تلخ ترین حادثه ای که در تاریخ مسلمانان سریلانکا اتفاق افتاد، این است که در روز سوم ماه آگوست سال ۱۹۹۰، گروه تروریستی ببران آزادی بخش تامیل ایلام (LTTE) ۱۰۳ نفر از مسلمانان نماز گزار را، در مسجد جامع شهر کاتانکودی در استان باتیکولو (شرق سریلانکا) با گلوله به قتل رساندند. این حملۀ وحشیانه وقتی اتفاق افتاده بود که صد ها نفر در مسجد و در حال خواندن نماز عشا بودند.

این روز، هنوز در بین مسلمانان سریلانکا به عنوان یک روز سیاه در نظر گرفته شده و در سالگرد مراسم برگزار می کنند. شهدای این فاجعه، شامل کودکان و افراد مسن نیز بودند. علاوه بر آن، بیش از ۱۴۰ نفر مجروح شدند.

این حادثۀ تلخ به اینگونه روایت شده است که در روز سوم ماه آگوست سال ۱۹۹۰ حدود ۳۰ نفر از تروریست های تامیلی با اسلحه سنگین از اطراف شهر عبور کرده و وارد شهر کاتانکودی شدند.

یک مأمور مالیات گروه تروریستی به نام رانجیت آپا، خانه حاجی جنّه را تحت نظر داشته و اطلاعات آن را به گروه تروریستی داده است، افراد مسلح وارد خانه شده و داماد وی را به ضرب گلوله کشتند. چون او رهبری گروه مقاومت مسلمانان را در مقابله با ببران تامیلی به عهده داشت.

پس از حوالی ساعت ۸:۱۰ شب، تروریست های مسلح وارد مسجد جامع بزرگ، مسجد و حسینیه، مسجد النور و مسجد فوزیه شدند، جایی که صدها نفر از فداییان در نماز جماعت عشا شرکت می کردند. این افراد برای جلوگیری از شک و تردید در لباس مسلمانان وارد مسجد شدند. در حالی که مسلمانان غیرنظامی و بی گناه به سجود رفته بودند، تروریستهای تامیلی با اسلحه خودکار آنها را به گلوله بستند و نارنجک دستی روی نمازگزاران پرتاب کردند.

به بیشتر قربانیان از ناحیه پشت یا پهلو شلیک شده بود. وقتی سربازان سریلانکا که از قتل عام مطلع شده و در محل حاضر شدند، تروریست ها فرار کردند. ارتش در رسیدن به شهر تأخیر داشت که تحلیلکران سیاسی، این تأخیر را علت اصلی این فاجعۀ وحشیانه می دانستند. این باعث شد که برخی از ساکنان کاتانکودی مشکوک شوند که ارتش به نحوی در این کشتار دست داشته است.

در همین سالها پس از این حمله، حملات دیگری نیز توسط گروه تروریستی ببرهای تامیل به روستاهای مسلمان نشینی در شرق کشور از جمله ایراوور، مولیپوتانا و آلینتاپوتانا شد که ده ها نفر گشته شده و روستا را ترک کردند. این حملات فاجعه بار تاثیر بزرگی در برهم زدن روابط صلح آمیز بین جوامع هندو های تامیلی و مسلمانان کشور گذاشته بود.

به گفتۀ تحلیلگران سیاسی، سی و یک سال پس از این فاجعه، با وجود تلاش های فراوان برای ایجاد وحدت قومی و همبستگی بین جوامع تامیلی و مسلمان سریلانکا، هنوز چنین روابط نزدیک و اعتماد متقابل آنطور که انتظار می رفت ایجاد نشده است.

علت این فاجعه وحشیانه

گروه تروریستی ببرهای تامیل در ابتدا تبلیغات نفرت آمیز علیه دولت سریلانکا را آغاز کرده بودند که در ادامه طیف وسیعی را شامل شد به گونه ای که مردم سینهالی را نیز شامل می شد تا بتوانند کشتن هر کسی را که هویت سینهالی دارد توجیه کنند. آنها از این روش برای اعلام جنگ با مردم سینهالی استفاده کردند و بدین ترتیب تعدادی از روستاییان سینهالی را با ارعاب و کشتار از بین بردند.

در چنین موقعی، جامعۀ مسلمانان سریلانکا در وضعیت بینابین بودند. چون سینهالی و تامیلی هم زبان است و هم قومیت. مسلمانان سریلانکا هر چه از این دو زبان استفاده می کردند ولی به عنوان قوم سینهالی یا تامیلی خود را معرفی نمی کرده و برعکس خودشان را مور سیلانی، مالایی یا بوهرا یا غیره معرفی می کردند. از نظر تاریخی، اگرچه مسلمانان در سراسر کشور به زبان تامیلی صحبت می کردند، تا حد زیادی سه زبانه بوده و خودشان را به جوامع سینهالی، تامیلی و انگلیسی زبان پیوند می دادند. با این حال، هر زمانی که به عنوان بخشی از جامعۀ تامیلی طبقه بندی می شدند، دست به توهین می زدند. آنها به طور هماهنگ با تامیلی ها در شمال و شرق کشور همزیستی داشتند. و در مناطق دیگر با سینهالی ها زندگی می کردند. در حالی که آنها با افتخار خود را سریلانکایی می دانستند، هویت مذهبی منحصر به فرد خود را در طول تاریخ حفظ کردند.

