در 29 نوامبر 2021 دنی مکلافلین مطلب کوتاهی نوشت به این عنوان که: «چینی ها سالانه چند کتاب می خوانند؟» و چنین گزارش داد: به طور متوسط یک بزرگسال چینی 7.49 کتاب در سال میخواند: 4.65 جلد کتاب چاپی و 2.84 کتاب دیجیتال. کودکان زیر 17 سال نیز 10.36 کتاب در سال مطالعه میکنند. فروش کتاب چاپی در چین ثابت است. 62 درصد از کتابهای خوانده شده در چین کتابهای چاپی؛ و 38 درصد، کتابهای الکترونیکی هستند. فروش کتابهای الکترونیکی و صوتی نیز در چین اندکی رو به رشد است. 30.3 درصد از بزرگسال؛ و 34.7 درصد از مردم زیر 17 سال چین به کتابهای صوتی گوش میدهند. 38.5 درصد از بزرگسالان چینی، کتابهای کاغذی را به کتابهای الکترونیکی ترجیح میدهند.
در میان بزرگسالان، 81.1 درصد از جمعیت کتابخوان چین در شهرها هستند و در مناطق روستایی، این میزان به طور قابل توجهی به 14.5 درصد کاهش مییابد. 94.3 درصد از خانوادههای چینی با فرزندان زیر 8 سال اغلب مطالعه می کنند. والدین تقریباً 25 دقیقه در روز را صرف مطالعه با فرزندان خود میکنند.
یانگ در مطلبی با عنوان «محبوبیت کتابخوانی در سال گذشته افزایش یافت»، نشان داد که بر اساس گزارش ملی مطالعه منتشر شده در دومین کنفرانس ملی مطالعه در هانگژو، استان ژجیانگ، مردم چین به طور متوسط در سال 2022 در مقایسه با سال قبل بیشتر مطالعه کرده اند. این نظرسنجی که برای بیستمین سال متوالی توسط آکادمی مطبوعات و انتشارات چین در پکن انجام شده، از 1.48 میلیون پاسخ دهنده در 165 شهر در 30 منطقه استانی صورت گرفته است. بزرگسالان 74.6 درصد از کل پاسخ دهندگان را تشکیل دادهاند و از هر چهار نفر، یک نفر از مناطق روستایی بوده اند. به طور کلی، بزرگسالان چینی در سال 2022 نسبت به سال 2021 بیشتر مطالعه کرده اند.
حدود 81.8 درصد از افراد مورد بررسی از طریق رسانه های مختلف مطالعه می کنند که 0.2 درصد بیشتر از سال 2021 است. رشد مطالعه کتابهای دیجیتال، کمی بیشتر از کتابهای کاغذی بوده است. در سال 2022، بزرگسالان چینی به طور متوسط 4.78 کتاب کاغذی و 3.33 کتاب الکترونیکی مطالعه کرده اند. در مقایسه، ارقام در سال 2021 به ترتیب 4.76 و 3.30 بوده است. به طور متوسط، افراد زیر سن قانونی 11.14 کتاب مطالعه میکنند که از 10.93 کتاب در سال 2021 افزایش یافته است. ساکنان شهرها به طور متوسط 5.61 کتاب کاغذی مطالعه میکنند که نسبت به 5.58 در سال 2021 افزایش یافته است، و افراد در مناطق روستایی 3.77 کتاب از 3.76 سال قبل افزایش یافته است. کتابهای صوتی و فیلمهای تحلیل کتاب نیز به انتخابهای جدیدی تبدیل شده اند.
این نظرسنجی نشان داد که 45.5 درصد از بزرگسالان ترجیح می دهند کتابهای کاغذی بخوانند، بیش از 32 درصد ترجیح میدهند با تلفن همراه مطالعه کنند، حدود 8 درصد دستگاههای دیجیتالی، 6.8 درصد به مطالعه با رایانه، 8.2 درصد به کتابهای صوتی گوش میدهند و 2.8 درصد، ویدئوهای مربوط به کتاب را تماشا میکنند.
