لایحه جدید قانون اساسی قرقیزستان با در نظر گرفتن نظرات اعضای شورای قانون اساسی در تاریخ ۱۲ فوریه ۲۰۲۱ منتشر شد.
مفاد این لایحه :
رئیسجمهور
حال (وضعیت کنونی) |
پیشنهاد |
رئیس دولت است. |
رئیس دولت، عالیترین مقام و رئیس قوه مجریه قرقیزستان است |
برای شش سال انتخاب می شود. یک شخص نمیتواند دو بار به عنوان رئیسجمهور انتخاب شود. |
برای پنج سال انتخاب می شود. یک شخص نمیتواند برای بیش از دو دوره به عنوان رئیسجمهور انتخاب شود. |
هر تبعه جمهوری قرقیزستان که بیش از ۳۵ و کمتر از ۷۰ سال سن داشته باشد میتواند به عنوان رئیسجمهور انتخاب شود |
هر تبعه قرقیزستان که به سن ۳۵ سالگی رسیده است میتواند به عنوان رئیسجمهور انتخاب شود (محدودیت حداکثر سن وجود ندارد) |
حق طرح یا پیشنهاد قانون جدید را ندارد. |
حق ارائه لوایح به مجلس عالی را دارد. |
مذاکرات انجام میدهد و با هاهنگی با نخستوزیر معاهدات بینالمللی امضا میکند. سیاست داخلی و خارجی را دولت اجرا میکند. |
مذاکرات انجام میدهد و معاهدات بینالمللی امضا میکند و جهتهای اصلی سیاست داخلی و خارجی را تعیین مینماید. |
تقریباً همه اعضای کابینه را، به استثنای روسای کمیته دولتی امنیت ملی و کمیته دولتی امور دفاعی، مجلس عالی انتخاب و رئیسجمهور فرمان انتصاب را امضا میکند. اگر رئیسجمهور ظرف سه روز فرمان را امضا نکند هم، اعضای دولت منصوب محسوب میشوند. |
ساختار و هیئت کابینه وزیران توسط رئیسجمهور تعیین میشود. او با موافقت مجلس عالی رئیس کابینه وزیران، معاونین و سایر اعضای کابینه را منصوب میکند. |
رئیسجمهور استعفای اعضای دولت را میپذیرد یا رد میکند. در صورت رأی عدم اعتماد او حق تصمیمگیری در مورد استعفای دولت و یا مخالفت با مجلس عالی را دارد. |
درخواست استعفای رئیس و سایر اعضای کابینه را میپذیرد و در مورد استعفای آنها تصمیم میگیرد. بر اساس ابتکار خود و یا پیشنهاد مجلس عالی یا قورولتای مردمی در چارچوب قانون اعضای کابینه وزیران و سران مقامات اجرایی را برکنار می کند. |
نخستوزیر سران ادارات محلی را منصوب و برکنار می کند. |
رئیسجمهور سران ادارات محلی را منصوب و برکنار می کند. |
ریاست شورای امنیت را که طبق قانون تشکیل شده است بر عهده دارد. |
شورای امنیت را تشکیل و ریاست میکند. |
ساختار نهاد ریاست جمهوری را تعیین، دستور کار آن را تصویب و رئیس آن را منصوب میکند. |
نهاد ریاست جمهوری را تشکیل میکند و رئیس کابینه وزیران رئیس آن میشود. |
با همآهنگی با نخستوزیر روسای نمایندگیهای سیاسی را منصوب میکند و فرامیخواند. |
روسای نمایندگی های سیاسی را منصوب میکند و فرامیخواند. |
یک سوم اعضای کمیته مرکزی انتخابات را جهت انتخاب و برکناری به مجلس عالی معرفی میکند |
نیم اعضای کمیته مرکزی انتخابات را جهت انتخاب و برکناری به مجلس عالی معرفی میکند |
از سایر اختیاراتی که در قانون اساسی مقرر شده است استفاده میکند |
از سایر اختیاراتی که در این قانون اساسی و قوانین جمهوری قرقیزستان مقرر شده است استفاده کند |
دبیر دولتی و وکیل حقوق کودکان را منصوب و برکنار می کند |
|
در مورد برگزاری رفراندوم به ابتکار خود، یا به ابتکار حداقل ۳۰۰ هزار رأی دهنده و یا ابتکار اکثر نمایندگان مجلس عالی تصمیم می گیرد |
برکناری رئیسجمهور
حال |
پیشنهاد |
رئیس جمهور در صورت اتهام به ارتکاب جرم از سوی مجلس عالی میتواند از سمت خود برکنار شود. این اتهام باید توسط گزارش دادستان کل مبنی بر اینکه در اقدامات رئیسجمهور علائم جرم وجود دارد، تأیید شود. |
