برودسکی: روابط اقتصادی میان قزاقستان و اسرائیل روند روبه رشدی دارد. حجم مبادلات در سال ۲۰۱۰[۱] به یک و نیم میلیارد دلار رسید. از هرچهار لیتر بنیزینی که دراسرائیل به فروش می رود یک لیتر در قزاقستان تولید شده است هر قرص هشتم نان در اسرائیل از گندم قزاقستان پخته شده است. مهمترین حوزه فعالیت دو کشور کشاورزی است. اسرائیل از جمله اولین کشورهایی بوده است در این کشور آبیاری قطره‌ای را راه‌اندازی کرده است. چندین گلخانه در نزدیکی شهر آستانه با کمک اسرائیل تعبیه شده است.
این گلخانه ها با جدیدترین تکنولوژی اسرائیلی در سایر مناطق قزاقستان نیز ساخته شده است. مرغ‌داری نیز از سایر پروژه های موفق اجرا شده در کشور قزاقستان با کمک اسرائیل است. در نزدیکی شهر کاراگاندی مرغ‌داری ساخته شده است که در آن متخصصان اسرائیلی مشغول بکار هستند. یکی از پروژه های جدید مشترک واحد پرورش بوقلمون در شهر چیمکنت است. نورسلطان نظربایف در دوره ریاست خود از آن بازدید کرده است ظرفیت این واحد ۱۵ تن گوشت بوقلمون است. در کشور اسرائیل بوقلمون جزء ارزان‌ترین، خوش‌مزه‌ترین و باخاصیت‌ترین گوشت هاست زیرا فاقد کلسترول است. همچنین دو کشور در زمینه زنبورداری همکاری دارند. براساس توافق طرف اسرائیلی با وزارت کشاورزی و هلدینگ ملی کشاورزی قزاقستان مرکز مدرن کشاورزی در نزدیکی آلماتی تاسیس می شود که از طریق آن کشاورزان قزاق از تجربیات موفق اسرائیل بهره مند خواهند شد. در آینده اسرائیل کمک خواهد کرد سازمان مدرن دام پزشکی نیز تاسیس گردد.
همکاری های خوب در زمینه پزشکی نیز بعمل آمده است. بسیاری از پزشکان قزاق دوره های آموزشی در اسرائیل دیده اند. تعداد زیادی از بیماران برای انجام اعمال جراحی دشوار به اسرائیل می روند. پزشکی اسرائیل برای بیماران قزاق از چند نظر مناسب است: تکنولوژی بالا، تجربه کافی، متخصصان روس زبان و قیمت های نسبتا مناسب. همکاری های خوب فیمابین دو کشور در زمینه های ارتباطات و تجهیزات کامپیوتر و نیز علوم وجود دارد. هیئت هایی از اساتید از دانشگاه نظربایف بازدید داشته اند و هیئتی از این دانشگاه نیز به اسرائیل سفر داشتند. قرار است دو طرف در زمینه فناوری های نوین و علوم زیستی همکاری نمایند.
- قزاقستان تاکنون پنج بار اجلاس رهبران ادیان جهانی و سنتی را برگزار کرده است. انتظارات شما از این اجلاس چیست؟
برودسکی: رهبران دینی در این سطح بالا می تواند اختلافات دینی را در سراسر جهان کاهش دهد. اسرائیل از رویکرد میانه‌رو و سازنده قزاقستان نسبت به مشکلات فعلی در جهان استقبال می کند.
