نجات یا تهدید: افزایش نرخ موالید چه پیامدی برای قزاقستان خواهد داشت؟

قزاقستان از نظر نرخ موالید در رده 51 جهان قرار گرفته و تقریباً از همه کشورهای نیمکره شمالی زمین پیشی گرفته است. این امر در شرایطی که شاهد رشد منفی جمعیت در کشورهای توسعه یافته جهان هستیم، یک مزیت بزرگ محسوب می شود. اما خطرات بزرگی نیز وجود دارد. اقتصاد قزاقستان چگونه با هجوم نیروی کار آینده کنار خواهد آمد؟

قزاقستان با نرخ موالید بالای خود همچنان شگفت زده می شود. فقط در سال 2023، بیش از 388000 کودک در این کشور متولد شدند. نرخ کلی موالید در سال 2023 برابر با 19.52 نوزاد در هر 1000 نفر بود. این رقم در مقایسه با سال 2022 (20.57) کاهش یافته است، اما همچنان میزان بسیار بالا است. برای مقایسه: نرخ موالید در روسیه 8.9 در هر 1000 نفر، در ایتالیا 6.2 و در کره جنوبی و هنگ کنگ کمتر از 6 نفر در هر 100 نفر است. در عین حال، بالاترین نرخ موالید در کشورهای آفریقا مشاهده می شود. در نیجر 47.5 نوزاد در هر 1000 نفر، در اوگاندا 42.7 و در آنگولا 42.3 است.

نمودار فراوانی نرخ موالید 2019-2023

جمعیت جهان برای اولین بار پس از "طاعون" در حال کاهش است.

اخیراً، مجله پزشکی پیشرو The Lancet یک مطالعه جهانی توسط موسسه سنجش و ارزیابی سلامت (IHME) در مورد نرخ موالید در 204 کشور و منطقه آسیای مرکزی در دوره 1950 تا 2021 با پیش بینی آن تا سال 2100 منتشر کرده است. این گزارش نشان می دهد که قزاقستان از نظر نرخ موالید در 70 سال گذشته از همه همسایگان خود در آسیای مرکزی و به طور کلی از همه کشورهای نیمکره شمالی پیشی گرفته است.

با این حال، وضعیت جمعیت در سراسر جهان ناامید کننده خواهد بود. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که تا سال 2100، جمعیت زمین کاهش خواهد یافت. نشریه The Telegraph درباره تحلیل این گزارش خاطرنشان کرد که جمعیت جهان برای اولین بار پس از "مرگ سیاه" (طاعون در سال های 1346-1353) کاهش خواهد یافت. نرخ های جهانی موالید به یک نقطه عطف تاریخی رسیده است و بعید است به حالت قبل بازگردند.

تنها 6 کشور از 204 کشور (ساموآ، سومالی، تونگا، نیجر، چاد و تاجیکستان) تا سال 2100 نرخ موالید بالاتر از سطح جانشینی خواهند داشت و تنها 26 کشور همچنان نرخ رشد طبیعی مثبتی خواهند داشت، جایی که تعداد موالید از تعداد مرگ و میر بیشتر خواهد بود. اگر قزاقستان نرخ موالید فعلی خود را حفظ کند، در میان این کشورها خواهد بود.

خطرات افزایش نرخ موالید در قزاقستان

طبق قوانین کلاسیک اقتصاد، نرخ موالید بالا بدون شک یک مزیت برای هر کشوری است. با این حال، در مورد قزاقستان، یک "اما" وجود دارد: آیا اقتصاد داخلی می تواند با رشد سریع عرضه نیروی کار سازگار شود و به آن برسد؟

اخیرا، مرکز توسعه منابع انسانی (HRDC) گزارشی در مورد بازار کار با عنوان "نیروی کار آینده: جوانان در بازار کار قزاقستان" منتشر کرده است. این گزارش حاکی از آن است که تا سال 2030 تعداد جوانان قزاقستانی به 5.9 میلیون نفر خواهد رسید که منجر به افزایش تقاضا برای خدمات آموزشی، شغل و همچنین مسکن و خدمات پزشکی خواهد شد.

داو لت ارقاندیقوف، رئیس HRDC گفت: "اگر روند فعلی اشتغال جوانان ادامه یابد، تعدادی از مناطق ممکن است تا سال 2030 با کمبود شغل مواجه شوند."

