فعالان جنبش مردمی الجزایر (الحراک الشعبی) در کنار خواسته های سیاسی خود از جمله برکناری همه شخصیت ها و دولتمردان وابسته به نظام سابق و تدوین قانون اساسی جدید، مطالبات فرهنگی را نیز مطرح می کنند. یکی از این مطالبات مسئله زبان اداری و آموزشی کشور است.
زبان مردم الجزایر عربی و آمازیغی است. هر دو در قانون اساسی فعلی به رسمیت شناخته شده است، ولی دو قرن پیش با اشغال این کشور توسط فرانسه، زبان فرانسوی توسط اشغالگران ترویج و به عنوان زبان آموزشی و اداری رایج شد، به گونه ای که مردم زبان عربی را فراموش کردند و به زبان قوم مسلط صحبت می کردند.
پس از پیروزی مردم الجزایر در نبرد با استعمارگران، اخراج فرانسویان از این سرزمین و تشکیل دولت مستقل و ملی نهضتی به نام «تعریب» آغاز شد که هدف آن رواج دوبارۀ زبان فراموش شدۀ عربی در الجزایر بود. با این حرکت آموزش زبان عربی فصیح در مراکز آموزشی از سرگرفته شد و اساتیدی از کشورهای مصر، عراق، سوریه و... برای آموزش زبان عربی به الجزایر آمدند. با وجود این، در نظام اداری و آموزش عالی همچنان زبان فرانسه حاکم بود.
اخیراً در شعارهای تظاهرکنندگان در خیابان نفی زبان فرانسه به عنوان زبان استعمار و رواج زبان انگلیسی (به عنوان زبان دوم یا زبان علم) در کنار زبان عربی مطرح شده است. دولت الجزایر هم به تازگی در دستوری از تمامی مشاغل و مغازه داران درخواست کرده است تا تابلوهای خود را تغییر دهند و عنوان اصلی و بزرگ آن را از فرانسوی به عربی برگردانند.
با وجود این تحولات، زبان نخبگان الجزایر همچنان فرانسوی و زبان مردم کوچه و بازار عربی محلی است. این زبان مخلوطی از واژه های عربی، فرانسوی و آمازیغی است و فهم آن برای عرب های غیرالجزایری دشوار می باشد.
زبان عربی فصیح حتی در میان نخبگان علمی هم رواج چندانی ندارد. نخبگان این کشور ترجیح می دهند در ملاقات ها به زبان فرانسوی صحبت کنند. از سوی دیگر، بسیاری از مردم الجزایر آمازیغ (بربر) هستند .این گروه زبان خاص خود را دارند و خواستار آن هستند که زبان آمازیغی در امور اداری و آموزشی نیز مورد توجه دولت قرار گیرد.
نظر شما