موسیقی از اولین انواع هفت گانه هنری است که قدمت آن به قرن های پیش از میلاد مسیح بازمی گردد. ملل کهن با این هنر آشنایی داشته و هر کدام به شیوه ای با ابزارهای خاص خود به بیان احساسات و اندیشه ها یشان در این قالب پرداخته اند.

قدمت این هنر در روسیه به قبایل اسلاوی که در روسیه ی کیفی می زیستند باز می گردد. با این حال روس ها را نه با موسیقی بومی آن بلکه با موسیقی کلاسیک غربی، که از قرن نوزدهم به سرعت توسط روس ها جذب، با روح روسی آمیخته و مکتب جدیدی ساخته و پرداخته شده، با نام های بزرگی چون گلینکا، موسورسگی، چایکفسکی، راخمانینف و ... می شناسند.

تا پیش از قرن هفدهم میلادی، دو جریان کاملا متفاوت در موسیقی در روسیه وجود داشت ـ فرهنگ آواز ارتدکس ]کلیسایی[ و هنر بومی[۱]. تاریخ آموزش موسیقی در روسیه، با ظهور یک جریان جدید و سکولار شروع شد[۲]. در اواخر قرن هیجدهم، سنت سکولار آموزش موسیقی در روسیه شروع به توسعه یافتن کرد.

تاریخ آموزش موسیقی در روسیه با نام برادران روبین اِشتین[۳]، بزرگترین آهنگسازان و فعالان اجتماعی دوره ی خود، گره خورده است. به ابتکار آنتون روبین اشتین در سال ۱۸۵۹ در سنت پترزبورگ، انجمن موسیقی روسی که هدف اصلی آن روشنگری[۴] موسیقیایی بود، تاسیس شد.  وی در ادامه در سال ۱۸۶۰ کلاس های موسیقی عمومی ای را با هدف جذب دوست داران موسیقی به آموزش حرفه ای در سنت پترزبورگ افتتاح کرد و بدین ترتیب سنگ بنای اولین کنسرواتوار[۵] (مدرسه عالی موسیقی) روسیه که دو سال بعد در ۱۹۶۲ توسط خود او در سنت پترزبورگ تاسیس شد را گذاشت. تئوری موسیقی و آهنگسازی، نواختن پیانو و سازهای ارکستر و خوانندگی، کلاس های این کنسرواتوار بودند.

برادر کوچکتر آنتون، یعنی نیکالای روبین اشتایین[۶] در سال ۱۸۶۶ کنسرواتوار مسکو را بنا نهاد. چایکفسکی یکی از اولین استادان این مدرسه بود. در اینجا نوجوانانی که آموزش اولیه ی موسیقی دریافت کرده بودند پذیرفته می شدند. علاوه بر دروس اختصاصی رشته موسیقی، دروس عمومی علوم انسانی هم تدریس می شد و طول دوره ی تحصیل ۹ سال، دو دوره ی ۵ و ۴ ساله، طراحی شده بود.

آموزش موسیقی در دوره ی شوروی

همراه با اولین کنسرواتوارها در پایان قرن نوزدهم، دیگر موسسه های آموزش موسیقی ـ مدارس، کالج ها و  مدارس خصوصی شروع به کار کردند و مدارس موسیقی بیرون از سنت پترزبورگ و مسکو در دیگر شهرهای بزرگ از جمله کیف، اودسا، خارکف و ... تاسیس شدند.

انقلاب ۱۹۱۷ عمیقا بر تمام حوزه های زندگی اجتماعی از جمله آموزش موسیقی تاثیر گذاشت. با حکم شورای کمیساریای خلق، کنسرواتوارهای سنت پترزبورگ و مسکو از وابستگی انجمن موسیقی روسی آزاد و دانشگاه های انسانی اعلام شدند. فعالیت انجمن موسیقی روسی همچون گروه کُر درباری[۷] و مدارس خصوصی موسیقی متوقف شد.

با تخریب طبقات اجتماعی بالا، سنت شایع نواختن موسیقی در محافل خانوادگی و آموزش اجباری موسیقی به نسل جوان از بین رفت. بسیاری از نوازندگان برجسته کشور را ترک کردند. مهم ترین عامل حفظ فرهنگ موسیقیایی، ادامه فعالیت های کنسرواتوارهای مسکو و سنت پترزبورگ بود که در آن شرایط غیرقابل تحمل از سطح بالای آموزش حمایت می کردند.

