کمیسیون ملی زنان، خانواده و سیاست جمعیتی، به عنوان یکی از نهادهای کلیدی در ساختار حکومتی قزاقستان، با فرمان رئیس‌جمهور قزاقستان در 22 دسامبر 1998 تأسیس شد و زیر نظر مستقیم رئیس‌جمهور فعالیت می‌کند. این کمیسیون با هدف 1. ارتقاء نقش زنان با فراهم آوردن زمینه‌های مشارکت فعال آنها در زندگی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، 2. تحکیم نهاد خانواده با اجرای طرح‌هایی نظیر آموزش خانواده و مشاوره و 3. توسعه سیاست‌های جمعیتی پایدار با تحلیل داده‌های جمعیتی و سیاست‌های تشویقی در جهت رشد جمعیت و بهبود کیفیت زندگی خانواده‌ها، اقدامات جامعی را در سراسر کشور به اجرا می‌گذارد.
کمیسیون ملی امور زنان و خانواده و سیاست جمعیتی در طول سالیان فعالیت خود، اسناد بین‌المللی اساسی در زمینه برابری جنسیتی را به تصویب رسانده و سازوکارهای نهادی برای اجرای سیاست‌های خانواده و جنسیت را ایجاد نموده است. این استراتژی در جمهوری قزاقستان برای سال‌های 2006 - 2016 اجرا شده و قوانین ”در مورد تضمین‌های دولتی حقوق برابر و فرصت‌های برابر برای مردان و زنان“ و ”در مورد پیشگیری از خشونت خانگی“ به تصویب رسیده است. قزاقستان همچنین برای اجرای مفهوم سیاست خانواده و جنسیت در جمهوری قزاقستان تا سال 2030 برنامه‌ریزی نموده است. بنابراین از جمله وظایف اصلی این کمیسیون عبارتست از:
- تدوین برنامه‌هایی برای شناسایی اولویت‌ها، تشکیل و اجرای یک سیاست جامع دولتی در مورد خانواده، برابری زنان و مردان در چارچوب مفهوم خانواده و سیاست جنسیتی در جمهوری قزاقستان تا سال 2030 و معاهدات بین‌المللی در زمینه حمایت از حقوق زنان، خانواده و برابری جنسیتی که یکی از طرفین آن قزاقستان است؛
- تعامل با نهادهای دولتی و جامعه مدنی در مورد حمایت از حقوق و منافع زنان و خانواده، اجرای بیانیه هزاره سازمان ملل متحد، کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان، مفهوم خانواده و سیاست جنسیتی در جمهوری قزاقستان تا سال 2030؛
- تجزیه و تحلیل مسائل مربوط به وضعیت زنان و خانواده و وضعیت جمعیتی و ارائه پیشنهاداتی به ارگان‌های دولتی در مورد جهت‌گیری‌های اصلی جنسیت و خانواده و سیاست جمعیتی در جمهوری قزاقستان
این کمیسیون در مسیر فعالیت خود دستاوردهایی نیز داشته و در زمینه‌های متعدد حمایت‌هایی نیز به عمل آورده است.