خدمات کتابخوانی عمومی همچنان نیازهای خوانندگان چینی را برآورده میکند، زیرا 78.2 درصد از افراد مورد بررسی، از خدمات کتابخانه های عمومی راضی بودند و 72.5 درصد از تجربه خود در کتابخانه های محلی یا سلف سرویس راضی بودند. برای نمونه، در هانگژو، مکانهای مطالعه، از جمله کتابخانههای عمومی و اتاقهای مطالعۀ روستایی، کل شهر را پوشش دادهاند و مطالعۀ روزانه را به صحنهای رایج در میان شهروندان تبدیل کرده اند.
مطالعه با تلفن همراه نیز در بین خوانندگان چینی، یک عادت شده است. از میان شرکت کنندگان در نظرسنجی، 77.8 درصد در سال گذشته از طریق تلفن های خود مطالعه کرده بودند که 0.4 درصد بیشتر از سال 2021 بود. بر اساس این نظرسنجی، یک بزرگسال چینی به طور متوسط 105.23 دقیقه در روز با تلفن همراه مطالعه میکند که 4.11 دقیقه بیشتر از سال 2021 است. با این حال، اکثر افراد مورد بررسی از میزان مطالعه خود راضی نبودند، زیرا بیش از 80 درصد از آنها اعتراف کردند که احساس می کنند در طول سال به اندازۀ کافی مطالعه نکرده اند.
برای لی جینگزه، نایب رئیس انجمن نویسندگان چین، در عصر دیجیتال که هوش مصنوعی به طور فزاینده ای محبوب و فراگیر میشود، خواندن، هنوز یک فرآیند غیرقابل جایگزین است که در آن خوانندگان میتوانند نویسندگان را در آفرینش اثر، دنبال کنند. لی میگوید: «وقتی در حال مطالعه هستید، مثل این است که با نویسنده در حال دویدن هستید و خلاقیت شما در حین دویدن به وجود می آید.»
تغییر عادات خواندن و کاهش مطالعۀ کتابهای کاغذی
کانگ بینگ در چاینا دیلی نوشته است: چهار دهه اصلاحات و گشایش، نه تنها چین را به دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل کرده، بلکه شیوۀ زندگی مردم آن را نیز تغییر داده است. هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که ثابت کند مردم چین امروزه کمتر کتاب می خوانند. کسانی که می گویند مردم کتابهای کمتری می خوانند، به نظرسنجی امسال اشاره می کنند که نشان می دهد به طور متوسط، یک بزرگسال چینی در سال 2019 تنها 4.7 کتاب کاغذی میخواند که در مقایسه با سالهای گذشته کاهش شدیدی داشته است. حتی اگر تعداد کتابهای الکترونیکی را هم اضافه کنیم، تعداد کل کتابهایی که یک شهروند چینی به طور متوسط میخواند، همچنان حدود هشت کتاب است، بسیار کمتر از همتایان آلمانی و ژاپنیشان که حداقل دو برابر بیشتر کتاب میخوانند.
از سوی دیگر، کسانی که ادعا میکنند مردم چین کتابهای بیشتری میخوانند، استدلال میکنند که بهجای کتابهای کاغذی، مردم به دلیل تغییر عادات خواندن، کتاب و سایر مطالب را روی رایانه و تلفنهای هوشمند میخوانند. آنها برای اثبات نظر خود میگویند تعداد خوانندگان ادبیات آنلاین در چین به 460 میلیون نفر افزایش یافته است و مقامات از مدارس خواسته اند که تکالیف را کاهش دهند؛ زیرا دانش آموزان ابتدایی و دبیرستانی، زمان زیادی را صرف خواندن کتاب میکنند. اما واقعیت این است که جوانان امروزی در مقایسه با نسل من، کمتر کتاب می خوانند، زیرا آنها سرگرمی ها و منابع تفریحی دیگری دارند مانند شرکت در دورههای بعد از مدرسه، بازی های الکترونیکی، یا شرکت در گردهمایی ها یا مهمانی های دوستانه.