- قزاقستان در سالهای اخیر اهمیت بسیاری به تضمین امنیت در منطقه آسیای مرکزی و پیشگیری از شیوع تروریسم و افراط‌گرایی می دهد. اسرائیل تجربه کافی در این حوزه دارد. همکاری های دو کشور در این حوزه چگونه انجام می شود؟
برودسکی: قزاقستان و اسرائیل درک و فهم آن را دارند که شیوع تروریسم و افراط‌گرایی می تواند تلفات و قربانیهای بسیار داده و نیز ثبات را در مناطق به هم بریزد. اسرائیل تجربه سال های متمادی در زمینه مقابله با تروریسم را دارد و تلاش می کند این تجربیات را به سایر کشورها منتقل نماید. دو کشور در زمینه مقابله با تروریسم در سطوح مختف همکاری دارند.در گذشته سمینار "ضدترور" به همت دادستانی کل قزاقستان با حضور متخصصان اسرائیلی در آستانه برگزار شد. پذیرش دولت فلسطین در عمل به آن معنی خواهد بود که یک تشکل تروریستی قانونمند اعلام شود. جنبش حماس که امروز به دنبال از بین بردن اسرائیل است حتی اساسی ترین ضوابط جامعه بین المللی – پذیرش حق اسرائیل برای وجود و پذیرش توافقنامه های فعلی را صرف نظر از خشونت و ترور رد می کند. در صورت تصویب قطعنامه استقلال فلسطین توسط سازمان ملل این به معنای حمایت مستقیم از تروریسم خواهد بود. تمام اعضای سازمان ملل باید بدانند که در صورت تصویب این قطعنامه این تهدید می تواند نه تنها به خاورمیانه بلکه احتمالا سایر مناطق از جمله آسیای مرکزی راه یابد.
- آلماتی و تل آویو شهرهای خواهر خوانده هستند. آیا مسئله لغو رواید برای اتباع قزاقستان به زودی حل خواهد شد؟
برودسکی: تعداد سفرهای متقابل گردشگران دو کشور رو به افزایش است. امیدوار هستیم که در آینده نیز موافقتنامه های مربوطه با سایر شهرهای قزاقستان و اسرائیل امضا شود. این مسأله کماکان در دستور کار کشورمان است. امیدوار هستیم که نتیجه مثبت بدهد. گام اول برای تسهیل در رفت و آمدهای گردشگران دو کشور برداشته شده است. موافقتنانه لغو روادید برای صاحبان گذرنامه های سیاسی به امضا رسیده است.
- بیش از ۲۶ سال از زمان برقراری روابط رسمی بین قزاقستان و اسرائیل می گذرد. کدام طرح های کلان در این مدت بین دو کشور عملیاتی شده است؟
برودسکی: مهمترین اصل در روابط دو کشور دوستی بین ملت های دو کشور است. دهها نفر از اتباع قزاقستان در سال های ۱۹۹۰ به اسرائیل مهاجرت کردند. اینان یهودی بودند و تاکنون با خویشاوندان و دوستان خود در قزاقستان تماس و ارتباط نزدیک دارند. در قزاقستان جمعیت کثیری از یهودیان زندگی می کنند.
سفر نتانیاهو به قزاقستان
اما در خصوص رویدادهای مهم در دوره سفارت اینجانب، سفر بینیامین نتانیاهو نخست وزیر کشورمان به قزاقستان در دسامبر ۲۰۱۶ بوده است. این سفر نخستین سفر نخست وزیر اسرائیل به آسیای مرکزی در طول تاریخ استقلال قزاقستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی است لذا این سفر یک سفر تاریخی بوده است. اسناد و موافقتنامه های دوجانبه زیاد از جمله در زمینه کشاورزی، همکاریهای علمی-فنی و نیز یادداشت تفاهم دو طرف برای لغو رواید برای اتباع دو کشور و توافقنامه ها ی دیگری به امضا رسیده است. در خصوص همکاری های اقتصادی دو کشور طرح های مشترک زیادی در زمینه های کشاورزی، پزشکی، امنیت و نیرو (انرژی) داریم. اما این طرح ها اکثرا طرح های متوسط یا کوچک هستند برغم اینکه ظرفیت های همکاری دو کشور به مراتب بیشتر است. قزاقستان کشوری است نیازمند فناوری های روز که مایل است یک جهش جدی تکنولوژیکی داشته باشد و از مدل اقتصاد وابسته به منابع طبیعی فاصله بگیرد. اسرائیل نیز کشوری است که امروزه فناوری نوینی را توسعه می دهد و این فناوری ها را به اکثر کشورهای جهان صادر می کند.
