی همکاری‌های بین‌المللی را مهیا می‌کنند.
• اقتصاد محصولات فرهنگی: تقویت صنایع فرهنگی (crafts، هنرهای تجسمی، تئاتر) با هدف اشتغال‌زایی و صادرات.
• حفاظت از تنوع فرهنگی: قانون به‌طور خاص تأکید دارد که فرهنگ غنایی باید هم در سطح محلی حفظ شود و هم به‌عنوان ابزار دیپلماسی فرهنگی در سطح جهانی به کار رود.

این قانون از جنبه ساختاردهی به زیرساخت‌های فرهنگی حیاتی است. وقتی یک مؤسسه خارجی بخواهد با غنا پروژه مشترک برگزار کند (مثلاً یک فستیوال موسیقی یا نمایشگاه صنایع دستی)، معمولاً از طریق مراکز فرهنگی استانی که زیر نظر NCC هستند اقدام می‌کند. این مراکز نه تنها امکانات اجرایی (سالن، نمایشگاه، نیروی محلی) دارند، بلکه نقش واسطه فرهنگی–اجتماعی بین جامعه محلی و شریک خارجی را ایفا می‌کنند.

می­توان گفت:

• Act 935 (۲۰۱۶) چارچوب تخصصی برای صنعت فیلم و رسانه است: تمرکز بر تنظیم، هم‌تولیدی بین‌المللی، و مدیریت واردات/توزیع آثار نمایشی.
• PNDCL 238 (۱۹۹۰) چارچوب کلان برای سیاست‌های فرهنگی عمومی است: حمایت از میراث، ایجاد مراکز فرهنگ در استان‌ها و بسترسازی برای همکاری‌های مشترک در سطح جامعه و هنرهای سنتی–نوین.

این دو قانون در کنار هم، زنجیره سیاستی–اجرایی فرهنگ غنا را می‌سازند: از سطح محلی (مراکز فرهنگی) تا سطح تخصصی و بین‌المللی (NFA و پروژه‌های هم‌تولید فیلم)

ب) نهادهای کلیدی هم‌تولیدی فرهنگی

1- اقتدار ملی فیلم غنا (National Film Authority – NFA)

وظایف قانونی: تسهیل هم‌تولیدی‌های داخلی–خارجی (Co-Production Facilitation)، تنظیم مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی در پروژه‌های فیلم و سریال و صدور مجوز نمایش، نظام طبقه‌بندی و کنترل ورود محتوای خارجی.

ابزارهای حمایتی اخیر:

• گرنت‌های بین‌المللی: برنامه‌های Creation Africa و CLAP ACP2 برای حمایت مالی از پروژه‌های مشترک (۲۰۲۴–۲۰۲۵)
• مشارکت‌های فراملی: همکاری با شرکت‌های منطقه‌ای مانند FilmOne (نیجریه) و Silverbird (غنا/نیجریه) در توزیع و اکران.
• سیاست‌های جدید طبقه‌بندی (۲۰۲۵): الزام ثبت/مجوز قبل از اکران؛ این امر برای توزیع مشترک با شرکای خارجی حیاتی است چون فیلم‌ها باید پیش از عرضه عمومی در سامانه NFA تأیید شوند.
• NFA دروازه اصلی برای هر پروژه بین‌المللی سینمایی در غناست؛ چه برای هم‌تولید، چه برای واردات تجهیزات و چه برای توزیع محصولات خارجی.

2- کمیسیون ملی فرهنگ (NCC) و مراکز ملی فرهنگ: بازوی اجرایی سیاست‌های فرهنگی کشور، هماهنگ‌کننده بیش از ۱۰ مرکز ملی فرهنگ در استان‌ها و مناطق.

کارکرد:

• زیرساخت برای اقامت هنرمندان خارجی و اجرای ورک‌شاپ/نمایشگاه.
• برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های هنری با مشارکت نهادهای خارجی.
• ایجاد بستر ارتباط میان جوامع محلی و سازمان‌های بین‌المللی.