چنین فعالیتهایی در دهۀ 1960 و 1970 سابقه نداشت؛ بنابراین، مردم به کتاب پناه می بردند. ما که قادر به خرید رمانهای گران قیمت نبودیم، آنها را یا از کتابخانهها و یا از دوستان قرض می گرفتیم و هر زمان که اثر کلاسیکی مانند یک رمان عاشقانه یا سه تفنگدار را پیدا میکردیم که در دهههای 1960 و 1970 ممنوع شده بودند، خواندن آنها را در یک یا دو روز تمام میکردیم و سپس آنها را به قرض گیرندۀ منتظر تحویل میدادیم. هنگامی که ممنوعیت چنین کتابهایی، در نهایت پس از راه اندازی اصلاحات و سیاست گشایش درها در چهار دهۀ پیش لغو شد، مردم تشنۀ کتابهای خوب بودند و کلاسیکهای تجدید چاپ شده، چه چینی و چه غربی، به سرعت فروخته شدند. از آن زمان، دولتهای مرکزی و محلی، مطالعه را تشویق میکنند. به غیر از اختصاص دادن 28 سپتامبر، تولد کنفوسیوس، به عنوان روز ملی کتابخوانی، چین همچنین مراکز خدمات فرهنگی را در اکثر روستاهای خود ساخته است که معمولاً دارای اتاقهای مطالعه و مجموعۀ خوبی از کتابها، مجلات و روزنامه ها و همچنین رایانه هستند.
دولت 3196 کتابخانۀ عمومی را اداره می کند که دارای مجموعه ای از بیش از 1.1 میلیارد کتاب کاغذی، 866 میلیون کتاب الکترونیکی و 225000 رایانه است. اما علیرغم این تلاشها، مردم در سال گذشته تنها 541 میلیون کتاب از کتابخانهها به امانت گرفتند که نسبت به مدت مشابه سال قبل، 39.3 درصد کاهش شدید داشته است. در حالی که اقدامات سختگیرانۀ پیشگیری و کنترل همهگیر کرونا، تا حدودی عامل کاهش امانت کتاب بود، این واقعیت که تعداد فزاینده ای از خوانندگان، به ویژه جوانان، از رایانه و تلفن های هوشمند برای خواندن کتاب و سایر مطالب استفاده میکنند، نباید نادیده گرفته شود.
بررسی عادات مطالعه افراد در سال 2021 نشان داد که به طور متوسط 51.8 درصد از مردم حداقل نیم ساعت در روز را صرف خواندن مطالب آنلاین می کنند. هرچه خواننده جوانتر باشد، درصد و زمان گذران آنلاین فرصت وی بیشتر است. این پدیده نه تنها والدین و مربیان، بلکه کارکنان بهداشتی را نیز نگران کرده است. پزشکان هشدار دادهاند که صرف زمان زیاد برروی صفحۀ نمایش گوشی هوشمند یا کامپیوتر میتواند برای سلامت افراد مضر باشد. داده های سازمان بهداشت ملی نشان میدهد که 35.6 درصد از دانش آموزان دبستانی، 71.1 درصد از دانش آموزان متوسطۀ اول و 80.5 درصد از دانش آموزان دبیرستانی متوسطۀ دوم، از نزدیک بینی رنج میبرند.
همچنین هنگامی که کودکان زمان زیادی را با گوشی هوشمند خود می گذرانند، برای والدین آنها دشوار است که بدانند آیا در حال خواندن آثار جدی، یا گزارشهای هیجان انگیز، داستانهای ناپسند و یا فقط بازیهای رایانه ای زیانبخش هستند. بسیاری از مربیان می گویند نشریات مجازی معمولاً به خوبی ویرایش نمی شوند و کیفیت زبان آنها بسیار نگران کننده است و دیدگاه آنها نسبت به زندگی نیز لزوماً مثبت نیست. اما از آنجا که تغییر در عادات مطالعه، یک روند برگشت ناپذیر است، مقامات مسئولِ نظارت بر محتوای آنلاین، یک وظیفۀ فوری دارند: اطمینان از اینکه حداقل انتشارات در پلتفرمهای مطالعۀ آنلاین، از کیفیت خوب و سالمی برخوردارند.
