روز جهانی مدارا هر ساله در ۱۶ نوامبر در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود.این روز برای اولین بار در سال ۱۹۹۵میلادی توسط یونسکو به عنوان روز جهانی اعلام شد. در کنار این، قطعنامه ‌ای تصویب شد که مدارا یا هماهنگی را نه باید با شادی یا فقدان شفقت مرتبط ‌دانست. این روز به عنوان احترام و به رسمیت شناختن شایسته تمدن و شیوه زندگی مردم در سراسر جهان است[1]. در همین راستا، روز جهانی تسامح هر ساله در 16 نوامبر در پاکستان نیز گرامی داشته می ‌شود و حاکمان، سیاستمداران و شخصیت ‌های برجسته این کشور به همین مناسبت پیام‌ های مدارا را صادر می ‌کنند. امسال نیز مانند هر سال، این روز با شور و شوق فراوانی در پاکستان جشن گرفته شد. شهباز شریف نخست وزیر پاکستان گفت، تساهل و مدارا پایه و اساس تأسیس پاکستان است و از برگزاری جشن تساهل و مدارا استقبال می ‌شود. پاکستان تحت رهبری بزرگ قائد اعظم، موسس پاکستان، به وجود آمده است. تساهل و تسامح، اساس تأسیس پاکستان است. مردم از اقشار مختلف جامعه، در جنبش پاکستان حضور داشتند و قائد اعظم در سخنرانی خود در 11 اوت توضیح داد که پاکستان باید چگونه باشد. قائد اعظم خواهان پاکستانی بود که در آن تساهل، تسامح و مدارا وجود داشته باشد[2]. علما و تحلیلگران اسلامی معتقدند که این روز، هزار و چهارصد سال پیش توسط اسلام و رهبر بزرگ جهان اسلام، حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) اعلام شد و تاکید شد که در سراسر جهان هر روز جشن مدارا گرفته ‌شود، اما نظام سکولار کشورهای اسلامی، سخنان دین مورد پسند خداوند، همچون دین اسلام را فراموش کرده و سخنان نهادهای سکولار جهانی که ساخته و پرداخته غرب است، را به یاد آورده و با وجود فقدان تساهل و تسامح در طول سال در کشورها، هر کشوری برده غرب و وابسته به این نهاد، اعلام می ‌کند که این روز را در ۱۶ نوامبر جشن می‌گیرد، و نه تنها همین، بلکه ظالم ‌ترین حاکمان جهان که ذره ‌ای تساهل و تسامح در وجودشان و کشورشان نیست، در این روز پیام‌ های تساهل، تسامح و مدارا را صادر می ‌کنند. با این حال، اگر به آن روز نگاه کنیم، درست در همین روز روزنامه ‌های هر کشور پر از اخبار مربوط به عدم تحمل هستند و حتی مواردی نیز مبنی بر این وجود دارند که حاکمی که در آن روز پیام تساهل می ‌دهد، خود نیز در این موارد مبنی بر عدم تحمل و مدارا، دست دارد. آن ها همچنین معتقد هستند که در چند دهه اخیر، روند عدم تحمل در پاکستان نیز افزایش یافته است، چه برسد به عموم مردم، حتی گروه ‌های سیاسی پاکستان که بر کشور حکومت می‌کنند نیز نسبت به یکدیگر بی ‌تحمل هستند، در حالیکه مردم از هرج و مرج ناشی از تورم بی نظیر، فقر و بیکاری رنج می ‌برند و بی ‌تحمل می ‌شوند، اما نکته تعجب ‌آور این است که برخی از سیاستمدارانی که در طول سال مشغول غارت ملت هستند و انواع امکانات را برای خود توسط پارلمان تصویب کرده ‌اند، با وجود زندگی مرفه، بی ‌تحمل هستند. عدم تحمل در پاکستان چنان گسترش یافته است که گروه‌ های مذهبی و افرادی مرتبط با آنها نیز قربانی عدم تحمل هستند. هر فرقه اسلامی نمی ‌تواند، فرقه اسلامی دیگری را تحمل کند، حتی با تکفیر و با صدور فتواهای کفر و شرک علیه یکدیگر، راه را برای قتل و کشتار هموار می ‌کند. در چنین شرایطی، واقعی روز مدارای جهانی تنها می ‌توان مطابق با اعلامیه یونسکو جشن گرفت، زیرا برای جشن گرفتن طبق اسلام، ابتدا باید مدارا و تحمل را در عمل نشان داد. اما مطابق به علمای اسلامی چنین روز تسامح جهانی را تنها حاکمان غربی می ‌توانند جشن بگیرند که از یک سو در قتل و کشتار میلیون ‌ها انسان بی‌گناه در سراسر جهان، از جمله فلسطینیان مظلوم و سایر مظلومان جهان دست دارند و از سوی دیگر، با تجلیل از چنین روزهایی، درس صبر، مدارا و بردباری می ‌دهند.تحلیلگران می گویند  که انتقاد ما به این معنی نیست که نهادهای فرهنگی جهان مانند یونسکو نباید چنین روزی را جشن اعلام کنند، بلکه اگر قرار است چنین جشنی گرفته شود، باید به روند تحمل و مدارا عمل شود. بنابراین، عدالت، انصاف و مدارا به هیچ دین خاصی مربوط نیست، بلکه نیاز تمام بشریت و ندای هر دین آسمانی است.

منابع: