با رصد اخبار منابع خبری آذری طی هفته اخیر برای دومین مرتبه آتش بس بین دوکشور ارمنستان و آذربایجان نقض گردید.که عینا ترجمه آن به همراه تحلیل مربوط به شرح زیر ارائه می گردد:
ارمنی ها دوباره به نخجوان تیراندازی کردند
۱۶ جولای، از ساعت ۱۰:۰۰ واحدهای نیروهای مسلح ارمنستان در سمت منطقه صدرک – آرازدین ( انتهای رود ارس ) جمهوری خودمختار نخجوان، مرز دولتی ارمنستان و آذربایجان آتش بس را نقض کردند. پرسنل و تجهیزات واحد های مهندسی جمهوری خودمختار نخجوان که کارهای تکمیل در محل را انجام می دادند، از سلاح های کالیبرهای مختلف شلیک نمودند.
از طرف پرسنل واحدهای جمهوری آذربایجان تلفات جانی نداشته است.
ملاحظات:
با رصد اخبار منابع خبری آذری طی هفته اخیر برای دومین مرتبه آتش بس بین دوکشور ارمنستان و آذربایجان نقض گردید.که عینا ترجمه آن به همراه تحلیل مربوط به شرح زیر ایفاد می گردد:
ارمنی ها دوباره به نخجوان تیراندازی کردند
۱۶ جولای، از ساعت ۱۰:۰۰ واحدهای نیروهای مسلح ارمنستان در سمت منطقه صدرک – آرازدین ( انتهای رود ارس ) جمهوری خودمختار نخجوان، مرز دولتی ارمنستان و آذربایجان آتش بس را نقض کردند. پرسنل و تجهیزات واحد های مهندسی جمهوری خودمختار نخجوان که کارهای تکمیل در محل را انجام می دادند، از سلاح های کالیبرهای مختلف شلیک نمودند.
از طرف پرسنل واحدهای جمهوری آذربایجان تلفات جانی نداشته است.
ملاحظات:
· با توجه به اینکه بعد از جنگ ۴۴ روزه در منطقه قره باغ برخی موضوعات حقوقی و اجرای برخی بندهای توافقنامه صلح بین دو کشور آذربایجان و ارمنستان بدلایل برخی مسایل حقوقی و ... فعلا در هاله ای از ابهام فرو رفته است. و اصرار و جدیدت آذربایجان برای بازگشایی دالان زنگزور و از طرفی عدم رضایت و مقاومت ارمنستان در برابر آن و برخی ملاحظات فعلا بازگشایی مسیر دالان مذکور میسر نمی باشد. و شاید اینطور گمانه زنی نمود که آذربایجان با طرح موضوع جدیدی تحت عنوان زنگزور شرقی و غربی که به نوعی استفاده از ادبیات جدید جغرافیایی در منطقه توسط الهام علی اف محسوب می شود نشان از موضوعات جدید و حوادث احتمالی در منطقه را در برخواهد داشت.و دلیل آن هم این است که زنگزور شرقی در اختیار آذربایجان می باشد و زنگزور غربی در اختیار ارمنستان و استفاده از این ادبیات و پیگیری آن قطعا حامل جریانات و اتفاقات جدید در منطقه است.
· همانطور که آذربایجان در قبل از جنگ ۴۴ روزه شروع کننده درگیری را ارمنستان معرفی نمود ولی نتیجه پیروزی آنها در برابر ارمنستان حکایت از برنامه ای از پیش طراحی شده توسط آذربایجان را به تصویر کشید. شاید یکی از احتمالات نقض آتش بس اخیر را بتوان اینگونه بیان کرد که آذربایجان با نقض آتش بس اخیر از طرف منطقه صدرک نخجوان قصد دارد ارمنستان را تحت فشار قرار دهد تا از این طریق بتواند مفاد بیانیه صلح را اجرا و عملیاتی نماید.
· یا از منظری دیگر بتوان گفت ارمنستان با اتکا به دست های پشت پرده آمریکا از منطقه صدرک نخجوان آتش بس را نقض نموده باشد چرا که نباید از شیطنت های اینچنینی آمریکا نیز غافل بود شاید بتوان به این موضوع اشاره داشت که ارمنستان به تحریک آمریکا با نقض آتش بس صورت پذیرفته در منطقه صدرک نخجوان بدنبال نشان دادن عدم توانایی روسیه برای کنترل و حفظ آتش بس در منطقه است تا از این طریق مجوزی برای حضور نظامی پررنگ آمریکا در منطقه و بی اعتبار نمودن روسیه را در پی داشته باشد. بدنبال کم رنگ شدن حضور نظامی آمریکایی ها در منطقه بدنبال هر بهانه و طرحی جدید برای توسعه حضور خود در منطقه هستند و نباید از آن غافل بود.