- هر سال حدود ۱۰ هزار نفر از اتباع قزاقستان به اسرائیل سفر می کنند. آیا در نظر است که پرواز مستقیم بین دو کشور برقرار شود؟
برودسکی: برقراری پرواز مستقیم یک مسئله تجاری است نه سیاسی. چنانچه یکی از کشورها صلاح بداند به اسرائیل پروازی داشته باشد و یا بالعکس، حتما این کار را انجام خواهد داد. در حال حاضر به گفته شرکت های هواپیمایی تعداد مسافران به اندازه ای نیست که بتواند برای گشایش یک خط مستقیم با همه هزینه های آن توجیه پذیر باشد.
به نظر من اگر موافقتنامه لغو روادید ورودی برای گردشگران قزاق و اسرائیلی عملی شود تعداد گردشگران به مراتب افزایش خواهد یافت و در این صورت توجیه اقتصادی نیز برای برقراری پروازهای مستقیم بین دو کشور بوجود میاید. قزاقستان می تواند به عنوان یک هاب برای گردشگران اسرائیلی باشد که مایلند به طرف شرق سفر نمایند. در حال حاضر بین اسرائیل و کشور ازبکستان سه پرواز در هفته برقرار است و بسیاری از اسرائیلی ها از طریق تاشکند به سوی شرق آسیای : تایلند، چین و هند سفر می کنند زیرا این مسیر فاصله و هزینه کمتری دارد. بخشی از این افراد می توانند از طریق آلماتی یا آستانه نیز پرواز کنند. از این ظرفیت ها باید استفاده کرد و تا زمانی که قرارداد لغو روادید بین دو کشور عملی نشود این کار تحقق نخواهد یافت.
دیدار تجار قزاقی و اسرائیلی
-در یکی از مصاحبه های قبلی خود اظهار داشتید که در سال های اخیر حجم مبادلات بین دو کشور کاهش یافته از دلایل آن کاهش قیمت نفت، مشکلات اقتصادی روسیه و تحریم های علیه روسیه بوده است. قرار بود دو کشور با فعال سازی همکاریها در زمینه فناوری به سطح قبلی مبادلات برسند. آیا توانستند به سطح قبلی برسند یا هنوز تحریم های علیه روسیه تاثیر منفی خود را در روابط کشورهای قزاقستان و اسرائیل می گذارد؟
برودسکی: تمام دلایل فوق بدون شک تاثیر منفی در روابط تجاری کشورمان با قزاقستان می گذارد. اما فکر می کنم تحریم های روسیه در این میان تاثیر حد اقل دارد زیرا اسرائیل به این تحریمها نپیوسته و دوماً این تحریمها بر علیه قزاقستان نبوده است. در خصوص حجم مبادلات باید گفت که درسه سال اخیر میزان تجارت بین دو کشور رو به کاهش است. این امر دردر ارتباط با صادرات نفت و منابع طبیعی از قزاقستان به اسرائیل و نیز صادرات فناوری های اسرائیلی به قزاقستان صدق می کند. من شاهد علاقه بسیار تجار اسرائیلی برای همکاری با قزاقستان بودم و هستم. فهرست زمینه های همکاری فیمابین گسترده تر شده است. در گذشته زمینه هایی نظیر کشاورزی، پزشکی و تا حدی امنیت بین دو کشور مطرح بود و اکنون خدمات مالی و فنی، امنیت سایبری و انرژی نو و جایگزین به این فهرست اضافه شده است. امیدوارم بتوانیم به اعداد و ارقامی که در سال های ۲۰۱۴-۲۰۱۳ داشته ایم برسیم که در آن زمان به حجم مبادلات برابر بیش از یک میلیارد دلار با نفت رسیده بودیم. به اعتقاد من امروز باید تاکید اصلی دو طرف بر همکاری های فناوری (به جای انرژی) باشد.
- قزاقستان بازارهای چین و کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا را برای اسرائیل باز می کند. آیا اسرائیل موفق به ورود به این بازارها شده است؟
برودسکی: در زمینه کشاورزی بازار چین برای تجارت اسرائیل بسیار جذاب است. پروژه های کشاورزی بسیار داریم که قرار است در غرب و شرق قزاقستان و منطقه آزاد در مرز قزاقستان و چین اجرا شود زیرا بازار چین نامحدود است. تجار اسرائیلی در این بازارها پتانسیل بسیار می بینند اما ا کنون محدودیت ها و موانعی در تجارت بین قزاقستان و چین وجود دارد که باعث کندی در انجام امور می شود. زمانی که این محدودیتها برطرف شوند و تاجر اسرائیلی بتواند محصولات تولید شده در قزاقستان را به چین صادر نماید کار به سرعت پیش خواهد رفت. اسرائیل کلیه تکنولوژی های آن را و قزاقستان زمین، نیروی انسانی و تمایل به توسعه کشاورزی را دارد.