در نهایت، جستجوها و آزمایش های طولانی منجر به تغییر سیستم آموزش موسیقی در روسیه شدند. سیستم آموزش موسیقی در شوروی سه مرحله ای شد: مرحله ی اول مدارس ابتدایی موسیقی ( از ۱۹۳۳ ـ ۷ ساله)، مرحله ی دوم هنرستان، مرحله ی سوم کنسرواتوار. همچنین مدارس ده ساله ای وجود داشت که دارای یک یا دو مرحله بودند. یکی از جنبه های مثبت آموزش موسیقی در دوره ی شوروی این بود که دولت فرصت واقعی آموزش به کودکان با استعداد را به آنها داد.

آموزش موسیقی در روسیه معاصر

سیستمی که در اواسط قرن بیستم در شوروی برای آموزش موسیقی بنا گردید همچنان در روسیه معاصر مورد استفاده قرار می گیرد. اولین و در دسترس ترین مرحله ی این آموزش مدارس موسیقی (۵ ساله و هفت ساله) هستند. هر کودکی می تواند پس از پشت سر گذاشتن موفق امتحانات اولیه وارد مدارس موسیقی شود. آموزش حرفه ای مستلزم پیگیری مداوم در هنرستان موسیقی و سپس دانشگاه است[۸].

امروزه حدود ۳۲ دانشگاه و موسسه آموزش عالی  معتبر در روسیه در حوزه ی آموزش موسیقی فعالیت می کنند که فقط ۸ تای آنها در مسکو دایر هستند[۹]. مهم ترین این مراکز، کنسرواتور دولتی چایکفسکی مسکو[۱۰]، کنسرواتور ریمسکی ـ کارکاسفِ سنت پترزبورگ[۱۱]، آکادمی روسی موسیقی گنسین[۱۲]در مسکو هستند[۱۳].

 شاخص ترین چهره های روسی موسیقی

مکتب آهنگسازی روسی، که مکتب آهنگسازی شوروی و روسیه ی معاصر ادامه دهنده آن محسوب می شوند، در قرن نوزدهم با آهنگسازانی که هنر موسیقی اروپایی را با ملودی های محلی روسی ترکیب کردند و شکل اروپایی را با روح روسی پیوند دادند، آغاز شد.  معروف ترین این چهره ها:

ـ میخاییل ایوانویچ گلینکا[۱] (۱۸۰۴ ـ۱۸۵۷)

گلینکا موسس موسیقی کلاسیک روسی و اولین آهنگساز کلاسیک روس محسوب می شود. آشنایی بی واسطه با پوشکین[۲]، شوکوفسکی[۳]، گریبایدف[۴] و دلویگ[۵] در شکل گیری جهان بینی و ایده ی اصلی آثار او تاثیر گذاشته است.

گلینکا در اپرای «ایوان سوسانین[۶]» (زندگی برای تزار[۷]) (۱۸۳۶) برای اولین بار در موسیقی جهانی هنر کُر روسی را با سمفونی اروپایی و فن اپرایی ادغام کرد که با ستایش همگان مواجه شد. حماسه ی «روسلان و لودمیلا[۸]» (۱۸۴۲) دومین اثر اپرای اوست.

ـ الکساندر پارفیرویچ باراوین[۹] (۱۸۳۳ ـ ۱۸۷۷)

باراداین یکی از برجسته ترین آهنگسازان روسی نیمه دوم قرن نوزدهم محسوب می شود که علاوه بر استعداد آهنگسازی، شیمیدان، پزشک، معلم، منتقد و دارای استعداد ادبی نیز بود.

مهم ترین اثر بارادین اپرای «شاهزاده ایگور»[۱۰] (۱۸۶۹ ـ ۱۸۹۰) است که نمونه ای از حماسه ملی قهرمانانه در موسیقی محسوب می شود. بارادین خود نتوانست این اثر را کامل کند و این اپرا توسط دو تن از دوستان او تکمیل شد. باراداین یکی از پدران موسیقی سمفونی روسی شناخته می شود که بر نسل های بسیاری از آهنگسازان روسی و خارجی تاثیر گذاشته است.

 ـ مادست پترویچ موسورگسکی[۱۱] (۱۸۳۹ ـ ۱۸۸۱)

مادست یکی از بزرگترین آهنگسازانان قرن نوزدهم روسیه است. کار نوآورانه موسورگسکی بسیار دورتر از زمان خود بود. مادست در آثار بلند پروازانه ی خود ـ اپراهای «باریس گادونف»[۱۲] و «خاوانشینا»[۱۳] نقاط عطف تاریخ روسیه را با تازگی رادیکالی که پیش از آن موسیقی روسی با آن آشنایی نداشت به تصویر کشید.

