تکنولوژی دیجیتال و تحولات سریع و گسترده آن، مسیر رشدی نوین را پیش روی هند و دیگر کشورها با اقتصادی نوظهور، عرضه می کند.

دهه ۲۰۱۰ میلادی، دهه ای سخت برای اقتصاد های نوظهور و در حال رشد بوده است. اما تردید و بدبینی، مشکل امروزی این اقتصادها می باشد. برای مردم جای سوال است که در دوران همه گیری بیماری کرونا، این اقتصادها، چگونه توانایی پرداخت دیون خود برآمده و در این بحبوحه ی جهانی سازی، با سرعت وبدون تغییر در روند  خود ـ تبدیل نگرش به شیوه زندگی ـ به کار خود ادامه خواهند داد. به روز ترین پاسخ به این سوال، تحول و انقلاب دیجیتالی است که سرعت گسترش و پراکندگی بالایی هم دارد. دولت هایی با اقتصاد نوظهور با کاهش هزینه های اینترنتی (استفاده از تکنولوژی EDGE  (تکنولوژی ای که در آن سِرورهای محلی به جای سرور مرکزی به ارائه خدمت می پردازند)) تا پایین ترین سطح ممکن، تقاضاهای محلی را به  نحو احسن پاسخ داده و از پس موانع رایج بر سر راه رشد و توسعه بر می آیند.

در یک دهه اخیر، شمار استفاده کنندگان تلفن همراه از ۱۵۰ میلیون نفر به بیش از ۴ میلیارد نفر رسیده است. دسترسی بیش از نیمی از جمعیت جهان به تلفن های هوشمند باعث شده است تا برای اولین بار در دنیای نو ظهور دیجیتال، مصرف کنندگان مشتاق و ارائه دهندگان سرویس حرفه ای دور هم گرد آیند. بزرگترین بازار نو ظهور جهان تا کنون اثرات متغیر مهمی را از خود نشان داده است. به گونه ای که طی یک دهه اخیر  چین با افول صنایع پر رونق اما قدیمی خود همچون معدن، محصولات شیمیایی، استیل و... رو به رو شده است. اما در این بحبوحه با استفاده از صنعت تکنولوژی نوین دیجیتال موفق به متعادل سازی اقتصاد خود گردید. این روزها، با بهره گیری از شیوه های اتخاذ به جای ابداع، کشورهایی که  با بازارهای نوظهور چین در ارتباط هستند هم به سمت و سوی استفاده از  تکنولوژی دیجیتال کشیده شده اند. گزارش شرکت مشاوره Boston  نشان می دهد که، از سال ۲۰۱۴ تا کنون بیش از ۱۰۰۰۰ بنگاه وابسته به تکنولوژی دیجیتال راه اندازه شده است. که بیش از نیمی از این بنگاه ها خارج از چین می باشند. هند نیز بسان کشورهای پیشرفته ای همچون فرانسه و آلمان،  بستر مناسبی برای تکنولوژی های نوین فراهم نموده است. حتی شرکت های وابسته به این تکنولوژی  با سرعت در حال توسعه و گسترش می باشند. اغلب کارآفرینان امروزی صنعت تکنولوژی در کشورهایی همچون بنگلادش و  مصر و کشورهای آسیایی، ابتدا در شرکت های بزرگ و معروفی همچون گوگل، فیس بوک  و دیگر شرکت های معروف آمریکا مشغول به کار بوده اند و بعدها در بازگشت به کشور خود، دست به کار آفرینی زده و شرکت های تکنولوژی محور بنیان نهاده اند. به گونه ای که در حال حاضر شرکت آمازون در کشورهایی همچون چین، روسیه، لهستان ، آمریکای لاتین و کشورهای جنوب شرقی آسیا مشغول به فعالیت می باشد. البته بنگاههای بومی و محلی این کشورها هم  پا در این عرصه گذاشته اند. برای مثال می توان شرکتهای متخصص در امر پژوهش و تجسس در کشور روسیه، ارائه خدمات حمل و نقل کرایه ای  در اندونزی و امکان پرداخت و دریافت دیجیتال وجه در کشور کنیا را نام برد. 

حضور این تحول دیجیتال در کشورهایی با اقتصاد نوظهور نسبت به کشورهای پیشرفته، پر رنگ تر و با سرعت بیشتری در حال رشد می باشد به گونه ای که در میان ۳۰ کشور برتر_ از لحاظ  سهم درآمد های دیجیتالی در تولید ناخالص ملی ـ حداقل نیمی از آنها، کشورهایی با اقتصاد در حال رشد می باشند. برای مثال کشور اندونزی در این راستا در سطحی بالاتر از کشورهای اروپایی همچون  سوئد  و فنلاند ـ که غولهای دیجیتال در میان کشورهای اروپایی هستند ـ قرار می گیرد. در این میان هند در رده ی دوازدهم جهانی از لحاظ سهم درآمد های دیجیتال در تولید ناخالص داخلی ـ۳ درصد ـ قرار دارد. در حقیقت از سال ۲۰۱۷ تا کنون، درآمد های دیجیتالی در کشورهایی با اقتصاد نوظهور نرخ سالیانه ۲۶ درصدی داشته اند در حالی که همین نرخ در کشورهایی با اقتصاد پیشرفته ۱۱ درصد بوده است. همگام با تجارت الکترونیک، نرخ رشد در هند، با رشد درآمد ها و رسیدن به ۳۳ درصد، نسبت به زمان مشابه افزایش یافته است. مرکز اروپایی رقابت های دیجیتال، کشورهای گروه ۲۰ ، روند توسعه در اکوسیستم و نگرش مربوط به دیجیتال در آنها را بررسی و در ادامه چهار کشور با اقتصاد نوظهور  از جمله عربستان، اندونزی ، چین و آرژانتین را جز پنج کشور برتر در این زمینه اعلام کرده است. 

