تحلیلگران معتقدند که پاکستان نه تنها یک کشور اسلامی است، بلکه اولین قدرت هستهای اسلامی نیز است، لذا، از یک سو چشم امت اسلامی به آن دوخته شده و از سوی دیگر به مرکز توجه نیروهای دشمن اسلام نیز تبدیل شده است. به همین ترتیب، از یک سو، نقش پاکستان در هر مسئله ای از امت اسلامی، از جمله فلسطین، بسیار مهم است، از سوی دیگر، نیروهای دشمن اسلام نیز می خواهند از پاکستان برای اهداف شوم خود استفاده کنند، اما تا به امروز، با وجود آشفتگیهای سیاسی داخلی و بحران های اقتصادی، دولت های پاکستان به عنوان عضوی از امت اسلامی در مورد همه مسائل امت اسلامی، از جمله مسئله قدس و فلسطین، نقش فعال و مثبتی ایفا کرده اند. نمونهای از آن، نقش برجسته پاکستان در تبدیل کردن خصومت و دشمنی دو کشور بزرگ امت اسلامی، ایران و عربستان سعودی به دوستی است. اگرچه ظاهرا این نقش را کشور چین ایفا کرده است، اما این پاکستان بود که آن را به این سمت آورد تا با اتحاد این دو کشور برادر اسلامی، صلح و ثبات منطقه را فراهم آورده و امت اسلامی را از تفرقه و آشفتگی بزرگی نجات داد، حتی در زمان درگیری این دو کشور بزرگ اسلامی پاکستان همیشه نقش میانه رویی را ایفا کرد، زیرا یک طرف کشور برادار اسلامی و همسایه است و طرف دیگر نیز کشور برادر اسلامی و محسن است که در زمان مشکل رسیدگی می کند، به گفته تحلیلگران، پاکستان همواره با چنین آزمون های سختی روبرو بوده است، اما همیشه با دعای امت اسلامی و توفیق خداوند موفق شده است. اکنون نیز با آزمون جدیدی روبرو شده است و چشم امت اسلامی به آن دوخته شده است. اخیراً وزیر امور خارجه آمریکا، فاش کرد که پاکستان پیوستن به نیروی های بینالمللی تثبیتکننده پیشنهادی (ISF) برای غزه را پذیرفته است، اما از تأیید استقرار نهایی نیروهای نظامی خودداری کرد. سه شنبه گذشته، پاکستان در کنفرانسی در قطر که توسط فرماندهی مرکزی ایالات متحده برگزار شد، شرکت کرد. در این کنفرانس، ساختار فرماندهی نیروهای امنیتی (ISF) و سایر مسائل عملیاتی در حال بررسی مورد بحث قرار گرفت. حدود ۴۵ کشور، از جمله پاکستان، در این نشست شرکت کردند. روبیو در پاسخ به این سوال که آیا واشنگتن رضایت پاکستان را برای اعزام نیرو به غزه برای کمک به میانجیگری صلح دریافت کرده است، گفت: «ایالات متحده از پاکستان به خاطر پیشنهاد مشارکت در این روند یا حداقل ابراز تمایل برای بررسی آن بسیار سپاسگزار است». وی افزود که قبل از هرگونه تعهد رسمی از سوی هر کشوری، به شفافیت بیشتری نیاز است. وی گفت که من کاملاً مطمئن هستم که ما کشورهای زیادی داریم که مورد قبول همه طرف ها هستند و آمادهاند تا بخشی از این نیروی تثبیتکننده باشند و اگر پاکستان با این موضوع موافقت کند، مطمئناً