دستاوردها:
- تدوین برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی شامل برگزاری دوره‌های آموزشی برای زنان در زمینه حقوق و مهارت‌های زندگی
- حمایت از مادران و کودکان شامل اجرای برنامه‌های حمایتی ویژه برای مادران شاغل و کودکان از جمله ارائه خدمات بهداشتی و آموزشی
- تقویت نقش زنان در مدیریت شامل افزایش حضور زنان در پست‌های مدیریتی و دولتی از طریق طرح‌های توانمندسازی
حمایت‌ها
- دستیابی به فرصت‌های برابر برای زنان و مردان در عرصه اقتصادی، توسعه بیشتر کارآفرینی در بین زنان، افزایش رقابت‌پذیری زنان در بازار کار
- ایجاد شرایطی برای اعضای خانواده برای ترکیب کار با مسئولیت‌های خانه و تربیت فرزندان
- تقویت نهاد خانواده، دستیابی به تساوی فرصت برای زنان و مردان در روابط خانوادگی
- توسعه مجموعه‌ای از اقدامات برای حفظ و تقویت سلامت عمومی از جمله بهداشت باروری و بهبود کیفیت زندگی
- حذف خشونت در خانواده و محیط کار و معرفی تجربیات بین‌المللی در مبارزه با خشونت علیه مردان، زنان و کودکان
- کمک به آموزش مهارت‌های فردی مرتبط با جنسیت افراد و آگاهی عمومی
- کمک به انجام تحقیقات علمی، تشکیل پایگاه اطلاعاتی به منظور تحلیل وضعیت واقعی خانواده، فرصت‌های برابر زنان و مردان در زندگی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه
- بهبود وضعیت جمعیتی
این کمیسیون با چالش‌هایی نظیر تغییرات جمعیتی، مهاجرت و نقش‌های سنتی جنسیتی (مانند نقش زن در امور خانه و تربیت فرزند و نقش مرد در تامین معیشت خانواده) مواجه است. با این حال، فرصت‌هایی همچون همکاری با سازمان‌های بین‌المللی و استفاده از فناوری‌های نوین برای تقویت سیاست‌ها و برنامه‌ها نیز وجود دارد.
فعالیت‌های بین‌المللی
کمیسیون ملی زنان، خانواده و سیاست جمعیتی قزاقستان در سطح بین‌المللی با هدف ارتقاء جایگاه زنان، تحکیم نهاد خانواده و بهبود سیاست‌های جمعیتی، همکاری‌های گسترده‌ای با سازمانها و نهادهای بین‌المللی دارد. این همکاری‌ها در حوزه‌های زیر متمرکز است:
1. مشارکت با سازمان‌های بین‌المللی
سازمان ملل متحد (UN): همکاری نزدیک با نهادهایی نظیر UN Women و UNFPA (صندوق جمعیت ملل متحد) در زمینه ارتقاء حقوق زنان، بهبود سلامت خانواده و اجرای برنامه‌های جمعیتی پایدار
یونسکو: مشارکت در پروژه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی زنان و خانواده‌ها در زمینه حقوق بشر، برابری جنسیتی و سوادآموزی
2. تبادل تجربه و دانش
کنفرانس‌های بین‌المللی: شرکت فعال در مجامع جهانی نظیر کمیسیون مقام زن (CSW) و کنفرانس بین‌المللی توسعه جمعیتی (ICPD) برای تبادل تجربه‌ها و ارائه گزارش‌های ملی
کارگاه‌ها و سمینارها: میزبانی و شرکت در رویدادهای آموزشی و تحقیقاتی با حضور کارشناسان خارجی برای بهره‌گیری از بهترین تجارب جهانی
3. امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری
کشورهای همسایه و منطقه‌ای: انعقاد تفاهم‌نامه با کشورهای آسیای مرکزی و سازمان همکاری اسلامی برای به اشتراک گذاشتن بهترین سیاست‌ها و پروژه‌ها
سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی: تعامل با سازمان‌های مردم‌نهاد برای حمایت از زنان آسیب‌پذیر و توسعه برنامه‌های خانواده‌محور
4. اجرای برنامه‌های مشترک
برنامه‌های توسعه اجتماعی: اجرای پروژه‌های مشترک با بانک جهانی و اتحادیه اروپا برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان و خانواده‌ها
سلامت مادر و کودک: همکاری با سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای کاهش مرگ‌ومیر مادران و کودکان و ارتقاء دسترسی به خدمات بهداشتی
5. ارتقاء تصویر بین‌المللی قزاقستان
گزارش‌دهی و ارزیابی: ارائه گزارش‌های ملی درباره پیشرفت در حوزه زنان، خانواده و جمعیت به سازمان‌های بین‌المللی برای نشان دادن تعهد قزاقستان به اهداف توسعه پایدار (SDGs).