در زمان جنگ داخلی، پایگاه های گروه تروریستی ببرهای تامیل در شمال و شرق کشور بود. بنابرین، آنها می خواستند بر مسلمانان در شرق کشور با مشت آهنین، تحت انقیاد قانون بی رحمانۀ آنها، بر خلاف آرمان صلح دوستانۀ مردم، فرمانروایی کنند. ولی مسلمانان کشور وفادار دولت سریلانکا بوده و با گروه تروریستی مخالفت می کردند. ازاینرو، تروریست های تامیل اصطلاح تامیلی های اسلامی را به بهانۀ نمایندگی از آنها معرفی کردند، به عنوان تلاشی برای احیای ادعای قدیمی دانشمند تامیلی بنام راماناتان مبنی بر اینکه مسلمانان از نظر قومی تامیلی بودند. ولی از نظر تاریخی، این ادعا توسط مسلمانان رد می شده و همچنان رد می شود. وقتی جامعۀ مسلمان این هویت جدید را نپذیرفتند، گروه تروریستی با ربودن مسلمانان برای باج، خرابکاری در مغازه های آنها، ترور آنها و سایر اقدامات جنایتکارانه، از تاکتیکهای مخرب استفاده کردند.

خشونت های اولیه ضد مسلمانان توسط گروه های تروریستی تامیلی در منطقۀ باتیکولو (شرق) در سال ۱۹۸۵ رخ داد که تروریستی ها برخی از کشاورزان مسلمان را کشته و اجساد آنها را در رودخانه در منطقۀ اونیچای انداختند. آنها مسلمانان را متهم به اطلاع رسانی دولت کردند. از این حادثه به بعد، روابط تامیلی ها و مسلمانان به شدت تحت تأثیر حملات مداوم به جامعۀ مسلمانان قرار گرفت.

روز به روز تعداد زیادی کشتار مسلمانان، آدم ربایی و سرقت از مغازه های مسلمانان رخ می داد. این امر مسلمانان را در موقعیت بسیار دشواری قرار داد. زیرا، آنها برای ایجاد فضای مسالمت آمیز خود در تلاش بودند. برخی گروه های کوچک که از خود به عنوان گروه های جهاد برای حفظ جان مسلمانان در مقابله با تروریستی های تامیلی یاد می کردند، برای محافظت از مسلمانان ظاهر شدند. ولی، آنها توسط جامعۀ مسلمانان پذیرفته نشدند و همچنین، هیچ گروه مذهبی اسلامی آنها را هدایت و حمایت نمی کرد. اگرچه قصد این گروه های جهادی، حفاظت از جامعۀ مسلمان بود، بخاطر اقدامات غیر اسلامی آنها توسط جامعۀ مسلمانان و رهبران مذهبی محکوم می شدند.

در آن زمان، دولت همچنین تصمیم گرفت افراد غیرنظامی را برای محافظت از خانه های خود در برابر حملات ببرهای تامیل استخدام کند. اما از آنجا که آنها آموزش کافی، تجربه در جنگ یا سلاح های پیچیده را نداشتند، نمی توانستند از خود در برابر تروریست ها دفاع کنند. آنها همچنین گروهی بسیار منضبط نبودند. زیرا شکایات زیادی در رابطه با فعالیت های آنها وجود داشت که مشابه شیوه عملکرد ببرهای تامیل بود. بسیاری از گروه های تروریستی بطور پراکنده در میان گروه های دلخراش مردم سر برآوردند. سرانجام، ببران تامیلی رهبری کمپینی را بر عهده داشت که به منظور محو کردن سایر گروه های مسلح در میان جامعۀ تامیلی و گروه های مقاومت مسلمان که به طور پراکنده ظهور می کردند، کار می کرد.

وقتی ببران تامیلی از این گروه ها مطلع شدند، آنها همراه با مسلمانان غیر مسلح و غیرنظامیان تامیلی به هدف اصلی ببرهای تامیل تبدیل شدند. آنها هر زمانی که توانستند آنها را هدف گرفته و کشتند. ببرهای تامیل مصمم بودند که هرگونه مقاومت در آن زمان را از بین ببرد، به ویژه از سوی جامعه مسلمان در شمال و شرق کشور. از آنجا که ببرهای تامیل دریافتند که جامعه مسلمانان حاضر نیست  آنها را به عنوان نمایندگان خود بپذیرد و از سوی جامعه مسلمانان برای حمایت از اقدامات تروریستی مقاومت شد، آنها تصمیم گرفتند که اسلحه خود را از نشانه به ارتش به سمت یک اقلیت دیگر تغییر دهند. بنابرین، ببران تامیلی بدترین تصمیمی که گرفته بودند، کشتن روستاییان مسلمانان در حال خواب و نمازگزاران هنگام عبادت آنها بود.

این کشتار وحشیانه که در مسجد کاتانکودی اتفاق افتاده، یکی از تلخ ترین حوادث در تاریخ مسلمانان سریلانکا است. نمادهای آن، در این دو مسجد هنوز دست نخورده و محفوظ است. روز شهدا هر ساله در ۳ آگوست بزرگ داشته می شود. جنگ داخلی گذشته که بین گروه تروریستی ببرهای تامیل و دولت ادامه داشت، همه تامیل ها، سینهالی ها و مسلمانان سریلانکا را تحت تأثیر قرار داده است. کشتار جمعی در این مساجد گواه بزرگی است که نشان می دهد مسلمانان نیز تحت تأثیر قرار گرفته اند. خداوند متعال به همه شهدای کشته شده در این حادثه رحمت عطا کند.

منابع:

· https://en.wikipedia.org/wiki/Kattankudy_mosque_massacre

· http://www.jaffnamuslim.com/۲۰۲۱/۰۸/blog-post_۲۰.html