یکی دیگر از آثار برجسته ی مادست چرخه قطعات پیانو «تابلوهای نمایشگاه»[۱۴] است ـ مینیاتورهای رنگارنگ و خلاقانه ای که به موضوع بندبرگردان[۱۵] های روسی و ایمان ارتدکسی نفوذ کرده اند.

ـ پیُتر ایلیچ چایکفسکی[۱۶] (۱۸۴۰ ـ ۱۸۹۳)

چایکفسکی احتمالا بزرگترین آهنگساز روس قرن نوزدهم است که هنر موسیقی روسی را به سطح بی سابقه ای ارتقا داده است. او یکی از مهم ترین آهنگسازان موسیقی کلاسیک جهان است. چایکفسکی دارای آثار بزرگی در تقریبا همه ژانرهای موسیقی ـ اپرا، باله، سمفونی و موسیقی مجلسی است.

ـ نیکالای آندرِیویچ ریمسکی ـ کارساکف[۱۷] (۱۸۴۴ ـ ۱۹۰۸)

کارساکف یکی از مهم ترین شخصیت ها در ایجاد موسیقی میهنی روسی است. ۱۵ اثر اپرا مهم ترین میراث کارساکف هستند. تاریخ روسیه و دنیای داستان و حماسه ـ که به خاطر آن عنوان «قصه گو» را دریافت کردـ دو ویژگی متمایزکننده آثار وی هستند. سمفونیک شهرزاد او یکی از مهم ترین آثار ارکسترالی است که تاکنون تصنیف شده است[۱۸].

 

ـ الکساندر نیکالایوچ اسکریابین[۱] (۱۸۷۲ ـ ۱۹۱۵)

اسکریابین ـ آهنگساز و پیانیست روسی ـ یکی از شخصیت های برجسته ی فرهنگ موسیقی روسیه  و جهان است. اوج خلاقیت آهنگسازی اسکریابین سال های ۱۹۰۳ ـ ۱۹۰۸ است، زمانی که سمفونی سوم "شعر الهی"[۲]، "شعر خلسه"[۳]، "تراژدی"[۴] و "شیطانی"[۵]، سونات های ۴ و ۵ و دیگر آثارش را منتشر کرد.

ـ سرگئی واسیلویچ راخمانینف[۶] (۱۸۷۳ ـ ۱۹۴۳)

راخمانینف بزرگترین آهنگساز جهان در اوایل قرن بیستم، پیانیست و رهبر ارکستری با استعداد بود. اغلب از او به دلیل خدماتش در ادغام سنت های موسیقی مکاتب آهنگسازی مسکو و سنت پترزبورگ و ایجاد سبک منحصر به فرد خود، جدا از فرهنگ موسیقی جهانی، با لقب «روس ترین آهنگساز» یاد می شود.

کنسرتو پیانو ۲ و ۳، سمفونی دوم و منظومه "ناقوس" برای کر، تکنوازها و ارکستر از مهم ترین آثار وی هستند.

ـ ایگور فیودرویچ استراوینسکی[۷] (۱۸۸۲ ـ ۱۹۷۱)

استراوینسکی یکی از تاثیرگذارترین آهنگسازان قرن بیستم، رهبر نوکلاسیسیسم است. سری سه باله ی : "پرنده ی آتشین" (۱۹۱۰)، "پتروشکا" (۱۹۱۱) و "بهار مقدس" (۱۹۱۳) او را در زمره ی آهنگسازان درجه ی اول قرار دادند.

آخرین دستاورد بزرگ استراوینسکی ـ "رکوئیم" (۱۹۶۶) تجربه های هنری قبلی آهنگساز را جذب و ترکیب و تجلی حقیقی خلاقیت او شد.

ـ سرگئی سرگییویچ پروکفیف[۸] (۱۸۹۱ ـ ۱۹۵۳)

پروکفیف یکی از بزرگترین آهنگسازان روسی قرن بیستم، پیانیست و رهبر ارکستر بود.

اپراهای "جنگ و صلح"، "داستان مرد واقعی"؛ باله های "رومئو و ژولیت"، "سیندرلا" که به استاندارد جدیدی در موسیقی باله جهان دست یافتند؛ اوراتوریو[۹]  "در محافظت از صلح"؛ موسیقی فیلم "الکساندر نفسکی" و "ایوان گروزنی"؛ سمفونی های شماره ی ۵، ۶، ۷ و کارهای پیانو او از بهترین آثار دوره ی شوروی بودند.

