"جایگاه زن در اسلام"، "ممنوعیت حجاب در مدارس"و "پاندمی" از جمله موضوعاتی هستند که در گفتگوی خود با لیدر زن‌های مسلمان قرقیزستان به آن ها و سایر مسائل می پردازیم. امروز در بخش "رودررو" آکادمیسین آکادمی تلویزیونی اوراسیا خانم آسول مولدوکماتوا سردبیر مجله اسلامی "امت" خانم الیانا مریم ستاراوا دیپلمات را معرفی می‌کند. الیانا دانش‌آموخته دو دانشگاه در رشته‌های روابط بین الملل و شرق‌شناسی در قرقیزستان و روسیه است و سال‌هاست که مشغول روشنگری است.
- اسلام در زندگی شما چه جایگاهی دارد؟
- در زندگی من اسلام جایگاه کلیدی دارد زیراکه فراگیر همه ابعاد هستی است؛ از تولد تا مرگ، و این دینی است که به همه سوال‌های مهم یک انسان پاسخ می‌دهد. دین ما را تربیت می‌کند، به ما انگیزه بهتر بودن از دیروز را می‌دهد، خودخواهی را خنثی می‌کند و انسان را به فکر معنای هستی و رسالت و نقش او در جامعه وا می‌دارد.
- جذب شما به اسلام از کجا شروع شد؟
- الگوی من پدربزرگم بود. من می‌دیدم که ایشان نماز می‌گزارد، شرائع را در خانه به جا می‌آورد و به دیگران (از جمله من) تعلیم می‌دهد. در بزرگسالی و در سن بلوغ ذهنی علاقه‌ام به دین اسلام بیشتر شد، شروع کردم به مطالعه در این زمینه و به این نتیجه رسیدم که دین باعث می‌شود یک انسان رشد منسجم داشته باشد، دین به او کمک می‌کند تا در مراحل سخت زندگی شکیبا و پابرجا بماند، ضمن اینکه دین انسان را به خلق حمیده و حضور فعال در جامعه فرا می‌خواند.
- مجله شما به مسایل اجتماعی از زاویه یک تصور خاص می‌پردازد، این زاویه دید و این تصور مبتنی بر چیست؟
- کانسپت مجله اسلامی امت ایجاد یک فراورده ملی است که در آن مسایل مربوط به فرهنگ و هنر و علوم و تاریخ اسلام به طور خلاقانه طرح و بررسی شود و به پرسش‌هایی که ذهن مردم را مشغول کرده است، پاسخ داده شود. مقابله با کلیشه‌های تحمیل‌شده یکی دیگر از اهداف مجله است. سعی ما بر این است که به وسیله چهره‌های شناخته شده و الگوها جامعه خود را روشنگری کنیم، آدم‌ها را با هم متحد سازیم و نشان دهیم که اسلام دین توسعه و صلح است. امروزه مجله ما را در بیشتر از ۱۰ کشور دنیا می‌خوانند. پروژه‌های اجتماعی ما مورد قبول و پشتیبانی نمایندگان تمام ادیان و مذاهب جامعه است.
- در حال حاضر همفکران شما چه کسانی هستند؟
- هم سلاحان و همفکران من به طور کلی جوانان روشنفکر قرقیزستان هستند که تحصیل کردهاند و در جامعه حضور پررنگ دارند و میخواهند در پیشرفت کشورمان سیهم باشند. میان این جوانان حتی نمایندگان دیگر مذاهب و ملیتها نیز وجود دارند. اعمال نیک همیشه انسان ها را متحد و یکپارچه میساخته است.
- شما که یک شخصیت جامع الاطراف هستید، خود را جگونه معرفی می‌کنید؟
- من کارشناس در زمینه روابط بین الملل هستم. فارغ التحصیل دانشکده‌های شرق‌شناسی و روابط بین الملل و دارنده دکترای فرهنگستان علوم. معلمینم باعث شدند تا راه علم را انتخاب کنم. در حین دفاع از پایان‌نامه مورد پسند کمسیسون وزارت امور خارجه جمهوری قرقیزستان واقع شدم و به توصیه دیپلمات برجسته ایشین بای عبد الرزاق اف وارد مقطع دکترا شدم.
