گذرگاه مرزی کرتارپور که برای دسترسی آسان زائران سیک به گوردواره نانک صاحب (عبادتگاه ای که از اهمیت ویژه‌ای برای سیک‌ها برخوردار است) تأسیس‌شده است، رسما افتتاح گردید. هدف از احداث این گذرگاه که در مدت‌زمان کوتاه یک سال ساخته‌شده است، تسهیل سفر زائران سیک از کشور هندوستان برای زیارت گوردواره دیره صاحب واقع در منطقه کرتارپور واقع در بخشداری نارووال پاکستان است. افتتاح این گذرگاه هم‌زمان با مراسم پانصد و پنجاهمین سالگرد تولد بابا گرونانک صورت گرفت.
برنامه احداث این گذرگاه به دستور عمران خان نخست‌وزیر پاکستان و در راستای تلاش برای برقراری صلح و هماهنگی مذهبی در منطقه آغاز گردیده و بودجه ساخت آن از سوی دولت پاکستان تامین‌شده است. نخست‌وزیر پاکستان در تاریخ یکم نوامبر اعلام کرد که اتباع هندی می‌توانند برای زیارت کرتارپور ۱۰ روز قبل از آمدن به پاکستان ثبت‌نام نمایند و نیاز به گذرنامه و روادید نخواهند داشت. پس از آن سخنگوی دفتر امور خارجه اعلام کرد که به مناسبت پانصد و پنجاهمین سالگرد تولد بابا گرونانک، دولت پاکستان امتیازات ویژه‌ای را برای زائران سیک در نظر گرفته که به‌موجب آن شرط گذرنامه یک ساله خاتمه یافته و شرط تکمیل لیست زائران ده روز قبل از زیارت نیز حذف گردیده است. وی همچنین اظهار داشت: زائران سیک می‌توانند با پرداخت ۲۰ دلار هزینه خدمات به گوردواره بیایند، اما این زائران از تاریخ ۹ تا ۱۲ نوامبر از پرداخت این هزینه نیز معاف خواهند بود. با این‌حال هند، احساسات زائران سیک را نادیده گرفته و امتیازات اعلام‌شده از سوی پاکستان را رد کرد و این امر ابراز ناامیدی پاکستان را به دنبال داشت.
کرتارپور کجاست و چرا برای سیک‌ها اهمیت دارد؟
کرتارپور در منطقه شکرگر در بخش نارووال ایالت پنجاب پاکستان در کناره غربی رود راوی در امتداد مرز هند واقع‌شده است؛ جایی که اولین گرو سیک‌ها (بنیانگذار و نخستین پیشوای مذهبی سیک ها)، نانک دیوجی، ۱۸ سال از عمر خود را گذرانده بود. این زیارتگاه واقع در کرتارپور، فقط ۳ تا ۴ کیلومتر از مرز هند فاصله دارد و هرسال هزاران زائر سیک برای برگزاری مراسم تولد بابا گرونانک به پاکستان می‌آیند. برخلاف سایر اماکن مقدس سیک‌ها که در شهرهای پاکستان قرار دارند این مکان مقدس سیک ها در روستایی در نزدیکی مرز پاکستان و هند واقع می‌باشد. ویزای ورودی به گذرگاه مرزی کرتارپور برای زائران هندی رایگان است. روزانه تعداد پنج هزار زائر می‌توانند از این مسیر به پاکستان بیایند که صبح وارد پاکستان شده و عصر به هند برمی‌گردند. برای تامین امنیت زائران سیک بیش از ۲۰۰ دوربین مداربسته نصب‌شده است.
پس از ساخت گذرگاه کرتارپور، مساحت مجموعه گوردواره به حدود ۲۵۰۰ جریب فرنگی رسیده است که شامل ساخت و ساز پایانه‌های اتوبوس، هتل‌ها، حوضچه‌ها، اقامتگاه‌های موقت، سالن‌های پذیرایی، پارکینگ، جاده‌ها و سایر امکانات می شود. به‌این‌ترتیب این مجموعه به بزرگ‌ترین گوردواره (زیارتگاه سیک‌ها) در جهان تبدیل‌شده است.به دلیل بسته شدن مرز، سیک‌ها هرسال در سالروز تولد بابا گرونانک، در نزدیکی مرز هندوستان عبادت می کردند و بسیاری از زائران نیز از طریق دوربین زیارت می‌کردند.
