«تلمیز احمد[1] » در مقاله ای تحت عنوان «دونالد ترامپ: پیام‌آوری غیرمنتظره برای صلح در غرب آسیا؟»به بررسی نقش دونالد ترامپ در تحولات اخیر غرب آسیا، به‌ویژه درگیری‌های اسرائیل و فلسطین، می‌پردازد و استدلال می‌کند که ترامپ، علی‌رغم مواضع بحث‌برانگیزش، ممکن است به‌عنوان تنها کسی باشد که می‌تواند بنیامین نتانیاهو و جناح راست افراطی اسرائیل را مهار کند.
تلمیز احمد به ریشه‌های تاریخی درگیری اسرائیل و فلسطین اشاره می کند و می نویسد که صهیونیسم بر اساس حذف فیزیکی و فرهنگی فلسطینیان بنا شده است. علاوه بر کشتار و تبعید، هویت فلسطینیان با تغییر نام شهرها و مناطق در معرض نابودی قرار گرفت.
تحلیل تلمیز احمد شامل چندین محور کلیدی است:
۱. نقش نتانیاهو در جنگ غزه
تلمیز احمد، بنیامین نتانیاهو را به‌عنوان بازیگر اصلی جنگ ۱۶ ماهه اخیر در غزه معرفی می‌کند. او نه‌تنها حملات مرگبار علیه غزه را هدایت کرده که به کشته شدن بیش از ۶۰ هزار نفر، عمدتاً زنان و کودکان، انجامیده است، بلکه با متحدان حماس در محور مقاومت (به رهبری ایران) نیز درگیری‌های شدیدی داشته و تلاش کرده قدرت نظامی آن‌ها را تضعیف کند. علاوه بر این، نتانیاهو موفق شده کنترل سیاست آمریکا در قبال این درگیری را به دست گیرد و با وجود درخواست‌های جو بایدن برای آتش‌بس، همچنان از حمایت تسلیحاتی آمریکا بهره ببرد.
۲. چالش‌های ترامپ برای نتانیاهو
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا یک چالش جدید برای نتانیاهو ایجاد کرده است. ترامپ، که حالا بعد از چهار سال دوباره به کاخ سفید بازمی‌گردد، سیاست‌هایی متفاوت دارد و شخصیتی غیرقابل پیش‌بینی‌تر نشان می‌دهد. تلمیز احمد اشاره می‌کند که برخی تحلیلگران اسرائیلی به نتانیاهو توصیه کرده‌اند که در تعامل با ترامپ محتاط باشد، چرا که ترامپ در «اوج قدرت و جاه‌طلبی» قرار دارد و «صبر اندکی» دارد. به نظر می‌رسد ترامپ در حال حاضر بر حل مسئله گروگان‌های اسرائیلی پیش از آغاز رسمی ریاست‌جمهوری‌اش تمرکز کرده و به‌طور جدی بر توافق آتش‌بس در غزه تأکید دارد. این فشار موجب شد که نتانیاهو، علی‌رغم مخالفت‌های داخلی، با توافق آتش‌بس موافقت کند.
۳. ماهیت توافق آتش‌بس و چالش‌های آن
تلمیز احمد بر این باور است که این توافق در سه مرحله اجرا می‌شود:
مرحله اول (از ۱۹ ژانویه به مدت ۴۲ روز) : تبادل گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی، افزایش کمک‌های بشردوستانه، و خروج نیروهای اسرائیلی از مناطق شهری.
مرحله دوم: آزادی سایر گروگان‌ها و زندانیان، خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه، و بازگشایی مرز غزه و مصر.
مرحله سوم: آغاز بازسازی غزه.
با این حال، مقاله هشدار می‌دهد که نتانیاهو ممکن است به این توافق پایبند نباشد، زیرا:
- او همچنان به سیاست نابودی حماس متعهد است.
- جناح راست افراطی اسرائیل با هرگونه صلح مخالف است و ممکن است دولت او را سرنگون کند.
- او نگران است که در صورت ترک قدرت، با محاکمات فساد مالی مواجه شود.
۴. تحلیل سیاست‌های ترامپ در قبال غزه
تلمیز احمد می نویسد که ترامپ در نشست مطبوعاتی اخیرش اظهاراتی بحث‌برانگیز درباره آینده غزه مطرح کرد. او از ایده‌ای حمایت کرده که شامل «پاکسازی» غزه از فلسطینیان، تبدیل آن به یک منطقه بین‌المللی و اداره آن توسط کشورهای مختلف است. او از غزه به‌عنوان «ریویرا خاورمیانه» یاد کرده و پیشنهاد داده که این منطقه را به یک شهر مدرن و زیبا برای سرمایه‌گذاری بین‌المللی تبدیل کنند. نتانیاهو از سخنان ترامپ درباره غزه استقبال کرد و آن را «تحولی تاریخی» خواند. این دیدگاه به‌شدت مورد انتقاد تحلیلگران قرار گرفته و از آن به‌عنوان «دیوانگی محض» و «بی‌اخلاقی مطلق» یاد شده است.
۵. آیا ترامپ می‌تواند صلح را به غرب آسیا بیاورد؟
تلمیز احمد در نهایت این پرسش را مطرح می‌کند که آیا ترامپ، با وجود مواضع افراطی و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی، می‌تواند به صلح در غرب آسیا کمک کند؟
نویسنده استدلال می‌کند که ترامپ، اگرچه یک «پوپولیست» راست‌گراست و همیشه از اسرائیل حمایت کرده، اما برخلاف نتانیاهو به ایدئولوژی خاصی پایبند نیست و می‌تواند تحت تأثیر منافع شخصی، از جمله کسب جایزه نوبل صلح، به سمت یک توافق پایدار سوق پیدا کند.
نتیجه‌گیری
تلمیز احمد تصویری پیچیده از نقش ترامپ در خاورمیانه ارائه می‌دهد. از یک‌سو، او به‌عنوان فردی غیرقابل پیش‌بینی شناخته می‌شود که تصمیماتش ممکن است وضعیت را بحرانی‌تر کند. از سوی دیگر، وابستگی اسرائیل به آمریکا به او این قدرت را می‌دهد که نتانیاهو را وادار به پذیرش آتش‌بس کند. در نهایت، تلمیز احمد تأکید دارد که پس از دهه‌ها جنگ و خونریزی، نیاز به یک روند صلح جدی احساس می‌شود. اما اینکه آیا ترامپ واقعاً می‌تواند چنین نقشی ایفا کند، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
حسنعلی ذکریایی
[1] Talmiz Ahmad is a former diplomat who served with Mani Shankar Aiyar when he was Petroleum Minister.
نظر شما