هر شریک خارجی که قصد فعالیت فرهنگی در مناطق خارج از آکرا را داشته باشد، معمولاً از طریق این مراکز اقدام می‌کند. آن‌ها «پل ارتباطی» بین سیاست ملی و اجرا در سطح محلی هستند.

3- هیأت موزه‌ها و بناهای تاریخی غنا (Ghana Museums and Monuments Board – GMMB): نهاد تخصصی در حفاظت و مدیریت موزه‌ها، محوطه‌های باستانی و بناهای ثبت‌شده.

ظرفیت همکاری:

• پروژه‌های آموزشی (Workshop, Residency) برای موزه‌داری و حفاظت.
• نمایشگاه‌های مشترک با موزه‌های بین‌المللی.
• پژوهش‌های مشترک درباره میراث ناملموس و ملموس.

GMMB شریک کلیدی در همکاری‌های میراثی–نمایشی است و ظرفیت همکاری با دانشگاه‌ها، یونسکو و موزه‌های جهانی را دارد.

4- تئاتر ملی غنا (National Theatre of Ghana): مرکز ملی اجراهای نمایشی، موسیقی، رقص و کنفرانس.

ظرفیت: سالن اصلی با گنجایش چند هزار نفر؛ امکانات برای کنفرانس‌های بین‌المللی؛ میزبانی جشنواره‌های موسیقی و تئاتر با شرکای خارجی.

تئاتر ملی نقطه تلاقی «هنرهای زنده» و دیپلماسی فرهنگی است؛ بستر طبیعی برای پروژه‌های مشترک با سفارتخانه‌ها، شوراهای فرهنگی خارجی و سازمان‌های بین‌المللی.

5- مراکز فرهنگی بین‌المللی

• الف. انستیتو گوته (Goethe-Institut Accra): برنامه‌های همکاری هنری (Moving Ghana)، تولید محتوا و پادکست در حوزه هنر، فناوری و اقتصاد خلاق و حمایت از شبکه‌سازی هنرمندان غنایی و اروپایی.
• ب. آلیانس فرانسه آکرا (Alliance Française Accra): مرکز آموزش زبان و فرهنگ فرانسوی، سالانه بیش از ۸۵ رویداد هنری (نمایش فیلم، موسیقی، نمایشگاه) و پل همکاری بین هنرمندان غنایی و فرانسوی.
• ج. بریتیش کانسیل غنا (British Council Ghana): برنامه‌های Creative Economy: سیاست‌گذاری، تحقیق و آموزش؛ شتاب‌دهی استارتاپ‌های فرهنگی (Creative Enterprise Support Programme). و همکاری با دانشگاه‌های بریتانیا و هاب‌های خلاق محلی.

6- جشنواره‌ها و زیست‌بوم خلاق شهری

• الف. جشنواره خیابانی Chale Wote (آکرا): یکی از بزرگ‌ترین فستیوال‌های خیابانی آفریقا؛ پلتفرم بین‌المللی برای هنر خیابانی، گرافیتی، فیلم و پرفورمنس؛ فضایی برای عرضه پروژه‌های مشترک و جذب گردشگران فرهنگی.
• ب. فضاهای نوآوری و هاب‌ها (مانند Impact Hub Accra): شتاب‌دهنده و میزبان استارتاپ‌های خلاق؛ همکاری با بریتیش کانسیل و دانشگاه‌های خارجی برای توسعه اقتصاد خلاق؛ محیط مناسب برای پروژه‌های میان‌رشته‌ای (تکنولوژی + هنر + کارآفرینی)

در کنار دو نهاد قانونی اصلی (NFA و NCC)، مجموعه‌ای از بازیگران تکمیلی (GMMB، تئاتر ملی، مراکز فرهنگی خارجی و جشنواره‌ها) وجود دارند که اکوسیستم هم‌تولیدی فرهنگی غنا را می‌سازند. این شبکه به نهادهای خارجی امکان می‌دهد تا در حوزه‌های فیلم، هنرهای نمایشی، میراث فرهنگی، و اقتصاد خلاق وارد همکاری‌های مستقیم، هم‌تولید و حتی سرمایه‌گذاری شوند.