کشور مهمی خواهد بود. به گفته مارکو روبیو، مسائل مهم مربوط به اختیارات این نیرو، ساختار فرماندهی و ترتیبات تأمین بودجه آن هنوز در دست بررسی است. وی گفت: «فکر میکنم گام بعدی اعلام یک هیأت صلح و یک گروه تکنوکرات فلسطینی است که در اداره امور روزمره کمک خواهند کرد». وی در ادامه گفت که به محض اینکه این سیستم برقرار شود، آنگاه می توان نیروی تثبیت کننده را نهایی کرد، که نحوه تأمین مالی آن، قوانین آن و نقش آن در غیرنظامیسازی را تعیین خواهد کرد. وزارت امور خارجه ایالات متحده رسماً با بیش از ۷۰ کشور تماس گرفته تا از آنها حمایت نظامی یا مالی برای نیروی پیشنهادی خود درخواست کند. تاکنون، طبق گزارش ها، ۱۹ کشور تمایل خود را برای مشارکت در اعزام نیرو، تدارکات یا تجهیزات ابراز کرده اند، در حالی که استقرار بینالمللی در غزه میتواند از اوایل ماه آینده آغاز شود. منابع دیپلماتیک به روزنامه دان گفتند که پاکستان در حال بررسی استقرار ۳۵۰۰ نیرو تحت نظر نیروهای امنیتی است. اظهارات مارکو روبیو یک روز پس از آن مطرح شد که پاکستان موضع رسمی خود را روشن کرد. طاهر اندرابی، سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان، اعلام کرد که اسلام آباد هنوز تصمیمی برای اعزام نیرو به نیروهای امنیتی نگرفته است و مذاکرات هنوز در مراحل اولیه است. این در حالی است که نوار غزه پس از دو سال حملات اسرائیل، تا حد زیادی به ویرانهای تبدیل شده است. لازم به ذکر است که در ماه سپتامبر، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، یک طرح صلح ۲۰ مادهای ارائه کرد که پایه و اساس توافق صلح حاصل شده بین اسرائیل و حماس در ماه اکتبر را بنا نهاد. یکی از ارکان اصلی توافق صلح غزه با میانجیگری ایالات متحده، تأسیس نیروهای امنیتی (ISF) بود که متشکل از نیروهای نظامی از کشورهای عمدتاً مسلمان خواهد بود. در ماه نوامبر، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامهای را که توسط ایالات متحده تهیه شده بود، تصویب کرد که طرح رئیس جمهور دونالد ترامپ برای پایان دادن به درگیری غزه را تأیید کرد و استقرار نیروهای امنیتی (ISF) را در قلمرو فلسطین مجاز دانست. سیزده عضو شورای امنیت، از جمله پاکستان، به این قطعنامه رأی مثبت دادند، در حالی که روسیه و چین رأی ممتنع دادند. با این حال، حماس این قطعنامه را رد کرد و از ایجاد یک نیروی بینالمللی که مأموریت آن شامل خلع سلاح گروههای مقاومتی فلسطینی در غزه است، انتقاد کرد. دو مقام آمریکایی در گفتگو با رویترز گفتند که نیروهای نظامی بینالمللی میتوانند با تأیید سازمان ملل متحد، اوایل ماه آینده در نوار غزه مستقر شوند، اما هنوز مشخص نیست که حماس چگونه خلع سلاح خواهد شد[1].
