چین در میان کشورهایی  که دارای کرسی زبان فارسی  هستند در جایگاه خاصی قرار دارد به نظر می رسد پس از شبه قاره برخوردارترین کشوربه شمار است. اکنون در چین ۱۱ کرسی زبان فارسی در دانشگاه ­های مختلف این کشور فعالند و تاکنون بیش از پانصد دانشجو در مقاطع مختلف تربیت کرده و اکنون در بخش ­های آموزش، پژوهش، تجارت، اطلاع ­رسانی،گردشگری، امور دیپلماتیک مشغول به کارهستند.

سابقه گسترس زبان فارسی در چین طی ۶۰ سال گذشته با شیوه­ های نوین ارتباطات دانشگاهی آغاز شده و طی این هفت دهه قریب به پانصد تن از دانشگاه ­های چین دانش ­آموخته شده ­اند. جز این تعدادی دیگر از چینبیان در ایران یا غیر دانشگاه به فراگیری زبان فارسی مشغول بوده­اند. گفتنی است این مبادلات پس از انقلاب با دانشگاه­ های ایران صورت گرفته و پیش از انقلاب آموزش زبان فارسی از طریق دانشگاه ­های افغانستان بوده است. علاوه بر این برخی مراکز خصوصی و آموزشگاه حرفه­ ای هم با دوره­ های کوتاه تر زبان فارسی برگزار می­کنند.

در چین به دلیل ارتباطات اقتصادی و فرهنگی و دیپلماتیک گسترده دو دولت چین و ایران جوانان بسیاری علاقه­ مند به تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی در ایران و چین هستند و البته اکنون نیز تعداد بسیاری از دانشجویان ایرانی در دانشگاه ­های چین مشغول به تحصیل هستند.

دانشگاه هایی که در آنها زبان و ادبیات فارسی تدریس می شود :

۱. دانشگاه پکن [۱]

گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن در سال ۱۹۵۷ تأسیس شد. این گروه تاکنون سیصد نفر دانش­ آموخته داشته است و از قدیمی ­ترین مراکز آموزش زبان فارسی در چین به شمار می­رود. اکنون استادان این گروه خانم دکتر وانگ یی‌دان، آقای دکتر شی گوانگ، آقای دکتر لیو یینگ‌جون و خانم دکتر شن یی‌مینگ  هستند. در کنار این استادان و طی چهل سال گذشته تاکنون آقایان دکتر سید جعفر شهیدی، دکتر برات زنجانی، دکتر مظفر بختیار، دکتر سید محمد ترابی، دکتر محمد دهقانی، دکتر زند، دکتر میرعابدینی، خانم محیط طباطبایی، دکتر محمود شکیب و دکتر محمدامیر جلالی نیز از ایران برای تدریس ادبیات فارسی به این دانشگاه اعزام شده­ اند. استادان نسل اول و بازنشستۀ گروه که تربیت‌کنندۀ استادان کنونی هستند عبارتند از: آقای پروفسور جانگ هونگ‌نیان، آقای پروفسور یه یی‌لیانگ، آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ، خانم پروفسور لی شیانگ، سرکار خانم تنگ هوی‌جو.

این گروه در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دانشجو می­‌پذیرد. هر چهار سال یکبار و در هر دوره ۱۲ نفر دانشجوی رشتۀ زبان و ادبیات فارسی در مقطع لیسانس جذب می‌کند. اکنون (سال ۲۰۱۹) تعداد دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن در مجموع ۱۶ نفر است که عبارتند از ۱۲ نفر دانشجوی کارشناسی، ۱ نفر دانشجوی کارشناسی ارشد و ۳ نفر دانشجوی دکترا.

این گروه در طی ۶۰ سال (از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۵۷ تاکنون) جمعاً ۱۵ دوره دانشجوی مقطع کارشناسی، ۲۲ نفر دانشجوی کارشناسی ارشد و ۷ نفر دانشجوی دکترا را پذیرفته و چندین دورۀ کوتاه مدتِ آموزش زبان فارسی نیز برگزار کرده است که حدود ۳۰۰ فارسی‌آموز مستعد پرورش داده است. اکثر این دانش‌آموختگان در بخش های مهمی از جمله وزارتخانه‌های دولتی، رسانه‌های خبری ، مؤسسات تحقیقاتی علمی، و شرکت های بزرگ دولتی مشغول به کار هستند که بسیاری از آنها به ستون واحدهای خود تبدیل شده و سهم به سزایی در ارتقاء مبادلات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین چین و ایران داشته‌اند.

دانش‌آموختگان مشهور:

هوا لی‌مینگ، دانش‌آموختۀ سال ۱۹۶۲، سفیر پیشین چین در ایران، سفیر پیشین چین در هلند، از کارشناسان مشهور در زمینۀ مطالعات خاورمیانه.

چنگ تونگ، دانش‌آموختۀ سال ۱۹۹۱، استاد گروه زبان و ادبیات دانشگاه تا سال ۲۰۰۴ و رئیس دانشکدۀ مطالعات آسیا و آفریقا در دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای.

جیانگ شیافونگ، دانش‌آموختۀ سال ۱۹۹۶، خبرنگار مشهور جنگ برای خبرگزاری شین هوا. وی مدتها در شبکۀ تلویزیونی فونیکس مشغول به کار بوده است.

این دانشگاه از دیرباز با دانشگاه تهران جهت مبادلۀ استاد و دانشجو تفاهم‌نامه داشته و اکنون نیز با دانشگاه علامه طباطبائی در حال انعقاد تفاهم‌نامه است.

تدوین و آماده‌سازی کتاب های درسی و وسایل کمک‌آموزشی در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن

در ابتدای تدریس زبان فارسی، به دلیل وجودنداشتن کتابهای لازم جهت تدریس، استادان این گروه با پشت سر گذاشتن مشکلات فراوان مجموعه‌ای از کتاب‌های درسی زبان فارسی را به زبان فارسی و چینی طراحی و تدوین کردند. در سال ۱۹۸۴، آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ کتاب درسی فارسی را برای دانشجویان سال اول و دوم تدوین کردند، که پایۀ خوبی برای تهیۀ کتاب‌های درسی فارسی بعدی شد. در سال ۱۹۹۱، با حمایت دانشکدۀ خاورشناسی و انتشارات دانشگاه پکن، جلد اول و دوم «دورۀ آموزش زبان فارسی» که توسط خانم پروفسور لی شیانگ تدوین شده است، به طور رسمی به انتشار رسید. این نخستین کتاب درسی جامع و منظم زبان فارسی در چین به شمار می‌رود که برآمده از تجربۀ این استادان در امر تدریس، و همچنین نشانۀ دوستی چین و ایران در طی۴۰ سال گذشته است. در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، خانم پروفسور تنگ هوی‌جو جلد سوم و چهارم «دورۀ آموزش زبان فارسی» را برای دانشجویان سال سوم و چهارم رشتۀ زبان و ادبیات فارسی در چین منتشر کرد.

علاوه براین، استادان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن کتابهای «دستور زبان فارسی»، «نثر فارسی»، «مطالعات نثر فارسی قدیم و معاصر»، «رمان مدرن فارسی»، «گزیدۀ شعر فارسی»، «دورۀ آموزش ترجمۀ فارسی- چینی»، «دورۀ آموزش ترجمۀ چینی- فارسی» و سایر کتابهای درسی را تدوین کردند که هنوز به چاپ نرسیده است.

استادان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن همچنین با تلاش فراوان مجموعۀ دیگری را نیز از کتاب های درسی شفاهی زبان فارسی نوشتند. به عنوان مثال: «مکالمۀ زبان فارسی» از آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ و خانم پروفسور تنگ هوی‌جو (انتشارات دانشگاه مینزو چین، ۱۹۹۶؛ چاپ دوم انتشارات دانشگاه پکن، ۲۰۰۷)،  و «۳۰۰ جملۀ زبان فارسی» از خانم پروفسور لی شیانگ (انتشارات دانشگاه پکن، ۲۰۰۵).

در سال ۱۹۷۸، انتشارات شانگ‌وو «فرهنگ فارسی به چینی» را که توسط آقای پروفسور جانگ هونگ‌نیان، آقای پروفسور یه یی‌لیانگ و آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ تدوین شده بود به انتشارات رساند. در سال ۱۹۹۶، با همکاری مرکز پژوهش های فرهنگ ایرانِ دانشگاه پکن و مؤسسه لغت‌نامۀ دهخدا، «فرهنگ چینی به فارسی» به ویرایش آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ نیز منتشر شد. آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ هم در سال ۲۰۰۳ «فرهنگ ضرب المثل‌های فارسی به چینی و اصطلاحات چینی به فارسی» را تدوین کردند. در سال ۲۰۱۶، انتشارات شانگ‌وو «گزیدۀ فرهنگ چینی به فارسی» را که توسط خانم دکتر الهام‌سادات میرزانیا، با همکاری آقای پروفسور جانگ هونگ‌نیان و خانم پروفسور لی شیانگ تدوین شد، منتشر کرد.

تحقیقات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن (کتاب ها و همایش ها)

در سال ۱۹۹۰، با پشتیبانی دانشگاه تهران و دانشگاه پکن، مرکز پژوهش‌های فرهنگ‌ ایران در دانشگاه پکن تأسیس شد. کارشناسان این گروه دربارۀ ایرانشناسی در چین، و در زمینه‌های زبان، ادبیات و تاریخ تلاش های بسیاری کرده و زحمات فراوانی را متحمل شدند تا سمینارها و سخنرانی‌های علمی‌ای با کیفیت بالا برگزار کرده، و با انتشار مقالات علمی فراوان، این تحقیقات علمی را به ثمر برسانند. این مرکز تاکنون آثاری به شرح زیر منتشر کرده است:

«مجموعۀ آثار کلاسیک فارسی»: شاهکارهای ادبی ایران طی یک دورۀ ۱۸ جلدی با  برنامه‌ریزی و تلاش استادان این گروه، و همکاری چند مترجم دیگر، ترجمه شد و در سال ۲۰۰۱ به طور رسمی توسط انتشارات هونان ون‌یی به چاپ رسید. این مجموعه شامل «شاهنامۀ فردوسی»، «مثنوی معنوی»، «گلستان سعدی»، «بوستان سعدی»، «دیوان حافظ»،  «رباعیات خیام» و «اشعار رودکی» است. دو اثر از این مجموعه که به امضای رؤسای جمهور اسبق چین و ایران، آقایان جیانگ زه‌مین و سیدمحمد خاتمی، رسید،  هم اکنون در کتابخانه‌های ملی چین و ایران نگه‌ داری می شود. در سال ۲۰۱۹، با افزوده‌شدن «گزیدۀ اشعار نظامی»، «لیلی و مجنون نظامی» و «بهارستان جامی»، این مجموعه به ۲۳ جلد رسید و توسط انتشارات شانگ‌وو تجدید چاپ شد.

دیگر ترجمه‌های استادان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن که به چاپ رسیده است بدین قرار است: «تاریخ ایران» (ترجمۀ یه یی‌لیانگ از نوشتۀ عباس اقبال آشتیانی، انتشارات جینگ‌جی ری‌باؤ، ۱۹۹۷)، «چهار مقاله» (ترجمۀ جانگ هونگ‌نیان، انتشارات شانگ‌وو، ۲۰۰۵)، «فرهنگ ایران و تأثیرش بر جهان» (ترجمۀ جانگ هونگ‌نیان از نوشتۀ ذبیح الله صفا، انتشارات شانگ‌وو، ۲۰۱۱)، «تاریخ امپراتوری پارس» (ترجمۀ جانگ هونگ‌نیان از نوشتۀ عبدالحسین زرین‌کوب، انتشارات دانشگاه فودان، ۲۰۱۱؛ چاپ دوم انتشارات کون‌لون، ۲۰۱۴).

به‌جز ترجمه‌، استادان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن در پژوهش‌های علمی نیز دارای تالیفات متعددی هستند. از آثار مهم و چاپ‌شدۀ این استادان می‌توان به این کتاب ها اشاره کرد: «تاریخ ادبیات فارسی» (تألیف‌ جانگ هونگ‌نیان، انتشارات دانشگاه پکن، ۱۹۹۳؛ چاپ دوم انتشارات کون‌لون، ۲۰۰۳)، «پژوهشی بر شاهنامۀ فردوسی» (جانگ هونگ‌نیان، انتشارات دانشگاه پکن، ۲۰۰۹)، «پژوهش تاریخ چین در جامع‌التواریخ رشیدالدین [فضل‌الله همدانی] و ترجمۀ آن» (وانگ یی‌دان، انتشارات کون‌لون، ۲۰۰۶)، «تصحیح و تعلیق [و ترجمۀ] تنکسوق‌نامۀ ایلخان در فنون علوم ختائی» (‌شی گوانگ، انتشارات دانشگاه پکن، ۲۰۱۶).

گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن در کنار تألیف، همایش‌های­ ایرانشناسی را نیز در طی شش دوره برگزار کرده است. مجموعه مقالات سه سمینار اول توسط انتشارات دانشگاه پکن به ترتیب در سالهای ۱۹۹۳، ۱۹۹۸ و ۲۰۰۳ منتشر شد. در سال ۲۰۰۹  «مجموعه مقالات ایرانشناسی در چین» به زبان انگلیسی هم به چاپ رسید. جلد چهارم و پنجم این مجموعه هم‌اکنون آمادۀ چاپ، و مجلد ششم در مرحلۀ ویراستاری است.

برخی از جوایز به دست آمده توسط اعضای گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن

۱. ۱۹۹۲، آقای پروفسور جانگ هونگ‌نیان، جایزۀ ادبیات مرکز مطالعات فارسی بین‌المللی دانشگاه تهران.

۲. ۱۹۹۵، کتاب «فرهنگ فارسی به چینی»، برندۀ جایزۀ درجۀ دوم دورۀ اول ادارۀ انتشارات ملی چین.

۳. ۱۹۹۸، آقای پروفسور جانگ هونگ‌نیان، جایزۀ ادبیات و تاریخ بنیاد موقوفات افشار ایران.

۴. ۱۹۹۸، «فرهنگ چینی به فارسی» تألیف آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ، جایزۀ بهترین کتاب سال خارجی ایران.

۵. ۲۰۰۰، آقای پروفسور جانگ هونگ‌نیان، آقای پروفسور یه یی‌لیانگ، آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ، خانم پروفسور لی شیانگ، سرکار خانم تنگ هوی‌جو، جایزۀ محقق برجستۀ تبادلات فرهنگ ایران و چین که توسط رئیس جمهور ایران، آقای خاتمی، اهدا شد.

۶. ۲۰۰۰، «فرهنگ چینی به فارسی»، جایزۀ درجۀ اول دستاوردهای تحقیقات علمی دانشگاه پکن، جایزۀ درجۀ سوم دورۀ دوم دستاوردهای پژوهشی علوم انسانی و اجتماعی وزارت آموزش و پرورش چین.

۷. ۲۰۰۳، ترجمۀ چینی «مجموعۀ آثار کلاسیک فارسی»، جایزۀ ترجمۀ آثار ادبیات کلاسیک فارسی دهمین جشنوارۀ بین‌المللی کتاب ایران.

۸. ۲۰۰۳، اهدای جایزۀ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران به آقای پروفسور جانگ هونگ‌نیان و خانم دکتر وانگ یی‌دان.

۹. ۲۰۰۴، «فرهنگ چینی به فارسی» تألیف آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ، نامزد جایزۀ جهانی کتاب سال ایران سال ۲۰۰۴.

۱۰. ۲۰۰۴، «تاریخ ادبیات فارسی» و «فرهنگ ضرب‌المثل‌های فارسی به چینی و اصطلاحات چینی به فارسی»، جایزۀ درجۀ دوم دورۀ نهم دستاوردهای پژوهشی علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه پکن.

۱۱. ۲۰۰۴، اهدای جایزۀ مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی ایران به خانم دکتر وانگ یی‌دان.

۱۲. ۲۰۰۵، اهدای جوایزی به استادان برجستۀ زبان و ادبیات فارسی، آقایان پروفسور جانگ هونگ‌نیان، پروفسور یه یی‌لیانگ و آقای پروفسور زنگ یان‌شنگ، از جانب دولت ایران، شعبۀ تحقیقات زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه ملی تدریس ادبیات خارجی ملی چین، و نیز سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ایران، به همراه اهدای مدال یادبود هفتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران.

۱۳. ۲۰۱۸، آقای دکتر شی گوانگ، برندۀ بیست و پنجمین دورۀ جایزۀ جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به خاطر تصحیح و ترجمۀ کتاب «تنکسوق‌نامۀ ایلخان در فنون علوم ختایی» به زبان چینی.

گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پکن طی شصت سال در زمینۀ آموزش زبان فارسی و تحقیقات ایرانشناسی به نتایج قابل توجهی رسیده است. امروز استادان و دانشجویان این گروه میراث‌دار سنتی گرانبها و دستاوردهایی غنی از دانشمندان ایرانشناس نسلهای پیشین هستند و همچنان برای ارتقای روابط فرهنگی و علمی میان چین و ایران و پربارساختن پژوهش های ایرانشناسی تلاش می‌کنند و از هیچ کوششی دریغ نمی‌ورزند.

۲. دانشگاه مطالعات بین­ المللی شانگهای sisiu

این دانشگاه ابتدا با عنوان مدرسه زبان روسی شانگهای وابسته به دانشگاه انقلاب مردم شرق چین در سال ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۰ با توجه به نیاز فوری کشور به افراد روسی­دان فعالیت خود را آغاز کرد. از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۲با نام کالج زبان های خارجی وابسته به دانشگاه انقلاب مردم شرق چین با کلاس آموزش زبان انگلیسی تغییرنام یافت و زبان ویتنامی و زبان اندونزیایی هم در این کالج فعالیت خود را آغاز کرد. تا اوت ۱۹۵۲، این کالج، نهاد فرهنگی تمام عیاری شده بود که گروه­ های زبان روسی، انگلیسی، برمه ای ، ویتنامی، و اندونزیایی را دارا بود. از سال ۱۹۵۶تا ۱۹۹۴ با تصویب شورای دولتی چین، نام آن به دانشگاه زبان های خارجی تغییر کرد و رشته­ های فرانسوی و آلمانی هم در آن موقع ایجاد شد. به سبب گسترش یافتن روابط چین با کشورهای خارجی، از سال ۱۹۸۲ به بعد، حق اعطای مدرک دکترا در رشته­ های انگلیسی و روسی را به این دانشگاه  داد.در سال ۱۹۹۳، با پشتیبانی کمیته آموزش ملی و شهرداری شانگهای، این دانشگاه، اولین دانشگاه چین بود که سیاست پیوند دادن شهریه دانشجویان با بورس تحصیلی و وام دانشجویی را اجرا کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون این دانشگاه رسماً نام خود را به "دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای" تغییر داد.در سال  ۱۹۹۷، این دانشگاه با تایید وزارت آموزش کشور، وارد طرح ۲۱۱ پروژه شد.در سال ۲۰۰۰، این دانشگاه در منطقه سونگ جیانگ پردیس جدیدی ساخت که از آن زمان، فعالیت های آموزشی دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد در آنجا صورت می­پذیرد. طی ۶۰ سال از زمان تاسیس، این دانشگاه به دانشگاهی بین المللی و سطح بالا تبدیل شده است و علاوه بر تبحر در آموزش زبان به فرهنگ و ادبیات کشورهای مختلف، نیز می­پردازد.

گروه زبان فارسی دانشگاه در سال ۱۹۹۷ در دانشکده آسیایی آفریقایی با همکاری دانشگاه شهید بهشتی ایران و کمک­های سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران آغاز به کار کرد. دوره کارشناسی زبان و ادبیات فارسی در سال۱۹۹۷، دوره کارشناسی ارشد در سال ۲۰۰۷ ایجاد شد. این دانشکده شامل ۲۱گروه از زبان ­های این مناطق می­شود. اولین استاد و موسس گروه خانم دکتر لیو خوی جین دانش­آموخته دانشگاه پکن است که اکنون مدیر گروه است. در سال ۲۰۰۳آقای دکتر چنگ تونگ هم دانش­ آموخته دانشگاه پکن بدو پیوست. اکنون دکتر چنگ تونگ رییس این دانشکده نیز هست که اهتمام ویژه ­ای به گسترش زبان فارسی دارد. وی به مدت سه سال رایزن فرهنگی چین در ایران بوده است که به همین دلیل مسایل فرهنگی ایران را به خوبی می­شناسد. در سال ۲۰۱۳ خانم دکتر وانگ جنگ یوم هم به استخدام گروه درآمد و سرانجام در سال ۲۰۱۷مربی گروه آقای وانگ به گروه پیوست. جز استادان ثابت فعلی، چندین استاد ایرانی هم طی بیست سال گذشته در این دانشگاه تدریس کرده ­اند: آقایان دکتر ابوالقاسم اسماعیل­ پور و دکتر منصور ثروت و دکتر حجت رسولی و دکتر خان محمدی از دانشگاه شهید بهشتی، دکتر کهدویی از دانشگاه یزد، دکتر رضایی جمکرانی از دانشگاه قم، خانم دکتر خوشحال دستجردی از دانشگاه اصفهان، دکتر وثوقی و زایری از دانشگاه تهران، دکتر حسن ذوالفقاری از دانشگاه تربیت مدرس.

این گروه تاکنون بالغ بر یکصد دانشجوی کارشناسی، سه دانشجوی کارشناسی ارشد، و یک دانشجوی دکترا تربیت کرده است. گروه هر سه سال یکبار بین ۱۵ تا بیست دانشجو می­پذیرد. در کنار کار آموزش، جهت تقویت پژوهش های ایرانشناسی، مرکز ایرانشناسی نیز تاسیس شده است. گروه در جهت تعامل با دانشگاه ­ها و موسسات علمی تاکنون با دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تربیت مدرس تفاهم­نامه همکاری امضا کرده است. کتابخانه گروه بالغ بر سه هزار جلد کتاب در زمینه ­های ادبیات فارسی و ایرانشناسی دراد که تاحدودی نیازهای پژوهشگران را برآورده می­کند. تاکنون همایش ­ها و نشست­ های ادبی و کلاس­ های ویژه مثل دوره زبان پهلوی هم برگزار می­کند. از فعالیت های مهم گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای ، تأسیس اتاق ایرانشناسی در سال ۲۰۱۲ و برگزاری نشست های بزرگداشت شاعران بزرگ فارسی از جمله سعدی ، فردوسی ، خیام ، مولوی هستند. از دیگر کوشش های این گروه برگزاری همایش های ملی، تخصصی و بین المللی در حوزه های مختلف زبان و ادبیات فارسی است که از آن جمله می توان به سمینار بررسی متون درسی زبان فارسی در چین اشاره کرد. امروزه، این گروه به عنوان یک نهاد فرهنگی نه تنها زبان و ادبیات فارسی را تدریس می کند ، بلکه با امکانات خوب و جدید تلاش می کند خود را به مرکز مطالعات ایرانشناسی تبدیل کند.  گروه برای تکمیل آموزش ­ها می­ کوشد دانشجویان را برای دوره ­های کوتاه مدت به ایران اعزام کند. چنانکه در سال جاری هفت دانشجو برای مدت یک ترم به ایران اعزام شده­اند. مواد درسی گروه جز دروس تخصصی آموزش زبان فارسی، تاریخ، تاریخ ادبیات، روابط ایران و چین، دروس تخصصی تجاری و حقوقی و دروس فرهنگی دیگر است. هدف دانشگاه از تربیت دانشجویان رشته زبان فارسی استحکام همکاری­ های فرهنگی دو کشور، استخدام در مراکز دیپلماتیک، مقاصد گردشگری و اقتصادی و امور رسانه­ ای است. دانشجویان دانش­ آموخته این گروه همگی اکنون مشغول به کار هستند.

۳. دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجی پکن BFSU

این دانشگاه در سال ۱۹۴۱ تاسیس شد و مستقیما زیر نظر وزارت آموزش چین قرار دارد. دانشگاه متشکل از ۱۹ کالج و موسسه، ۷ دپارتمان، و تعدادی مرکز تحقیقاتی است. کالج ­ها و موسسه­ های آن عبارتند از دانشکده مطالعات زبان انگلیسی و بین المللی، دانشکده انگلیسی برای اهداف ویژه، دانشکده زبان روسی، دانشکده تحصیلات تکمیلی (ترجمه و تفسیر) دانشکده بین المللی کسب و کار، دانشکده زبان و ادبیات چینی، دانشکده بین المللی روابط و دیپلماسی، دانشکده حقوق، دانشکده زبان های آسیایی و آفریقایی، دانشکده زبان و فرهنگ اروپایی، دانشکده فلسفه و علوم اجتماعی، دانشکده آموزش و پرورش (کالج آموزش) و موسسه آموزش آنلاین. همچنین ۷ دپارتمان دانشگاه فرصتی را برای آموزش و پژوهش در زبان های آلمانی، فرانسوی، ژاپنی، اسپانیایی، عربی، و علوم کامپیوتر، تربیت بدنی ارائه می دهد. علاوه بر این، این دانشگاه با بیش از دوجین مراکز تحقیقاتی می باشد، از جمله مرکزمطالعات ژاپن در پکن، مرکز ادبیات تحقیقی اروپایی و آمریکایی، مرکز تحقیقات زبان های خارجی، مرکز تحقیقات مسائل بین المللی، و مرکز مطالعات آمریکایی. مرکز مطالعه برای زبان های اروپایی و برای زبان های آسیایی و آفریقایی، همراه با دو پایگاه ملی برای آموزش دانشجویان دوره لیسانس برای زبان کمتر رایج است و جزو اولین موسسه تخصصی در زمینة مطالعات زبان خارجی است. دانشگاه مطالعات خارجی پکن دانشگاه منحصر به فرد است که قریب ۱۰۰ زبان خارجی در این دانشگاه تدریس می شود. و بیش از ۱۰۰۰ سفیر و رایزن از این دانشگاه فارغ التحصیل شده­اند. آشنا کردن دانشجویان با فرهنگ ملل گوناگون از اصلی ترین ماموریت­ های دانشگاه مطالعات خارجی پکن است.

