چین کشوری با اقوام متعدد و تاریخ طولانی پنج هزار ساله است. در سیر تاریخی پیوسته توسعه یافته و بسیاری از جشنواره های سنتی مشخص پدید آمده اند. در چین باستان، بیشتر فصلها و اعیاد، با دانش روزافزون غنی نجومی، تقویمی و ریاضیاتی مرتبط بود و به ویژه اصطلاحات شمسی تقویم قمری، با شکلگیری جشنهای سنتی ارتباط تنگاتنگی داشت. در سلسلۀ هان، 24 اصطلاح خورشیدی که یک سال را تقسیم می کردند، به وجود آمدند. اصطلاحات شمسی، زمینه را برای تشکیل جشنواره ها با تغییر فصول و فعالیت های مختلف مردمی فراهم کرد. جشنوارههای سنتی، نه تنها بخش مهمی از زندگی فرهنگی و تفریحی تودهها، بلکه فرصتی برای تبادلات تجاری و فرهنگی بود. برخی از جشنواره های سنتی بزرگ مانند جشنوارۀ بهار، روشنایی خالص، قایق اژدها و نیمۀ پاییز را هنوز توده های مردم برگزار میکنند. آنها نه تنها مؤلفه های عالی فرهنگ جشنواره های سنتی را تداوم و توسعه می دهند، بلکه محتوا و گونه های جدیدی را نیز بدانها افزوده اند. با این حال، برخی از جشنواره های کوچک، به تدریج فراموش شده و از زندگی روزمره ناپدید شده اند.
ریشۀ جشنوارۀ بهار، به آیین های مربوط به تقدیم قربانی به خدایان یا اجداد در پایان سال در درازنای سلسله های یین و شانگ بازبسته است. این نخستین تعطیلات سال برای مردم چین و آخرین روز سال قدیم است. مردم روی درهای خانه های خود، کاغذهایی با پیامها و آرزوهای خوشبختی و فراوانی و کاراکتر «فو» و تصویر خدای خوشبختی را می چسبانند و فانوسهای قرمز را میآویزند. شب پیش از اولین روز ماه قمری (شام جدید قمری)، زمان مهمی برای خانواده و یک شام مجلل است. برخی از مردم، در تمام طول شب، برای دیدن سال قدیم که دارد رخت برمی بندد، تا صبح روز بعد، بیدار می مانند، به اقوام و دوستان خود شادباش می گویند و برای همه آرزوی بهروزی و کامرانی می کنند. در طول جشنوارۀ بهار، فعالیتهای سنتی در چین انجام می شود، به ویژه رقص شیر، رقص اژدها، پارویی با قایق روی زمین و ... .
در سرزمین اصلی چین مقرر شده است که «تعطیلات قانونی جشنوارۀ بهار» هفت روز طول بکشد. مردم برای جشنواره و اتحاد خانواده، به خانه هایشان می شتابند و مهم نیست که چقدر دور باشند. آنها این جشنواره را به عنوان مرز بین سالهای قدیم و جدید می دانند. این جشن در سال 2024 در فهرست نمایندگی میراث فرهنگی ناملموس بشری ثبت شد. این روند جشن به نام «گوونیان» (گذر از سال) شناخته می شود. در روزهای پیش از جشنواره، مردم خانههای خود را تمیز، آذوقه ها را ذخیره و غذا تهیه می کنند. در شب سال نو، خانواده ها با هم شام میخورند و تا دیروقت بیدار میمانند تا به استقبال سال نو بروند. لباسهای نو میپوشند، به آسمان، زمین و اجداد هدیه میدهند و به بزرگان، اقوام، دوستان و همسایگان سر میزنند. جشن های عمومی را نیز جوامع، مؤسسات فرهنگی، گروه های اجتماعی و گروه های هنری برگزار می کنند.
دانش سنتی آیینها، آداب و رسوم، افسانهها و تصنیفهای مرتبط با جشن بهار و مهارتهای تهیۀ تزئینات و لوازم جشنواره، بهطور غیررسمی در خانوادهها و جوامع و همچنین بهطور رسمی از طریق سیستم آموزش عمومی منتقل میشود. صنایع دستی و هنرهای نمایشی مرتبط، از طریق کارآموزی منتقل میشود. جشنوارۀ بهار، ارزش های خانوادگی، انسجام اجتماعی و دوستی و آشتی را ترویج میکند و در عین حال، حس هویت و پیوستگی تاریخی را در دل و جان مردم چین زنده نگه میدارد.