ج) نهادها و فرآیندهای مرتبط با واردات کالاها و خدمات فرهنگی

در حوزه واردات کالاها و خدمات فرهنگی، نقش اصلی با گمرک غنا (GRA–Customs) و سامانه یکپارچه ICUMS است که تمام فرآیند ترخیص کالا، از ثبت اظهارنامه تا صدور مجوز ورود تجهیزات تولیدی و حامل‌های فیزیکی آثار، از طریق آن انجام می‌شود. این رویه به ویژه برای پروژه‌های سینمایی و هنری که نیاز به واردات دوربین، تجهیزات نور و صدا یا مواد چاپی دارند اهمیت دارد. در کنار آن، سازمان استاندارد غنا (GSA) و سازمان غذا و دارو (FDA) به عنوان نهادهای نظارتی در حوزه سلامت و ایمنی، برای برخی اقلام مصرفی یا فنی مرتبط با فعالیت‌های فرهنگی صدور مجوز انطباق یا بهداشت را الزامی می‌دانند. بدین ترتیب، هرچند ورود کالاهای فرهنگی از مسیر عمومی گمرک انجام می‌شود، اما انطباق فنی و نظارتی لایه‌ای مکمل در این فرآیند به شمار می‌آید.

سیاست‌های کلان واردات نیز در حال تحول است. طرح پیشنهادی دولت در سال ۲۰۲۳ برای محدود کردن واردات برخی کالاها، هرچند مستقیماً بخش رسانه یا تجهیزات فرهنگی را در بر نمی‌گرفت، اما نشان داد که فعالان حوزه فرهنگ همواره باید نسبت به تغییرات احتمالی سیاستی و تأثیر آن بر لجستیک رویدادها و پروژه‌ها هوشیار باشند. در سطح سرمایه‌گذاری، مرکز ترویج سرمایه‌گذاری غنا (GIPC) و نیز مناطق آزاد، مسیرهایی را برای ثبت شرکت‌های مشترک، جذب سرمایه خارجی و برخورداری از معافیت‌های مالیاتی فراهم کرده‌اند. از این رو، پیوند میان سیاست فرهنگی و سیاست سرمایه‌گذاری به بستری برای شکل‌گیری تولیدات مشترک تبدیل شده است.

در عرصه‌ی الگوهای عملی، بخش فیلم و رسانه شاخص‌ترین نمونه‌ها را ارائه می‌دهد. اقتدار ملی فیلم (NFA) با گرنت‌های هم‌تولید مانند Creation Africa و CLAP ACP2 پروژه‌هایی را میان غنا، نیجریه و توگو حمایت کرده و در کنار آن با برگزاری نشست‌هایی چون Africa Cinema Summit فرصت شبکه‌سازی منطقه‌ای و بین‌المللی را فراهم آورده است. چنین پروژه‌هایی معمولاً هم‌زمان به واردات تجهیزات، خدمات پس‌تولید و اعزام نیروی متخصص متکی هستند.

در عرصه رویدادهای هنری، مراکز فرهنگی بین‌المللی مانند انستیتو گوته، آلیانس فرانسه و بریتیش کانسیل نقش میانجی و پشتیبان را ایفا می‌کنند. این مراکز نه تنها فضای برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها را تأمین می‌کنند، بلکه با برنامه‌های اقامت هنری، کارگاه‌های آموزشی و پشتیبانی از کارآفرینی خلاق، امکان تعامل پایدار میان هنرمندان غنایی و خارجی را به وجود می‌آورند. جشنواره‌هایی همچون Chale Wote نیز به بستری شهری برای تبادل هنری و نمایش آثار مشترک بدل شده‌اند.