ـ دیمیتری دیمیتریویچ شاستاکوویچ[۱۰] (۱۹۰۶ ـ ۱۹۷۵)

شاستاکوویچ از مشهورترین و موفق ترین آهنگسازان جهان است که تاثیرش بر موسیقی کلاسیک معاصر بسیار است. او در سال ۱۹۲۷ پس از برنده شدن در اولین رقابت بین المللی شوپن به شهرت جهانی دست یافت. آثار سمفونی او (۱۵ اثر) به ویژه سمفونی های ۵، ۷ ، ۸، ۱۰، ۱۵ در بین آثار شاستاکوویچ دارای جایگاه ویژه ای اند و در اوج موسیقی سمفونی شوروی قرار دارند[۱۱].

مسابقات بین المللی موسیقی در روسیه:

رقابت بین المللی چایکفسکی:

چایکفسکی مهم ترین و معتبرترین رقابت در حوزه موسیقی در روسیه است. در اولین دوره این رقابت ها (  ۱۹۵۸ میلادی) تنها ویولونیستها و پیانیست ها در آن شرکت کردند. سپس در ۱۹۶۲ ویولونیست ها نیز در برنامه حضور یافتند و در نهایت از ۱۹۶۶ خوانندگان نیز به این رقابت ها راه یافتند. رقابت های چایکفسکی هر ۴ سال یکبار برگزار می شود و برندگان آن در معرض شناخت جهانی و محبوبیت قرار دارند.

رقابت بین المللی رخمانینف:

هر ۴ سال یکبار پیانیست ها برای رقابت در سنت پترزبورگ گرد هم می آیند. این رویداد در سال های ۱۹۸۳ و ۱۹۸۹ یک مسابقه سراسری در اتحاد شوروی بود.  از ۱۹۹۳ رقابت ها عنوان «بین المللی» پیدا کردند. در ۱۹۹۷ خوانندگان نیز به این رقابت ها پیوستند.

رقابت بین المللی شاستاکویچ[۱۲]:

این رقابت ها برای اولین بار در ۱۹۸۷ با شرکت گروه های چهارنفر ی سازهای سیمی در لنینگراد (سنت پترزبورگ فعلی) برگزار و از ۱۹۹۹ در مسکو پیگیری شد. آخرین دوره ی این رقابت در سال  ۲۰۰۸ برگزار و به صدمین سالروز تولد شاستاکویچ اختصاص یافت.

رقابت بین المللی پروکُفیف[۱۳]:

این رقابت در سال ۱۹۹۱ به افتخار صدمین سال روز تولد سرگی پروکفیف تاسیس شد و هر ۴ سال یک بار برگزار می شود. شرکت کنندگان آثار آهنگسازان قرن گذشته و کلاسیک های قدیمی تر را اجرا می کنند. برنامه رقابت، علاوه بر اجرای سمفونی شامل ترکیب و پیانو است.

رقابت بین المللی گلینکا:

رقابت بین المللی خوانندگان از ۱۹۶۰ برگزار می شود. این دوسالانه یک رویداد بسیار معتبر است. اغلب برندگان محبوب می شوند و جایگاه شایسته ای را در صحنه ی اپرا در روسیه و جهان پیدا می کنند.

در روسیه مسابقات بین المللی بزرگ دیگری در حوزه ی آوازه های خلاقانه برگزار می شود، از جمله:

ـ رقابت خوانندگان اپرای جوان مشهور به آبرازتسوا[۱۴] (از ۱۹۹۹)

ـ  رقابت هنرمندان اپرای مشهور به ویشنوسکایا[۱۵] (از ۲۰۰۶)

ـ رقابت ماگامایف[۱۶] (از ۲۰۱۰)، شرکت کنندگان می توانند آثار کلاسیک یا متنوعی را ارائه دهند.

 مسابقه موسیقی سراسری روسیه:

این رقابت سراسری، نوازندگان شاخه های مختلف را دور هم جمع می کند. اولین دوره ی رقابت ها از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ و دومین دوره ی آن از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ برگزار شد. سالانه نمایندگان شاخه های گوناگون نوازندگی در این مسابقات شرکت می کنند:

پیانیست ها، ویولونیست ها، ویولنسلیست، خوانندگان، گروه های موسیقی مجلسی، رهبران ارکستر، اپرا ـ سمفونی، نوازندگان سازهای محلی و ... .

مسابقات موسیقی کودکان و نوجوانان:

از جمله مهم ترین این رقابت ها:

ـ رقابت چایکفسکی از ۱۹۹۲،

ـ رقابت کابالفسکی[۱۷] از ۱۹۶۲،

ـ رقابت تلویزیونی «شلکونچیک[۱۸]» از ۲۰۰۰،

ـ رقابت راتاری[۱۹] از ۲۰۰۲.

جشنواره های بین المللی موسیقی در روسیه:

فدراسیون روسیه به طور مرتب میزبان جشنواره های موسیقی است. در این جشنواره ها فضای رقابتی وجود ندارد.

