ریشه‌ها و اهمیت جشن
نوروز در روز اعتدال بهاری، یعنی ۲۲ مارس، جشن گرفته می‌شود؛ زمانی که طول روز و شب برابر می‌شود. باور بر این است که از این لحظه طبیعت بیدار شده و چرخه‌ی جدیدی از زندگی آغاز می‌گردد. واژه‌ی «نوروز» ریشه‌ی فارسی دارد و به معنای «روز نو» است.
این جشن با مفاهیمی همچون نوسازی، برکت و مهمان‌نوازی پیوند دارد. مهم‌ترین سنت‌های آن شامل پذیرایی با غذاهای ملی، برگزاری جشن‌های مردمی، مسابقات ورزشی و آیین‌هایی است که برای جلب خوشبختی و رفاه در خانه و میان اقوام انجام می‌شوند.
جشن نوروز در استان آلماتی
در آلماتی، جشن نوروز با شکوه و به صورت رنگارنگ برگزار می‌شود. در مرکز شهر، در میدان آستانه و پارک نخستین رئیس‌جمهور، یورت‌ها برپا شده و مراسم سنتی، کنسرت‌ها و نمایش‌های آئینی اجرا می‌گردد. یکی از اصلی‌ترین سنت‌ها پذیرایی از مهمانان با نوروز-کوجه است؛ غذایی مقوی و نمادین که از هفت ماده‌ی اصلی شامل گوشت، آب، نمک، شیر، غلات، روغن و آرد تهیه می‌شود. این مواد نماد فراوانی و برکت در سال جدید هستند.
همچنین در آلماتی، جشنواره‌های صنایع دستی برگزار می‌شود که در آن کارگاه‌های آموزشی برای ساخت زیورآلات ملی، گلدوزی و هنرهای زرگری ارائه می‌شود. در پارک‌ها مسابقات کشتی قزاقی و سایر ورزش‌های ملی نیز برگزار می‌گردد.
جنوب قزاقستان: چیمکنت و ترکستان
در جنوب کشور، که آب‌وهوا گرم‌تر است، نوروز با شور و هیجان بیشتری برگزار می‌شود. در چیمکنت و ترکستان، جشن‌های مردمی با حضور آکین‌ها (شاعران بداهه‌سرا)، دلاوران اسب‌سوار و هنرمندان مردمی اجرا می‌شود. در این مناطق، آی‌تیس (مسابقات شعر بداهه میان دو آکین) بسیار محبوب است و شاعران در مهارت سخن‌وری و هوش خود با یکدیگر رقابت می‌کنند.
در ترکستان، یکی از مراکز معنوی قزاقستان، مراسم جشن اغلب در کنار آرامگاه خواجه احمد یسوی برگزار می‌شود. در این مکان آیین‌های ویژه‌ی دعا و نیایش برای رفاه و شکوفایی مردم انجام می‌گیرد.
همچنین در مناطق جنوبی، مسابقات ورزشی سنتی نظیر کوکپار (بازی گروهی با اسب که شبیه چوگان است)، اوداریسپاق (کشتی روی اسب)، و آسیک آتو (بازی سنتی با مهره‌های استخوانی که در میان جوانان محبوب است) برگزار می‌شود.
قزاقستان غربی: آتیرائو و استان مانگیستائو
در مناطق غربی قزاقستان، جشن نوروز ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد. در اینجا، سنت‌های زندگی عشایری قوی است و جشن‌ها اغلب با پذیرایی از مهمانان با غذاهای سنتی مانند بیشبارماک (گوشت با نودل) و شیر شتر (شوبات) همراه است.
یکی از آیین‌های ویژه در مانگیستائو، مراسم «ақ тілек» (آق تیلیک) است – یک دعای جمعی که در آن بزرگان به نسل جوان توصیه‌هایی می‌کنند و آرزوهای صلح، خیر و برکت را بر زبان می‌آورند. این مراسم نشان‌دهنده‌ی تداوم نسل‌ها و اهمیت احترام به بزرگان است.
قزاقستان شمالی: پتروپاول و کوستانای
قزاقستان شمالی با ترکیب چندملیتی جمعیت خود متمایز است و نوروز در این منطقه به عنوان جشن دوستی بین اقوام مختلف برگزار می‌شود. در پتروپاول و کوستانای، جشن‌های عمومی با حضور نمایندگان گروه‌های قومی مختلف، از جمله قزاق‌ها، روس‌ها، تاتارها، اوکراینی‌ها و سایر اقوام برگزار می‌شود.
در این منطقه، ترکیب سنت‌های آشپزی نیز قابل مشاهده است – در سفره‌های نوروزی افزون بر غذاهای قزاقی، غذاهای روسی نظیر پای، غذاهای تاتاری مانند اچپچماک و غذاهای اوکراینی مانند وارنیکی نیز دیده می‌شود.
همچنین در مناطق شمالی، آیین‌های آشتی رایج است – اگر در طول سال بین بستگان یا همسایگان اختلافی پیش آمده باشد، در این روز رسم بر آن است که افراد با یکدیگر صلح کنند و سال جدید را با صفحه‌ای پاک آغاز نمایند.
قزاقستان شرقی: سمی و اوست-کامنوگورسک
در قزاقستان شرقی، نوروز به ویژه با سنت‌های موسیقایی غنی همراه است. در شهرهای سمی و اوست-کامنوگورسک، مسابقات نوازندگی دامبرا، اجرای گروه‌های فولکلور و بازی‌های ملی برگزار می‌شود.
یکی از آیین‌های مهم این منطقه، مراسم پاکسازی است. پیش از جشن، مردم سعی می‌کنند از اشیای کهنه رهایی یابند، نظافت کلی در خانه و حیاط انجام دهند تا سال جدید را با افکار پاک و انرژی تازه آغاز کنند.
قزاقستان مرکزی: قراغندا و استان آکمولا
در مناطق مرکزی قزاقستان، نوروز با برپایی یورت‌ها در شهرها و روستاها همراه است، جایی که جشن‌های مردمی برگزار می‌شود. در قراغندا و استان آکمولا، مراسم استقبال از خورشید محبوب است – مردم در سپیده‌دم به بلندی‌ها می‌روند تا طلوع خورشید را نظاره کرده و دعاهایی برای سعادت بخوانند.
همچنین، مسابقات کشتی قزاقی (قزاقشا کورس) که در آن کشتی‌گیران قدرت و چابکی خود را به نمایش می‌گذارند، و مسابقات اسب‌دوانی که تعداد زیادی تماشاچی را جذب می‌کند، در این منطقه رایج است.
نکته:
نوروز در قزاقستان تنها یک جشن نیست، بلکه زمانی است که مردم گرد هم می‌آیند، سنت‌های نیاکان خود را گرامی می‌دارند، مهمان‌نوازی نشان می‌دهند و در جستجوی هماهنگی و هم افزایی با یکدیگر هستند.
با وجود ویژگی‌های منطقه‌ای، مفهوم اصلی این جشن تغییری نمی‌کند: نوروز زمانی برای امید، نیکی و شروعی تازه است.
جشن گرفتن نوروز در مناطق مختلف قزاقستان، غنای فرهنگی ملی و تنوع سنت‌ها را برجسته کرده و مردم را در تلاش برای صلح، رفاه، آرامش و شکوفایی متحد می‌کند.
آستانه قزاقستان
منبع:
نظر شما