نا ژونگ در نوامبر ۲۰۲۳ نوشت: در چند سال گذشته اتفاقات زیادی در انتشارات چینی افتاده است: آمازون فروشگاه کتاب الکترونیکی «کیندل» خود را در ماه ژوئن تعطیل کرد. ناشران با کاهش فروش کتاب در شرایط رکود اقتصادی، به پلتفرمهای رسانههای اجتماعی، پخش زنده و بازاریابی ویدیویی روی آوردهاند. سرازیر شدن داستانهای تخیلی و غیرداستانی بر اساس تجربیات زنان، باعث ایجاد گفتگوی پرجنب وجوشی دربارۀ فمینیسم شده است و در حالی که هنگ کنگ، تایوان و بقیۀ آسیا با تغییر روابط خود با پکن، دست و پنجه نرم میکنند، نسل جدیدی از ادبیات دیاسپوریک (غربت و مهاجرت) در حال شکل گیری است.
جدیدترین اطلاعات
در مقالۀ مفصل و دقیقی که خانم لای لین تومالا، متخصص صنعت تبلیغات اینترنتی و رسانهای در سایت Statista در فوریه 2024 منتشر کرده است، اطلاعات جالب توجه ی ارائه شده است که به برخی از آنها اشاره میشود:
بر اساس نظرسنجی در مورد عادات مطالعۀ چینی که بین اکتبر 2023 و فوریه 2024 انجام شده، پاسخ دهندگان بالای 18 سال به طور متوسط 8.15 کتاب مطالعه کرده اند که نسبت به 8.11 کتاب در سال گذشته افزایش یافته است. کودکان و نوجوانان به طور کلی بیشتر از بزرگسالان در این نظرسنجی کتاب می خوانند.
صنعت کتاب چین در تقاطع سنت و مدرنیته قرار دارد و تاریخ ادبی غنی در کنار پیشرفتهای سریع فنّاوری در حال تکامل است. به دلیل وجود طبقۀ متوسط رو به رشد و شهرنشینی، اشتهای این کشور برای دانش و داستان سرایی در حال افزایش است. به طور متوسط، کودکان و نوجوانان چینی، حدود 11.1 کتاب چاپی و دیجیتالی در سال مطالعه میکنند، در حالی که بزرگسالان سالانه حدود 8.2 کتاب میخوانند، در مقایسه با 6.7 کتاب در یک دهه قبل.
علیرغم برجستگی چین به عنوان تولیدکننده و صادرکنندۀ عمدۀ کالاهای مختلف، صادرات ادبیات با موانع متعددی از جمله موانع زبانی، محدودیتهای سانسور، تلاشهای بازاریابی بینالمللی محدود، و رقابت از سوی مؤسسات انتشاراتی شناختهشدۀ بینالمللی روبهروست. این عوامل نشان میدهند که چرا ارزش صادرات کتاب چین در سال 2022 به کمتر از 33 میلیون دلار آمریکا رسید، علیرغم اینکه در سالهای 2012 و 2017 به اوج خود رسید که ارزشها از 60 میلیون دلار فراتر رفت. از سوی دیگر، آمار واردات کتاب، تقاضای مداوم کشور را در طیف وسیعی نشان داده است. در سال 2022، چین 332 میلیون دلار کتاب وارد کرد که تقریباً سه برابر یک دهه قبل بود.
تغییر پارادایم از صفحات به صفحۀ نمایش
فروش کتاب در چین نه تنها با عصر دیجیتال همگام بوده است، بلکه با تمام وجود، آن را پذیرفته است. بین سالهای 2012 و 2022، ضریب نفوذ کتابهای دیجیتال دو برابر شد و به بیش از 80 درصد رسید. پلتفرمهای مطالعۀ آنلاین، نقشهای اساسی در تقویت این پذیرش دیجیتالی داشتهاند. امثال Zhangyue و QQ Reader دسترسی خوانندگان را به کتابخانۀ عظیمی با تنوع مطالب گسترده فراهم می کنند. ارائه کنندگان تجارت الکترونیک، به ویژه Dangdang.com و JD.com، خرید کتاب را بسیار آسانتر از قبل کردهاند. از سال 2016، فروش آنلاین بیش از 80 درصد از بازار خردهفروشی کتاب را به خود اختصاص داده است.