· از شواهد امر و ایجاد پایگاه های جدید نظامی آذربایجان همانند شهر آغدام،زنگیلان و قبادلی منطقه قره باغ و در نخجوان چنین به نظر می رسد که وجود این فعل و انفعالات نظامی نشان از حوادث احتمالی در آینده دارد. شاید بتوان بر اساس تجربه جنگ سال گذشته که مقدمات آن از تیر و مرداد ماه ۱۳۹۹ شروع و به جنگ ختم شد را شبیه سازی نمود و چنین برداشت کرد که زیاده خواهی های آذربایجان منجر به نقض آتش بس و جنگ افروزی جدید در منطقه شود. هر چند این گمانه زنی شاید کمی عجولانه و در معیارهای حقوقی بین المللی نگنجد ولی نباید زیاده خواهی و اصرار آذربایجان برای متصل نمودن نخجوان به آذربایجان را بنا بر حمایت ها و منافع ترکیه و اسرائیل نادیده گرفت.
· با عنایت به اینکه در منطقه به شدت با محدودیت و محرومیت کسب اطلاعات برای تحلیل دقیق تر مواجه هستیم لیکن موضوعاتی از قبیل حضور نظامی و تعاملات تجهیزات نظامی آذربایجان با کشورهای ترکیه، اسرائیل و روسیه و ... و نقض آتش بس طرفین دعوا در مناطق مرزی کشور عزیزمان ایران نبایستی غافل بود و انتظار می رود کلیه تحرکات از ریز و درشت با حساسیت و دقت بسیار بالا در داخل مورد رصد اطلاعاتی، تجریه و تحلیل کارشناسی و امنیتی قرار گیرد.
· هرچند که در حال حاضر در دوران صلح همه چیز عادی جلوه می نماید ولی علیرغم این مباحث شاید آذربایجان بهترین موقع برای تصاحب منطقه سیونیک را که هم اکنون جز خاک ارمنستان است را با استفاده از فرصت پیش آمده و شرایط حاکم بر جهان و کسب رضایت روسیه در سر می پروراند شاید در نگاه نخست موضوع مطروحه خارج از عرف حقوقی ، سیاسی و غیر منطقی به نظر برسد ولیکن با توافق با روسیه به عنوان قدرت اول منطقه و صلح بان هر اتفاقی در این منطقه دور از ذهن نیست.
· هرچند که پیش بینی اتفاق مناقشه ای جدید با چراغ سبز روسیه به آذربایجان علیه ارمنستان بعید به نظر می رسد ولی گمانه زنی می شود در صورت بروز ظرف دو الی سه روز به پایان برسد و بعد از آن شاهد حضور کم رنگ برخی کشورها در منطقه باشیم.
· شاید حضور بی درنگ و پررنگ نظامی روسیه در منطقه قره باغ را به نوعی بتوان اینچنین مطرح نمود که روسیه با ناتو (ترکیه) از طریق قره باغ هم مرز نظامی شده است و در تقابل با این موضوع نیز شاید در آینده حضور نظامی ناتو در منطقه گرجستان را در پی داشته باشد و پیش بینی می شود این موضوع منجر به عضویت گرجستان در کشورهای عضو ناتو انجام پذیرد .در هر صورت مهره چینی و رقابت آمریکا و روسیه در منطقه قفقاز معادلات و اتفاقات جدیدی ( همانند مناقشات آبخازیا و اوستیا ) را در آینده ای نه چندان دور به همراه خواهد داشت.
· نفوذ و حضور نظامی روسیه در منطقه قره باغ را اگر بتوان از آن به عنوان هم جواری با کشورمان تلقی نمود. بنابراین شاید این حضور بتواند در شرایط حساس کنونی منطقه ( که به نوعی از آن به آتش زیر خاکستر تعبیر و یاد کرد ) به عنوان یک فرصت برای ما در برابر دشمنی های آمریکا در منطقه محسوب گردد.شاید یکی از گزینه ها و پیشنهادات مربوط به این حضور با امضای پیمان نامه استراتژیک نظامی بین ایران و روسیه بتواند تمام تهدید ها ،طراحی ها و پروژه های آمریکا ، غرب (ناتو) ، اسرائیل و متحدانش برخی کشورهای عربی را علیه کشورمان خنثی نماید. هرچند که روسیه نیز شریک قابل اعتمادی نیست و فقط بدنبال منافع خود می باشد.