نمایشگاه‌ها و نمایش‌های فرهنگی: معرفی فرهنگ قزاقستان از طریق نمایشگاه‌های مرتبط با نقش خانواده و زنان در توسعه اجتماعی
چالش‌ها در همکاری بین‌المللی
- تفاوت در سیاست‌ها و فرهنگ‌ها: هماهنگ کردن سیاست‌های ملی با استانداردهای بین‌المللی
- منابع مالی و انسانی: محدودیت در تأمین بودجه و نیروی متخصص برای توسعه پروژه‌های بین‌المللی
کمیسیون ملی زنان، خانواده و سیاست جمعیتی قزاقستان از طریق همکاری‌های بین‌المللی تلاش می‌کند تا به استانداردهای جهانی نزدیک شود و نقش فعال‌تری در ارتقاء وضعیت زنان و خانواده‌ها ایفا کند. این تعاملات نه تنها به تقویت جایگاه قزاقستان در عرصه جهانی کمک می‌کند، بلکه به بهبود وضعیت داخلی نیز منجر می‌شود.
اختیارات کمیسیون
کمیسیون در حدود صلاحیت خود حقوقی را برای خود قائل است از جمله:
1. فراخواندن سران نهادهای دولتی که مستقیماً زیرمجموعه و پاسخگوی رئیس دولت هستند، دستگاه‌های اجرایی مرکزی و محلی، در جلسات خود و شنیدن اقدامات و عملکردهای آنان؛
2. درخواست و دریافت اسناد، مواد و اطلاعات لازم از ارگانها، سازمانها و مقامات دولتی؛
3. تقاضای انجام بازرسی و تحقیقات رسمی در مورد نقض قوانین مربوط به مسایل برابری جنسیتی، خانوادگی و جمعیتی از رؤسای ارگان‌های دولتی ذیربط؛
4. ارائه پیشنهادهایی در مورد پیش‌نویس قوانین رئیس‌جمهور قزاقستان که بر مسایل برابری جنسیتی، خانواده و جمعیتی تأثیرگذار است؛
5. مشارکت در رسیدگی به مسائل، کارکنان ارگان‌های دولتی و نیز اعضای معتبر و آموزش‌دیده مردم به عنوان کارشناس آزاد جهت مشارکت در تهیه جلسات کمیسیون، تدوین برنامه‌ها و انجام بازرسی‌ها؛
6. هماهنگ کردن فعالیت‌های کمیسیون‌های زیرمجموعه مناطق، شهرهای آستانه، آلماتی و چیمکنت، شنیدن گزارش‌ها در مورد فعالیت‌های آنها؛
7. حمایت و ترویج نامزدی زنان برای پست‌های مدیریتی
قزاقستان و ایران
کمیسیون ملی زنان، خانواده و سیاست جمعیتی قزاقستان و طرف جمهوری اسلامی ایران از جنبه‌های فرهنگی، تاریخی و اهداف مشترک در حوزه زنان، خانواده و سیاست‌های اجتماعی، زمینه‌های متعددی برای همکاری دارند. هرچند ارتباط مستقیم و نظام‌مند این دو نهاد تاکنون محدود بوده، اما مشترکات فرهنگی و سیاست‌های مشابه در این حوزه می‌توانند پایه‌گذار همکاری‌های مؤثر باشند.
1. مشترکات فرهنگی و اجتماعی
اهمیت خانواده: هر دو کشور قزاقستان و ایران، خانواده را به‌عنوان هسته اصلی جامعه می‌دانند و سیاست‌های حمایتی متعددی برای تقویت این نهاد اجرا می‌کنند.
نقش زنان در جامعه: ارتقاء جایگاه زنان و افزایش مشارکت آنها در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی از اهداف مشترک این دو کشور است.
