اتحادیه نویسندگان قزاقستان درباره حفظ و توسعه زبان روسی و...

در اتحادیه نویسندگان قزاقستان، کار فعال شورای ادبیات روسی و ارتباطات ادبی آغاز شده است. این شورا توسط نویسنده مشهور و شخصیت ارجمند جمهوری قزاقستان، واسیلی شوپیکین، رهبری می‌شود. خبرنگار NUR.KZ چند سوال از او پرسید.

- واسیلی واسیلیویچ، آیا به این دلیل که زمان کمک به زنده ماندن زبان روسی فرا رسیده است، چنین نهادی مانند شورای خلاق شما تأسیس شده است؟

فکر می‌کنم برای قزاقستان و قزاق‌ها مشکلی در زمینه زبان وجود ندارد. چه در سطح روزمره و چه در حوزه ادبیات. جامعه با اشتیاق به سمت جشن سی‌امین سالگرد تأسیس مجمع خلق قزاقستان (АНК) حرکت می‌کند، اتفاقاً امسال هم تأییدی بر این موضوع است. نمایندگان ۱۳۰ قومیت که ده‌ها سال یا حتی بیش از صد سال در سرزمین قزاقستان، در استپ بزرگ و کوه‌های باشکوه آن زندگی می‌کنند، با یکدیگر به زبان‌های قزاقی و روسی صحبت می‌کنند. بنابراین، بحث "نجات" مطرح نیست. اما زمان آن فرا رسیده است که به تقویت و توسعه ادبیات روسی زبان و حمایت از نویسندگان همه ملیت‌هایی که به زبان روسی آثار خلق می‌کنند، توجه کنیم. این اتفاق دیروز نیفتاده است. اولین گروه شورای حدود ۲۰ سال پیش تشکیل شد. لیوبوف شاشکووا که اکنون نویسنده خلق قزاقستان است، با موفقیت این شورا را رهبری می‌کرد. اما، همانطور که معمول است، همه چیز نه تنها جریان دارد، بلکه پیر هم می‌شود. افسوس که برخی دیگر از بین ما رفته‌اند... سپس دوره‌ای از رکود بود، شورا عملاً کار نمی‌کرد. در پایان سال ۲۰۲۳، اصلان ژاکسیلیکوف نویسنده، زبان‌شناس، استاد - ریاست این شورا را بر عهده گرفت. او موفق شد پایه‌های یک رویکرد جدید و سیستماتیک‌تر را برای کار خلاقانه این نهاد بنا نهد. در ژانویه سال بعد، دبیرخانه اتحادیه نویسندگان قزاقستان زمام امور را به من سپرد.

- چه وظایفی پیش روی شماست؟

ما به سنت‌های خوب اولین سال‌های استقلال - سال‌های جوانی و شور و شوق - ادامه می‌دهیم. در حال آماده‌سازی و برگزاری رویدادهایی با هدف ترویج آثار ادبی و هنری نویسندگان قزاقستان هستیم. باید نویسندگان روسی زبان را در یک گروه خلاق در اتحادیه نویسندگان قزاقستان متحد کنیم، گروهی که قادر به حفظ، توسعه و ارائه زبان روسی و میراث ادبی ادبیات روسی در قزاقستان باشد. در طول قرن گذشته، ما در جمهوری خود انبوهی از آثار کلاسیک را در تمام ژانرهای ادبیات به دست آورده‌ایم. کافی است به یاد آوریم کسانی که از این دنیا رفته‌اند، اما به عنوان کلاسیک مورد احترام هستند - ایوان شوخوف، موریس سیماشکو، گرولد بلگر، و کسانی که اکنون در قید حیات هستند - اولژاس سلیمانوف، بخیتژان کاناپایانوف - و روشن می‌شود: ما چیزی برای حفظ، توسعه و پرورش داریم. "ما" عمدتاً در مورد فرآیند ادبی که در مناطق کشور در حال وقوع است صحبت می‌کنیم. (وگرنه همه ما در مورد آلماتی، پایتخت فرهنگی...) کمک به مناطق یکی از وظایف اصلی است که توسط رئیس هیئت مدیره اتحادیه نویسندگان قزاقستان، مرکه کولکنوف، تعیین شده است. اکنون در تلاش هستیم تا بخش‌های ادبیات روسی زبان را در شعبات منطقه‌ای اتحادیه نویسندگان قزاقستان سازماندهی کنیم. در یازده مورد از شعبات، قبلاً رهبران شایسته‌ای پیدا کرده‌ایم. طبق گزارش‌های آنها، همه چیز چندان غم‌انگیز نیست - شاعران و نویسندگان در انجمن‌های ادبی گرد هم می‌آیند، ادبیات مدرن قزاقستان جدید را خلق می‌کنند، کتاب‌های خود را منتشر می‌کنند، البته با تیراژ کم. فکر می‌کنم تا پایان سال تصویر کاملی از ادبیات روسی زبان در کشور قزاقستان خواهیم داشت. این به تدوین پیشنهادهایی برای حمایت از نویسندگان، پذیرش نویسندگان در اتحادیه نویسندگان قزاقستان، انتشار کتاب‌ها تحت برنامه دولتی کمک می‌کند که به یک حمایت مادی قدرتمند برای جوانان با استعداد تبدیل خواهد شد. وظایفی که برای اعضای شورا تعیین شده است، شامل مشارکت در اطمینان از آماده‌سازی و برگزاری تمام رویدادهای اتحادیه نویسندگان قزاقستان، از جمله در فعالیت‌های تحقیقاتی و علمی-روش‌شناختی است. کمک به هیئت مدیره و دبیرخانه اتحادیه نویسندگان قزاقستان در زمینه اطلاعاتی-حقوقی، ترویج میراث فرهنگی قزاقستان، ارزش‌های ادبی، انتشار بهترین نمونه‌های آثار نویسندگان معاصر، تجدید چاپ کتاب‌های نویسندگان قزاقستان که آثارشان به عنوان کلاسیک شناخته شده است، و در عین حال، ارائه کمک‌های عملی همه‌جانبه به نویسندگان جوانی که درخواست عضویت در اتحادیه نویسندگان قزاقستان را داده‌اند. تدوین توصیه‌هایی برای پذیرش یا رد عضویت در اتحادیه نویسندگان قزاقستان. بررسی آثار ارائه‌شده برای انتشار تحت برنامه دولتی. امروزه مسئله ایجاد ارتباطات خلاقانه که به تبادل تجربه با سازمان‌های عمومی که فعالیت‌های مشابه اتحادیه نویسندگان قزاقستان را در داخل و خارج از کشور انجام می‌دهند، به شدت مطرح است.