· شاید از منظر دیگر یکی از منافع حضور نظامی روسیه در منطقه قره باغ را رسیدن به آرزوی سیصد ساله آنها برای دست یابی به اتصال به اقیانوس هند و خلیج فارس از طریق توافق اقتصادی با ایران( حمل و نقل ریلی و دریایی) نیز گمانه زنی نمود که این موضوع نیز نیاز به مطالعات جدی و چاره اندیشی از طرف نهادهای ذیربط داخل کشورمان است که در صورت اینکه آرزوی آنها تامین کننده منافع ملی و در راستای مصالح کشورمان است در مذاکرات و تعاملات و روابط فی ما بین ایران و روسیه مد نظر قرار گیرد. قطعا بررسی تهدیدها و فرصت های این موضوع مورد انتظار است.شاید یکی از دلایل جنگ قره باغ دوم را سناریویی از پیش تعریف شده از طرف روسیه برای دست یافتن به این موضوع مهم مورد ارزیابی قرارداد.
· یکی از موضوعات بسیار مهمی که در منطقه صدرک نخجوان از آن می توان یاد کرد و در سال های اخیر از طرف نخجوان و آذربایجان تاکنون از اذهان عمومی دور نگه شده است وجود روستایی بنام روستای کرکی(Kərki) است که در گذشته جزء خاک نخجوان بوده و در سال ۱۹۹۰ از طرف ارمنستان اشغال شده است . شاید یکی از دلایل نقض آتش بس در منطقه نخجوان موضوع این روستا قابل بیان و گمانه زنی باشد.با توجه به اعزام نظامیان نخجوان به ترکیه برای دیدن دوره های آموزشی و برگزاری مانورهای نظامی مشترک با ترکیه و آمادگی ارتش نخجوان و در مقابل ضعف ارتش ارمنستان احتمال درگیری برای آزادسازی این روستا در منطقه نخجوان دوچندان پیش بینی می شود.
· شایان ذکر است دیدار و ملاقات اخیر دو روز پیش الهام علی اف و پوتین در روندها و مسائل مطروحه و گمانه زنی ها قطعا تاثیر گذار خواهد بود زیرا لابی ها و توافقات پشت درب های بسته در دنیای سیال سیاسی می تواند هرگونه نظر و تحلیلی را دستخوش تغییر قرار دهد.
· در پایان موضوعات محتمله مطروحه مذکور نیاز به مطالعه و بررسی بیشتر از طرف متخصصین و نهادهای ذیربط در داخل کشور را می طلبد. تا چنانچه معادلات جدیدی در منطقه در حال شکل گیری می باشد رصد و برای آن چاره اندیشی گردد.
· همانطور که آذربایجان در قبل از جنگ ۴۴ روزه شروع کننده درگیری را ارمنستان معرفی نمود ولی نتیجه پیروزی آنها در برابر ارمنستان حکایت از برنامه ای از پیش طراحی شده توسط آذربایجان را به تصویر کشید. شاید یکی از احتمالات نقض آتش بس اخیر را بتوان اینگونه بیان کرد که آذربایجان با نقض آتش بس اخیر از طرف منطقه صدرک نخجوان قصد دارد ارمنستان را تحت فشار قرار دهد تا از این طریق بتواند مفاد بیانیه صلح را اجرا و عملیاتی نماید.
· یا از منظری دیگر بتوان گفت ارمنستان با اتکا به دست های پشت پرده آمریکا از منطقه صدرک نخجوان آتش بس را نقض نموده باشد چرا که نباید از شیطنت های اینچنینی آمریکا نیز غافل بود شاید بتوان به این موضوع اشاره داشت که ارمنستان به تحریک آمریکا با نقض آتش بس صورت پذیرفته در منطقه صدرک نخجوان بدنبال نشان دادن عدم توانایی روسیه برای کنترل و حفظ آتش بس در منطقه است تا از این طریق مجوزی برای حضور نظامی پررنگ آمریکا در منطقه و بی اعتبار نمودن روسیه را در پی داشته باشد. بدنبال کم رنگ شدن حضور نظامی آمریکایی ها در منطقه بدنبال هر بهانه و طرحی جدید برای توسعه حضور خود در منطقه هستند و نباید از آن غافل بود.
· از شواهد امر و ایجاد پایگاه های جدید نظامی آذربایجان همانند شهر آغدام،زنگیلان و قبادلی منطقه قره باغ و در نخجوان چنین به نظر می رسد که وجود این فعل و انفعالات نظامی نشان از حوادث احتمالی در آینده دارد. شاید بتوان بر اساس تجربه جنگ سال گذشته که مقدمات آن از تیر و مرداد ماه ۱۳۹۹ شروع و به جنگ ختم شد را شبیه سازی نمود و چنین برداشت کرد که زیاده خواهی های آذربایجان منجر به نقض آتش بس و جنگ افروزی جدید در منطقه شود. هر چند این گمانه زنی شاید کمی عجولانه و در معیارهای حقوقی بین المللی نگنجد ولی نباید زیاده خواهی و اصرار آذربایجان برای متصل نمودن نخجوان به آذربایجان را بنا بر حمایت ها و منافع ترکیه و اسرائیل نادیده گرفت.