ـ «هفته ی  مستیسلاو راسترُپُویچ[۲۰]»، در این «هفته» که در سال ۲۰۱۰ تاسیس شده است، موسیقیدانان و گروه های موسیقی معتبری مهارت های خود را به نمایش می گذراند. در طول این سال ها، تقریبا ۹۰ هزار نفر به اجرای ۹۳ تک نواز، ۳۲ ارکستر و ۱۲ کُر تحت رهبری ۳۳ رهبر گوش داده اند.

ـ «ورمنا گُدا[۲۱]» از سال ۲۰۰۲ برگزار می شود. گروه های موسیقی معروفی در تمام طول سال در بزرگترین شهرهای روسیه کنسرت فصلی برگزار می کنند.

ـ «دیکابرسکییِ وِچِرا»[۲۲] در سال ۱۹۸۱ توسط سویتسلاف ریختر[۲۳] سازماندهی شد. این رویداد از سال ۱۹۹۸ با نام پیانیست مشهور (ریختر) شناخته می شود. کنسرت های موسیقی با نمایش نقاشی های هنری همراه می شوند. در طول سه دهه بیش از ۵۰ اجرا برگزار شده است.

ـ «پاسخالنی»[۲۴] در سال ۲۰۰۲ به ابتکار والری گرگیف[۲۵] تاسیس شد. این جشنواره در شهرهای مختلف روسیه برگزار می شود. هدف این جشنواره احیای هنر موسیقی معنوی و زنگ ناقوس و محبوب کردن آن در نزد اقشار مختلف جامعه است. به لطف این رویداد، سنت انتقال ناقوس از یک معبد به معبد دیگر احیا شده است.

ـ «داروگا و راژدستو»[۲۶]  ـ در چارچوب این جشن کنسرت هایی با موسیقی روحانی، کلاسیک، کریسمسی و ظهور اجرا می شود. این برنامه از سال ۲۰۱۰ آغاز شده است.

ـ Earlymusic  . از سال ۱۹۹۸ در این جشن موسیقی، آثار باروک، کلاسیک، عصر رنسانس و قرون وسطا، موسیقی درباری قرن ۱۸ در روسیه اجرا می شود.

ـ «کازانسکایا اُسِن»[۲۷]. از سال ۲۰۱۱ جشن هنر اپرایی در زیر آسمان در کازان برگزار می شود.

ـ جشنواره «شالیاپین[۲۸]». این یکی از قدیمی ترین جشن های هنر کلاسیک در کازان است که هم اکنون در صحنه تئاتر اپرایی اجرا می شود. این جشنواره از سال ۱۹۸۲ برگزار می شود.

ـ «اپرا ـ فسم»[۲۹]. از سال ۲۰۱۲ در سنت پترزبورگ و سارتسکایه سیلو[۳۰] در زیر آسمان برگزار می شود.

ـ جشنواره «ساخاروف[۳۱]» در سال ۱۹۹۲ در نیژنی نوگوراد تاسیس شد. ساخاروف یکی از اولین ها در اتحادیه اروپایی جشنواره ها بود. در این جا ستاره های مشهور از روسیه و جهان اجرا می کنند.

ـ جشنواره «سابینف[۳۲]». از ۱۹۸۶ در ساراتف نوازندگان در جشنواره اپرای روسیه جمع می شوند، از ۱۹۹۹ مسابقه خوانندگان نیز به برنامه افزوده شده است[۳۳].

سیاست فرهنگی روسیه در حوزه موسیقی

در «استراتژی سیاست دولتی فرهنگی تا سال ۲۰۳۰[۳۴]» که در مورخ ۲۹.۰۲.۲۰۱۶ به تصویب رسیده است، آورده شده که موسیقی آکادمیک[۳۵] میهنی همچون قبل نقش پیشرویی در فرهنگ موسیقی جهانی بازی می کند و جلال ملی و افتخار فدراسیون روسیه را تشکیل می دهد. نوازندگان داخلی به طور مرتب در مسابقه های معتبر بین المللی برنده می شوند و به درخواست فرهنگ جهانی روی صحنه ی بزرگترین سالن های کنسرت جهان اجرا می کنند. دولت به سفرهای هنری بزرگترین گروه های موسیقی و تئاتر به خارج از کشور کمک و از جشنواره ها و مسابقات بزرگ بین المللی همچون چایکفسکی حمایت می کند[۳۶]. در این استراتژی بر «مفهوم توسعه فعالیت کنسرتی در حوزه ی موسیقی آکادمیک در فدراسیون روسیه تا سال ۲۰۲۵[۳۷]» تاکید شده است.