در سال ۲۰۰۹ بخش فارسی در دانشکده آسیا و آفریقای دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجی پکن راه اندازی شد و جزو اولین موسسه تخصصی در زمینه مطالعات زبان خارجی است. گروه هر ۴ سال یک بار در مقطع کارشناسی دانشجو می­پذیرد و تاکنون ۳۱ دانشجو در دو گروه دانشجوی لیسانس دانش­ آ­موخته شده ­اند. اکنون در سومین دوره ۲۱ نفر دانشجو در سال سوم مشغول تحصیل هستند. استادان ثابت گروه خانم دکتر مو هُنگ یان، خانم دکتر یو گویلی، خانم دکتر وانگ یینگ هستند که در مقطع تحصیلی لیسانس، فوق لیسانس و دکتری به تدریس اشتغال دارند. مدیر فعلی گروه خانم دکتر وانگ یینگ است. خانم یو و گویلی، بنیان‌گذار گروه زبان وادبیات فارسی است که از سال ۱۹۹۷ به مدت ۱۰ سال در مقاطع لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری در دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه تهران تحصیل و مدرک دکتری خود را در سال ۲۰۰۶ دریافت کرده است. تاکنون دو استاد ایرانی آقایان دکتر رضا سمیع ­زاده و دکتر محمدباقر میرزایی حصاریان از دانشگاه بین­ المللی امام خمینی به دانشگاه مطالعات زبان ­های خارجی پکن اعزام شده ­اند. دانشجویان در دوره تحصیل چهار ساله، دست کم یکبار برای گذراندن دوره زبان فارسی به ایران اعزام می­شوند. گروه در سال ۲۰۱۳ با پشتیبانی سفارت ایران در چین، مرکز مطالعات ایران تاسیس شد و با دانشگاه­ های دیگر چون دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه بین­المللی امام خمینی در چین و موسسات علمی ایران همکاری­ ها و تبادلات علمی و تفاهم­نامه دارد.

۴. دانشگاه مطالعات بین­ المللی پکن

     دانشگاه مطالعات بین ­المللی پکن در در اکتبر سال ۱۹۶۴ به فرمان آقای جو ان لای اولین نخست وزیر جمهوری خلق چین، و بر اساس موسسه زبان­ های خارجی خبرگزاری شین هوا تاسیس شد. دانشگاه شامل رشته­ های زبان و ادبیات خارجی، مدیریت گردشگری، ادبیات چینی، مدیریت بازرگانی، حقوق و ... .از اهداف  این دانشگاه آموزش و پژوهش در زبان­ های خارجی، ترجمه، گردشگری و تجارت و گسترش و پیشبرد مبادلات چین با جهان، امور دیپلماتیک است. براین اساس دانشگاه توانسته استادان و دانشمندان بسیار پرورش دهد. اکنون بیش از ده هزار دانشجو شامل ۶۰۰۰ دانشجوی کارشناسی، ۱۳۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد، ۱۰۰۰ دانشجوی خارجی در دانشگاه تحصیل می­کنند. دانشگاه از ۲۱ دانشکده، یک دپارتمان، دو موسسه آموزشی و کتابخانه تشکیل شده است. کتابخانه یک میلیون و هشتاد هزار جلد کتاب، صد و نود نسخه روزنامه خارجی، هشتصد و بیست نسخه روزنامه چینی، دویست و یک هزار کتاب الکترونیک  ۴۴، پایگاه داده چینی، ۴۵ پایگاه داده خارجی و ۲ پایگاه داده دارد. رشته زبان فارسی در سال ۲۰۱۷ تاسیس شد و تاکنون دانش ­آموخته نداشته است. استادان ثابت گروه خانم جو سی دانشجوی دوره دکترای ادبیات فارسی دانشگاه پکن(مدیر گروه) و جانگ چیان، کارشناس ارشد از دانشگاه زبان­ های خارجی شانگهای هستند. از استادان ایرانی آقای محمود زهیری، و خانم زهرا محمدیان، از دانشگاه علامه طباطبایی در گروه به تدریس مشغولند. گروه اکنون ۴۷ دانشجو در مقطع کارشناسی دارد. منابع آموزشی کتاب­های درسی انتشارات دانشگاه پکن، کتاب آزفا و فارسی بیاموزیم و پند پارسی است.

۵. دانشگاه لو یانگ

این دانشگاه که یک دانشگاه نظامی است و بیشتر در زمینه نظامی و انتظامی فعالیت دارد، در سال ۱۹۷۴به همت آقای بائو تاسیس شده است و سه نفر استاد چینی به آموزش زبان فارسی، در مقطع کارشناسی می‌پردازند. این دانشگاه و بخش فارسی آن. دانشگاه تاکنون  ؟  نفر دانش­ آموخته داشته و هر چهار سال یکبار ۱۰ دانشجو جذب می­کند. دانشگاه اکنون استادهایی به نام ­های ون یه سون و مشغول به تدریس هستند. از استادان ایرانی خانم مراد گنجه و از ایران اعزام شدند.

