قانون دفاع از نمادهای دینی و احساسات دینداران و ممنوعیت توهین به مقدسات در قرقیزستان

قادر مالک اف معاون مفتی جمهوری قرقیزستان در صفحه فیسبوک خود اعلام کرده است که با توجه به افزایش اسلام هراسی در جهان، حملات و توهین به نمادها و مقدسات دینی، مفتیات این جمهوری ندوین قانون دفاع از نماهادی های دینی ؛ احساسات دینداران و ممنوعیت توهین به مقدسات را  پیشنهاد و مورد بررسی قرار می دهد.

وی اظهار داشت که خشونت و تجاوز بی رحمانه و روش ها و اقدامات تروریسمی را محکوم می نماید، اما در عین حال توهین به احساسات دینی و مقدسات مسلمانان را غیر قابل قبول می داند. کاربران شبکه های اجتماعی پیشنهاد مفتیات را با حوادث اخیر که در فرانسه اتفاق افتاده ؛مرتبط دانسته اند.

مفتیات قرقیزستان معتقد است که چنین رفتار و مواضعی نسبت به دین اسلام تحریک آمیز است و نه تنها هیچ ارتباطی با آزادی بیان ندارد بلکه گفتگوهای بین فرهنگی را از بین می برد و اسلام هراسی، افراط گرایی، نابردباری دینی و توهین به مقدسات دینی را تشویق و گسترش می نماید.

مالک اف که چندماهی بیشتر نیست به عنوان معاون مفتی قرقیزستان انتخاب شده است؛ در ادامه گفت: "گفتگوی تمدن ها بدون احترام متقابل، خلوص نیت، برابری در برابر قوانین و حقوق غیر ممکن است. متاسفانه، اخیرا شاهد سیاست یک بام و دو هوا هستیم. از یک طرف تحت شعار و بهانه آزادی بیان ، به احساسات مومنان- هم مسلمانان، ه مسیحیان و هم یهودیان توهین می شود و کاریکاتورهای پیامبران را منتشر می نمایند، از طرف دیگر ممنوعیت توهین و تمسخر به مسائل هولوکاست یا دگرباشی (ال جی بی تی) وجود دارد (به عنوان مثال، در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا مسئولیت کیفری در این خصوص وجود دارد). "

مقام دینی قرقیز همچنین گفت که مومنان قرقیزستان نیز به موارد تبعیض دچار می شوند.: "چنین مواردی را می توان در رسانه ها و بیشتر در شبکه های اجتماعی رصد و مشاهده نمود. البته ما می دانیم که گروه های خاصی از محرکان وجود دارند که از آنها برای تشدید اختلافات و دشمنی های بین دینی سوء استفاده می کنند. بر همه معلوم است که شکاف و تشدید اختلافات بین ارزش های سکولاری و مذهبی در شبکه های اجتماعی مورد حمایت قرار می گیرد. و دائما بین این دو آتش می افروزند."

به گفته وی، نه تنها توجه به امنیت اطلاعاتی بلکه به امنیت معنوی مردم نیز ضروری است. معاون مفتی در آخر گفت: "در کشور روسیه قانونی در خصوص ممنوعیت توهین به نمادهای تمام ادیان جهان وجود دارد. ما نیز می توانیم چنین قانونی را مورد بررسی قرار داده و آن را تصویب کنیم."

هیات ششمین قورولتای (گردهمایی) مسلمانان قرقیزستان در تاریخ ۴ آوریل سال ۲۰۱۷ ابتکار و پیشنهاد شورای علمای مسلمانان این کشور در خصوص اصلاحات اساسنامه مفتیات را تصویب کردند. در اساسنامه جدید بندی در مورد مسئولیت کیفری برای توهین به مسلمانان وجود دارد.

مارس ابرایف عضو شورای علمای مسلمانان و رئیس دانشگاه اسلامی قرقیزستان در مورد اصلاحات و به ویژه بخش مسئولیت کیفری توضیح داد و گفت: "این موضوع در بخش اول اساسنامه مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است. مفتیات در چارچوب قانون افرادی را که در رسانه ها مطالب توهین امیزی را نسبت  ادیان؛ ، مسلمانان و پیامبران و مطالب الحادی منتشر نمایند، اقدامات لازم جهت جلب مسئولیت کیفری انجام خواهد داد. ما پیشنهاد داده ایم که گروه ابتکاری به مفتیات و شورای علما کمک کند و در چارچوب قانون از اسلام و مسلمانان در مقابل نیروهای خصمانه خارجی و داخلی حمایت کند.

مارس ابرایف در ادامه گفت که شورای علمای مسلمانان  به دلیل رشد موارد توهین به اسلام چنین تمهیدات و تدابیری را  اقداماتی را پیش بینی نموده است. طبق اساسنامه قبلی، مفتیات حق نداشت از منکرین اسلام شکایت کند: "اخیرا افراد زیادی هستند که چه نمایندگان ادیان دیگری باشند و چه به خدا اعتقاد نداشته باشند به دین اسلام توهین می کنند. مفتیات حق نداشت به چنین اقداماتی واکنش  نشان دهد و از دین اسلام حمایت کند، فقط شخص مسلمان که به احساسات دینی  او تجاوز شده است می توانست شکایت کند. طبق اصلاحات جدید اساسنامه مفتیات، اگر چنین تجاوز و توهین نسبت به تمام مسلمانان باشد، شورای علمای مسلمانان قرقیزستان گروهی را ایجاد می کند و آن گروه توهین کننده را چه شخص حقوقی باشد و چه شخص عادی؛  به دادگاه می کشد. به عنوان مثال اخیرا شاهد آن بودیم که نمایندگان جنبش "جایسان[۱]" به دین اسلام، مفتیات، مسلمانان، قرآن و پیامبر اکرم توهین کرده اند و خدای متعال را "ش.ی.ط.ا.ن" خوانده اند. همچنین موارد زیادی از جمله توهین به مقدسات دینی مسلمانان و غیره ثبت می شود. از این به بعد مفتیا از حقوق و منافع مسلمانان حمایت خواهد کرد."