در سال 2022، حدود 502246 عنوان کتاب چینی منتشر و حدود 39 میلیون کتاب به چین وارد شده و بازار خرده فروشی کتاب چین حدود 73.8 میلیارد یوان از کانالهای آنلاین، درآمد فروش داشته است. تجارت الکترونیک و پلتفرمهای ویدئوی کوتاه بیش از 80 درصد از کل خردهفروشی کتاب را تشکیل میدهند. در سال 2023، کتابفروشیهای فیزیکی در چین 24 درصد افزایش درآمد در فروش کتابهای کودکان را نسبت به سال قبل ثبت کردند. به طور کلی، فروش خرده فروشی کتاب به صورت آفلاین 9.7 درصد در کشور افزایش یافته است.
تعداد ناشران کتاب در چین بین سالهای 2010 تا 2020 حدود 580 عدد باقی مانده است. China Publishing & Media، Phoenix Publishing & Media Group و China South Publishing برخی از مؤسسات انتشاراتی برجسته در این کشور هستند.
Jiangsu Phoenix Publishing & Media همچنان پیشروترین انتشارات چینی است. در سال 2022، این شرکت درآمد سالانۀ 1.99 میلیارد دلار آمریکا را گزارش کرد که در رتبۀ دهم بین ناشران جهانی قرار گرفت. انتشارات China South با 1.36 میلیارد دلار، مقام دوم را دارد.
ژانرهای محبوب کتاب در چین
جای تعجب نیست که خوانندگان چینی، طیف وسیعی از نشریات ادبی را می بلعند. کتابهای غیرداستانی که به توسعۀ شخصی، تجارت و امور مالی میپردازند، خوانندگان اختصاصی پیدا کردهاند. ترجیح شدید مواد آموزشی، نشان دهندۀ تأکید جامعه بر یادگیری و خودسازی است. در همین حال، ادبیات کلاسیک مانند ووشیا و داستانهای تاریخی، جذابیت خود را حفظ و بر قدردانی فراوان از عمق و وسعت ادبیات چین تأکید میکنند.
یک نظرسنجی سالانه در مورد مصرف کتاب در چین نشان داد که اکثر پاسخ دهندگان (57 درصد) تا آوریل 2024 هر ماه بین 51 تا 300 یوان برای کتاب خرج کرده اند. یک نظرسنجی در سال 2024 در چین نشان داد که کتابهای مربوط به مدیریت کسب و کار، در میان پاسخ دهندگانی که مشغول به کار هستند، با میزان پاسخ 36.4 درصد، محبوبترین بوده است. علوم انسانی و اجتماعی، رتبۀ دوم خود را به کتابهای فرهنگی که تقریباً مورد علاقۀ 32 درصد از پاسخ دهندگان بوده، واگذار کرده است. کارتون ها و کتابهای با موضوعات فکاهی، کم طرفدارترین ژانر کتاب بوده اند.
در یک نظرسنجی در سال 2024 در چین، بیش از 76 درصد از پاسخ دهندگان گفتند که حداقل 30 دقیقه در روز را صرف خواندن کتاب میکنند. کتابهای مربوط به مدیریت بازرگانی، فرهنگ و ادبیات کلاسیک، محبوبترین ژانرها در میان شرکتکنندگان در نظرسنجی بودند. طبق یک نظرسنجی در مورد عادات مطالعه در چین (فوریه 2023)، تقریباً نیمی از پاسخدهندگان بزرگسال گفتند که خواندن کتابهای چاپی را به سایر قالبهای مطالعه ترجیح میدهند. با این حال، مطالعه با تلفن های همراه یا کتابخوانهای الکترونیکی، خوانندگان چینی بیشتری را به خود جذب کرده است.
طبق نتایج نظرسنجی از خوانندگان چینی که در آوریل 2024 منتشر شد، حدود 58 نفر از پاسخ دهندگان در تعطیلات آخر هفته و تعطیلات مطالعه میکنند. مطالعۀ قبل از خواب نیز در میان آنان رایج بود.
منابع
https://www.statista.com/topics/11789/book-market-in-china/#editorsPicks
https://wordsrated.com/reading-habits-china/
https://www.chinadailyhk.com/hk/article/327247#Reading-rose-in-popularity-last-year-2023-04-24
https://www.chinadaily.com.cn/a/202304/25/WS64472dd4a310b6054facf992.html
https://global.chinadaily.com.cn/a/202203/15/WS622fde1ea310cdd39bc8c8bf.html
نظر شما