- آیا در زمینه امنیت سایبری طرح هایی بین قزاقستان و اسرائیل اجرا شده است؟
برودسکی: توافقنامه همکاری بین بورس اسرائیل و مرکز دارایی آستانا به امضا رسیده است که موضوع اصلی آن مشارکت شرکت های اسرائیلی در تضمین امنیت سایبری مرکز دارایی است. امور امنیتی نمایشگاه بین المللی قزاقستان (ЕXPО-۲۰۱۷) به عهده شرکت های کشورمان بوده است.
افتتاح غرفه اسرائیل در نمایشگاه بین المللی قزاقستان (ЕXPО-۲۰۱۷)
ارتباطات بسیار خوبی باوزارتخانه ها داریم ، بدون شک اسرائیل در زمینه امنیت سایبری پیشرو است.
غرفه اسرائیل در نمایشگاه بین المللی قزاقستان (ЕXPО-۲۰۱۷)
- گفته می شود که اسرائیل می خواهد در زمینه آموزش و علوم قزاقستان نیز سرمایه گذاری نماید. منظور آموزش پزشکان یا طرح دیگری است؟
برودسکی: یقینا علاقه به سرمایه گذاری در زمینه آموزش نیز وجود دارد. مذاکراتی در خصوص تاسیس دانشگاه اسرائیلی و دانشکده هایی با گرایش های مختلف در دانشگاه های موجود قزاقستان انجام شده است. این دانشکده ها می توانند در زمینه نوآوریها، طراحی فضای سبز و معماری باشند. اساتید اسرائیلی سفرهای بسیار به قزاقستان می کنند و در دانشگاه های این کشور سخنرانی دارند. دانشجویان قزاقی (نه فقط رشته پزشکی) نیز به اسرائیل سفر می کنند. در زمینه پزشکی ارتباطات بسیار نزدیک و محکمی بین دو طرف وجود دارد، تا کنون بیش از ۱۰۰۰ نفر از پزشکان قزاق در اسرائیل آموزش دیدند. امیدوارم نه تنها پزشکان بلکه دانشجویان سایر رشته ها هم به اسرائیل سفر نمایند. دو کشور ظرفیت های فوق العاده بالایی برای همکاری دارند که هنوز به خوبی استفاده نشده است. اسرائیل امروزین مرکز علوم و فناوری است. اسرائیل در مقایسه با آمریکا، کانادا و استرالیا فاصله بسیار نزدیکی به قزاقستان دارد و به مراتب ارزانتر از کشور انگلیس است. بنابراین هدف ما جذب دانشجویان بیشتر از قزاقستان برای تحصیل در اسرائیل است.
از اوایل دهه ۱۹۹۰ بسیاری از اتباع قزاقستان اقامت اسرائیل را گرفتند و به آن کشور مهاجرت کردند. آیا آماری از یهودیان قزاقستان که به اسرائیل مهاجرت کردند دارید؟
برودسکی: آمار دقیق در دست ندارم. اما تعداد آنها دهها هزار نفر بوده است. اوج مهاجرت آنها در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل ۱۹۹۰ بوده است که در اتحاد شوروی بیش از یک میلیون نفر به اسرائیل مهاجرت کردند. جمعیت یهودیان در قزاقستان بسیار بالا بود و بیشتر آنان یا به اسرائیل و یا به آمریکا و آلمان مهاجرت کردند. یهودیان مهاجر از قزاقستان انجمنی در اسرائیل تشکیل دادند و حتی مراسمی نظیر نوروز و سایر برنامه های مربوط به فرهنگ قزاقی را در موطن تاریخی خود برگزار می کنند.