حوزه میراث فرهنگی نیز جایگاه مهمی در همکاری‌های مشترک دارد. هیأت موزه‌ها و بناهای تاریخی غنا (GMMB) با دانشگاه‌ها و نهادهای خارجی در پروژه‌های پژوهشی و نمایشگاهی همکاری کرده و از ظرفیت میراث مادی کشور برای توسعه دیپلماسی فرهنگی بهره می‌برد.

در مجموع، می‌توان گفت که فرآیند واردات و همکاری فرهنگی در غنا تنها محدود به سازوکارهای گمرکی نیست، بلکه در پیوندی پیچیده میان نهادهای اقتصادی، فرهنگی و دیپلماتیک عمل می‌کند. این پیوند به گونه‌ای است که یک پروژه هم‌تولید فرهنگی معمولاً هم‌زمان به طی مراحل گمرکی، کسب مجوزهای نظارتی، جلب حمایت مالی از طریق GIPC و نیز بهره‌گیری از شبکه‌های بین‌المللی مراکز فرهنگی نیازمند است. همین ترکیب نهادی–سیاستی است که غنا را به یکی از فعال‌ترین بسترهای آفریقای غربی برای همکاری و تولید مشترک فرهنگی بدل کرده است.

د) همکاری‌های فرهنگی و تولید مشترک در غنا: نهادها، فرآیندها و شبکه ذی‌نفعان

در غنا، همکاری‌های فرهنگی و تولید مشترک عمدتاً در سه حوزه اصلی شکل می‌گیرد: فیلم و رسانه‌های دیداری–شنیداری، مراکز فرهنگی بین‌المللی و میراث فرهنگی و موزه‌ها.

1. فیلم و رسانه‌های دیداری–شنیداری: اقتدار ملی فیلم (NFA) در سال‌های اخیر با ارائه گرنت‌های هم‌تولید Creation Africa و CLAP ACP2 از پروژه‌های مشترک منطقه‌ای حمایت کرده است. این پروژه‌ها غالباً میان غنا، نیجریه و توگو انجام می‌شوند و در فازهای تولید و پس‌تولید، به واردات تجهیزات فنی (نور، صدا، دوربین)، نرم‌افزارهای تخصصی و نیروی انسانی متخصص وابسته‌اند. علاوه بر این، رویدادهایی چون Africa Cinema Summit با مشارکت شرکت‌های منطقه‌ای مانند FilmOne و Silverbird و حمایت وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MoTAC)، شبکه‌سازی برای توزیع منطقه‌ای و بین‌المللی آثار سینمایی را تقویت کرده و بستر مناسبی برای دیپلماسی صنعتی فراهم آورده است.
2. مراکز فرهنگی بین‌المللی و رویدادهای بین‌المللی: مرکزهای فرهنگی خارجی نقش مهمی در توسعه همکاری‌های دوطرفه دارند. انستیتو گوته و آلیانس فرانسه با ارائه فضاهای رویدادی، برنامه‌های اقامت هنری، اعزام هنرمندان و برنامه‌ریزی مشترک، شبکه‌ای پایدار برای تبادل فرهنگی میان غنا و اروپا ایجاد کرده‌اند. بریتیش کانسیل نیز با تمرکز بر سیاست‌گذاری و ظرفیت‌سازی در حوزه اقتصاد خلاق، پروژه‌های مشترک موسیقی، فیلم و کارآفرینی خلاق را از طریق هاب‌های تخصصی و برنامه‌های حمایتی توسعه می‌دهد. این نهادها علاوه بر تأمین فضا و منابع، زمینه شبکه‌سازی و انتقال دانش حرفه‌ای را فراهم می‌کنند.
3. میراث فرهنگی و موزه‌ها: هیأت موزه‌ها و بناهای تاریخی غنا (GMMB) با دانشگاه‌ها و نهادهای خارجی پروژه‌های پژوهشی و نمایشگاهی مشترک اجرا می‌کند. این همکاری‌ها، از حفاظت و معرفی مجموعه‌های تاریخی و قلاع گرفته تا برنامه‌های آموزشی و نمایشگاهی، علاوه بر تقویت میراث فرهنگی، امکان دیپلماسی فرهنگی و جذب گردشگران بین‌المللی را نیز فراهم می‌کنند.

