همیشه از اختلاط و آمیزش دو تمدن و فرهنگ، سبکهای نوینی و منحصر به فردی در صنایع مختلف به وجود می آید که نمود آنرا در رشته های هنری گوناگون از قبیل معماری، نقاشی، موسیقی و صنایع دستی مانند خیاطی، باغبانی و غیرو  می توان به وضوح مشاهده کرد.

 دو تمدن بزرگ ایران و هند نیز همیشه از هم تاثیر گرفته اند و همین امر باعث گردیده است که آنها تا حدود زیادی به هم نزدیک شوند. معماری یکی از رشته های است که ترکیب این دو فرهنگ در آن از همه نمایان تر است.

مسلمانان هند که بر حسب مبانی دینی خود، پیکر تراشی و نقاشی تمثال پیامبران و ائمه اطهار را حرام می شمردند، به سوی ساخت عمارت ها و ابنیه تاریخی رفیع با استفاده از قدرت و سلیقه فطری و خدادادی روی آوردند و در این بناها از حجاری های بدیع و نقش های هندسی به صورت بدیع بهره جسته اند. در زمان سلطنت سلسله گورکانیان بر هند ابنیه های مجلل و باشکوه در سراسر هند بنا گردید. در همه شهرها و بلاد ها بناهای عدیده ای از قصور، بساتین، مدارس، معابد و مقابر و غیرو ساخته شد که همه آنان مایه اعجاب، حیرت و مورد تحسین بازدیدکنندگان قرار می گیرد و هم اکنون نیز در مدارس عالیه معماری مهندسین و نخبگان در حال تحقیق و بررسی درباره آنها هستند. در احداث این ابنیه ها استادان چیره دست از ایران برای جلب قلب پادشاهان هند به آن دیار رهسپار گشتند و در آنجا در پناه سلاطین و بزرگان در کمال رفاه در احداث ابنیه ها برای ایشان، همان سبک و روشی که در هرات، اصفهان، شیراز، مشهد و سمرقند آموخته و تعلیم یافته بودند، در شهرهای همچون آگرا، دهلی، لاهور، لکهنو و غیرو نیز به کار بستند.

در همان حال مشاهده بناهای قدیمی هند منجمله معابد هند و سبک های حجاری، قرینه سازی و غیرو افکار و ایده های جدیدی به ارائه شد که به تدریج از آنها اقتباس کرده و در ساختمان های خود بکار بردند و از آنجا به تدریج ترکیبی منحصر به فرد در فن معماری به وجود آمد که آنرا "معماری هند و اسلام" در جهان معروف گشت. باید گفت که این سبک در قرن نهم هجری در ساختمان های و شبستان های مساجد و قصور پادشاهان شهر های شمالی هند مورد توجه قرار گرفت و پس از چندی بزرگان و سلاطین دیگر ایالت ها نیز از آن استقبال کردند و نمونه اعلی آنرا می توان در آگرا و کشمیر مشاهده کرد.

در دوره زمامداری اکبرشاه هنگامی که پایتخت از شهر فتح پور (سیکری) به آگرا (اکبرآباد) منتقل گردید بناهای رفیع و قصور زیبا احداث شد. در قصرهایی که متعلق به پادشاهان آن عصر است می توان به استفاده از رسوم و نقوش، کتیبه نویسی های، طرح های اسلیمی و رسمهای هندسی منجمله قرینه سازی، مقرنس کاری، منبت کاری که از رسوم ممالک شرقی اسلامی است اشاره کرد. در بسیاری از آنها گل و بوته نگاری، طاق نماهای مقرس و کتیبه های بقلم ثلث، نسخ و نستعلیق استفاده شده است.

در ابنیه مسلمانان هند زیبائی و ظرافت با عظمت و شکوه توام شده است. مسجد پادشاهی لاهور که یکی از بزرگترین مساجد عالم اسلام است در عهد جهانگیر با اسلوب مساجد ایران ساخته شده و ساختمان تاج محل که در شهر آگرا، شاه جهان برای مدفن زوجه خود (ممتاز) ساخته است، بهترین و عالیترین نمونه و مثال بناهای اسلامی هند و مشهور آفاق به شمار می رود.  باید گفت که مهاراجه های هندو نیز در قصر ها و تفریحگاه های خود از سبک نوین که همانا معماری اسلامی هند است استفاده کرده اند که در جنوب شبه قاره نمود عینی بهتری دارد.      

سال ۱۳۹۶