چگونگی آغاز پروژه گذرگاه کرتارپور
در آگوست سال گذشته، نوجوت سینگ سدو بازیکن سابق کریکت هند و نماینده مجلس از حزب کنگره به دعوت دولت، به پاکستان آمد تا در مراسم سوگند نخست‌وزیری عمران خان شرکت کند. وی در این مراسم با قمر جاوید باجوه رئیس ارتش پاکستان دیدار نموده با وی گفتگوهای غیررسمی انجام داد. در همین رابطه، سدو گفته بود که هنگام دیدارش با قمر جاوید باجوه، وی گفته بود که پاکستان در نظر دارد گذرگاه کرتارپور را در پانصد و پنجاهمین سالروز تولد گرونانک افتتاح نماید. وی همچنین گفت که رئیس ارتش پاکستان با این جمله او را چنان خشنود ساخت که گویا کسی تمام جهان را به او داده باشد.
سنگ بنای کریدور کرتارپور
بعدها در تاریخ ۲۸ نوامبر ۲۰۱۸، نخست‌وزیر عمران خان سنگ بنای جاده‌ای را نهاد که گوردواره دربار صاحب واقع در منطقه کرتارپور در بخش نارووال ایالت پنجاب پاکستان را به دیره بابا نانک واقع در شهر گورداسپور هند متصل می‌کند. نوجوت سینگ سدو سیاستمدار و بازکن سابق کریکت هند طی یک سفر اختصاصی برای شرکت در این مراسم به پاکستان آمد. پاکستان از سشما سوراج وزیر خارجه وقت هند برای شرکت در این رویداد دعوت کرده بود، اما وی حاضر به حضور در این مراسم نشده بود.
تکمیل کرتارپور
پاکستان تمام تلاش خود را برای تکمیل به موقع طرح احداث گذرگاه کرتارپور به کار بست و در ۲۰ اکتبر اعلام شد که نخست‌وزیر عمران خان آن را در ۹ نوامبر افتتاح می‌کند. پس از آن، در ۲۴ اکتبر، پاکستان و هند توافق‌نامه‌ای را برای فعال کردن پروژه کرتارپور امضا کردند. بر اساس توافقنامه که مشتمل بر ۱۸ ماده می‌باشد، روزانه تعداد ۵ هزار زائر سیک به‌صورت انفرادی و یا گروهی، پیاده و یا با وسیله نقلیه، می‌توانند از صبح تا عصر در طول سال به کرتارپور بیایند. دولت پاکستان برای سهولت زائران کارت شناسایی صادر می‌کند و از هر مسافر مبلغ ۲۰ دلار هزینه خدمات دریافت خواهد شد. البته در تعطیلات عمومی و در مواقع اضطراری این خدمات میسر نخواهد بود. پس از آن در تاریخ ۳ نوامبر خود نخست‌وزیر عمران خان عکس‌هایی از گذرگاه کرتارپور را به اشتراک گذاشته و گفت که کرتارپور کاملا آماده استقبال از زائران سیک است.
زائران سیک چگونه وارد پاکستان خواهند شد؟
پاکستان به کار خود در جهت تکمیل این پروژه ادامه داد و کریدور کرتارپور در مدت کوتاه حدود یک سال ساخته شد. داشتن روادید برای عبور از این گذرگاه مرزی الزامی نیست و زائران سیک هندی صبح به گوردواره دربار صاحب می‌آیند و عصر همان روز به کشور خود باز می‌گردند. طبق توافقی که بین پاکستان و هند در مورد گذرگاه مرزی کرتارپور انجام‌گرفته است، روزانه تعداد ۵ هزار زائر سیک می‌توانند از طریق این گذرگاه از هندوستان وارد پاکستان شوند. حدود ۱۳۰ غرفه برای تسهیل امور زائران سیک در پایانه مرزی دایر شده است که در آنجا گذرنامه، کارت شناسایی و یا مجوز آن‌ها تائید می‌گردد. این در حالی است که در روزهای پس از جشن پانصد و پنجاهمین سالروز تولد بابا گرونانک مبلغ ۲۰ دلار از زائران سیک دریافت می‌شود.
پس از طی مراحل قانونی، زائران سوار بر خودروهای مسافربری شاتل با طی مسافتی حدود چهار و نیم کیلومتر به گوردواره دربار صاحب می‌رسند و از یک درب ورودی مخصوص وارد گوردواره دربار صاحب می‌شوند. زائران مجاز به رفتن به هیچ مکانی در پاکستان جز گوردواره دربار صاحب نخواهند بود. برای این منظور در دو طرف جاده گذرگاه مرزی کرتارپور و گوردواره دربار صاحب حصارهای بلند و سیم‌های خاردار نصب‌شده است.
اردیبهشت ۱۳۹۹
تارنمای دان
نظر شما