سال نو چینی 2025 در روز چهارشنبه 29 ژانویه، و امسال، سال مار است. متولدان سالهای مار از جمله ۱۹۲۹، ۱۹۴۱، ۱۹۵۳، ۱۹۶۵، ۱۹۷۷، ۱۹۸۹ و ۲۰۲۵، سال تولد زودیاک خود را تجربه خواهند کرد. چین در این جشن، تحت سلطۀ فانوسهای قرمز نمادین، آتشبازیهای طولانی، ضیافتها و رژههای عظیم است. تاریخ این جشنواره هر ساله تغییر میکند؛ به این دلیل که از تقویم قمری بر اساس حرکت ماه پیروی میکند و معمولاً در یک روز بین اواسط ژانویه و اواسط فوریه است.
در چین، هر چرخۀ قمری 60 سال است و 12 سال به عنوان یک چرخۀ کوچک در نظر گرفته میشود. هر یک از 12 سال با یک علامت حیوانی تعریف میشود: موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، گوسفند، میمون، خروس، سگ و خوک. سال 2025 سال مار و 2026 سال اسب است. معمولاً این جشن به مدت 15 روز تا جشنوارۀ فانوس ادامه دارد. زمان اوج کل جشن در شب سال نو چینی و اولین روز سال نو قمری است. پانزدهمین روز، جشن فانوس نامیده میشود که نشاندهندۀ پایان جشن است.
این جشن، نه تنها در سرزمین اصلی چین، بلکه در هنگ کنگ، تایوان، ویتنام، سنگاپور و برخی دیگر از کشورهای آسیایی و همچنین محله های چینی در سراسر جهان برگزار میشود و در سالهای اخیر، در نیویورک، لندن، ونکوور، سیدنی و سایر شهرهای خارج از کشور، به خارج از محلههای چینی نیز گسترش یافته و به یکی از جشنهای مشهور جهان تبدیل شده است. طولانی ترین تعطیلات رسمی است. اکثر کارمندان هفت تا دوزاده روز مرخصی، و دانش آموزان، یک ماه تعطیلات زمستانی دارند. تعطیلات سال نو چینی 2025 از 28 ژانویه تا 3 فوریه است.
برخی از خانواده ها در تعطیلات با هم سفر میکنند. این بزرگترین مهاجرت سالانه در جهان است. مجموع سفرهای انجام شده با هواپیما، قطار، اتوبوس و کشتی، میتواند به حدود سه میلیارد برسد. آتش بازی بخشی ضروری از جشن برای زنده کردن هوای جشنوارۀ بهار و بزرگترین نمایش آتش بازی در شب سال نو قمری است. تزئینات جشن، بیشتر به رنگ قرمز است. خانهها با دوبیتیهای جشن بهار قرمز، فانوسهای قرمز و برشهای کاغذ قرمز تزئین شدهاند. خیابانهای شهر با فانوسهای قرمز روشن میشوند و افراد زیادی، لباس قرمز میپوشند. دلیل این امر این است که رنگ قرمز در فرهنگ چینی، نماد شادی، ثروت و رفاه است و میتواند ارواح شیطانی را دفع کند و خوشبختی به ارمغان بیاورد.
کودکان به خصوص از نشان دادن لباسهای زیبای جدید خود به دوستان کوچک خود و دیگران خوشحال میشوند. پاکتهای قرمزی به عنوان هدیه دریافت میکنند. بهجای هدایای بستهبندی شده که غربیها در کریسمس به کودکان میدهند، بچهها پاکتهای قرمز حاوی پولهای خوشبختی از پدربزرگها و مادربزرگها، اقوام و دیگر بزرگترهایی که شروع به کسب درآمد کردهاند، دریافت میکنند و اجازه دارند پولهای خود را هر طور که دوست دارند خرج کنند.
معروفترین غذای جشنواره، پیراشکی است. علاوه بر این، از کیک برنجی (نیانگائو)، اسپرینگ رول، ماهی و کوفته برنجی نیز برای پذیرایی از خانواده ها استفاده میشود. چینیها این خوراکیها را نه تنها در شام ملاقات، بلکه در کل تعطیلات، و نه تنها در خانه، بلکه در خانه های اقوام و نمایشگاه های معابد میخورند.
منابع
China Encyclopedia
https://www.travelchinaguide.com/essential/holidays/new-year/facts.htm
نظر شما