از سوی دیگر به واکنش این پیشنهاد آمریکا، تعدادی از علمای برجسته همه مکاتب فکری پاکستان، در نشست مشورتی مجلس اتحاد امت اسلامی پاکستان، از دولت پاکستان خواسته اند از اعزام نیرو به غزه برای خلع سلاح حماس خودداری کند. این نشست روز دوشنبه در کراچی برگزار شد و علمایی از مذاهب مختلف اسلامی پاکستان، از جمله مفتی منیب الرحمان، مفتی تقی عثمانی و مولانا فضل الرحمان در آن حضور داشتند. هفته گذشته، خبرگزاری بریتانیایی رویترز گزارشی منتشر کرد که ادعا میکرد انتظار می رود فرمانده ارتش پاکستان طی چند هفته آینده از واشنگتن بازدید کند، جایی که احتمالاً بحث هایی در مورد نیروی چند ملیتی پیشنهادی برای فعالیت های امنیتی و امدادی در غزه پس از جنگ صورت خواهد گرفت. با این حال، سخنگوی وزارت امور خارجه در ۱۸ دسامبر در اظهار نظری در این مورد گفته بود که ایالات متحده هنوز در فرمانده کل ارتش پاکستان تصمیمی نگرفته است و «هیچ تصمیم مستقلی در مورد مشارکت پاکستان در نیروی بینالمللی ثبات بخش (ISF) در غزه گرفته نشده است. هرگونه تحولی در این زمینه در زمان مناسب اطلاع رسانی خواهد شد». در بیانیه مجلس اتحاد امت پاکستان آمده است: «از کشورهای مسلمان خواسته شده است که نیروهای خود را به آنجا اعزام کرده و حماس را خلع سلاح کنند. چندین دولت مسلمان این درخواست را رد کرده اند و اکنون فشار به پاکستان، در حال افزایش است». «این گردهمایی قویاً از دولت پاکستان می خواهد که از اعزام نیروهای خود برای خلع سلاح حماس خودداری کند و در این زمینه تحت هیچ فشاری قرار نگیرد. الحمدلله، نیروهای پاکستان سرشار از روحیه جهاد هستند و برای ملت اسلامی ممکن نیست که تصور کنند آنها در مقابل مبارزه برای آزادی قدس یا آزادی فلسطین ایستاده اند. این مسئولیت دولت پاکستان است که از کشور در برابر این توطئه محافظت کند، که ما قویاً خواستار آن هستیم». نیروهای امنیتی بخشی از طرح صلح ۲۰ مادهای ترامپ، رئیس جمهور آمریکا است که استقرار نیروهایی از کشورهای با اکثریت مسلمان را در طول یک مرحله موقت ثبات پیش بینی میکند. هدف از این طرح، تأمین امنیت و پشتیبانی اداری در آنجا است تا سرزمین جنگزده فلسطین بتواند بازسازی شود و به سمت یک توافق سیاسی بلند مدت حرکت کند. پیش از این، در بیانیهای که در پایان کنفرانس دو روزه جنبش حفاظت از قانون اساسی پاکستان در اسلامآباد در روز یکشنبه منتشر شد، درخواست شده است که «در عین کنار زدن ابهامات» در مورد اعزام نیروهای پاکستانی به غزه، «به همه اطمینان داده شود».
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، جمعه گذشته در پاسخ به سوالی درباره مشارکت پاکستان در نیروی حافظ صلح غزه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که واشنگتن باید قبل از درخواست هرگونه «تعهد نهایی» به «چند پاسخ دیگر» اسلام آباد بدهد. در جریان این نشست خبری، روزنامه نگاری از مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، پرسید: «ایالات متحده میخواهد نیروهای پاکستانی در غزه حضور داشته باشند. آیا ایالات متحده از پاکستان برای اعزام نیروهایش به آنجا برای برقراری صلح و حفظ صلح، رضایت گرفته است؟». که در پاسخ، وزیر روبیو، ضمن «تشکر» از پاکستان به خاطر «پیشنهاد مشارکت» یا «بررسی» آن در نیروی صلح غزه، گفت که معتقد است ایالات متحده قبل از آن باید «چند پاسخ دیگر» به اسلام آباد به بدهد. زیرا انصافاً باید بگویم که همه کشورهایی که با آنها در مورد حضور میدانی (در غزه) صحبت کردهایم، میخواهند بدانند که ماموریت، دامنه خاص آن و سازوکار تأمین مالی آن چگونه خواهد بود. بنابراین ما از پاکستان به خاطر پیشنهاد پیوستن یا حداقل بررسی آن سپاسگزاریم. فکر میکنم قبل از اینکه از کسی تعهد نهایی بخواهیم، باید چند پاسخ دیگر به آنها بدهیم. در این اعلامیه علما همچنین آمده است که «به رئیس جمهور و برخی از مقامات عالی رتبه نیروهای مسلح پاکستان، نه تنها در طول دوران تصدی خود، بلکه به صورت مادام العمر، مصونیت کامل از هرگونه دادرسی کیفری اعطا شده است... این معافیت کاملاً خلاف قرآن کریم است»[2].