۶. دانشگاه اقتصاد و تجارت بین الملل پکن UIBE

این دانشگاه در سال ۱۹۵۱ در شهر پکن تأسیس شد و جزو ده دانشگاهی است که بالاترین نمره و سخت­‌ترین مراحل را برای پذیرش دانشجو اعمال می­‌کند. این دانشگاه بر اساس نیاز کشور برای مبادلات اقتصادی با خارج طراحی شده و طی این سال­ها نقش مهمی در اقتصاد خارجی چین ایفا کرده است. در حال حاضر، این دانشگاه با ۱۵ دانشکده، یک دانشکدۀ کارشناسی ارشد و یک بخش تربیت بدنی، ۴۶ رشتۀ کارشناسی، ۱۲ رشتۀ کارشناسی ارشد، ۷ رشتۀ دکتری و ۴ مرکز تحقیقات فوق دکتری را ارائه  می­دهد.

زبان فارسی دوازدهمین زبانی است که در این دانشگاه راه‌اندازی شده است. زبان فارسی، به عنوان یک رشته تحصیلی از سال ۲۰۱۳ میلادی در آن، تدریس می‌شود. گروه زبان فارسی در دانشگاه اقتصاد و تجارت بین الملل بر اساس مصوبه وزارت خانه آموزش و پرورش چین، مجوز مربوط را دریافت کرد و در سال ۲۰۱۴ نیز نخستین گروه دانشجویان زبان فارسی در مقطع کارشناسی از طریق آزمون پذیرفته شدند. هم اکنون در این بخش ۹ دانشجو مشغول به تحصیل هستند.این گروه هر سه سال یک بار ۱۲ دانشجو در مقطع کارشناسی می­پذیرد.

استادان گروه شامل دو استاد تمام وقت و یک استاد ایرانی است. خانم جیا فی، با نام فارسی جمیله اکنون مدیر گروه است. وی از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ در دانشگاه پکن در مقطع کارشناسی زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرد. او در سال ۲۰۱۱، تحت نظارت استاد "وانگ ای دان"، مقطع کارشناسی ارشد این رشته را به پایان رساند. استاد دیگر این گروه خانم جیانگ نان است. جز این استادان ایرانی نیز در این گروه تدریس کرده­اند چون آقای  پویا آزاده.                 

دروس کلیدی این رشته شامل زبان فارسی مقدماتی، شنیدن و گفتگوی زبان فارسی، خواندن متون ادبی فارسی، متون فارسی تخصصی بازرگانی و اقتصاد، نگارش پیشرفتۀ متون فارسی کاربردی بازرگانی و اقتصاد، اصول ترجمۀ متون فارسی، نگارش فارسی، مذاکرات تجاری و بازرگانی در زبان فارسی، اصول نظری تجارت بین الملل و... است. دانشجویان این رشته در سال سوم تحصیلی فرصتی پیدا خواهند کرد تا جهت ارتقای مهارتهای زبانی و کسب اطلاعات بیشتر به مدت یک یا دو ترم آموزشی در ایران تحصیل نمایند. هدف این رشته پرورش استعدادهایی است که ضمن تحصیل علوم انسانی، اجتماعی، تجارت و اقتصاد بین الملل و کسب مهارت­های شنیداری، گفتاری، خواندن، نوشتن و ترجمۀ زبان فارسی، قابلیت گفتگوی بین فرهنگ های مختلف را پیدا کرده تا بتوانند در سازمان های دولتی، مؤسسات یا شرکت­های مورد نظرشان امور مربوط به بازرگانی و اقتصاد بین المللی را اداره نمایند.

دانشگاه به عنوان ششمین دانشگاه که بخش زبان فارسی را دایر کرده و تنها دانشگاه در چین که دروسی تخصصی نظیر متون فارسی تخصصی بازرگانی و اقتصاد، نگارش پیشرفتۀ متون فارسی کاربردی بازرگانی و اقتصاد و مذاکرات تجاری و بازرگانی در زبان فارسی را با هدف پرورش دانش آموخته های عالی ارائه می دهد، همواره  در سمینارهای معتبر ملی و استانی حضور فعالی داشته و نقش رهبری را ایفا می­کند.

۷. دانشگاه مطالعات بین­ الملل شیان­ XJTU

دانشگاه شیان چین در سال ۱۹۵۶ تاسیس شد و در در زمینه­های علوم، مهندسی، پزشکی، اقتصاد، مدیریت و حقوق دانشجو می­پذیرد. امروزه دانشگاه شیان یک دانشگاه جامع تحقیقاتی است که تمرکز آن بر علوم و مهندسی است. مدارس این دانشگاه ۷۴ برنامه کارشناسی، ۱۹۹ برنامه کارشناسی ارشد و ۱۱۴ برنامه تحصیل دکترا در چین را ارائه می­ دهند. گروه زبان فارسی در دانشکده زبان­ های شرقی و در سال ۲۰۱۲ تاسیس شد. یکی از سیاست­‌های این دانشگاه در سال­ های اخیر ایجاد کرسی زبان کشورهایی بوده که در مسیر جاده ابریشم قرار دارند. بر اساس این سیاست، در سال ۲۰۱۲ رشته زبان فارسی در این دانشگاه تأسیس شد. این دانشگاه هر سال۲۵ تا ۳۰ نفر را در رشته زبان فارسی پذیرفته است. در بخش فارسی این دانشگاه دو استاد زبان فارسی از چین و دو استاد ایرانی تدریس می‌کنند. اولین استاد این گروه آقای دکتر امام دکترای تاریخ از دانشگاه وو هان چین است و دوم خانم رضوانی کارشناس ارشد زبان و فرهنگ از دانشگاه جیئا تونگ شیان که هر دو مقیم هستند. از دیگر استادان چینی گروه خانم وی لن کارشناس ارشد ایران­شناسی و خانم وانگ دانشجوی دکتری زبان فارسی از دانشگاه پکن و خانم جیاو کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. این گروه هر سال ۲۵ تا ۳۰ دانشجو جذب می­کند که ازاین جهت پرتراکم­ترین گروه در کرسی­ های زبان فارسی چین است. تاکنون طی سه دوره بیش از ۱۲۰ نفر دانش ­آموخته داشته است. در سال ۲۰۱۷ مرکز پژوهش­ های ایران نیز در این گروه راه­اندازی شده است. اکنون این گروه با دانشگاه بین­ المللی قزوین تفاهم­نامه همکاری دارد.

