دانشکده مولانا آزاد  در شهرکلکته Maulana Azad College

و

 بخش زبان و ادبیات فارسی

شهر کلکته، مرکز و بزرگترین شهر ایالت بنگال غربی هند می باشد. این شهر در کرانه شرقی رودخانه «هوگلی»، ۸۰ کیلومتری غرب مرز با بنگلادش واقع شده است. این شهر  به عنوان سومین شهر پرجمعیت هند دارای جمعیتی بیش از 15 میلیون نفر می باشد و بسیاری از پژوهشگران کلکته را پایتخت فرهنگی هند به شمار آورده اند. کلکته محل استقرار مؤسسات ملی مهمی از جمله آکادمی هنرهای زیبا، انجمن آسیایی، موزه و کتابخانه ملی هند است. کلکته در حدود ۸۸۴ دانشگاه، دانشکده و موسسات آموزشی دارد. بیشتر این مراکز آموزشی وابسته به دانشگاه کلکته است و دانشگاه کلکته به عنوان یک دانشگاه مادر برای آنها محسوب می گردد. دانشگاه کلکته، به عنوان اولین دانشگاه مدرن در جنوب آسیا و دانشکده های وابسته به آن، بسیاری از چهره‌های برجسته جنوب آسیا را تربیت کرده‌است.  در میان این تعداد مراکز آموزشی، دانشکده مولانا آزاد به عنوان یک مرکز آموزشی فعال و مهم به شمار می آید.  

دانشکده مولانا آزاد کلکته

دانشکده مولانا آزاد کلکته با هدف ترویج آموزش جامعه مسلمان ایالت بنگال با تلاش های مستمر وزیر آموزش و پرورش وقت بنگال در زمان استعمار انگلیس، آقای «ای کی فضل الحق» و با حمایت قاطع فرماندار «لرد لیتون» در تاریخ 9 دسامبر 1924 با نام دانشکده اسلامیه زیر نظر دانشگاه مرکزی کلکته تاسیس گردید. اولین مدیر دانشکده آقای «ای اچ هارلی» قبلاً عضو  هیئت علمی زبان های شرقی دانشگاه ادینبورگ انگلستان بود. پس از استقلال هند، دانشکده به نام کالج مرکزی کلکته تغیر نام داد و همگان توانستند برای پذیرش در این دانشکده اقدام کنند. اولین مدیر دانشکده پس از استقلال، پرفسور «اف جی اف پریرا» بود. در سال 1960 به یاد رهبر بزرگ ملی استقلال و اولین وزیر آموزش و پرورش هند «مولانا ابوالکلام آزاد» نام این دانشکده را به دانشکده مولانا آزاد تغیر دادند. این دانشکده نمونه عالی از همزیستی میان جامعه شهر کلکته محسوب می گردد. این دانشکده شاهد حضور اساتید برجسته و متعهدی مانند «بیشنو دیئو» و غیره بوده است. بسیاری از مقامات ایالت بنگال غربی فارغ التحصیل این کالج بوده، امروزه در پست های مختلف مشغول فعالیت می باشند.

دانشکده مولانا آزاد در طول سال‌ها توسعه یافته و جایگاه معتبر خود را به عنوان برترین مرکز آموزشی حفظ کرده است. فارغ التحصیلان تقریباً در تمام حوزه‌ها و در زمینه‌های مختلف فعالیت، چه در داخل و چه در خارج از کشور، در پست های مهم در حال فعالیت هستند.