برخی از تحلیلگران اسلامی از جمله، پروفسور خورشید احمد، وابسته به حزب جماعت اسلامی پاکستان در مورد این طرح آمریکایی تردید دارند و آن را توطئهای ضد اسلامی میدانند و معتقدند که: اعلامیه شرم آور دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در تاریخ ۶ دسامبر ۲۰۱۷ میلادی در مورد مسئله فلسطین و به ویژه بیت المقدس، نه تنها اعلام جنگ علیه فلسطین و جهان اسلام بوده است، بلکه اعلام بیاعتنایی آمریکا به قوانین بینالمللی، کنوانسیونهای ژنو و سازمان ملل متحد و منشور آن نیز بوده است. این اعلامیه پیامدهای گستردهای، چه از نظر فکری و چه از نظر عملی، دارد که باید درک شوند و تدوین یک استراتژی و برنامه عملی صحیح و مؤثری برای جلوگیری از شر آنها، چالش واقعی زمانه است. برای جهان اسلام به طور خاص و جامعه بینالمللی به طور عام، ابراز تاسف و خشم در این زمینه کاملاً طبیعی است، اما نیاز به ایجاد درک صحیح از اثرات و پیامدهای مخرب این اعلامیه خطرناک وجود دارد. برخی از مهمترین جنبههای این مجموعه مورد نیاز توجه امت اسلامی است. طبق این طرح، تشدید درگیری سنی-شیعه در خاورمیانه، ایجاد جبهه متحد بین اسرائیل و «اسلام سنی»، دفن مفهوم یک کشور مستقل فلسطینی و تبدیل اورشلیم به پایتخت دائمی اسرائیل، و تأسیس یک کشور فرعی بیمعنی برای فلسطینیها که از گروههای کوچک تشکیل شده و هیچ ارتش دائمی نداشته باشد که پایتخت آن در روستای ابودیس در چند کیلومتری اورشلیم باشد، و یک کشور (به اصطلاح) ضعیف که هرگز نتواند از نظر اقتصادی خودکفا باشد و همیشه از نظر مالی به ایالات متحده و چند کشور دیگر وابسته باشد، است[3].
برخی از تحلیلگران معتقدند که، ترامپ در حال طراحی توطئه بزرگی با اسرائیل در مورد فلسطین است. از یک سو، وی برخی از گروه های مسلح داخلی فلسطینی را که به شدت مخالف حماس و حامی اسرائیل هستند، برای مقابله با حماس تشکیل داده است تا بتوانند حماس را شکست داده و راهی را برای اسرائیل هموار کنند که این موضوع را گزارش خبرگزاری انگلیس نیز تایید می کند[4] و از سوی دیگر از کشورهای اسلامی خواسته است تا نیروهای مسلح خود را برای همکاری نیروهای صلح (ISF) به فلسطین بفرستند، تا امت اسلامی را با حماس درگیر کرده و تضعیف کند. بنابراین امت اسلامی و حماس با یکدیگر درگیر شده و نابود خواهند شد و راهی برای اسرائیل و آمریکا بدون درگیری با حماس یا سایر کشورهای اسلامی، باز خواهد شد. همچنین آمریکا، غرب و اسرائیل، مثل همیشه، هنوز میخواهند مسلمانان را بر اساس شیعه و سنی به جان هم بیندازند و برای این منظور، برخی از مسلمانان منفعت طلب را به سمت خود میکشانند که این امر باعث تضعیف امت اسلامی و موفقیت قدرت های ضد اسلامی در اهدافشان خواهد شد. بنابراین، حاکمان مسلمان باید این توطئه دشمن را درک کنند و از تبدیل شدن به بخشی از این توطئه خودداری کنند.
منابع:
نظر شما