علاوه بر گزارش دادستان کل، گزارش دادگاه قانون اساسی مبنی بر اینکه ترتیب اقامه اتهامات رعایت شده است نیز لازم است. دلایلی که بر اساس آن میتوان رئیس جمهور را برکنار کرد نیز تعیین شده است: - به دلیل نقض قانون اساسی و قوانین جمهوری قرقیزستان - به دلیل دخالت در اختیارات مجلس عالی و فعالیت مقامات قوه قضائیه |
تصمیم مجلس عالی مبنی بر اقامه اتهام علیه رئیس جمهور به منظور برکناری او باید بر اساس پیشنهاد حداقل یک سوم از تعداد کل نمایندگان، آرای مثبت اکثریت آنها و گزارش کمیسیون ویژه که توسط مجلس عالی تشکیل شده، اتخاذ شود. |
تصمیم مجلس عالی مبنی بر اقامه اتهام علیه رئیس جمهور به منظور برکناری او باید بر اساس پیشنهاد اکثریت نمایندگان، آرای مثبت دو سوم آنها و گزارش کمیسیون ویژه مجلس عالی که به دادستانی کل و دادگاه قانون اساسی ارسال می شود، اتخاذ گردد. |
استعفای زودهنگام رئیس جمهور
حال |
پیشنهاد |
اختیارات رئیس جمهور تا زمان انتخاب رئیس جمهور جدید توسط رئیس مجلس عالی انجام می شود. اگر این گزینه امکان پذیر نباشد، اختیارات رئیس جمهور موقت به نخست وزیر و یا شخصی که وظایف او را انجام می دهد، موکول می شود. |
اختیارات رئیس جمهور تا زمان انتخاب رئیس جمهور جدید به رئیس مجلس عالی موکول می شود. اگر این گزینه امکان پذیر نباشد، وظایف رئیس جمهور توسط رئیس هیئت دولت انجام می شود. در صورت عدم امکان انجام وظایف رئیس جمهور توسط این افراد، روش انجام وظایف رئیس جمهور توسط قانون اساسی تعیین می شود. |
رئیس جمهور جدید باید ظرف سه ماه انتخاب شود. ضمناً رئیس جمهور موقت نمی تواند انتخابات زودهنگام پارلمانی را برگزار، کابینه وزیران را برکنار و در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری شرکت کند. |
این هنجار حذف شده است. |
مجلس عالی
حال |
پیشنهاد |
تعداد نمایندگان ۱۲۰ نفر است. یک حزب نمی تواند بیش از ۶۵ کرسی بدست آورد. پارلمان بر اساس نمایندگی تناسبی انتخاب می شود. |
تعداد نمایندگان ۹۰ نفر است. پارلمان بر اساس کدام سیستم انتخاب می شود معلوم نیست. |
تبعه قرقیزستان که در روز انتخابات به سن ۲۱ سالگی رسیده است می تواند به عنوان نماینده مجلس انتخاب شود. |
تبعه قرقیزستان که در روز انتخابات به سن ۲۵ سالگی رسیده است می تواند به عنوان نماینده مجلس انتخاب شود. |
نماینده مجلس به اختیارات الزامی مقید نیست. فراخوان نماینده مجلس مجاز نیست. |
فراخوان مدرک نماینده مجلس از جمله موارد انقضای زودهنگام اختیارات اوست. |
سخنرانی های رئیس جمهور را استماع میکند. |
سخنرانی ها و پیام های سالانه و اطلاعات رئیس جمهور در مورد فعالیت های او را استماع میکند. |
در خصوص اظهار اعتماد یا عدم اعتماد به دولت تصمیم میگیرد. |
این هنجار نیست. |
از سایر اختیارات که در قانون اساسی مقرر شده است استفاده میکند. |
از سایر اختیارات که در قانون اساسی و قوانین مقرر شده است استفاده میکند. |
اگر نماینده مجلس در جلسات یک دوره به مدت ۳۰ روز اداری یا بیشتر بدون عذر موجه غایب باشد، اختیارات وی قبل از موعد منقضی میشود. |
اگر نماینده مجلس در جلسات یک دوره به مدت ۱۰ روز اداری بدون عذر موجه غایب باشد، اختیارات وی قبل از موعد منقضی میشود. |
نماینده مجلس کشور میتواند با حفظ اختیارات و حق رأی در جلسات عمومی به سمت نخست وزیر یا معاون اول نخست وزیر منصوب شود |
این هنجار نیست |
دولت
حال |
پیشنهاد |
قوه مجریه توسط دولت و ساختارهای تابعه آن اعمال می شود. |
