چند سالی است که به علت کاهش شدید نزولات جوی و عدم بارندگی همه ما در معرض تبعات سهمگین کم آبی و بی آبی قرار گرفته ایم که در همه شئونات زندگی تأثیر خواهد داشت. گرمای بیش از حد تابستانه و کاهش منابع آب کشاورزی و آب شرب، پدیده ای میان تمدنی و سراسری در تاریخ جهان بوده است لکن تغییرات هیدرولوژیک و اکولوژیک معاصر محصول مداخلات تکنولوژیک و تک بعدی در محیط زیست انسان و توسعه ناپایدار شبه مدرن سایر کشورهای پیرو جهان مدرن بوده و هست.ادیان ابراهیمی هم در پیشگیری و هم مواجهه و درمان این بحران بزرگ انسانی، مولفه ها و آموزه هایی دارند لکن انچه نخست به ذهن می رسد جایگاه استسقاء و دعا و نیایش و تواضع و خاکساری انسان مبتلا به این بلا برای دفع و رفع بحران است که یک فرصت برای بازگشت و بندگی موحدانه  و فقیرانه در درگاه خدای ادیان ابراهیمی است.قرآن کریم در مواضع متعدد، بینش توحیدی به نزولات جوی را بازسازی می نماید و می فرماید و هو الّذی ینزّل الغیث من بعد ما قنطوا و ینشر رحمته‌ و هـو الولی الحـمید(شوری:82)و اوست کسی که باران را-پس از آنکه‌[مردم‌]نومید شدند-فرود می‌آورد و رحمت‌ خویش را می‌گسترد و هموست سرپرست سـتوده.نماز طلب باران در همه امت های قبل بوده است و در سنت اسلامی نیز با آداب و اصول ویژه،وظیفه و پاسخی به اضطرار نسبت به باران بوده است.شایان ذکر است این تنها بعدی از تعالیم معنوی است و مراقبت و قناعت و مدیریت مصرف و حرمت اسراف خصوصا در منابع عمومی خود طرح مستقل و مهم دیگری از سبک زندگی در دو مکتب می باشد.

یکی ازجامع ترین و بهترین دعا برای طلب باران که می توان در کلیه نصوص اسلامی  در این زمینه یافت #دعای_نوزدهم_صحیفه_سجادیه می باشد.در این دعا که نمودی از الهیات زیست محیطی و طلب باران در ادنیشه اسلامی و نبوی است می خوانیم:

أللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَیْثَ، وَ انْشُرْ عَلَیْنَا رَحْمَتَکَ بِغَیْثِکَ الْمُغْدِقِ، مِنَ الْسَّحَابِ الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ أَرْضِکَ الْمُونِقِ فِی جَمِیعِ الآفَاقِ، وَ امْنُنْ عَلَی عِبَادِکَ بِإینَاعِ الثَّمَرَةِ، وَ أَحْیِ بِلَادَکَ بِبُلُوغِ الزَّهَرَةِ، وَ أَشْهِدْ مَلائِکَتَکَ الْکِرَامَ السَّفَرَةَ بِسَقْیٍ مِنْکَ نَافِعٍ دَائِمٍ غُزْرُهُ، وَاسِعٍ دِرَرُهُ وَابِلٍ سَرِیعٍ عَاجِلٍ، تُحْیِی بِهِ مَا قَدْ مَاتَ، وَ تَرُدُّ بهِ مَا قَدْ فَاتَ، وَ تُخْرِجُ بِهِ مَا هُوَ آتٍ، وَ تُوَسِّعُ بِهِ فِی الأقْوَاتِ، سَحَاباً مُتَرَاکِماً هَنِیئاً مَرِیئاً طَبَقاً مُجَلْجَلًا غَیْرَ مُلِثٍّ وَدْقُهُ، وَ لا خُلَّبٍ بَرْقُهُ.

 أللَّهُمَّ اسْقِنَا غَیْثاً مُغیثَاً مَرِیعاً مُمْرِعاً عَرِیْضَاً وَاسِعاً غَزِیراً، تَرُدُّ بِهِ النَّهِیضَ، وَ تَجْبُرُ بِهِ الْمَهِیضَ.

