تاریخچه ساخت
ابتکار ساخت این مسجد از سوی نخستین رئیس‌جمهور قزاقستان، نورسلطان نظربایف، آغاز شد. در تاریخ ۱۸ مارس ۲۰۱۹، او نخستین سنگ بنای مسجد را در محل ساخت قرار داد. پروژه به طور کامل با سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی و بدون استفاده از بودجه دولتی اجرا شد. افتتاح رسمی مسجد در ۱۲ اوت ۲۰۲۲ با حضور نورسلطان نظربایف برگزار گردید.
از زمان افتتاح رسمی مسجد اصلی آستانه در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۲۲، مسئولیت معنوی این مکان مقدس بر عهده مفتی اعظم جمهوری قزاقستان، نوروزبای حاجی تاغان اولی است. وی نقشی فعال در حوزه دینی و اجتماعی این کشور ایفا می‌کند و به طور منظم مراسمات دینی، دیدارهای رسمی و ابتکاراتی در جهت تقویت گفتگوهای بین‌ادیانی و ارتقای معنویت جامعه را رهبری می‌نماید.
ویژگی‌های معماری
مساحت و ظرفیت:
این مسجد در زمینی به مساحت ۱۰ هکتار بنا شده و مساحت کلی ساختمان‌ها ۶۸٬۰۶۲ متر مربع است. ظرفیت کلی مسجد تا ۲۳۵٬۰۰۰ نفر برآورد شده است: ۳۰٬۰۰۰ مرد و ۵٬۰۰۰ زن در سالن‌های داخلی و حدود ۲۰۰٬۰۰۰ نفر در محوطه باز بیرونی و پلتفرم‌های اطراف.
گنبد و مناره‌ها:
گنبد اصلی مسجد ۸۳٫۲ متر ارتفاع و ۶۲ متر قطر دارد. چهار مناره با ارتفاع ۱۳۰ متر نماد پنج رکن اسلام هستند. یکی از این مناره‌ها برای بازدید عموم باز است و دارای آسانسوری است که به سکوی بازدید منتهی می‌شود.
طراحی داخلی:
فرش‌های داخلی از پشم خالص و در نیوزیلند با طرح‌های سنتی قزاقی تولید شده‌اند که مساحت کلی آن‌ها به ۱۵٬۵۲۵ متر مربع می‌رسد. لوستر مرکزی مسجد با قطر ۲۷ متر و وزن ۲۰ تن، از ۱٬۳۶۰٬۸۹۰ قطعه کریستالی تشکیل شده است. بر روی دیوار قبله، ۹۹ نام خدا با موزاییک‌هایی متشکل از ۲۵ میلیون قطعه شیشه‌ای حک شده‌اند، که در دیواری به طول ۱۰۰ متر و ارتفاع ۲۲٫۴ متر نصب شده‌اند.
فضاهای جانبی:
مسجد دارای کلاس‌های آموزشی، سالن کنفرانس، تالار عقد، استودیو تلویزیونی، موزه، تالار ضیافت با ظرفیت ۴۴۰ نفر و پارکینگ زیرزمینی با ظرفیت ۴۰۵ خودرو است.
اهمیت مسجد برای قزاقستان
افتتاح مسجد اصلی آستانه تأثیرات چندوجهی برای کشور به همراه داشته است:
- بیداری معنوی: مسجد نمادی از بازگشت به ریشه‌های دینی و تقویت هویت اسلامی مردم قزاقستان است.
- آموزش و روشنگری: وجود کلاس‌های آموزشی و سالن‌های همایش، زمینه را برای گسترش دانش دینی و ترویج اسلام روشنگر فراهم می‌کند.
- گردشگری و تصویر جهانی: این مسجد به عنوان بزرگ‌ترین مسجد آسیای مرکزی، گردشگران و زائران بسیاری را جذب می‌کند و اعتبار بین‌المللی قزاقستان را افزایش می‌دهد.
- انسجام اجتماعی: مسجد به عنوان مکانی برای رویدادهای اجتماعی ، فرهنگی و معنوی، به تقویت وحدت ملی و همزیستی بین اقوام و ادیان مختلف کمک می‌کند.
رویدادها و برنامه‌های بزرگ در مسجد
مسجد اصلی آستانه نه تنها محل عبادت، بلکه مرکز تجمعات معنوی و فرهنگی در سطح ملی است. در این مکان، رویدادهای مختلفی به صورت منظم برگزار می‌شود که نقش مهمی در تقویت هویت اسلامی و انسجام اجتماعی دارند.
افطارهای ماه رمضان: در ماه مبارک رمضان، سفره‌های افطار جمعی در مسجد برگزار می‌شود که صدها نمازگزار در آن شرکت می‌کنند. این مراسم‌ها به تقویت حس برادری، وحدت و همبستگی میان مسلمانان کمک می‌کند.
جشن عید فطر (اُرَزَه آیت): به مناسبت عید فطر، برنامه‌های فرهنگی، تفریحی و حتی ورزشی برای خانواده‌ها و جوانان در محوطه مسجد برگزار می‌شود. این برنامه‌ها با هدف تقویت پیوندهای اجتماعی و جذب جوانان به ارزش‌های اسلامی انجام می‌شود.
نشست‌های بین‌ادیانی: مسجد اصلی آستانه همچنین صحنه گفت‌وگوهای بین‌ادیانی است. در فوریه ۲۰۲۴، دیداری میان مفتی اعظم قزاقستان و اسقف کلیسای ارتدکس قزاقستان، الکساندر، در این مسجد برگزار شد. این نشست نمادی از تلاش کشور برای ایجاد همزیستی مسالمت‌آمیز میان ادیان مختلف است.
روندهای توسعه اسلام در قزاقستان
در دهه‌های اخیر، علاقه به اسلام در قزاقستان روندی رو به رشد داشته است:
- افزایش تعداد مسلمانان: بر اساس آمار سال 2024، تعداد مساجد کشور به ۲٬۶۹۰ عدد رسیده است که نشان از رشد فعالیت‌های دینی دارد.
- آموزش دینی: در این کشور ۱۳ مؤسسه آموزش دینی فعال هستند، از جمله دانشگاه اسلامی نور مبارک و ۹ مدرسه علوم دینی (مدرسه – کالج) که حدود ۴٬۰۰۰ دانشجو در آن‌ها تحصیل می‌کنند.
- حمایت دولتی: دولت قزاقستان بورسیه‌هایی را برای تحصیل در رشته‌های اسلامی نظیر اسلام‌شناسی و الهیات ارائه می‌دهد.
- اسلام روشنگر: قاسم ژومارت توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان بر اهمیت ترویج اسلام روشنگر بر مبنای تساهل و گفت‌وگو تأکید دارد.
نکته:
مسجد اصلی آستانه تنها یک بنای معماری نیست، بلکه نمادی از بیداری معنوی، هویت ملی و تمایل قزاقستان به حفظ سنت‌های دینی و فرهنگی خود است. این مسجد نقش مهمی در گسترش اسلام روشنگر ایفا می‌کند، به همبستگی اجتماعی کمک می‌کند و جایگاه بین‌المللی کشور را تقویت می‌نماید. در شرایط چالش‌های جهانی و توسعه پرشتاب، چنین پروژه‌ای نشان‌دهنده‌ی همزیستی سازنده میان سنت و مدرنیته است.
آستانه قزاقستان
منبع:
https://ru.sputnik.kz/20180302/musulmane-religiya-islam-prosveshchenie-kazakhstan-russia-4777538
نظر شما