4. شبکه ذی‌نفعان مکمل: توسعه همکاری‌های فرهنگی در غنا بر اساس یک شبکه چندسطحی شکل گرفته است:

• وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MoTAC): سیاست‌گذار عالی و متولی نهادهایی چون NFA، NCC و GMMB و تدوین‌کننده برنامه‌های توسعه اقتصاد خلاق و استانداردسازی مراکز فرهنگی.
• کمیسیون ملی فرهنگ (NCC) و مراکز فرهنگی منطقه‌ای: فراهم‌کننده زیرساخت‌های اجرایی برای رویدادهای مشترک و نمایش‌های سیار.
• NFA: مسئول هماهنگی هم‌تولیدهای فیلم، انیمیشن و سریال، و مدیریت واردات محتوای نمایشی و تجهیزات مرتبط.
• گمرک (GRA)، GSA و FDA: نهادهای کنترل واردات، صدور مجوز و ارزیابی انطباق کالاهای فرهنگی فیزیکی و تجهیزات تولید.
• مراکز فرهنگی بین‌المللی: تسهیل‌گر تبادل هنری، شبکه‌سازی، آموزش و توانمندسازی هنرمندان.
• جشنواره‌ها و هاب‌های نوآوری (Chale Wote، Impact Hub Accra): فضاهای عملی برای آزمایش پروژه‌های مشترک، توسعه مخاطب و عرضه آثار در سطح بین‌المللی.

این زیست‌بوم چندسطحی امکان جذب سرمایه، انتقال دانش، تبادل هنرمندان و توزیع بین‌المللی آثار را فراهم کرده و ساختار منسجمی برای توسعه همکاری‌های فرهنگی و تولید مشترک در غنا ایجاد می‌کند.

4-4. مقررات اجرایی واردات کالاها و خدمات فرهنگی و همکاری ها برای تولید مشترک محصولات فرهنگی در کشور غنا، شامل: -مقررات گمرکی، حقوق مالکیت فکری، ممیزی ها، مجوزها و محدودیت ها، مشوق ها، فرایند ها و مراحل تاسیس شرکت/ موسسه عرضه و فروش محصولات فرهنگی

1. مقررات گمرکی و فرآیند واردات

واردات کالاها و خدمات فرهنگی به غنا تحت نظارت گمرکات این کشور قرار دارد. فرآیند واردات شامل مراحل زیر است:

• ثبت‌نام شرکت: متقاضیان باید ابتدا از اداره ثبت شرکت‌ها گواهی ثبت‌نام دریافت کنند.
• ارائه اظهارنامه واردات: واردکنندگان یا نمایندگان آن‌ها باید اظهارنامه واردات را به وزارت بازرگانی و صنعت (MOTI) ارائه دهند.
• دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو (FDA): برای کالاهای تحت نظارت FDA مانند غذا، دارو و لوازم آرایشی، واردکنندگان باید مجوز واردات دریافت کنند.
• پرداخت عوارض و مالیات: عوارض گمرکی و مالیات‌های مربوطه باید پرداخت شوند.
• بازرسی و ترخیص کالا: کالاها بر اساس سطح ریسک بازرسی می‌شوند و پس از تأیید، ترخیص می‌شوند.
• عوارض گمرکی معمولاً شامل 0.75٪ هزینه مدیریت سیستم گمرکی و 1٪ هزینه پردازش گمرکی است.