قوه مجریه توسط رئیس جمهور اعمال می شود. |
دولت از نخست وزیر، معاونان نخست وزیر، وزیران و سران کمیته های دولتی متشکل است. |
کابینه وزیران از رئیس آن، معاونان او و سایر اعضای کابینه متشکل است. رئیس کابینه وزیران رئیس نهاد ریاست جمهوری است. |
نخست وزیر ریاست جلسات کابینه را بر عهده دارد. |
ریاست جلسات کابینه را رئیس جمهور برعهده دارد. |
نخست وزیر دولت را رهبری می کند، در قبال مجلس عالی شخصاً مسئول فعالیت دولت است، مصوبات و احکام دولت را امضا و اجرای آن را تأمین میکند. |
رئیس جمهور کار قوه مجریه را مدیریت می کند، شخصاً مسئول نتایج کار کابینه وزیران و قوه مجریه است، به کابینه وزیران و مقامات تابعه آن دستورات می دهد، اجرای دستورات خود را کنترل میکند، اقدامات کابینه وزیران و مقامات تابعه آن را لغو مینماید |
ساختار و هیئت دولت، به استثنای روسای کمیته دولتی امنیت ملی و کمیته دولتی امور دفاعی، توسط پارلمان تعیین می شود |
ساختار و هیئت دولت توسط رئیس جمهور تعیین می شود. |
پذیرش استعفای نخست وزیر مستلزم استعفای دولت است. |
پذیرش استعفای نخست وزیر مستلزم استفعای دولت نیست. |
اگر پارلمان گزارش در مورد اجرای بودجه کشور را نامطلوب خواند، مسئولیت اعضای دولت توسط رئیس جمهور بررسی میشود |
تشکیل هیئت وزیران
حال |
پیشنهاد |
یک فراکسیون پارلمانی با اکثریت اختیارات یا ائتلافی از جناح ها با مشارکت خود نامزدی را برای پست نخست وزیری معرفی می کند. نامزد برنامه ، ساختار و ترکیب تیم خود را به پارلمان ارائه می دهد. |
رئیس کابینه وزیران ، معاونان وی و سایر اعضای کابینه ، با موافقت پارلمان ، توسط رئیس جمهور منصوب می شود |
نمایندگان برنامه کار کابینه را تصویب می کنند ، ساختار و ترکیب آن را تعیین می کنند ، به استثنای سران کمیته دولتی امنیت ملی و کمیته امور خارجه امور دموکراتیک. حتی اگر رئیس جمهور ظرف سه روز حکمی در مورد تعیین نخست وزیر و تیمش صادر نکند ، آنها همچنان منصوب در نظر گرفته می شوند |
قوه قضائیه
حال |
پیشنهاد |
سیستم قضایی از دیوان عالی و دادگاه های محلی متشکل است. دیوان عالی شامل اتاق قانون اساسی است |
سیستم قضایی از دادگاه قانون اساسی، دیوان عالی و دادگاه های محلی متشکل است |
اتاق قانون اساسی دیوان عالی جمهوری قرقیزستان: - قوانین و مقررات را در صورت مغایرت با قانون اساسی غیر قانونی اعلام می کند - در مورد انطباق معاهدات بین المللی با قانون اساسی، که هنوز مورد اعتبار قرار نگرفته و قرقیزستان عضو آن است، اظهار نظر می کند - در مورد لائحه اصلاحیه های قانون اساسی اظهار نظر میکند |
دادگاه قانون اساسی: - به درخواست رئیس جمهور، مجلس عالی و دیوان عالی کشور تفسیر رسمی قانون اساسی را ارائه می دهد. - پرونده های مربوط به انطباق قوانین و مقررات با قانون اساسی را حل می کند. - در مورد انطباق معاهدات بین المللی با قانون اساسی، که هنور مورد اعتبار قرار نگرفته و قرقیزستان عضو آن است، اظهار نظر می کند. - اختلافات مربوط به صلاحیت های شاخه های قدرت را حل می کند. - در مورد لائحه اصلاحیه های قانون اساسی اظهار نظر میکند - در مورد رعایت ترتیب اقامه اتهام علیه رئیس جمهور اظهار نظر می کند |
قضات دیوان عالی و اتاق قانون اساسی دیوان عالی از میان خود رئیس و معاونان او را برای سه سال انتخاب میکنند. یک شخص نمیتواند برای دو دوره متوالی انتخاب شود |
رئیس و معاونان دادگاه قانون اساسی و دیوان عالی توسط رئیس جمهور با موافقت پارلمان و پیشنهاد شورای قضات منصوب میشوند. آنها برای پنج سال انتخاب می شوند |