سال گذشته بدنبال قبولی در آزمون، وارد بخش بودجه‌ای آکادمی دیپلماتیک وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه شدم و این دانشگاه را با دیپلم سرخ به اتمام رساندم. در دانشگاه جزو افراد فعال بودم و در برنامه‌های مختلف شرکت می‌کردم. برنده المپیادهای داخلی و بین المللی (کشورهای آسیای میانه) می‌باشم. سابقه کار در سازمان‌های بزرگ بین المللی و همین طور آموزگاری در آکادمی دیپلماتیک وزارت امور خارجه جمهوری قرقیزستان را دارا هستم. علاوه بر همه، سردبیر مجله "امت" می‌باشم و این مجله برایم به مثابه یک روزنه و مایه خوشحالی است.
- شما همیشه و مدام در حالت رشد معنوی به سر می‌برید؟
- بله، من معتقدم که دین باعث می‌شود آدم هر روز رشد کند، زیراکه دین کامل و ایده‌آل است، اما ما نه، بنابراین هر روز بایستی روی خود کار کرد، کردار و پندار خود را تحلیل نمود، خلق و اطوار را کامل و با نفس به مبارزه برخاست. بعثت پیامبر ما (درود خدا بر او باد) برای اتمام مکارم اخلاق بوده است.
- رهبر یک جنبش یا اتحاد بودن، این یعنی در معرض انظار و بحبوحه توجه قرار گرفتن و خود را با اصول و معنویات والا وفق دادن. آیا الگو و سرمشق بودن برای دیگران کار سختی است؟
- سخت است و دشوار. ما ایده‌آل نیستیم، لذا مسلمانان نباید به انسان‌ها نگاه کنند، بلکه از پیامبر (درود خدا بر او باد) پیروی کنند. قرآن می‌فرماید "بهترین الگو برای شما در فرستاده خداوند است".
- چه چیز در زندگی برای شما حایز اهمیت است؟
- ایمان، خانوداه و مفید بودن برای جامعه.
- قادر حاجی مالک اف[۱] در حال حاضر معاون مفتی قرقیزستان است و فشار فعالیت روشنگری مضاعف شده، شما چگونه و از کدام ایده‌های وی پشتیبانی می‌کنید؟
- قادر حاجی یک روشنفکر، فرهیخته و فرد بسیار صمیمی و مهربان است که همیشه تلاشش بر آن بوده که به وسیله دانش و معرفت دنیای پیرامون خود را تغییر دهد و یک بستر سازنده و مثبت ایجاد کند. وی آرزو دارد نسل مسلمانان خوش اخلاق و پارسا و روشنفکر تربیت کند.
به ارزش‌های واحد اهمیت قایل بودن و از همدیگر پشتیبانی کردن و اعتماد متقابل داشتن از همه مهم‌تر است. اگر ایشان از من مشورتی بخواهد، من البته کمکش می‌کنم. ولی بیشتر من به مشورت و نصیحت وی نیاز دارم چونکه به او همچون به یک دانشمندی که در اسلام مرتبه‌اش از من بالاتر است، احترام قایلم. من همیشه از ایده‌های او پشتیبانی می‌کنم و به او به خاطر صداقت، فروتنی، سادگی و ازخودگذشتگی‌اش ارزش زیادی قایلم. قادر حاجی کسی است که کارهای خیر زیادی انجام می‌دهد، به دیگران کمک می‌کند ولی هرگز در باره خیر کرده‌اش لب وا نمی‌کند و جویای شهرت و قدردانی نیست. این ویژگی‌های یک مسلمان واقعی است.
- در قرقیزستان موارد خشونت خانوادگی افزایش یافته است، نوشداروی این بیماری چیست؟
- متاسفانه این یک واقعیت است. علت های زیادی دارد ولی دلیل اصلی آن انحطاط اخلاقی، بی ارزش شدن کرامت انسانی و خشونت در جامعه است. به عقیده من، ما نیاز به روشنگری بیشتری داریم، با مردم در میادین باید کار کرد، احترام به انسان را باید از آوان کودکی تلقین و نهاد خانواده را تقویت نمود.
