شبکه اجتماعی تیک‌تاک رهبری خود را در منابع برتر محبوب نوجوانان از دست داده است:

مخاطبان جوان در روسیه چه پلتفرم‌هایی را انتخاب می‌کنند و چه محتوایی را ترجیح می‌دهند؟

الیزاوتا کریلوا

30 مارس 2025

تیک‌تاک در صدر محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی نوجوانان، جایگاه خود را به تلگرام با مخاطب 6.9 میلیون نفری واگذار کرده است. در رتبه سوم فکانتکته  VKontakteرتبه چهارم لایکی Likee و در رتبه پنجم آدناکلاسنیکیOdnoklassniki  قرار دارد که پیش‌تر بین جوانان محبوبیت چندانی نداشت. این داده‌ها، ماه فوریه توسط مدیاسکوپ[1] Mediascope ارائه شد. اینستاگرام (متعلق به متا، یک شرکت افراطی شناخته شده و ممنوع در روسیه) و اسنپ چت به طور کلی از صدر جدول خارج شدند.

چگونه برترین شبکه‌های اجتماعی در میان نوجوانان روسیه تغییر کرده‌اند و نوجوانان 12 تا 17 ساله ترجیحات خود را برای شبکه‌های اجتماعی تغییر داده‌اند: اگر در فوریه 2022، طبق گزارش مدیاسکوپ، تیک‌تاک از نظر میانگین مخاطب روزانه به رتبه اول پنج منبع برتر رسید، در فوریه امسال به رتبه دوم رفت و تلگرام با مخاطب 6.9 میلیون نفر در مقابل 3.6 میلیون نفر در فوریه 2022، رتبه اول را به خود اختصاص داد. رتبه سوم به فکانتکته (وی کی) با مخاطب 5.2 میلیون نفر، رتبه چهارم به لایکی با مخاطب 395 هزار نفر و رتبه پنجم به آدناکلاسنیکی با مخاطب 354 هزار نفر رسید. اینستاگرام و اسنپ چت به طورکلی از 5 مورد برتر خارج شدند.

به طور کلی، در فوریه 2025، نوجوانان کمی کمتر از نصف (43%) از کل زمان خود را در اینترنت و در شبکه‌های اجتماعی از جمله تلگرام سپری کردند. این مطالعه بازدید از منابع اینترنتی از رایانه‌های رومیزی و دستگاه‌های تلفن همراه را در میان روس‌های 12 تا 17 ساله در نظر گرفته است.

محبوب‌ترین موضوعات بلاگ‌ها عبارتند از جعبه‌گشایی محصولات (آنباکسینگ) و مدیریت زمان در فعالیت‌های روزانه زندگی،[2] ویدیوهای مربوط به زندگی معمولی همسالان و واکنش‌ها/ بررسی فیلم‌ها یا بازی‌ها. پسرها بیشتر از دخترها تماشای بررسی رازها و افشای کلاهبرداری یا تقلب‌ها را دوست دارند، در حالی که دختران تماشای بلاگ‌های آشپزی و زیبایی را ترجیه می‌دهند.

این نظرسنجی شامل بچه‌های 17-4 ساله از شهرهای بزرگ روسیه بود و در مجموع، بیش از 1500 مصاحبه آنلاین انجام شد.

آنچه نوجوانان را به زمین‌های بازی جدید جذب کرد، تغییر ترجیحات آنان در نتیجه منطقی چندین عامل به طور همزمان است: تلگرام نه تنها به عنوان یک پیام‌رسان، بلکه به عنوان یک پلتفرم جهانی به طور فعال در حال توسعه است. بنیانگذار برکینگ ترندز و دبیر اتحادیه روزنامه‌نگاران روسیه، یولیا زاگیتووا در این‌باره گفت: در حال حاضر کانال‌ها، چت‌ها، بازی‌ها، ربات‌ها، ویدیوها، محتوا‌های کوتاه در تلگرام به عنوان همه چیزهایی که یک مخاطب جوان ممکن است دوست داشته باشد، در آن وجود دارد.