معاونان دادگاه قانون اساسی و دیوان عالی توسط رئیس جمهور به پیشنهاد رؤسای دادگاه قانون اساسی و دیوان عالی منصوب میشوند |
|
شورای قضات دارای یک کمیسیون انضباطی است |
در لائحه قانون اساسی جدید هیچ اشاره ای به کمیسیون انضباطی نشده است |
دیوان عالی حق طرح قانون ندارد |
دیوان عالی دارای حق طرح قانون است، ولی تنها در زمینه صلاحیت خود |
شورای انتخاب قضات از قضات و نمایندگان جامعه مدنی تشکیل می شود |
دو سوم شورای امور دادگستری از قضات و یک سوم دیگر از نمایندگان رئیس جمهور، پارلمان، قورولتای و جامعه حقوقی تشکیل میشود |
هر یک از شورای قضات، اکثریت نمایندگان مجلس و نمایندگان مخالف مجلس یک سوم هیئت شورای انتخاب قضات را انتخاب می کنند |
|
قاضی دیوان عالی باید تبعه قرقیزستان، دارای تحصیلات عالی در رشته حقوق و دارای بیش از ۱۰ سال سابقه کار در حوزه حقوق باشد |
قاضی دیوان عالی باید تبعه قرقیزستان، دارای تحصیلات عالی در رشته حقوق و دارای بیش از ۱۵ سال سابقه کار، از جمله ۵ سال به عنوان قاضی، باشد |
طرح قوانین
حال |
پیشنهاد |
حق طرح قانون جدید متعلق است به: - ۱۰ هزار رای دهنده (ابتکار مردم) - نماینده مجلس عالی - دولت |
حق طرح قانون جدید متعلق است به: - ۱۰ هزار رای دهنده (ابتکار مردم) - رئیس جمهور - نمایندگان مجلس عالی - رئیس کابینه وزیران - دیوان عالی در زمینه صلاحیت آن - قورولتای مردم - دادستان کل در زمینه صلاحیت آن |
قورولتای مردم( ساختار جدید)
قورولتای مردم یک نهاد مشورتی، نظارتی و اجتماعی است که توصیه هایی در مورد جهتهای توسعه اجتماعی ارائه می دهد. ساختار و ترتیب کار قورولتای توسط قانون اساسی تعیین می شود.
در لایحه جدید قانون اساسی ماده جدید به شرح ذیل درج شده است:
"به منظور حفظ نسل جوان، مراسمی که با ارزشهای اخلاقی و وجدان عمومی جامعه جمهوری قرقیزستان مغایرت دارد، ممکن است توسط قانون محدود شود. لیست مراسم مورد محدودیت و لیست اطلاعاتی که دسترسی به آن و انتشار آن محدود است، توسط قانون تعیین می شود".
برگزاری همهپرسی جهت اعمال اصلاحیه به قانون اساسی
حال |
پیشنهاد |
قانون اصلاح قانون اساسی میتواند از طریق همهپرسی ای که توسط مجلس عالی برگزار میشود، تصویب گردد. |
قانون اساسی میتواند با ابتکار حداقل ۳۰۰ هزار رأی دهنده یا رئیس جمهور یا دو سوم از تعداد کل نمایندگان مجلس عالی از طریق همهپرسی که توسط رئیس جمهور تعیین شده است، تصویب گردد. |
تغییرات در یک سری از بخشهای قانون اساسی (از بخش سوم تا هشتم) میتواند توسط مجلس به پیشنهاد اکثریت تعداد کل نمایندگان یا به ابتکار حداقل ۳۰۰ هزار رای دهنده اعمال شود. با ابتکار حداقل دو سوم از تعداد کل نمایندگان پارلمان، قانون اصلاح قانون اساسی میتواند مورد همهپرسی قرار داده شود |
اصلاحات و الحاقات به مفاد بندهای اول، دوم و پنجم قانون اساسی میتواند به ابتکار حداقل ۳۰۰ هزار رأی دهنده یا رئیس جمهور یا دو سوم از تعداد کل نمایندگان مجلس عالی از طریق همهپرسیی که توسط رئیس جمهور تعیین شده است، اعمال گردد. اصلاحات و الحاقات به مفاد بندهای سوم و چهارم قانون اساسی به ابتکار رئیس جمهور یا دو سوم از تعداد کل نمایندگان مجلس عالی توسط پارلمان اعمال می گردد |
دادگاه قانون اساسی جمهوری قرقیزستان در مورد اعمال اصلاحات و الحاقات به قانون اساسی اظهار نظر می کند |
منبع:
https://m.ru.sputnik.kg/infographics/۲۰۲۱۰۲۱۲/۱۰۵۱۴۰۷۱۱۷/novaya-konstituciya-kyrgyzstan.html
نظر شما