شاخص‌های اصلی فعالیت بخش گردشگری در جمهوری قرقیزستان در سال 2023

نهادهای اقتصادی در بخش گردشگری

تا اول ژانویه 2024 در جمهوری قرقیزستان 128 هزار و ۸۰۰ واحد تجاری (اشخاص حقوقی و حقیقی) که فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با بخش گردشگری را انجام می‌دهند، ثبت شده است. این تعداد شامل بنگاه‌های تولیدکننده کالاهای گردشگری، بازرگانی و ارائه خدمات توریستی و گردشی، رستوران‌ها، امکانات اقامتی توریستی مرتبط با اقامت، تفریح ‌و سرگرمی (ذخیره‌گاه‌های طبیعی، پارک‌های ملی، کمپ‌های کوهنوردی)، شرکت‌های انواع حمل و نقل و غیره می‌باشد.

اکثر آنها در شهر بیشکک (25.4 هزار واحد یا 19.7 درصد) قرار دارد. در استان اوش 21.1 هزار یا 16.4 درصد، در استان چوی 19.4 هزار یا 15.0 درصد، در شهر اوش 16.4 هزار یا 12.7 درصد، در استان ایسیک‌کول 11.5 هزار یا 9.2 درصد، در استان باتکن 13.5 هزار یا 10.5 درصد، در استان جلال‌آباد 13.0 هزار یا 10.1 درصد، در استان نارین 5.3 هزار یا 4.1 درصد و در استان تالاس 2.7 هزار یا 2.1 درصد.

از مجموع واحدهای اقتصادی (اشخاص حقوقی و حقیقی)، 16.4 هزار واحد یا 12.8 درصد به عنوان بنگاه‌های ارائه‌دهنده خدمات در حوزه سلامتی و تفریحی (خدمات هتل، مراکز تفریحی، رستوران‌ها، مراکز درمانی) ثبت شده‌اند. اساساً، چنین نهادهای اقتصادی در بیشکک (6.5 هزار واحد یا 40.8 درصد) و منطقه تفریحی استان ایسیک‌کول (2.1 هزار واحد یا 13.2 درصد) واقع شده‌اند.

حدود 112.6 هزار شخص حقیقی یا 87.4 درصد از کل واحدهای تجاری ثبت شده در حوزه گردشگری، به فعالیت‌های کارآفرینی فردی اشتغال دارند.

در سال 2023، 596 موسسه تفریحی و سازمان گردشگری و 1462 مسافرخانه پذیرایی و خدمت رسانی به گردشگران انجام دادند، از جمله 190 مرکز اقامتی تخصصی (93 مهمانکده، 20 آسایشگاه، از جمله 7 آسایشگاه برای کودکان و 13 آسایشگاه توانبخشی، ۱ مهمانکده با درمان، 36 مرکز گردشگری و تفریحی و 24 کمپ و مجتمع ورزشی و تفریحی)، 275 هتل و واحدهای مشابه، 11 پارک و ذخیره‌گاه‌های طبیعی، 120 واحد گردشگری دیگر و همچنین 78 آژانس و دفاتر مسافرتی.

تعداد گردشگران در سال 2023 به بیش از 2.8 میلیون نفر رسیده است که 1.5 برابر بیشتر از سال 2022 است که از این تعداد بیش از 1.8 میلیون نفر در بخش گردشگری سازمان یافته (1.6 برابر بیشتر) و بخش سازمان نیافته - 1 میلیون نفر (1.3 برابر بیشتر) بوده‌اند.

تعداد افرادی که اقامت کرده‌اند (به صورت درصدی از کل)

بخش سازمان یافته                           بخش سازمان نیافته

سهم گردشگرانی که در بخش سازمان یافته تعطیلات خود را سپری کرده‌اند، از تعداد کل گردشگران از 45.5 درصد در سال 2019 به 63 درصد در سال 2023 افزایش یافته است و سهم گردشگرانی که در این مدت در بخش سازمان نیافته تعطیلات خود را سپری کرده‌اند، در برعکس، از 54.5 درصد به 37 درصد کاهش یافته است.