گفتنی است که در کشور قزاقستان نیز این مسئله در سال های اخیر مطرح و بررسی شده است. وزارت امور دینی قزاقستان پیشنهاد داده است که جرایمی را  برای افرادی که  به احساسات مومنان  توهین می کنند درنظر بگیرند. کارگروه نمایندگان مجلس قزاقستان نیز تصویب چنین اصلاحاتی را مدنظر قرار داده اند

خانم اوگنیا استراکوا نماینده پارلمان قرقیزستان، عضو کمیته پارلمانی در مسائل اجتماعی، آموزش، علوم، فرهنگ و بهداشت نیز به نوبه خود اشاره کرده است که قرقیزستان نیز در چنین مسائلی به تجربیات کشورهای همسایه توجه کند : "قرقیزستان نیز به چنین اصلاحاتی در قانون نیاز دارد."

ولی به نظر خانم آینورا ارزیماتوا کارشناس مستقل در مسائل اجتماعی نیازی به تصویب قانون مقابله با کفرگویی در قرقیزستان ندارد. وی در توضیح  نظر خودگفت: "در تمام کشورهای جهان قانون اساسی وجود دارد و قانون اساسی از حقوق تمام شهروندان کشور دفاع می کند. همچنین مفهوم "آزادی ادیان" در کشورهای سکولار از جمله قرقیزستان وجود دارد. این بدان معنا است که احساسات و حقوق هر شهروند  بر طبق قانون محافظت شده است."

در کشورهای خارجی برای توهین به احساسات و مقدسات مومنان چه مجازاتی وجود دارد؟ در قانون جزایی آلمان ماده ۱۶۶ "ممنوعیت توهین به دینداران، جوامع مذهبی و سازمان های جهانبینی" و ماده ۱۶۷ "ایجادمانع برای انجام مراسم مذهبی"وجود دارد. مجازات هر دو ماده حداکثر تا سه سال حبس و جریمه مبلغ مشخص شده است. طبق ماده ۱۸۸ قانون جزایی اتریش، اگر شخصی به دین، فعالان دینی و مقدسات دینی توهین کند تا شش ماه زندانی می شود یا جریمه پرداخت می کند. در کشور فرانسه برای توهین به احساسات دینداران تا دو سال حبس پیش بینی شده است. در سنگاپور تخریب یا آسیب رساندن به اماکن مذهبی تا ۵ سال حبس یا جریمه دارد. در کشور قطر برای انتشار مطالب مربوط به توهین دین و یا تخریب اماکن مذهبی به منظور توهین به مومنان تا ۷ سال حبس در نظر گرفته شده است؛ در پاکستان و عمان هم تا ۱۰ سال حبس .  علاوه بر این در کشور پاکستان برای توهین به پیامبرگرامی اسلام مجازات اعدام پیش بینی شده است..

 بر اساس قانون جزایی ازبکستان؛  "اقدامات عمدی به منظور توهین به احساسات و  اعتقادات دینی و یا غیر دینی شهروندان که با هدف ایجادعداوت و  دشمنی، نابردباری یا اختلاف صورت می گیرد" مجازات آن تا ۵ سال حبس می باشد. در قزاقستان نیز توهین به احساسات مذهبی شهروندان  نشان ایجاد دشمنی و نابردباری است و مجازات آن پرداخت جریمه یا بازداشت تا هفت ماه است.

موارد مهم مرتبط با  ممنوعیت توهین به ادیان و مقدسات در قانون "آزادی ادیان و سازمان های دینی در جمهوری قرقیزستان":

- در جمهوری قرقیزستان به هر شهروندی حق آزادی ادیان و اعتقادات خداناباوری تضمین می شود.

- محدود کردن حقوق یا ایجاد هرگونه محدودیت برای شهروندان بر اساس وابستگی ها و دیدگاه دینی آنها به مثابه ایجاد دشمنی و خشونت است. توهین عمدی به احساسات دینی یا غیر دینی شهروندان، هتک حرمت به اماکن و یا مقدسات مذهبی هر دین بر اساس قانون جمهوری قرقیزستان به مسئولیت جلب می شود.

- تمام ادیان و سازمان های مذهبی در برابر قانون یکسان هستند.

- دولت قرقیزستان به ایجاد روابط متقابل و احترام بین سازمان های مختلف دینی و شهروندانی که دیندار و یا غیردیندار هستند مساعدت می نماید و از رادیکالیزم و افراط گرایی دینی، اقداماتات مربوط به تشدید روابط و ایجاد دشمنی دینی جلوگیری می نماید.

منابع:

- http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ru-ru/۹۹۹۲۵

https://۲۴.kg/obschestvo/۱۷۰۷۵۱_dumk_prizyivaet_razrabotat_zakon_ozaschite_religioznyih_simvolov_ichuvstv_veruyuschih/

-https://kloop.kg/blog/۲۰۱۷/۰۴/۱۰/muftiyat-budet-podavat-v-sud-za-oskorblenie-musulman/

۶/۹/۱۳۹۹