وی افزود: در عین حال، تلگرام نیز یک «فضای بدون والدین» است، برخلاف فکانتکته و آدناکلاسنیکی که بسیاری از بزرگسالان مدت‌هاست در آن مستقرند. این کارشناس ادامه داد: نوجوانان همیشه به دنبال قلمرو خود هستند و اکنون تلگرام این جایگاه را داراست.

به گفته او، این فقط در مورد تغییر سلیقه نیست، بلکه در مورد تغییر ابزارها نیز هست. اگر پیش از این تیک‌تاک پنجره اصلی محتوای بصری بود، اکنون ویدیوهای کوتاه را می‌توان در تلگرام و لایکی نیز تماشا کرد. علاوه بر این، تلگرام به سرعت روندها را انتخاب کرده و کاربران را با الگوریتم‌های سختگیرانه محدود نمی‌کند و این به احساس آزادی می‌افزاید و برای نوجوانان مهم است.

زاگیتووا سپس گفت: ظاهر آدناکلاسنیکی‌ها واقعا غیر منتظره به نظر می‌رسد اما درک این نکته مهم است که این شبکه اجتماعی به پلتفرمی برای محتوای تعاملی، چالش‌ها، ویدیوهای کوتاه و استریم‌ها، به ویژه در مناطق روسیه تبدیل شده است. وی توضیح داد که بسیاری از نوجوانان این برنامه را صرفاً از روی عادت در تلفن‌های خود دارند؛ به عنوان یک «شبکه آماده به کار» که در آن می‌توانند موارد جالبی پیدا کنند.

وی یادآور شد: علاوه بر این، تأثیر تحریم‌ها و مسدودسازی‌ها نیز باید در این ماجرا مورد توجه قرار گیرد؛ زمانی که پلتفرم‌های آشنا مانند اینستاگرام و اسنپ چت کمتر در دسترس قرار می‌گیرند، نوجوانان (مانند سایرین) به سادگی جایگزین‌های مناسبی پیدا می‌کنند.

به گفته رئیس کمیته امنیت اطلاعات خانواده اتحادیه «اتاق والدین» آندری آفاناسیف، انتقال کودکان به آدناکلاسنیکی روند خوبی است، زیرا یکی از امن‌ترین شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شود. بنابه اظهارات آفاناسیف، محبوبیت تلگرام نگران‌کننده است زیرا به یک شبکه پنهان کاملا قانونی تبدیل شده است که در واقع مطلقاً چیزی را حذف نمی‌کند. این کارشناس تاکید کرد: اگر حساب VK بچه‌ها قابل مشاهده باشد، مثلاً چه چیزی اشتراک‌گذاری کرده و به چه موسیقی گوش می‌دهد، در تلگرام اینطور نیست.

آنتون نمکین، معاون دومای دولتی روسیه در این باره گفت: تغییر در ترجیحات نوجوانان در انتخاب شبکه‌های اجتماعی نه تنها نشان‌دهنده تکامل پلتفرم‌های دیجیتال، بلکه اهمیت امنیت اطلاعات است که روس‌ها شروع به اندیشیدن درباره آن کرده‌اند. وی افزود: شبکه‌های اجتماعی غربی مانند اینستاگرام و اسنپ چت تهدیدی برای کاربران روسی هستند، زیرا داده‌های به اشتراک گذاشته شده توسط شهروندان قابل پردازش و انتقال به سازمان‌های خارجی‌ست. این نماینده مجلس ادامه داد: این امر خطر نشت اطلاعات شخصی و تأثیر بالقوه بر آگاهی جوانان را از طریق الگوریتم محتوای انتخاب شده، ایجاد می‌کند.

نمکین همچنین گفت: الگوریتم‌های پلتفرم‌های غربی به طور کلی با دستور کار سیاسی کشورهایشان تطبیق داده شده است که می‌تواند به گسترش افکار مخرب در بین نوجوانان کمک کند و محتوای منتشر شده در چنین شبکه‌هایی اغلب با ایجاد دیدگاهی تحریف شده از واقعیت و ترویج نگرش‌های فرهنگی و اجتماعی بیگانه، عمل می‌کنند.

منبع:

https://iz.ru/1861616/elizaveta-krylova/obshchestvennye-seti-tiktok-poteryal-liderstvo-v-tope-populyarnyh-u-podrostkov-resursov