«مفهوم توسعه فعالیت کنسرتی در حوزه ی موسیقی آکادمیک در فدراسیون روسیه تا سال ۲۰۲۵[۳۸]»:

تعریف مفاهیم کلیدی:

"موسیقی آکادمیک" ـ مجموعه ژانرهای موسیقیایی هنر موسیقی حرفه ای سنت نوشتاری است، که بر اساس سیستم جهانی زبان موسیقیایی که سنت های همه ی مکاتب ملی را در بر می گیرد و دارایی فرهنگ جهانی موسیقی محسوب می شود، به وجود آمده و توسعه پیدا کرده است.

"فعالیت کنسرتی در حوزه موسیقی آکادمیک" ـ فعالیتی برای ایجاد، نمایش (اجرای عمومی) و (یا) سازماندهی نمایش برنامه های هنری با حضور ارکسترهای حرفه ای سمفونی و مجلسی، ارکسترِ آلات موسیقی محلی، ارکستر سازهای بادی، گروه های کر و رقص (کر، کلیسا، گروه های ترانه و رقص)، هنگردهای[۳۹] مجلسی ـ سازی، آوازی و محلی، خوانندگان، نوازندگان، قاریان[۴۰] و موسیقیدانان.

مطابق این مفهوم که دوره ی تحقق آن از ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ در نظر گرفته شده، هدف زیر طراحی شده است:

ایجاد شرایط سازمانی خلاق، اقتصادی و حقوقی برای اجرای موثر فعالیت کنسرتی در حوزه موسیقی آکادمیک.

برای رسیدن به این هدف، وظایف زیر تعیین شده است:

ـ حمایت از ساخت محصولات هنرمندانه ی با کیفیت در حوزه ی موسیقی آکادمیک، گسترش پیشنهادهای رپرتوار[۴۱]، توسعه فرم های جدید بیان هنری، فعالیت خلاقانه ی آهنگسازان و نوازندگان موسیقی معاصر، از جمله چهر ه های جوان موسیقی؛

ـ تشکیل و توسعه ی نیازهای اجتماعی درفرهنگ موسیقی آکادمیک، گسترش مخاطبان کنسرت های موسیقی آکادمیک در بین اقشار، دسته ها و گروه های مختلف جمعیت؛

ـ ایجاد مدیریت موثر در حوزه ی موسیقی آکادمیک؛

ـ ارائه یک فضای کنسرتی یکپارچه در حوزه ی فرهنگ موسیقی آکادمیک در فدراسیون روسیه؛

ـ ادغام روسیه در بازار موسیقی جهان، استفاده از پتانسیل خلاقانه ی آن برای تقویت تصویر مثبت کشور در سطح بین المللی.

راه حل های وظایف قرار داده شده عبارت اند از:

ـ شکل گیری سیاست رپرتواری بلند مدت در حوزه موسیقی آکادمیک در سطح همه افراد فعالیت کنسرتی؛

ـ ایجاد سیستم توزیع محصولات هنری با کیفیت بالا در حوزه موسیقی آکادمیک به کمک مطابقت با شرایط مدرن، حفظ تعادل بین تنظیمات دولتی و استفاده از ساز وکارهای بازار؛

ـ بهبود سیستم مدیریت، ایجاد شرایط برای شکل گیری کادر مدیریتی مدرن در فضای موسیقی آکادمیک؛

ـ انجام مجموعه ای از اقدامات برای ارتقا عمومی موسیقی آکادمیک، توسعه شکل های آماتور فعالیت های موسیقیایی؛

ـ مدرنیزه کردن پایه های مادی و فنی فعالیت های کنسرتی؛

ـ تقویت منابع انسانی سازمان های کنسرتی و گروه های خلاق؛

ـ به کار بردن ساز و کارهای تامین مالی چند کاناله، توسعه مشارکت های دولتی و خصوصی؛

ـ بهبود چارچوب های نظارتی ـ حقوقی[۴۲].