وضعیت دانشکده

این دانشکده از زمان تأسیس وابسته به دانشگاه کلکته ـ به عنوان یک دانشگاه مادر ـ  بوده است و تحت نظارت وزارت آموزش عالی، دولت ایالتی بنگال غربی فعالیت می‌کند و در سال 2016 از طرف کمیته ملی ارزیابی و اعتبار بخشی دانشگاه ها و موسسات آموزشی هند که معروف به NAAC است توانست امتیاز A  دریافت کند. این کالج دارای 56 کلاس درس، 24 آزمایشگاه برای رشته های تجربی، 2 کلاس آموزشی ویژه کامپیوتر، یک ساختمان سه طبقه با یک سالن اجتماعات بزرگ، یک سالن سمینار و دو ساختمان چهار طبقه دیگر متصل به ساختمان اصلی است. کل محوطه این دانشکده 5143 متر می باشد. در این دانشکده 14 استاد به صورت تمام وقت و 20 استاد مدعو مشغول تدریس هستند. در این دانشکده بیش از دو هزار دانشجو در رشته های علوم انسانی، علوم تجربی و بازرگانی مشغول تحصیل می باشند. ساختمان دانشکده بعلت قدمت و زیبای آن توسط شهرداری کلکته به عنوان یک ساختمان میراث فرهنگی شناخته شده است.

بخش زبان و ادبیات فارسی دانشکده مولانا آزاد کلکته

بخش زبان و ادبیات فارسی دانشکده مولانا آزاد همزمان با تاسیس دانشکده یعنی در سال 1926 فعالیت خود را آغاز کرد و اولین کلاس زبان فارسی با تدریس رئیس بخش وقت دپارتمان جناب آقای خان بهادر رضا علی معروف به وحشت در ۲ ژوئیه ۱۹۲۶ آغاز به کار کرد. تعدادی از محققان، معلمان و اساتید برجسته فارسی این دپارتمان عبارتند از: پروفسور عباس علی خان بهخود، دکتر هارن چاندراپال، دکتر مجیب الرحمن، دکتر عبدالسبحان، دکتر منصور عالم، دکتر غلام سرور و دکتر تنویر احمد.

این اساتید خدمات ارزشمندی را در بخش زبان و ادبیات فارسی و برای گسترش زبان و ادبیات فارسی در شهر کلکته ارائه داده‌اند. در این دپارتمان بسیاری از افراد مهم در بخش دولتی و نظامی نیز آموزش دیده اند.

 بسیاری از آنها به واسطه‌ی توانایی‌های مدیریتی خود، نام و آوازه‌ای برای دانشگاه محل تحصیل خود به ارمغان آورده‌اند، مانند عین رشید خان، (سابقاً IPS)، پروفسور سید منال شاه القادری، (سفیر سابق هند در ازبکستان) و غیره. این دپارتمان برای آموزش زبان و ادبیات فارسی به دانشجویان جهت ورود به ادارات دولتی تأسیس گردید؛ اگرچه بریتانیایی‌ها زبان انگلیسی را به عنوان زبان رسمی اعلام کرده بودند، اما اهمیت زبان فارسی در دادگاه‌ها و سایر ادارات دولتی که در آنها مترجمان برای کار ترجمه شفاهی مورد نیاز بودند، مؤثر بود.

این بخش تنها در دوره لیسانس فعال می باشد و علاقمندان به زبان و ادبیات فارسی می توانند دوره کارشناسی خود را در این بخش دانشکده مولانا آزاد انتخاب و مشغول تحصیل شوند. هم اکنون شش استاد در این بخش مشغول تدریس به دانشجویان هستند.

علاقمندان پس از فارغ التحصیل شدن می توان در بخش های مختلف همچون گردشگری، هتلداری، تجارت و غیره مشغول شوند.

دکتر سید محمد اقبال شاه القادری استادیار و رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی می باشد و علاوه بر ایشان دکتر غلام معین الدین، دکتر حسنا بانو، دکتر عمر خیام، خالد محمد زبیر استادیار های بخش زبان و ادبیات فارسی مشغول هستند.

علاقمندان می توانند جهت اطلاعات بیشتر به آدرس های ذیل مراجعه کنند:

https://maulanaazadcollegekolkata.ac.in/about-the-college.php

https://maulanaazadcollegekolkata.ac.in/persian.php

https://maulanaazadcollegekolkata.ac.in/about-the-college.php

https://maulanaazadcollegekolkata.ac.in/persian.php

تهیه و تنظیم : ذاکر حسین و ابوطالبی