بخش قابل توجهی از خدمات توریستی ارائه شده در استان ایسیک‌کول بوده است که در سال 2023 میلادی 1639 موسسه تفریحی و گردشگری، از جمله مسافرخانه‌ها، پذیرای گردشگران بوده و به آنها خدمات ارائه کردند. تعداد گردشگران در بخش گردشگری سازمان یافته این استان به 555.8 هزار نفر رسیده است که در مقایسه با سال 2022 میلادی 1.5 برابر بیشتر است. علاوه بر این، در بخش سازمان نیافته منطقه تفریحی استان ایسیک‌کول (مسافرخانه‌ها و خانوارها) بیش از 1 میلیون نفر در سال 2023 یا 1.3 برابر بیشتر تعطیلات خود را سپری کردند.

در سال 2023 میلادی 27.3 هزار نفر از طریق شرکت‌های مسافرتی اعزام شدند که از این تعداد 36 درصد شهروندان قرقیزستان و 64 درصد شهروندان سایر کشورها و شهروندان جمهوری قرقیزستان بودند که در داخل قرقیزستان سفر می‌کردند.

ارزش افزوده ناخالص در بخش گردشگری در سال 2023، بر اساس برآوردهای اولیه، بیش از 43 میلیارد صوم و 3.6 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور (4.4 درصد در سال 2019) بوده است.

ارزش افزوده ناخالص در فعالیت‌های گردشگری (به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی)

بر اساس گزارش سرویس مرزی کمیته دولتی امنیت ملی جمهوری قرقیزستان، در سال 2023 تعداد عبور از مرزهای کشور توسط اتباع خارجی بالغ بر 8.7 میلیون بار بوده است. تعداد اصلی مهمانان شهروندان ازبکستان، قزاقستان، روسیه و چین بودند.

تعداد عبور اتباع خارجی از مرز جمهوری قرقیزستان بر اساس تابعیت (ورود) (به صورت درصدی از کل)

سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری. در سال 2023، حدود 34 میلیون دلار آمریکا سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به بخش گردشگری جذب شد که 32.2 درصد کمتر از سال 2022 است. در ضمن حجم سرمایه‌گذاری از کشورهای خارج از CIS 36.4 درصد کمتر از سال قبل و از کشورهای CIS، در برعکس، 2 برابر بیشتر بوده است.

در سال 2023، سهم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در گردشگری از کل سرمایه‌گذاری 4 درصد بود در حالی که در سال قبل 4.1 درصد بود. حجم اصلی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (95 درصد از کل حجم سرمایه‌گذاری‌های جذب شده در بخش گردشگری) از امارات متحده عربی - 51.3 درصد، ایالات متحده آمریکا - 17.3 درصد، چین - 10.4 درصد، سوئیس - 7، 2 درصد، قزاقستان - 4.8 درصد و روسیه - 4 درصد بود.

در سال 2023 حدود 17 میلیارد صوم سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت صرف ساخت تاسیسات گردشگری شده است که 15.1 درصد کمتر از سال 2022 و 1.9 برابر کمتر از سال 2019 است.

تعداد کارکنان و دستمزد در بخش گردشگری. میانگین تعداد شاغلان بنگاه‌ها و سازمان‌ها در بخش گردشگری در سال 2023 میلادی 10 هزار نفر بوده است. بیشترین تعداد کارگران (23.3 درصد) در هتل‌ها به کار گرفته شده‌اند.

متوسط ‌حقوق اسمی ماهانه یک کارمند در بخش گردشگری در سال 2023 بالغ بر 19552 صوم بوده که نسبت به سال 2019 معادل 73.9 درصد افزایش داشته است.

خدمات در زمینه گردشگری. در سال 2023 بیش از 3 میلیارد صوم خدمات توریستی و گردشگری به مردم ارائه شد که 4.5 درصد بیشتر از سال 2019 است.

حجم خدمات ارائه شده توسط هتل ها و سایر اماکن برای اقامت کوتاه مدت حدود 6 میلیارد صوم بوده که نسبت به سال 2019 47.8 درصد افزایش داشته است.

ترابری توریستی. در سال 2023 بیش از 9 میلیون گردشگر با انواع وسایل حمل و نقل مسافر جابجا شدند که 31.7 درصد بیشتر از سال 2019 است. درآمد حاصل از حمل و نقل گردشگران (به قیمت روز) نسبت به سال 2019 میلادی 32.3 درصد افزایش داشته است.