 أللَّهُمَّ اسْقِنَا سَقْیاً تُسِیلُ مِنْهُ الظِّرابَ، وَ تَمْلَأُ مِنْهُ الْجِبَابَ، وَ تُفَجِّرُ بِهِ الأنْهَارَ، وَ تُنْبِتُ بِهِ الأشْجَارَ، وَ تُرْخِصُ بِهِ الأسْعَارَ فِی جَمِیعِ الأمْصَارِ، وَ تَنْعَشُ بِهِ البَهَائِمَ وَ الْخَلْقَ، وَ تُکْمِلُ لَنَا بِهِ طَیِّبَاتِ الرِّزْقِ، وَ تُنْبِتُ لَنَا بِهِ الزَّرْعَ، وَ تُدِرُّ بِهِ الضَّرْعَ، وَ تَزِیدُنَا بِهِ قُوَّةً إلَی قُوَّتِنَا

أللَّهُمَّ لا تَجْعَلْ ظِلَّهُ عَلَیْنَا سَمُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ بَرْدَهُ عَلَیْنَا حُسُوماً، وَ لَا تَجْعَلْ صَوْبَهُ عَلَیْنَا رُجُوماً، وَ لا تَجْعَلْ مَاءَهُ عَلَیْنَا اُجَاجاً. 

أللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْزُقْنَا مِنْ بَرَکَاتِ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ، إنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ.

نماز ودعای باران امام رضا (ع) نیز یکی از مشهورترین جلوه های عبودیت و تربیت توحیدی در زمانه عسرت و بحران است که نشان از خشکسالی خراسان در دوره مامون عباسی و ولاینتعهدی آن حضرت است.

در کتاب صحیفه رضویه دو دعا به عنوان دعای باران از امام رضا (ع) نقل شده است.اَللّهُمَّ یا رَبِّ اَنْتَ عَظَّمْتَ حَقَّنا اَهْلَ الْبَیْتِ،

خداونداای پروردگار من، تو حق ما اهل بیت را بزرگ داشتی

فَتَوَسَّلُوا بِنا کَما اَمَرْتَ

لذا (مردم) به ما متوسل شدند همان گونه که تو امر فرمودی

وَاَمَّلُوا فَضْلَکَ وَرَحْمَتَکَ، وَتَوَقَّعُوا اِحْسانَکَ وَنِعْمَتَکَ

و به فضل و رحمتت امید بستند و احسان و نعمتت را انتظار کشیدند

فَاسْقِهِمْ سَقْیا نافِعا عامّا غَیْرَ رائِثٍ وَلا ضائِرٍ

پس آنان را سیراب گردان، سیراب کردنی سودمند و فراگیر و بدون درنگ و تأخیر و بی ضرر

وَلْیَکُنْ اِبْتِداءُ مَطَرِهِمْ بَعْدَ انْصِرافِهِمْ مِنْ مَشْهَدِهِمْ هذا اِلی مَنازِلِهِمْ وَمَقارِّهِمْ.

(و از تو می‌خواهم که) شروع بارش بارانشان پس از برگشتن آنان از این مکان تجمعشان به خانه‌ها و اقامتگاه هایشان باشد.

دعای دوم در صفحه ۱۶۶ و ۱۶۷ به این شرح آورده شده است:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی الِ مُحَمَّدٍ

خداوندا بر محمد و بر آل محمد درود و رحمت فرست

اَللّهُمَّ اسْقِنا غَیْثا مُغیثا مُجَلَّلاً طَبَقا مُطْبَقا

خداوندا ما را با باران آبیاری فرما، بارانی مدد رسان، فراگیرنده زمین (و) پوشاننده آن (با ابرهای) متراکم و طبقه طبقه

جَلَلاً مُونِقا راجِیا غَدَقا مُغْدِقا، طَیِّبا مُبارَکا

عظیم و فراوان، زیبا و فریبنده، امید بخش، لبریز، قطره درشت، پاک، با برکت

هاطِلاً مُنْهَطِلاً مُتَهاطِلاً، رَغَدا هَنیئا مَریئا دائِما رَوِیّا سَریعا

فرو ریزنده، پی درپی ریزان، فروبارنده، گسترده، گوارا، خوشگوار، با دوام، سیراب کننده، تند

عامّا مُسْبِلاً نافِعا غَیْرَ ضارٍّ

فراگیر، پیوسته ریزان، سودمند و بدون زیان

تُحْیی بِهِ الْعِبادَ وَالْبِلادَ وَتُنْبِتُ بِهِ الزَّرْعَ وَالنَّباتَ

که بندگان و سرزمین‌ها را به وسیله آن زنده گردانی و کشت و گیاه را به وسیله آن برویانی

