آدیتیا سینها[1] در مقاله ای به پیامدهای از دست دادن حاکمیت روایی می پردازد و معتقد است که وقتی یک کشور کنترل روایت خود را از دست بدهد، به یک بازیگر منفعل در صحنه بین‌المللی تبدیل می‌شود. این مسئله می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی، سرمایه‌گذاری خارجی، و حتی انسجام داخلی کشور تأثیر منفی بگذارد.
آدیتیا سینها به اهمیت مفهوم «حاکمیت روایی» (Narrative Sovereignty) می‌پردازد که به توانایی یک ملت برای کنترل و مدیریت تصویری که در سطح بین‌المللی از آن ارائه می‌شود، اشاره دارد. نویسنده تأکید می‌کند که این جنبه از حاکمیت، گرچه اغلب نادیده گرفته می‌شود، برای استقلال و مشروعیت یک کشور ضروری است.:
- تعریف و اهمیت حاکمیت روایی
آدیتیا سینها می نویسد که حاکمیت روایی به معنای توانایی یک ملت برای تعریف هویت، اهداف، و ارزش‌های خود به‌گونه‌ای است که با منافع مردم آن همسو باشد. نویسنده با اشاره به تاریخ استعماری، تأکید می‌کند که قدرت‌های استعماری از روایت‌ها به‌عنوان ابزاری برای توجیه سلطه و استثمار استفاده می‌کردند. این روند امروزه نیز به شکل‌های پیچیده‌تری، از طریق رسانه‌های بین‌المللی، سازمان‌های جهانی، و دولت‌های خارجی ادامه دارد.
- پیامدهای از دست دادن حاکمیت روایی
مطالعات نشان داده‌اند که بیش از ۷۰٪ از پوشش رسانه‌های غربی از کشورهای در حال توسعه، تصویر منفی از این کشورها ارائه می‌دهد و بر فقر، فساد، و درگیری‌ها تمرکز می‌کند. این امر منجر به برداشت‌های اشتباه و کاهش سرمایه‌گذاری خارجی می‌شود. همچنین، این روایت‌ها می‌توانند اعتماد به نهادهای داخلی را تضعیف کرده و باعث دوقطبی شدن جامعه شوند.
در فضای دیجیتال امروز، اطلاعات با سرعت و گستردگی بی‌سابقه‌ای منتشر می‌شوند، و این امکان را برای بازیگران خارجی فراهم می‌کند تا با استفاده از الگوریتم‌ها و شبکه‌های اجتماعی، روایت‌هایی را به نفع خود شکل دهند. این پدیده که نویسنده آن را "تصاحب روایتی" می‌نامد، به شکل پنهانی عمل کرده و تشخیص و مقابله با آن دشوار است.
- نقش الگوریتم‌ها و رسانه‌های دیجیتال
الگوریتم‌های پلتفرم‌های دیجیتال، به دلیل تمایل به جذب مخاطب بیشتر، محتواهایی را که احساسی، جنجالی یا دو قطبی هستند، تقویت می‌کنند. نویسنده با استناد به آثار شوشانا زوبوف و دیگر پژوهشگران، تأکید می‌کند که این الگوریتم‌ها بی‌طرف نیستند و اغلب در خدمت منافع نخبگان داخلی یا خارجی عمل می‌کنند. این امر موجب می‌شود که روایت‌های خارجی که با اهداف دستکاری و تأثیرگذاری طراحی شده‌اند، به راحتی گسترش یابند.
- تأثیر بر انسجام اجتماعی و مشروعیت ملی
روایت‌ها نقشی کلیدی در ایجاد مشروعیت و انسجام ملی ایفا می‌کنند. نویسنده با استناد به آثار رابرت پاتنام و آلاسدیر مک‌اینتایر، توضیح می‌دهد که از دست دادن کنترل روایت‌ها می‌تواند به قطبی شدن جامعه، کاهش اعتماد اجتماعی، و فرسایش اخلاقی و ساختاری منجر شود. چنین وضعیتی نه تنها توانایی کشور برای اقدام جمعی را تضعیف می‌کند، بلکه آن را در برابر استثمار خارجی آسیب‌پذیرتر می‌سازد.
- راه‌حل‌ها و پیشنهادات
برای مقابله با این چالش، نویسنده سه راه‌حل کلیدی ارائه می‌دهد:
- شفافیت و نظارت بر پلتفرم‌های دیجیتال: دولت‌ها باید از پلتفرم‌های دیجیتال بخواهند که الگوریتم‌های خود را به صورت مستقل بررسی کرده و اطلاعات دقیقی درباره منابع و روش‌های مدیریت محتوا ارائه دهند. قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا نمونه‌ای از چارچوب‌های موفق در این زمینه است.
- آموزش سواد رسانه‌ای: برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی مردم در مورد شناسایی اطلاعات نادرست و تحلیل انتقادی محتوا باید در نظام‌های آموزشی ادغام شوند.
- سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های روایتی: دولت‌ها باید به طور فعال در فضای رسانه‌ای داخلی و بین‌المللی مشارکت داشته و روایت‌هایی که با اهداف ملی همخوانی دارند، ترویج دهند.
نویسنده در پایان تأکید می‌کند که حاکمیت روایی بخشی جدایی‌ناپذیر از استقلال یک کشور است. در عصری که ادراکات می‌توانند واقعیت‌ها را شکل دهند، حفاظت از حاکمیت روایی اهمیت حیاتی دارد. کوتاهی در این زمینه می‌تواند سرنوشت یک ملت را به دست کسانی بسپارد که اهداف و منافع آن را در نظر نمی‌گیرند.
این مقاله زنگ خطری است برای کشورهایی مانند هند که باید به اهمیت کنترل روایت‌های خود در فضای داخلی و بین‌المللی توجه بیشتری داشته باشند.
#ذکریایی
https://www.ndtv.com/opinion/india-west-and-why-narrative-sovereignty-matters-7224889
[1] Aditya Sinha is a Public Policy Professional
نظر شما