تولید کالاهای گردشگری. در سال 2023، بنگاه‌های صنعتی کالاهایی تولید کردند که 1763.7 میلیون صوم یا 25 درصد بیشتر از سال قبل به توسعه گردشگری کمک کرد. افزایش حجم تولید ناشی از افزایش 25.9 درصدی تولید آب‌های معدنی و نوشیدنی‌های ملی، 1.7 برابری لباس ملی، 1.5 برابری کلاه مردانه ملی، 27.7 درصدی در تولید یورت و سوغاتی‌ها به میزان 21.6 درصد است.

در سال 2023 نسبت به سال قبل، تولید کفش ورزشی 2.3 برابر، شطرنج، تخته نرد و غیره - 4.2 برابر و فرش ملی - 10.3 درصد کاهش داشته است.

بیمه گردشگری. در بخش مالی اقتصاد کشور در سال 2023 میلادی 16 شرکت بیمه فعالیت داشتند که 515.5 هزار قرارداد بیمه منعقد کردند که 2.4 برابر بیشتر از سال 2019 است. از مجموع قراردادهای بیمه منعقد شده در سال 2023، بیش از 55 هزار قرارداد یا 10.7 درصد از قراردادها مربوط به بیمه گردشگری (15.8 درصد در سال 2019) بوده است.

در پایان سال 2023 مبلغ بیمه شده در قراردادهای بیمه گردشگری منعقد شده به 181.3 میلیارد صوم رسید که نسبت به سال 2022 میلادی 45.6 درصد (56.8 میلیارد صوم) و نسبت به سال 2019 میلادی 1.8 برابر یا 82.6 میلیارد صوم افزایش یافته است. در سال 2023 میلادی 120.6 میلیون صوم حق بیمه دریافت شد که 23.2 درصد بیشتر از سال 2022 و 2.7 برابر بیشتر از سال 2019 است. در عین حال، در سال 2023، سهم گردشگری در فعالیت‌های بیمه‌ای 10.3 درصد از کل مبلغ بیمه شده و 4.0 درصد از کل حق بیمه‌های دریافتی را به خود اختصاص داده است. در مجموع، 388 مورد بیمه در سال 2023 به ثبت رسیده است که برای آنها 15.0 میلیون صوم پرداختی بیمه انجام شده است.

نتایج یک بررسی از بخش گردشگری. به منظور سازماندهی مؤثر کار بر روی آمار گردشگری و اطمینان از پوشش کامل اشخاص حقوقی/حقیقی که فعالیت‌های اقتصادی در زمینه گردشگری واقع در استان ایسیک‌کول را انجام می‌دهند، از 1 تا 10 اوت 2023، کمیته ملی آمار جمهوری قرقیزستان به همراه اداره آمار دولتی استان ایسیک‌کول یک بررسی کامل یکباره انجام داد.

در مجموع 165 موسسه آسایشگاهی و توانبخشی، سازمان‌های تفریحی و اقامتی، 750 مسافرخانه خصوصی واقع در حریم موسسات تفریحی و 712 مسافرخانه خصوصی واقع در خارج از قلمرو موسسات تفریحی مورد بررسی قرار گرفتند.

علاوه بر این، کمیته ملی آمار سالانه یک بررسی نمونه از خانوارهایی که میزبان گردشگران سازمان نیافته در مناطق تفریحی استان ایسیک‌کول در فصل گردشگری تابستان هستند، انجام می‌دهد. در فصل گردشگری 2023 تعداد گردشگران، از جمله کسانی که از خدمات خانوارها استفاده می‌کنند، افزایش یافت. در عین حال میانگین مدت اقامت برای هر نفر 3 روز بوده است. در سال 2023 میلادی 456.5 هزار نفر در بخش سازمان نیافته گردشگری استان ایسیک‌کول تعطیلات خود را سپری کردند که از این تعداد 27.4 هزار نفر شهروندان خارجی بودند.

منبع:

https://www.stat.gov.kg/ru/publications/sbornik-turizm-v-kyrgyzstane/