وَتَجْعَلُ فیهِ بَلاغا لِلْحاضِرِ مِنّا وَالْبادِ

و آن را مایه کفایت (و یا اتمام حجت) برای شهرنشینان و بادیه نشینان ما بگردانی

اَللّهُمَّ اَنْزِلْ عَلَیْنا مِنْ بَرَکاتِ سَمائِکَ ماءً طَهُورا

بارخدایا از برکات آسمانت آبی بسیار پاک و پاک کننده بر ما فرو بار

وَاَنْبِتْ لَنا مِنْ بَرَکاتِ اَرْضِکَ نَباتا مَسْقِیّا وَتُسْقیهِ

و از برکات زمینت گیاهی سیراب برای ما برویان

مِمّا خَلَقْتَ اَنْعاما وَاَناسِیَّ کَثیرا

و (نیز به گونه‌ای که) آن (آب) را به چهارپایان و آدمیان زیادی که آفریدی بنوشانی

اَللّهُمَّ ارْحَمْنا بِمَشایِخٍ رُکَّعٍ وَصِبْیانٍ رُضَّعٍ

خداوندا به پاس حرمت پیران رکوع کننده و کودکان شیرخوار

وَبَهائِمَ رُتَّعٍ وَشُبّانٍ خُضَّعٍ.
و حیوانات چرا کننده و جوانان خاضع و فروتن به ما رحم کن.

به مساله خشکسالی در چند آیه از کتاب مقدس نیز اشاره شده است.
مثلا در کتاب یوئیل فصل ۱ آیات ۱۹ و ۲۰ {بر اساس ترجمه تفسیری} آمده است:
۱۹ ای خداوند، ما را یاری فرما! زیرا گرما و خشکسالی چراگاه ها را خشکانیده و تمام درختان را سوزانیده است. ۲۰ حتی حیوانات وحشی هم برای کمک بسوی تو فریاد بر می‌آورند، چون آبی برای خوردن ندارند. نهرهای کوهستانها خشک شده و چراگاه ها زیر آفتاب بکلی سوخته‌اند.

و یا در زکریا فصل ۱۰ آیه اول شاهد دعوت از مردم برای دعای آب هستیم:
در فصـل بهار از خداوند بخواهید باران بباراند، زیرا اوست که ابرها را می‌فرستد و باران را به فراوانی می‌باراند تا مزارع، حاصلخیز شوند.

و یا در کتاب ارمیا آیه ۲۲:
.... آیا آسمان می‌تواند بخودی خود باران بباراند؟ ای خداوند، خدای ما، چه کسی جز تو می‌تواند چنین کارهایی را به انجام رساند؟ از این رو ما، تنها به تو امید بسته‌ایم!»

نیز در کتاب مقدس (عهد عتیق) داستانی درباره حضرت ایلیا (الیاس) وجود دارد که در آن او برای پایان دادن به خشکسالی سه سال و نیمه دعا کرد و خداوند دعای او را مستجاب کرد و باران فرستاد. این واقعه در کتاب اول پادشاهان، باب ۱۷ و ۱۸ آمده است.

در زمان پادشاهی اخاب، پادشاه اسرائیل، خشکسالی شدیدی به وقوع پیوست و مردم با کمبود آب و غذا مواجه شدند.بر اساس روایات انجیل، حضرت ایلیا به پادشاه اخاب اعلام کرد که به خاطر بت‌پرستی مردم، باران نخواهد بارید. او سپس در یک مراسم مذهبی در کوه کرمل، به درگاه خداوند دعا کرد و از او خواست که آتش از آسمان بفرستد تا ثابت کند که خداوند زنده و قدرتمند است. خداوند دعای او را مستجاب کرد و آتش فرستاد.پس از این واقعه، ایلیا به اخاب گفت که صدای باران را می‌شنود و از او خواست که به شهر خود برگردد و از بارش باران لذت ببرد. سپس به شاگرد خود دستور داد که به قله کوه برود و به دریا نگاه کند. شاگرد هفت بار این کار را تکرار کرد تا اینکه سرانجام ابر کوچکی به اندازه کف دست ظاهر شد. ایلیا به اخاب گفت که به شهر برگردد و از بارش باران لذت ببرد. بلافاصله باران شدیدی شروع به باریدن کرد و خشکسالی به پایان رسید

• منبع: عیون اخبار الرضا/ صحیفه سجادیه/ عهدین