هفتاد و نهمین دوسالانه سینمایی ونیز به مدیریت "آبرتو یاربِرا" (Alberto Barbera)، از تاریخ 31 آگوست لغایت 10 سپتامبر 2022 م. (19 – 9 شهریورماه 1401) در هفت بخش رقابتی اصلی؛ غیررقابتی؛ افق ها؛ افق های بیشتر؛ کلاسیک ها؛ چشم نوازها و کالج سینما در شهر ونیز برگزار گردید.

لیلا حاتمی(بازیگر) یکی از نماینده های سینمای ایران در این دوسالانه بود، که در کنار (Mariano Cohn)؛  (Leonardo Di Costanzo)؛ ( Audrey Diwan)؛ (Kazuo Ishiguro )؛ (Rodrigo Sorogoyen) اعضاء هیأت داوران هفتاد و نهمین دوسالانه سینمایی ونیز به ریاست (Julianne Moore) را تشکیل می دادند.

سینمای ایران در میان 10 فیلم داستانی؛ 9 فیلم غیر داستانی؛ 2 مجموعه و 4 فیلم کوتاه به نمایش گذاشته شده در بخش غیر رقابتی و 74 پویانمایی و دیگر آثار و رخدادهای بخش چشم نوازان؛ یا 29 فیلم به نمایش گذاشته شده در بخش کلاسیک ها در این دوسالانه هیچ نماینده ای نداشت و فیلم "بانو" ساخته (Tahmina Rafaella) محصول مشترک ایران، ایتالیا، فرانسه و ج.آذربایجان در رقابت با 3 فیلم دیگر بخش  کالج سینما و فیلم "بی رویا" ساخته آرین وزیردفتری در رقابت با 8 فیلم دیگر حاضر در بخش افق های بیشتر نیز، موفق به دریافت جایزه ای نشدند.

دو فیلم "شب، داخلی، دیوار" ساخته وحید جلیلوند و "خرس نیست" ساخته جعفر پناهی هم که همراه 21 فیلم دیگر در بخش رقابتی اصلی این جشنواره به نمایش گذاشته شدند، در رقابت با فیلم"تمام زیبایی و خونریزی" ساخته (Laura Poitras) محصول ایالات متحده آمریکا برنده شیر طلایی این دوره ناکام ماندند، فیلم "شب، داخلی، دیوار" موفق به دریافت هیچ جایزه ای نشد و فیلم "خرس نیست" هم   تنها جایزه ویژه هیأت داوران را به خود اختصاص داد.

موفق ترین نماینده سینمای ایران در این دوسالانه، فیلم "جنگ جهانی سوم" ساخته هومن سیدی بود،  که در بخش افق ها به نمایش در آمد و در رقابت با 18 فیلم بلند داستانی دیگر، هومن سیدی کارگردان این فیلم جایزه بهترین فیلم و محسن تنابنده بازیگر این فیلم نیز جایزه بهترین بازیگر مرد در این بخش را دریافت نمود.

ملاحظات:

 فعالیت برای راه اندازی دوسالانه ونیز(Bienale Venezia)، از سال 1893 م. با تأسیس مؤسسه فرهنگی برگزار کننده آغاز و با برگزاری نخستین دوسالانه هنر ونیز؛ که به "مادر همه دوسالانه‌ها" شهرت دارد؛ در سال 1895 م. به نتیجه رسید. پس از گذشت قریب به نیم قرن؛ در دوره حکومت فاشیست‌ها بر ایتالیا و در راستای سیاست‌های فرهنگی شان، دوسالانه‌های موسیقی؛ سینما؛ و نمایش صحنه ای(تأتر) نیز، به ترتیب در سال‌های 1930؛ 1932؛ و 1934 م. آغاز به فعالیت نمود؛ و نیم قرن بعد، برگزاری دو سالانه معماری(1980 م.)؛ و دو دهه بعد، دوسالانه حرکات موزون(1999 م.) نیزآغاز شد.

 به استثناء سال‌های 18 – 1916؛ و 48 – 1942 م. که اوج جنگ جهانی اول و دوم، موجب توقف برگزاری دوسالانه شد، ساختار این دوسالانه مستمرا تکمیل گردید، و رشد یافت؛ به نحوی که، از سال 1928 م. مؤسسه تاریخی هنر معاصر؛ و مرکز اسناد دوسالانه نیز تأسیس شد و از سال 1930 م. به مرکز اسناد تاریخی هنر معاصر ارتقاء یافت و در ادامه، با ارتقاء ساختار مؤسسه برگزار کننده، به انجمن فرهنگی دو سالانه‌های ونیز، که رییس آن برای دوره ای چهارساله توسط وزارت فرهنگ ایتالیا انتخاب و با مشارکت استانداری و شهرداری ونیز فعالیت می‌نماید؛ دامنه فعالیت دو سالانه به برگزاری جشنواره‌های کودک و نوجوان؛ فعالیت‌های تربیتی با مشارکت مراکز تحقیق، مؤسسات آموزشی، مدارس و دانشگاه‌ها؛ و... نیز گسترش یافت.

 از میان دوسالانه‌های ونیز، دو سالانه سینما با نشان شیر طلایی آن، پس از اسکار(Academy Awards _ Oscar)، در کنار جشنواره‌های کن و برلین، از معتبرترین جشنواره‌های سینمایی جهان است؛ و به واسطه حضور مستمر و موفق سینماگران ایرانی، برای هنردوستان ایرانی شناخته شده تر نیز می‌باشد؛ اما، حضور سینمای ایران در این دوره دوسالانه، از پاره ای جهات با ادوار گذشته متفاوت بود؛ و تمرکز رسانه ای، بر  دو نماینده سینمای ایران که موفق به دریافت جایزه شدند، به مراتب بیشتر بود، فیلم هایی که کارگردان یکی قانونا اجازه ساخت فیلم در ج.ا.ایران ندارد، و دیگری نیز توسط اهالی سینما و... به مثابه تصویر ایران امروز تفسیر می گردد.

 در این فضای رسانه ای، اگرچه، فیلم "جنگ جهانی سوم" با دریافت دو جایزه از بخش افق ها موفق ترین نماینده سینمای ایران در هفتاد و نهمین دوسالانه فیلم ونیز بود، اما، در سایه فیلم "خرس نیست" ساخته جعفر پناهی قرار گرفت؛ سینماگری که علاوه بر دریافت جایزه ویژه هیأت داوران در بخش رقابتی اصلی؛ در بخش جنبی حمایت از سینماگران و هنرمندان... در دوسالانه سینمایی ونیز، که امسال با تمرکز ویژه بر سینماگران ایرانی برگزار شد، به همراه چند سینماگر دیگر ایرانی تجلیل گردید. 

منابع

https://www.labiennale.org/it/cinema/2022

Bienale Cinema 2022 in https://www.ansa.it/

Bienale Cinema 2022 in https://www.agi.it/

Bienale Cinema 2022 in https://www.adnkronos.com/

Bienale Cinema 2022 in https://www.exibart.com/