- در دوره پاندمی شما در امر ارائه کمک به خانواده های بحرانی و پزشکان مشارکت فعال داشتید، چطور توانستید روحیه خود را از دست ندهید؟
- ما با تیم خود کمک‌های مالی جمع‌آوری کردیم، پزشکان و پرستاران را با تجهیزات حفاظتی شخصی و خانواده‌های بی‌بضاعت را با مواد غذایی تامین کردیم. می‌خواهم از همه افراد حاضر به کمک و همین طور از همفکران و همقطاران خود که حتی در خارج از کشور بی‌تفاوت نبودند، سپاسگزاری کنم. هر یک از عزیزان به اندازه توان‌شان کمک کردند. دیدن فقر و کودکان در حال جستجوی رزق در خاک‌چال‌ها و سالمندان تنها و زن‌های رها شده با بچه و پزشکان دستخوش سرنوشت تلخ، بسیار دردناک و ناراحت کننده بود. فقط امید به آینده بهتر، ایمان و اتحاد مردم انگیزه و نیرو برای انجام کاری را به ما می‌داد. بدون اشک نمی‌شود زاری و تولای مردم برای کمک را به یاد آورد. مهم این است که به لطف صمیمیت و یکپارچگی ما قادر به کمک همدیگر هستیم.
- شما در خود قدرت این ویروس را آزمودید، جگونه به شفاء دست یافتید؟
- صرف نظر از تمامی تدابیر حفاظتی، ویروس کرونا در ماه ژوئیه بر من چیره شد. به نظرم من جزو انگشت شمار افرادی بودم که از لحظه شروع پاندمی ماسک زدم. بدیهی است که هر چیزی ناشناخته ما را می‌ترساند. سینه‌پهلو گرفتم، به سختی نفس می‌کشیدم، بیمارستان‌ها جا نداشتند، پزشکان نمی‌آمدند و حتی پرستاری نبود که آمپول بزند. نزدیک به یک ماه مجبور شدم خانه‌نشینی کنم. این یک بیماری وحشتناکی است که در افراد مبتلا به آن به روش‌های متفاوت بروز می‌کند. تو حتی به هوایی که نفس می‌کشی ارزش قایل می‌شوی، حتی برای امکان نفس کشیدن با ریه. در آن لحظه من پشتیبانی باورنکردنی دوستان و مردمان عادی را احساس کردم که دنبال دستگاه اکسیژن‌ساز برای من بودند و مواد غذایی تهیه و برایم دعا می‌کردند. تا به حال از نماینده مجلس آقای تولیندیبایف سپاسگزارم به خاطر این که در بروز ماه ژوئیه ویروس بیمارستان موقت تشکیل داد. به محض شنیدن این که من نمی‌توانم برای خودم دستگاه اکسیژن‌ساز پیدا کنم، وی دستگاه برادرش را که مبتلا به آسم بود، برایم آورد. تنها به خاطر این که من بتوانم نفس بکشم. من به هیچ کس این را نگفته بودم. به لطف پشتیبانی مردم، فکر می‌کنم، موفق شدم بر ویروس پیروز شوم و دو باره روی پایم بایستم!
- دنیا در قرنطینه کامل به سر می‌برد، تا به حال افسردگی‌ها بر خوش‌بینی‌ها تفوق دارد، شما به مردم قرقیزستان چه توصیه‌ای می‌توانید دهید؟
- گاهی اوقات نامه یا پیامی دریافت می‌کنم. از من نظر میخواهند، خیلی‌ها افسرده‌اند. طبیعی است، چون فی الواقع همه چیز تغییر کرده است، آدم احساس بی‌دفاعی می‌کند، آینده مبهم و اخبار روز ترسناک است. به نظرم امروزها باید بیشتر روی معنویت کارکرد و سرگرمی‌های نو برای خود پیدا نمود. به آینده بهتر امید بست. مهم‌تر از همه تندرستی و حضور اعضای خانواده است. ما باید برای هر روز شکرگزار آفریدگار باشیم، در ارزش‌های خود تجدید نظر کنیم. خدا را شکر پیرامون ما طبیعت زیبا است. بیشتر باید در رژیم آفلاین زندگی کرد و از هر لحظه لذت برد، باید ورای هر شیء کوچک دنبال شادی باشیم.