2. حقوق مالکیت فکری و حمایت از آثار فرهنگی

غنا دارای قوانین مشخصی در زمینه حقوق مالکیت فکری است که شامل موارد زیر می‌شود:

• قانون حق مؤلف (Act 690): این قانون از آثار ادبی، هنری، موسیقی، فیلم و نرم‌افزارها حمایت می‌کند.
• قانون علائم تجاری (Act 664): حمایت از علائم تجاری و برندها را فراهم می‌کند.
• قانون طرح‌های صنعتی (Act 660): از طراحی‌های صنعتی مانند الگوهای پارچه و جواهرات حمایت می‌کند.

برای واردات آثار فرهنگی، واردکنندگان باید گواهی مالکیت اثر را ارائه دهند. در غیر این صورت، واردات ممکن است ممنوع یا مشمول جریمه شود.

3. مجوزها، ممیزی‌ها و محدودیت‌ها

واردات و صادرات آثار فرهنگی در غنا تحت نظارت سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف قرار دارد:

• وزارت گردشگری، هنر و فرهنگ (MOTAC): نظارت بر واردات و صادرات آثار فرهنگی را بر عهده دارد.
• سازمان توسعه و طبقه‌بندی فیلم (Film Authority): مجوز نمایش فیلم‌ها را صادر می‌کند و بر محتوای آن‌ها نظارت دارد.
• محدودیت‌های واردات: برخی آثار ممکن است به دلیل محتوای نامناسب یا مغایر با فرهنگ ملی، وارد نشوند.

4. مشوق‌ها و حمایت‌های دولتی

دولت غنا برای توسعه صنایع فرهنگی و خلاقانه، مشوق‌هایی را ارائه می‌دهد:

• حمایت از تولید داخلی: تشویق به تولید آثار فرهنگی محلی و کاهش وابستگی به واردات.
• تسهیلات مالی: ارائه وام‌ها و کمک‌های مالی به تولیدکنندگان آثار فرهنگی.
• تسهیل در فرآیندهای اداری: کاهش بروکراسی و تسریع در صدور مجوزها و ترخیص کالاها.

5. همکاری‌های بین‌المللی و تولید مشترک

غنا در زمینه تولید مشترک آثار فرهنگی با کشورهای دیگر همکاری می‌کند:

• توافق‌نامه‌های دوجانبه: امضای قراردادهایی با کشورهای مختلف برای تولید مشترک فیلم، موسیقی و سایر آثار فرهنگی.
• حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی: جذب سرمایه‌گذاران خارجی برای مشارکت در پروژه‌های فرهنگی.
• تبادل فرهنگی: برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی مشترک با کشورهای دیگر.

6. مراحل تأسیس شرکت یا مؤسسه فرهنگی

برای راه‌اندازی یک شرکت یا مؤسسه فرهنگی در غنا، مراحل زیر باید طی شود:

1. ثبت‌نام شرکت: دریافت گواهی ثبت‌نام از اداره ثبت شرکت‌ها.
2. دریافت مجوزهای لازم: اخذ مجوز از وزارتخانه‌های مربوطه مانند MOTAC و FDA .
3. پرداخت عوارض و مالیات‌ها: پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت‌نام و مجوزها.
4. استخدام نیروی انسانی: استخدام کارکنان با تخصص‌های مرتبط.
5. راه‌اندازی فعالیت: شروع به فعالیت در زمینه تولید یا توزیع آثار فرهنگی.

در نتیجه، غنا با ارائه چارچوب‌های قانونی و حمایتی، بستری مناسب برای توسعه و واردات کالاها و خدمات فرهنگی فراهم کرده است. با رعایت مقررات مربوطه و بهره‌گیری از مشوق‌های دولتی، می‌توان در این کشور در حوزه فرهنگ و هنر فعالیت کرد.