چطور ممکن است که کشورهایی با اقتصاد نوظهور در اخذ و استفاده از دنیای دیجیتال بسیار بهتر و بیشتر از کشورهای پیشرفته عمل می کنند؟ پاسخ این سوال عادت و غیاب قدرتهای بزرگ در آنها می باشد. در جوامعی که با بازار ها  و مراکز ارائه خدمات ( چهره به چهره) اشباع شده اند مشتریان  از شیوه دریافت خدمات راضی بوده و چندان مشتاق به ایجاد تغییر در آن نمی باشند. اما در جوامعی که در آنها  دسترسی حضوری به خدمات ( دکتر ، بانک،...) زمان بر و هزینه بر می باشد، مردم بیشتر راغب به استفاده از تکنولوژی دیجیتال برای دسترسی به خدمات مورد نیاز خود هستند.

 برخی معتقدند که جوامعی  که با حداقل سطح ارائه خدمات ( از قبیل مدرسه، بیمارستان ، بانک و...) دست وپنجه  نرم می کنند، بهتر است این کمبود فیزیکی امکانات را هرچه زودتر با بهره گیری از تکنولوژی دیجیتال پر کنند. برای مثال کشور کنیا با وجود کمبود در تعداد سرویس های ارائه دهنده خدماتی  همچون بانک ها، با بهره گیری از تکنولوژی دیجیتال به ارائه خدمات مشغول است به گونه ای که تنها ۵ درصد از مردم این کشور دارای کارت های بانکی برای مراجعه به عابر بانک می باشند ـ عدم وجود بانک ـ و این در صورتی است که ۷۰ درصد مردم  امکان استفاده از  خدمات دیجیتال بانکی را دارا می باشند. تفکیک و جدایی های ناشی از تکنولوژی دیجیتال در سرتاسر جهان رو به افول اند. امروزه توسعه و گسترش پهنای باندهای اینترنت و امکانات زیرساختی برای استفاده از تلفن های هوشمند با سرعت بسیار بالایی بالاخص در کشورهای در حال توسعه و با اقتصادی نوظهور در حال وقوع می باشد.

در یک دهه اخیر تعداد استفاده کنندگان از اینترنت در میان مردم کشورهای عضو گروه ۲۰ دو برابر شده است. در این میان، این نرخ رشد در کشورهایی با اقتصاد نوظهور از جمله برزیل و هند بسیار بالا بوده است. این کشورها با از میان برداشتن فاصله ها در تلاش برای بهره مندی بیشتر از فناوری های دیجیتال می باشند. از تاثیر بسزای استفاده از فناوری های دیجیتال در تولید، می توان به عنوان عامل کلیدی رشد اقتصادی پایدار نام برد. بیشتر دولت ها اقدام به ارائه خدمات آنلاین  در راستای شفاف سازی و ممانعت ازشکل گیری فساد کرده اند. البته شاید این  اقدام ترس برانگیزترین سد در برابر تجارت در کشورهایی با اقتصاد نوظهور باشد. اما اقدامی است که به ایجاد نوعی حس اعتماد و همکاری و درنتیجه، رشد اقتصادی کمک می کند. از سال ۲۰۱۰ تا کنون  نرخ رشد هزینه های فراهم آوری و برپایی یک مرکز تجاری در کشورهای توسعه یافته تقریبا ثابت بوده است. این در حالی است که همین نرخ در کشورهایی با اقتصادی نوظهور از ۶۶ درصد  به ۲۷ درصد  متوسط درآمد سالیانه نزول داشته است.

 امروزه کارفرمایان قادر به برپایی تجارت ـ در حد توان مالی خود ـ و فراهم نمودن شرایط امر تنها با استفاده از تلفن هوشمند خود می باشند. شهرهای لاگوس( بزرگترین شهر کشور نیجریه) و نایروبی ( پایتخت کشور کنیا)  امروزه به عنوان مراکز تکنولوژی های مالی ( بانکداری اینترنتی، نرم  افزارهای انتقال وجه و...) شناخته می شوند و عزم بر این دارند که تولید ناخالص داخلی کشورهای آفریقایی را از طریق گسترش دسترسی به تکنولوژی های مالی اینترنتی افزایش دهند. با وجود همه اینها ما هنوز در ابتدای مسیر هستیم.

طبق گفته آقایCarlota Perez    انقلاب های وابسته به تکنولوژی بسیار طولانی مدت تاثیر گذار می باشند و مثال بارز آن ابداع خودرو و موتور های بخار است که برای مدتها ـ بیش از نیمی قرن ـ در اقتصاد  کشورها  و تغییرات آن  نقش بسزایی داشتند. حال همین عصر رو به زوال جهانی شدن، اقتصاد کشورهایی را که به تنهایی پتانسیل موفق شدن را دارند محدود  می کند و این در حالی است که عصر شتابنده دیجیتالی شدن، شروع شده است و همین امر  مسیری نو را در برابر جمع کثیری از اقتصاد های نوظهور باز می کند تا  خودشان را با استانداردهای حال حاضر تطبیق دهند.

نویسنده: آقای Ruchir  Sharma   نویسنده کتاب ده قانون کشورهای موفق می باشد.