- شما نماینده روز جهانی حجاب در قرقیزستان هستید. جالب است بدانیم، این سنت چگونه شکل گرفت؟
- ۶ سال است که ما به اتفاق تیم‌مان روز جهانی حجاب را برگزار می‌کنیم. این رویداد در ۱۱۴ کشور دنیا با هدف مبارزه با تبعیض بر اساس دین و مذهب جشن گرفته می‌شود و از سوی ۱۰ میلیون زن پیرو ادیان مختلف حمایت می‌شود. سعی می‌کنیم سکوهایی برای دیالوگ ایجاد کنیم، به موضوع‌های مشترک میان زنان جامعه‌مان دست یابیم، روشنگری کنیم، کلیشه‌ها را از بین ببریم و زنان مسلمان موفق را به عنوان الگو مطرح کنیم و غیر.... در مراسم های ما زنان با سنین؛ ادیان؛ شغل ها و ملیت های مختلف شرکت می‌کنند. اثر مثبت این رویداد را ما می‌بینیم. بسیاری‌ها بعد از این مراسم دیگر خود را از بقیه متمایز نمی‌کنند، آنها به درک این حقیقت می‌رسند که صرفنظر از پوشاک متفاوت، ما جامعه متنوع واحد هستیم. ما باید قادر به همزیستی مسالمت‌آمیز با یکدیگر بدون نقض حقوق همدیگر باشیم. طی این سال‌ها ما توانسته‌ایم این روز را که در تاریخ ۱ فوریه در قرقیزستان جشن گرفته می‌شود محبوب و مشهور سازیم. و اکنون در هر گوشه و کنار کشورمان هزارها زن همه ساله منتظر رویداد ما هستند. به خاطر کانسپت منحصر به فرد، ۲ سال پیش من سفیر رسمی روز جهانی حجاب در قرقیزستان میان ۱۱۸ کشور انتخاب شدم.
- منع بوشیدن حجاب در مدارس امروزها زیاد اتفاق می‌افتد، شما چگونه از حقوق دختربچه‌های مدرسه‌ای دفاع می‌کنید؟
- امسال شکایات زیادی از سوی محصلین و حامیان حقوق از سرتاسر کشور دریافت شده است. قصد داریم کنفرانسی با حضور مقامات دولتی، حامیان حقوق، فعالان اجتماعی و رسانه‌ها برای دستیابی به راه‌حل‌ها در این زمینه از طریق گفت‌وگو برگزار کنیم. بدیهی است که حقوق قانونی و مسلم آنها نقض و به سلامت روانی کودکان و نوجوانان لطمه وارد می‌شود. هر یک کودک حق دسترسی به آموزش و تحصیل و برخورد خوب را دارا است، لذا ایجاد موانع در راه دسترسی دختربچه‌های محجبه به آموزش سکولار — یعنی پایمال نمودن حقوق آنها و ایجاد معضل برای یک جامعه در همه ابعاد.
- نیروی هستی شما در چیست؟
- نیروی هستی در ایمان است. ایمان به ما امید می‌بخشد. بدون ایمان و امید معنای هستی گم می‌شود.
- قرقیزستان برای شما ... یعنی چه؟
- قرقیزستان برای من یعنی میهن، یعنی کشور من، جایی که افراد با استعداد، شخصیت‌های بارز و برجسته و آدم‌های خوب و حاضر به کمک زندگی می‌کنند. من باور دارم که در کشور ما همه چیز خوب می‌شود. فقط باید خود را و جامعه را تغییر داد، زیرا خداوند می‌فرماید که تا ما خود را تغییر ندهیم، او تعالی وضع ما را دگرگون نخواهد کرد. هر کس باید در برابر کشور و نسل آینده احساس مسؤلیت کند.
- از شما بابت صحبت پرمحتوا تشکر می‌کنم و آرزو دارم همه پروژه‌های مد نظرتان با موفقیت عملی شود.
مصاحبه‌کننده آسول مولدوکماتوا
منبع:
دوهفته نامه جامعه و فرهنگ قرقیزستان-نیمه دوم دی ماه۹۹-شماره۴۶
۱ قادر مالک اف که چندماهی بیشتر نیست بعنوان معاون مفتی قرقیزستان انتخاب شده؛ همسرخانم الیانا مریم ستاراواست.
نظر شما