- امسال (سال ۲۰۱۸) سنگ یادبود زنان یهود اسرای اردوگاه آلژیر (АЛЖИР)[۲] را در نزدیکی آستانه نصب کردید؟ این ایده چگونه بوجود آمده است؟
- ایده نصب سنگ یادبود از ما نبوده است. در محل این اردوگاه چند سنگ یادبود زنان ملیت های مختلف که در اردوگاه بسر می بردند نصب شده است. در دوره استالین بیش از ۸۰۰ تن از زنان یهود در اردوگاه آلژیر محبوس شده بودند. از نظر جمعیت خائنان زنان یهود پس از زنان روس رتبه دوم را داشتند. این آمار تلخ است و بسیاری از این زنان در وطن خود مشهور بودند. سنگ یادبود به سه زبان قزاقی، روسی و یهودی نوشته دارد.
سنگ یادبود زنان خائنین یهودی تبار به وطن در اردوگاه آلژیر در نزدیکی آستانه
- مدت دو سال و نیم در قزاقستان اقامت داشته اید. به زودی ماموریت جنابعالی به پایان خواهد رسید. مهمترین نتایج کار شما کدام بوده و آیا کارهایی بود که موفق به انجام آن در قزاقستان نشده اید؟
برودسکی: از جمله دستاوردهای ماموریتم سفر موفقیت آمیز نخست وزیر کشورمان، مشارکت موفقیت آمیز در نمایشگاه بین المللی اکسپو ۲۰۱۷ بوده است. غرفه اسرائیل یکی از غرفه های نمونه در این نمایشگاه بوده است. معرفی گسترده فرهنگ یهودی از طریق برگزاری روزهای اسرائیل در آلماتی، شرکت گروه موسیقی کشورمان در جشنواره موسیقی جاز، جشنواره موسیقی Spirit Of Tengri (روح تنگری)، برگزاری نمایشگاه هنرمند نقاش اسرائیلی در موزه هنر کاستیف، برگزاری نمایشگاه عکس نقاش و عکاس کشورمان در آلماتی، تور فرهنگی – هنری باله مدرن اسرائیلی در قزاقستان، جشنواره فیلم اسرائیلی در چیمکنت و آستانه و بسیاری از برنامه های دیگر موثر و سازنده بوده است.
جشنواره بین المللی موسیقی ملی و قومی Spirit Of Tengri (روح تنگری)، با حضور گروهی از اسرائیل
مسائل نگران کننده در روابط دو کشور کدامند؟
برودسکی: نبود پرواز مستقیم بین دو کشور مسئله ای که کماکا حل نشده است. ۲۰ هزار نفر از اتباع قزاقستان در ماه به اسرائیل سفر می کنند. این افراد تمام روز را در سفر می گذرانند.
از دیدگاه یک شهروند اسرائیلی چه زمینه های توریستی در قزاقستان برای جنابعالی جذاب به نظر می رسند؟
برودسکی: مردم اسرائیل علاقه مند توریسم ماجراجویانه، هیجان انگیز و پرخطر هستند. مخصوصا کسانی که سربازی رفته اند این نوع گردشگری را ترجیح می دهند. بنابراین حاضر هستند به اقصی نقاط جهان برای خاطرات جدید سفر نمایند. قزاقستان تمام شرایط و طبیعت آن را دارد: کوهها، ماشین های شاسی بلند، رودخانه های پرآب و جوشان برای قایق رانی و ماهی گیری و هزاران ورزشها و تفریحات دیگر هست که دیگر در اروپا یا کشورهای دیگر یافت نمی شود. حدود ده سال پیش گردشگران اسرائیلی کشور گرجستان را برای خود کشف کردند. فکر می کنم اکنون کسی نیست در اسرائیل که به گرجستان سفر نکرده باشد. بسیاری از گردشگران اسرائیلی به کشور قرقیزستان همسایه نزدیک قزاقستان سفر می کنند. طی سال ۲۰۱۸ حدود ۵ هزار نفر از اتباع اسرائیل از قرقیزستان بازدید کردند. قزاقستان از این لحاظ کمتر شناخته شده است. یعنی برای توسعه گردشگری سیاست های درست دولتی ضروری است.
منابع و مآخذ:
نظر شما