قانون در سریلانکا تصریح می‌کند که زنان از فرصت‌ها و حقوق برابر با مردان برخوردارند، اما در عمل، زنان تنها شهروندان درجه دوم در این کشور هستند و انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آخرین نمونه از این موضوع است.

در این گزارش آمده است: این انتخابات نه تنها به خاطر بیشترین تعداد نامزدها در یک رقابت ریاست‌جمهوری و طولانی‌ترین برگه رأی ثبت شده است، بلکه به عنوان انتخاباتی که هیچ نامزد زن رقابت نمی کند، در تاریخ ثبت خواهد شد.رقابت‌های ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ کاملاً به نبردی مردسالارانه تبدیل شده است و تأسف‌بار است که هیچ نامزد زنی برای رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام نکرده است.

مشارکت برابر زنان در سیاست و نمایندگی آنان طبق کنوانسیون سازمان ملل برای ریشه‌کنی تمام اشکال تبعیض علیه زنان شناخته شده است که سریلانکا نیز از امضاکنندگان آن است.نظراتی وجود دارد مبنی بر اینکه در یک جامعه پدرسالار، موقعیت شایسته زنان تحت تأثیر تفکرات و تصمیم‌گیری‌های مردانه، نادیده گرفته می‌شود. حقوق زنان در برنامه‌های ویژه‌ای که به مناسبت روز جهانی زن در ۸ مارس هر سال برگزار می‌شود، مورد بحث قرار می‌گیرد. اما نظرسنجی‌ها نشان داده‌اند که تلاش‌ها برای بهبود دانش، نگرش و مهارت‌های زنان بسیار کم و نتیجه‌گیری‌های قابل توجهی نداشته است.

عدم مشارکت زنان در سیاست مشکل مزمنی در تاریخ سریلانکا بوده است. نمایندگی و رهبری زنان در سریلانکا به طور قابل توجهی پایین است. در سطح ملی، تنها یک زن در کابینه وزرا وجود دارد و فقط ۵.۳ درصد از اعضای پارلمان زنان هستند. نمایندگی زنان در قانون‌گذاری ملی از زمان اولین انتخابات سریلانکا در سال ۱۹۳۱ هرگز از هفت درصد فراتر نرفته است.

طبق گزارشات سازمان ملل متحد، با اینکه سهمیه ۲۵ درصدی برای نمایندگی زنان در دولت‌های محلی سریلانکا تصویب شده است، زنان در این موقعیت‌ها غالباً از طریق آزار، حذف و اخراج به حاشیه رانده می‌شوند.

 در طول تاریخ سریلانکا، تنها سه زن در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرده‌اند. سریما دیسانایکه، بیوه گامینی دیسانایکه فقید و چندریکا باندارانایکه کوماراتونگا هر دو در سال ۱۹۹۴ نامزد شدند که کوماراتونگا در نهایت به عنوان نخستین رئیس‌جمهور زن سریلانکا با رکورد ۶۲.۲۸ درصد رأی انتخاب شد. سومین زن، دکتر آجانتا پررا، نیز در سال ۲۰۱۹ نامزد شد.

اگرچه زنان سریلانکا با مشکلات زیادی مواجه هستند، پیشرفت آنان از طریق افزایش نرخ فارغ‌التحصیلی دانشگاهی، فرصت‌های اقتصادی و دستیابی به موقعیت‌های رهبری در سازمان‌های جامعه مدنی در سال‌های اخیر قابل توجه بوده است. با این حال، این پیشرفت در سایر حوزه‌ها منعکس‌کننده افزایش حضور و نمایندگی شان به عنوان رهبران سیاسی نیست.

موانع اصلی که زنان هنگام رقابت برای جایگاه های سیاسی در سریلانکا با آن مواجه‌اند شامل ساختار سیستم انتخاباتی، چارچوب‌های احزاب سیاسی، مقررات ضعیف مالی سیاسی، تبعیض در رسانه‌ها و عمدتاً خشونت علیه زنان در انتخابات است.