ذائقه ی موسیقیایی روس ها

بررسی ای که سایت anketolog.ru نتایج آن را در ژوئن ۲۰۱۷ منتشر کرده نشان می دهد که "موسیقی عامه پسند[۴۳]" و "راک" در بین روس ها بیشترین محبوبیت را دارا هستند؛ اینترنت، رادیو و سپس تلویزیون سه پایگاهی هستند که روس ها به ترتیب از آن ها برای گوش دادن به موسیقی استفاده می کنند؛ خانه، در راه / در وسیله نقلیه، سر کار و در کنسرت ها، مکان هایی هستند که روس ها به ترتیب بیشتر در آن ها به موسیقی گوش می سپارند؛ موسیقی عامه پسند، راک، شانسون[۴۴]، عاشقانه، آهنگ تالیفی[۴۵]، موسیقی کلاسیک اروپایی، موسیقی الکترونیک، موسیقی بومی، جاز، بلوز، رپ، موسیقی امریکای جنوبی، هیپ هاپ، ریتم اند بلوز، موسیقی معنوی و کانتری[۴۶] به ترتیب محبوب ترین ژانرهای موسیقی در بین روس ها هستند. روس ها همچنین تولیدات موسیقی داخلی را به موسیقی خارجی ترجیح می دهند. از این نظر پس از روسیه، امریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان و ایتالیا در رده های بعدی قرار می گیرند. بیشتر روس ها موسیقی دهه فعلی یعنی ۲۰۱۰ را می پسندند و موسیقی دهه های ۲۰۰۰، ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ در رده های بعدی محبوبیت قرار دارند[۴۷].

نتایج نظرسنجی دیگری که در سال ۲۰۱۲ توسط بنیاد «افکار عمومی»[۴۸] انجام شد، نشان داد که بیشتر روس ها موسیقی واریته ی[۴۹] داخلی و شانسون روسی را ترجیح می دهند. متال، هارد راک، پانک راک و همچنین رپ و هیپ هاپ نیز کمترین طرفداران را در بین روس ها دارند[۵۰].

جمع بندی

روسیه از قرن نوزدهم تا به امروز موسیقدانان بزرگی را به ویژه در سبک موسیقی کلاسیک غربی پرورانده است. این چهره های شاخص و تکرار نشدنی، روسیه را به یکی از مهدهای آموزش موسیقی کلاسیک غربی و یکی از  شناخته شده ترین کشورها در این عرصه پس از کشورهایی نظیر آلمان، ایتالیا، اتریش و فرانسه تبدیل کرده است. کنسرواتوارهای مسکو و سنت پترزبورگ از معتبرترین مراکز آموزش موسیقی در جهان به شمار می آیند.

 مردم روسیه، موسیقی را در جایگاه اول انواع هنری در کشور می شناسند. البته ذآئقه ی فعلی آنان همچون بسیاری از مردم جهان نه به موسیقی های عمیق و برجسته ای چون موسیقی کلاسیک که به موسیقی های عامه پسند و راک به ویژه در بین نسل جوان گرایش بیشتری نشان می دهد. برای حفظ و ارتقا جایگاه موسیقی روسیه در جهان، دولت در «استراتژی سیاست دولتی فرهنگی تا سال ۲۰۳۰» و «مفهوم توسعه فعالیت کنسرتی در حوزه ی موسیقی آکادمیک در فدراسیون روسیه تا سال ۲۰۲۵» ضمن تاکید بر اهمیت موسیقی در روسیه، اهداف و راه کارهایی برای توسعه و ارتقای آن اندیشیده است.

 

[۱] . Александр Николаевич СКРЯБИН

[۲] . "Божественная поэма"

[۳] . "Поэма экстаза"

[۴] . "Трагическая"

[۵] . "Сатаническая"

[۶] . Сергей Васильевич РАХМАНИНОВ

[۷] . Игорь Фёдорович СТРАВИНСКИЙ

[۸] . Сергей Сергеевич ПРОКОФЬЕВ

[۹] . оратория

[۱۰] . Дмитрий Дмитриевич ШОСТАКОВИЧ

[۱۱] . ۱۰ великих русских композиторов. Часть ۲. , http://www.olofmp۳.ru/index.php/۱۰-velikih-russkih-kompozitorov.-Chasty-۲.html.

[۱۲] . Д.Шостакович

[۱۳] . Серге́й Серге́евич Проко́фьев

[۱۴] . Елена Образцова

[۱۵] . Галина Вишневская

[۱۶] . Муслим Магомаев

[۱۷] . Дмитрий Борисович Кабалевский

[۱۸] . Щелкунчик

[۱۹] . Ротари

[۲۰] . «Неделя Мстислава Ростроповича»

[۲۱] . «Времена года»

[۲۲] . «Декабрьские вечера»

[۲۳] . Святослав Рихтер

[۲۴] . «Пасхальный»

[۲۵] . Валерий Абисалович Гергиев

[۲۶] . «Дорога в Рождество»

[۲۷] . «Казанская осень»

[۲۸] . Ф. И. Шаляпин

[۲۹] . «Опера — всем»

[۳۰] . Ца́рское Село́

[۳۱] . А. Сахаров

[۳۲] . Л. Собинов

[۳۳] . Музыкальные конкурсы и фестивали в СССР и России, http://velikayakultura.ru/russkaya-muzika/muzyikalnyie-konkursyi-i-festivali-v-sssr-i-rossii.