۸. دانشگاه مطالعات زبان­ های خارجی تیان جین

دانشگاه تیان جین در سال ۱۹۲۱ توسط کلیسای کاتولیک تاسیس شد و در شهر تیان جین قرار دارد. اولین مرکز آموزش عالی به سبک مدرن است که در چین راه اندازی شد. در سال  ۱۹۷۴ به دانشکدۀ زبان ­های خارجی شهر تیانجین تغییر نام یافت و بعداً توسط وزارت آموزش و پرورش به دانشگاه مطالعات زبان­ های خارجی شهر تیان جین تغییر نام داده شد. دانشکده­ های این دانشگاه مهندسی، اقتصاد، مدیریت و حقوق هستند. امروزه دانشگاه دو محوطه دانشگاهی و ۵۷ رشته لیسانس ، ۴۴ رشته کارشناسی ارشد و ۱ برنامه آموزش دکتری برای نیاز ویژه ملی با حدود ۱۱هزار دانشجو و ۶۰۱ استاد تمام وقت دارد.

کرسی زبان فارسی در این دانشگاه به سال ۲۰۱۷ تاسیس شد و در سال ۲۰۱۸ به طور رسمی شروع به پذیرش دانشجو کرد. اکنون ۱۵ دانشجوی سال دوم مشغول تحصیل هستند. خانم لیو چیان با نام ایرانی یاسمن از استادان چینی این گروه است که در دانشگاه زبان­های خارجی شهر شانگهای تحصیل کرده است. استاد دیگر لِی لِی ژانگ است که دانش­ آموخته دانشگاه زبان های خارجی شهر شی اَن است. جز این دو استاد چینی، هر سال از یک استاد ایرانی هم دعوت می­شود. در سال ۲۰۱۸، خانم دکتر زینب ترابی از استادان اعزامی دانشگاه امام خمینی قزوین دعوت شد که در راه ­اندازی کرسی زبان فارسی در دانشگاه تیانجین کمک کرد. هدف گروه تربیت دانشجویان دارای پایه محکم زبان فارسی جهت مترجمی، تحقیق، آموزش و ... است. مواد درسی و آموزشی استادان کتاب­ های دورۀ آموزش زبان فارسی ،انتشارات دانشگاه پکن ،(چاپ دوم ،۲۰۱۶) مکالمه زبان فارسی ، انتشارات دانشگاه پکن، پکن ،(چاپ دوم،۲۰۱۲ ) فارسی بیاموزیم با دیدن ،شنیدن و گفتن ،انتشارات گوانجو (۲۰۱۳) است.

۹. دانشگاه گوان جو

این دانشگاه از سال ۲۰۰۴ آغاز به فعالیت کرده است. سالانه ۱۲۰ هزار دانشجو جذب می­کند. گروه فارسی این دانشگاه در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد. دانشگاه زبان های خارجی گوان جیو با همکاری دانشگاه اصفهان، این رشته و مرکز ایران شناسی را تأسیس کرد .این گروه هرسال ۲۰ دانشجو جذب می­کند و تاکنون دانش ­آموخته نداشته است. اکنون سه استاد چینی و یک  استاد ایرانی  به آقای باقری مشغول تدریس هستند.

۱۰. دانشگاه شیامن

 این دانشگاه صدسال قدمت و چهل هزار دانشجوست و بیش از ۳۰۰۰ دانشجوی خارجی است. این دانشگاه با تربیت مدرس، تفاهم­نامه همکاری علمی دارد. استاد چینی مقیم این گروه در سال ۱۳۹۶ آقای عادل رفیعی به این دانشگاه اعزام شد.

۱۱. دانشگاه شی خی زه(Shihezi)  

دانشگاه شی خه زه در سال ۲۰۱۷ گروه زبان فارسی را تاسیس کرد و ۱۷ دانشجو دارد و از آنها ۱۰ نفر دختر و ۷ نفر پسر است.

۱۲-دانشگاه جی لین

این دانشگاه از دانشگاه های غیر دولتی چین است واخیرا رتبه برتر دریافت کرده است در این دانشگاه بیش از ۸۰ استاد خارجی تدریس می کنند . رشته ی زبان وادبیات ارسی از سه سال پیش در این دانشگاه ایجاد شده است  وهرسال ۲۵ دانشجوی زبان وادبیات فارسی می پذیرد .این دانشگاه دو استاد ایرانی با نام های دکتر شیرین وخانم کلانتری  را در این رشته جذب کرده است.