از آنجایی که نامزدهای سطح ملی باید برای جلب رأی در یک منطقه بزرگ پویش برگزار کنند، این جنبه هزینه‌بر و چالش‌برانگیز پویش ها به طور منفی بر نامزدهای زن تأثیر می‌گذارد. وجود آستانه پنج درصدی برای نمایندگی که حداقل سهم رأی برای یک حزب جهت کسب نمایندگی را تعیین می‌کند، انگیزه برای گنجاندن نامزدهای زن در میان مردان را کاهش می‌دهد. عدم شفافیت در چارچوب‌های احزاب سیاسی، فضایی را ایجاد می‌کند که به کلیشه‌ها و تفکراتی که به زیان زنان است، دامن می‌زند. ساختارها و مقررات داخلی ضعیف در درون احزاب سیاسی، منجر به عدم شفافیت در فرآیند نامزدی می‌شود. از آنجا که فرآیند نامزدی نه شفاف است و نه عادلانه، و قوانین دقیقی برای رعایت برابری جنسیتی وجود ندارد، نتیجه این می‌شود که نهادهای سیاسی به شدت متمرکز و عمدتاً تحت کنترل مردان قرار می‌گیرند. به طور کلی، ضعف در چارچوب‌های داخلی احزاب، محیطی را ایجاد می‌کند که در آن مردان کنترل را حفظ کرده و زنان اغلب به حاشیه رانده می‌شوند.

تعداد بسیار کمی از نامزدهای زن در سریلانکا از سوی احزاب سیاسی خود حمایت شده یا منابع دریافت می‌کنند. این کمبود حمایت مشکلاتی را که آن‌ها با آن‌ها مواجه‌اند، تشدید می‌کند و رقابت مؤثر در انتخابات را برای آن‌ها دشوارتر می‌سازد. منابع ناکافی به مشکل گسترده‌تر پایین بودن نمایندگی و مشارکت زنان در سیاست دامن می‌زند.

 انتخابات محلی سال ۲۰۱۸ نشان داد که ساختارها و مکانیزم‌های لازم برای حفاظت از نامزدهای زن وجود ندارد. نظرسنجی‌ها نشان دادند که حملات فیزیکی توسط نامزدها و حامیان آنان، درخواست رشوه‌های جنسی از سوی رهبران احزاب سیاسی به عنوان شرطی برای دریافت نامزدی و افزایش خشونت آنلاین علیه نامزدهای زن افزایش یافته است.

با گذشت شش دهه از انتخاب نخستین رئیس‌جمهور زن در جهان، سریما باندارانایکه، نمایندگی سیاسی زنان در پارلمان سریلانکا همچنان به طور قابل توجهی پایین است. در سال ۲۰۲۰، تنها ۵.۳ درصد — ۱۲ نفر از ۲۲۵ نماینده مجلس — در پارلمان سریلانکا زنان بودند. با وجود اینکه زنان ۵۲ درصد از جمعیت کل و ۵۶ درصد از رأی‌دهندگان ثبت‌نام شده را تشکیل می‌دهند، نقش و حضور زنان در سیاست رسمی کشور، غایب است. سریلانکا در رتبه ۱۸۲ از میان ۱۹۳ کشور در اتحادیه بین المجالس  (IPU)، پایگاه داده جهانی که کشورهای را بر اساس درصد نمایندگی زنان در پارلمان ملی شان رتبه‌بندی می‌کند، قرار دارد. اگر قرار است تغییری در این کشور ایجاد شود، تمامی رهبران احزاب باید حقوق زنان را در اولویت قرار دهند.مردم این کشور مایلند از تمامی ۳۹ نامزد مرد که در انتخابات پیش رو رقابت می کنند بشنود که چه اقداماتی برای افزایش نمایندگی زنان انجام خواهند داد.

منبع:   https://ceylontoday.lk/۲۰۲۴/۰۸/۲۰/where-are-the-women/