[۳۴] . Стратегии государственной культурной политики на период до ۲۰۳۰ года

[۳۵] . академическая музыка

[۳۶] . Распоряжение Правительства РФ от ۲۹.۰۲.۲۰۱۶ N ۳۲۶-р <Об утверждении Стратегии государственной культурной политики на период до ۲۰۳۰ года>,http://legalacts.ru/doc/rasporjazhenie-pravitelstva-rf-ot-۲۹۰۲۲۰۱۶-n-۳۲۶-r/#۱۰۰۰۱۷

[۳۷] . Концепция развития концертной деятельности в области академической музыки в Российской Федерации на период до ۲۰۲۵ года

[۳۸] . Концепция развития концертной деятельности в области академической музыки в Российской Федерации на период до ۲۰۲۵ года

[۳۹] . Ансамбль

گروهی از موزیسین ها و هنرمندان که با هماهنگی به اجرا موسیقی و یا نمایش میپردازند.

[۴۰] . чтец

[۴۱] . репертуарное предложение

رپرتوار در اصطلاح موسیقی مجموعه قطعه‌های موسیقی است که تکنواز (یا خواننده) برای رسیتال، یا ارکستر برای کنسرت آماده می‌کند.

[۴۲] . Распоряжение Правительства РФ от ۲۴.۱۱.۲۰۱۵ N ۲۳۹۵-р <Об утверждении Концепции развития концертной деятельности в области академической музыки в Российской Федерации>, http://legalacts.ru/doc/rasporjazhenie-pravitelstva-rf-ot-۲۴۱۱۲۰۱۵-n-۲۳۹۵-r/.

[۴۳] . популярная музыка

[۴۴] . Шансон

[۴۵] . авторская песня

ویژگی این ژانر آوایی در این است که ترانه سرا، آهنگساز و خواننده یک نفر هستند.

[۴۶] . Кантри

[۴۷] . Музыкальные предпочтения россиян, https://iom.anketolog.ru/۲۰۱۷/۰۷/۰۷/muzykal-nye-predpochteniya-rossiyan.

[۴۸] . Фонд «Общественное мнение»

[۴۹] . эстрадная музыка

واریته، نمایشی )موسیقی، تئاتر) متنوع شامل رقص، آواز، حرکات آکروباتیک، و مانند آن‌ها است.

[۵۰] . Музыка и люди , http://fom.ru/Kultura-i-dosug/۱۰۷۳۱.

[۱] . Михаил Иванович Глинка

[۲] . А.С.Пушкин

[۳] . В.А.Жуковский

[۴] . А.С.Грибоедов

[۵] . А.А.Дельвиг

[۶] . Иван Сусанин

[۷] . Жизнь за царя

[۸] . Руслан и Людмила

[۹] . Александр Порфирьевич БОРОДИН

[۱۰] . "Князь Игорь"

[۱۱] . Модест Петрович МУСОРГСКИЙ

[۱۲] . "Борис Годунов"

[۱۳] . "Хованщина"

[۱۴] . "Картинки с выставки"

[۱۵] . рефрен

[۱۶] . Пётр Ильич ЧАЙКОВСКИЙ

[۱۷] . Николай Андреевич РИМСКИЙ-КОРСАКОВ

[۱۸] . ۱۰ великих русских композиторов. Часть ۱. , http://www.olofmp۳.ru/index.php/۱۰-velikih-russkih-kompozitorov.-Chasty-۱.html

[۱] .народный

[۲] . А.С.Пушкин

[۳] . Рубинштейн

[۴] . просветительство

[۵] . консерватория

[۶] . Николай Рубинштейн

[۷] . Придворная певческая капелла

[۸] . История музыкального образования в России: основные этапы, http://music-education.ru/istoriya-muzykalnogo-obrazovaniya-v-rossii/

[۹] .این آمار از Russia.study که سایت رسمی انتخاب دانشجویان خارجی برای ادامه تحصیل در روسیه (مربوط به وزرات علوم روسیه) می باشد استخراج شده است. گمان می رود که آمار واقعی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در حوزه موسیقی بیش از این باشد.

[۱۰] . Московская государственная консерватория имени П. И. Чайковского

[۱۱] . Санкт-Петербургская ордена Ленина государственная консерватория имени Н. А. Римского-Корсакова

[۱۲] . Российская академия музыки (РАМ) имени Гнесиных

[۱۳] . Музыкальные вузы России ۲۰۱۸, https://edunews.ru/universities-base/spisok/music.html