روابط تاریخی و فرهنگی: ارتباطات تاریخی و اشتراکات فرهنگی، از جمله تأثیرات ادبیات فارسی و اسلام در قزاقستان، می‌تواند بستری مناسب برای همکاری بیشتر در حوزه زنان و خانواده فراهم کند.
2. امکان همکاری در حوزه زنان و خانواده
تجربه ایران در نهادهای مشابه: ایران با داشتن نهادهایی نظیر مرکز امور زنان و خانواده، تجربیات ارزشمندی در حوزه سیاست‌گذاری برای زنان و خانواده دارد که می‌تواند در اختیار قزاقستان قرار گیرد.
سیاست‌های جمعیتی: جمعیت قزاقستان در سال 2021 در حدود 19،686،000 نفر بوده که این رقم در سال 2024 به 20،095،000 نفر افزایش یافته است. سیاست‌های حمایتی قزاقستان در سال‌های اخیر منجر به رشد جمعیت شده است. برای نمونه برای هر متولد قزاقی به تناسب میزان حقوق مادر تا میزان 2000 دلار به عنوان کمک هزینه زایمان و تا یک سال ماهانه حدود 30 دلار به عنوان کمک هزینه نگهداری فرزند پرداخت می‌شود و همچنین هزینه‌های درمان مادر و فرزند رایگان است. روند رشد جمیعت افزایش و نرخ زادوولد در حال رسیدن به اصطلاح شتاب رشد جمیعت است. به همین تناسب نیازهای عمومی همانند ساخت مدارس افزایش یافته و دانش‌آموزان در برخی مدارس در سه شیفت پذیرفته می‌شوند و رقابت‌های متقاضیان تحصیل در دانشگاه بیشتر شده است و رتبه مورد نیاز برای تحصیل رایگان در دانشگاه‌ها رشد کرده است.
آموزش و توانمندسازی زنان: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی مشترک برای توانمندسازی زنان در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی می‌تواند یکی از حوزه‌های همکاری باشد.
3. ظرفیت‌های دیپلماتیک و منطقه‌ای
سازمان همکاری اسلامی (OIC): هر دو کشور عضو این سازمان هستند و می‌توانند از طریق کمیته‌های ویژه OIC در حوزه زنان و خانواده همکاری کنند.
روابط دوجانبه: سفارت و رایزنی فرهنگی ایران در قزاقستان می‌توانند نقش مهمی در ایجاد ارتباطات مؤثر میان نهادهای دو کشور ایفا کنند.
4. پیشنهادات برای تقویت همکاری‌ها
تبادل تجربیات: برگزاری نشست‌های تخصصی برای تبادل تجربیات در زمینه سیاست‌های زنان، خانواده و جمعیت.
پروژه‌های مشترک: اجرای پروژه‌های مشترک در حوزه آموزش زنان، مشاوره خانواده و سلامت مادر و کودک.
تقویت ارتباطات فرهنگی: استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی، از جمله زبان فارسی و تاریخ مشترک، برای تقویت همکاری‌ها در حوزه زنان و خانواده.
نکته
ارتباط میان کمیسیون ملی زنان، خانواده و سیاست جمعیتی قزاقستان و نهادهای مشابه در ایران تاکنون ساختار یافته نبوده، اما پتانسیل بالایی برای ایجاد همکاری‌های موثر وجود دارد. استفاده از زمینه‌های مشترک فرهنگی و اجتماعی، به‌ویژه در حوزه خانواده و جمعیت، می‌تواند به توسعه روابط بین این دو کشور کمک شایانی کند و به تبادل تجربیات موفق در این زمینه‌ها منجر شود.
منبع:
https://www.akorda.kz/ru/executive_office/presidential_commissions/commission_for_women
http://ultcom.kz/about-history
http://ultcom.kz/about-documents
http://ultcom.kz/about-consortium
آستانه قزاقستان
نظر شما