مرات قایرولنوف، اقتصاددان و مدیر شرکت مشاوره ای، معتقد است که اگر دولت به رشد نیروی کار توجه نکند، کشور با رشد میزان بیکاری مواجه خواهد شد که منجر به مهاجرت گسترده به ویژه جوانان خواهد شد.

به زودی، در سال آینده، کودکانی که 20 سال پیش در دوران " کودکی " متولد شده بودند، به سن بلوغ می رسند و "وارد زندگی" می شوند. بازار کار سالانه 300 تا 400 هزار متخصص جوان را جذب خواهد کرد. در عین حال، 130 تا 150 هزار کارگر بازنشسته خواهند شد. به گفته این کارشناس، این بدان معناست که حداقل 150 هزار نیروی کار مازاد وجود خواهد داشت.

قایرولنوف می گوید: "برای این 150 هزار نفر باید هر ساله شغل های جدید و ترجیحاً در بخش صنعت ایجاد کرد. زیرا هر شغل در صنعت منجر به ایجاد پنج شغل در بخش خدمات می شود، بطوری که متخصص باید معاینه، پیرایش، تغذیه، سرگرمی و غیره شود. وزارت کار و رفاه اجتماعی قول داده است که از سال 2023 تا 2027 حدود یک میلیون شغل ایجاد کند. اما این ممکن است کافی نباشد، زیرا انتظار داریم در این مدت حداقل 1.5 میلیون متخصص جوان وارد بازار کار شوند."

به گفته قایرولنوف، "ما باید از همین امروز به فکر راه هایی برای گسترش بازار کار، افزایش سطح سرمایه گذاری در اقتصاد، کاهش رشد اشتغال غیررسمی و غیره باشیم. این امر منجر به افزایش کلی سطح مهارت کارگران، افزایش دستمزدها و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی خواهد شد."

با این حال، برخی از کارشناسان معتقدند که نرخ موالید بالا فقط مزایایی دارد. به عنوان مثال، اقتصاددان اندری چبوتارف استدلال می کند که:

"اکثر کشورهای توسعه یافته جهان به وضعیت جمعیت قزاقستان حسادت می کنند. زیرا قزاقها، بر خلاف سایرین، کشوری در حال مرگ نیستند! و اگر در قزاقستان نیروی کار زیادی وجود داشته باشد، هیچ اتفاق بدی نمی افتد. مطمئن هستم که هر چه تعداد متخصصان در کشور بیشتر باشد، فرصت های شغلی بیشتری برای آنها ایجاد خواهد شد و این مشاغل نه توسط وزارت کار، بلکه توسط مشاغل - هم بزرگ و هم کوچک - ایجاد خواهد شد."

چبوتارف پیشنهاد می کند: "ما فقط باید شروع به توسعه آن بخش هایی از اقتصاد کنیم که می توانیم در بازار جهانی رقابت کنیم. به عنوان مثال، پتروشیمی. نفت زیادی داریم، اما نمی دانیم چگونه پلاستیک بسازیم. باید لجستیک را بهبود ببخشیم، و این به معنای جاده های خوب، حمل و نقل و غیره است."

به طور خلاصه، نسل فعلی 16 ساله های قزاقستان، فرزندان " دوره کودکی " اوایل قرن بیست و یکم، بزرگترین فرصت کشور برای "سال های طلایی" مشهور مردم هستند که باید خیلی در مورد آنها صحبت می کنیم. به گفته تحلیلگران، مهم است که این فرصت را از دست ندهیم.

نکته: از منظر مباحث جمعیت‌شناختی، کشور قزاقستان یکی از نمونه‌های قابل‌توجه برای مطالعه و تجزیه‌وتحلیل است و مطابق نظریه‌های علم جمعیت‌شناسی رشد جمعیت قزاقستان از مرحله رشد به مرحله شتاب رشد رسیده است و مباحث آن بر آینده قزاقستان تأثیرات عمیق بر جای خواهد گذاشت.

تهیه شده در وابستگی فرهنگی سرکنسولگری ج.ا.ایران-آلماتی قزاقستان

منبع:

https://yk-news.kz/news/spasenie-ili-ugroza-chem-obernetsya-kazahstanu-vysokaya-rozhdaemost-61119