- به نوعی، در جهات ذکر شده توسط شما، خلاقیت شخصی با سیاست داخلی دولتی آمیخته شده است؟

پنهان نمی‌کنیم که شورای ادبیات روسی اتحادیه نویسندگان قزاقستان از استراتژی رئیس جمهور حمایت می‌کند و بنابراین هنگام آماده‌سازی مستقل و مشارکت در رویدادهای سازمان‌های دیگر که تلاش‌هایشان معطوف به حفظ سنت‌های دیرینه ادبیات واقع‌گرایانه روسی زبان است، قصد داریم به مسیری که توسط رئیس دولت تعیین شده است، پایبند باشیم. اعضای شورا در اوایل ژانویه 2025 و در اینجا به فعالیت نویسنده خلق ل. شاشکووا و استاد س. آنانوا اشاره می‌کنم - در صفحات "قزاق پراودا" و سایر رسانه‌ها، به مصاحبه قاسم جومارت توقایف با روزنامه "قزاق ایلی" پاسخ دادند. این سندی است که در آن برنامه فعالیت‌های بیشتر جامعه قزاقستان برای امسال تشریح شده است. مطالب بسیار جالبی... اگر کسی آن را نخوانده است، به شدت توصیه می‌کنم. نکته اصلی این است که تمام نکات آن را اجرا کنیم، و برای این کار، حداقل باید وظایف ریاست جمهوری را به تک تک شهروندان کشورمان برسانیم و اعضای شورا این کار را به عهده گرفته‌اند.

- شما اشاره کردید که شورای ادبیات روسی و ارتباطات ادبی ریشه در دهه اول قرن دارد. آیا ترکیب آن تغییر کرده است؟

البته، اما نه صد در صد: من شخصاً طرفدار تداوم و حفظ تجربه‌های به دست آمده هستم. در مورد هر یک از اعضای شورا می‌توان رساله نوشت، اطلاعات کافی در مورد ما در فضای اینترنت وجود دارد. بنابراین، در اینجا فهرستی از آنها را برای شما آورده‌ام، خودتان تصمیم بگیرید که چه کسی و به چه دلیل شایسته دعوت به شورای ادبیات روسی اتحادیه نویسندگان قزاقستان است: لیوبوف شاشکووا، نادژدا چرنووا، سوتلانا آنانوا، ساگین-گیری بایمنوف، اصلان ژاکسیلیکوف، یرولان کاناپایانوف، والری تولماچف، لیودمیلا لازاروا، کارینا گالای، آناستازیا کیرینکو، میخائیل زمسکوف.

- آیا می‌توانم یک سوال شخصی بپرسم؟ شما به عنوان یک نویسنده، آرزویی دارید؟

البته. اما از راه دور شروع می‌کنم. مجله "پروستور" که قرار است با آن بسیار نزدیک کار کنیم، تنها نشریه ادبی و هنری روسی زبان است. زمان نشان می‌دهد: تعداد افرادی که در کشور مطالعه می‌کنند در حال افزایش است. و در حال حاضر مشخص است: "پروستور" برای قزاقستان کافی نیست. حداقل به یک مجله ضخیم دیگر نیاز است. در این مورد، کارهایی در حال انجام است. به طور خلاصه، من رویای یک مجله ترجمه به زبان روسی از آثار نویسندگان از جوامع ملی کشور را دارم. فکر می‌کنم چنین مجله‌ای به مجمع خلق قزاقستان کمک خواهد کرد.

نکته: گرایش های ملی گرایانه در قزاقستان بر تقویت و عمومی سازی زبان قزاقی در برابر زبان روسی تاکید دارند و از سیاست تعلل دولت قزاقستان در تغییر الفبای سریلیک به لاتین انتقاد می کنند. در مقابل، روس های قزاقستان و قزاق های روس زبان بر حفظ زبان روسی به عنوان زبان دوم  تاکید دارند و مبارزات و تلاش های دو طرف در این میان قابل توجه و تامل است. آنچه مسلم است در سال های آتی شاهد غلبه زبان قزاقی بر زبان روسی در کشور قزاقستان خواهیم بود و این به معنی از بین رفتن زبان روسی در قزاقستان نیست ولی روند کلی بر تقویت و تسلط زبان قزاقی در قزاقستان متمرکز است و این امر جزیی از فرایند تقویت هویت قومی و ملی در برابر هویت دیگر است. از سوی دیگر، این جریان تقویت زبان قزاقی در برابر زبان روسی پس از جنگ اوکراین شدت یافته است.

آلماتی قزاقستان

منبع: https://www.nur.kz/society/2222439-v-soyuze-pisateley-kazahstana-vyskazalis-o-sohranenii-i-razvitii-russkogo-yazyka-i-literatury/