· با عنایت به اینکه در منطقه به شدت با محدودیت و محرومیت کسب اطلاعات برای تحلیل دقیق تر مواجه هستیم لیکن موضوعاتی از قبیل حضور نظامی و تعاملات تجهیزات نظامی آذربایجان با کشورهای ترکیه، اسرائیل و روسیه و ... و نقض آتش بس طرفین دعوا در مناطق مرزی کشور عزیزمان ایران نبایستی غافل بود و انتظار می رود کلیه تحرکات از ریز و درشت با حساسیت و دقت بسیار بالا در داخل مورد رصد اطلاعاتی، تجریه و تحلیل کارشناسی و امنیتی قرار گیرد.
· هرچند که در حال حاضر در دوران صلح همه چیز عادی جلوه می نماید ولی علیرغم این مباحث شاید آذربایجان بهترین موقع برای تصاحب منطقه سیونیک را که هم اکنون جز خاک ارمنستان است را با استفاده از فرصت پیش آمده و شرایط حاکم بر جهان و کسب رضایت روسیه در سر می پروراند شاید در نگاه نخست موضوع مطروحه خارج از عرف حقوقی ، سیاسی و غیر منطقی به نظر برسد ولیکن با توافق با روسیه به عنوان قدرت اول منطقه و صلح بان هر اتفاقی در این منطقه دور از ذهن نیست.
· هرچند که پیش بینی اتفاق مناقشه ای جدید با چراغ سبز روسیه به آذربایجان علیه ارمنستان بعید به نظر می رسد ولی گمانه زنی می شود در صورت بروز ظرف دو الی سه روز به پایان برسد و بعد از آن شاهد حضور کم رنگ برخی کشورها در منطقه باشیم.
· شاید حضور بی درنگ و پررنگ نظامی روسیه در منطقه قره باغ را به نوعی بتوان اینچنین مطرح نمود که روسیه با ناتو (ترکیه) از طریق قره باغ هم مرز نظامی شده است و در تقابل با این موضوع نیز شاید در آینده حضور نظامی ناتو در منطقه گرجستان را در پی داشته باشد و پیش بینی می شود این موضوع منجر به عضویت گرجستان در کشورهای عضو ناتو انجام پذیرد .در هر صورت مهره چینی و رقابت آمریکا و روسیه در منطقه قفقاز معادلات و اتفاقات جدیدی ( همانند مناقشات آبخازیا و اوستیا ) را در آینده ای نه چندان دور به همراه خواهد داشت.
· نفوذ و حضور نظامی روسیه در منطقه قره باغ را اگر بتوان از آن به عنوان هم جواری با کشورمان تلقی نمود. بنابراین شاید این حضور بتواند در شرایط حساس کنونی منطقه ( که به نوعی از آن به آتش زیر خاکستر تعبیر و یاد کرد ) به عنوان یک فرصت برای ما در برابر دشمنی های آمریکا در منطقه محسوب گردد.شاید یکی از گزینه ها و پیشنهادات مربوط به این حضور با امضای پیمان نامه استراتژیک نظامی بین ایران و روسیه بتواند تمام تهدید ها ،طراحی ها و پروژه های آمریکا ، غرب (ناتو) ، اسرائیل و متحدانش برخی کشورهای عربی را علیه کشورمان خنثی نماید. هرچند که روسیه نیز شریک قابل اعتمادی نیست و فقط بدنبال منافع خود می باشد.
· شاید از منظر دیگر یکی از منافع حضور نظامی روسیه در منطقه قره باغ را رسیدن به آرزوی سیصد ساله آنها برای دست یابی به اتصال به اقیانوس هند و خلیج فارس از طریق توافق اقتصادی با ایران( حمل و نقل ریلی و دریایی) نیز گمانه زنی نمود که این موضوع نیز نیاز به مطالعات جدی و چاره اندیشی از طرف نهادهای ذیربط داخل کشورمان است که در صورت اینکه آرزوی آنها تامین کننده منافع ملی و در راستای مصالح کشورمان است در مذاکرات و تعاملات و روابط فی ما بین ایران و روسیه مد نظر قرار گیرد. قطعا بررسی تهدیدها و فرصت های این موضوع مورد انتظار است.شاید یکی از دلایل جنگ قره باغ دوم را سناریویی از پیش تعریف شده از طرف روسیه برای دست یافتن به این موضوع مهم مورد ارزیابی قرارداد.
· یکی از موضوعات بسیار مهمی که در منطقه صدرک نخجوان از آن می توان یاد کرد و در سال های اخیر از طرف نخجوان و آذربایجان تاکنون از اذهان عمومی دور نگه شده است وجود روستایی بنام روستای کرکی(Kərki) است که در گذشته جزء خاک نخجوان بوده و در سال ۱۹۹۰ از طرف ارمنستان اشغال شده است . شاید یکی از دلایل نقض آتش بس در منطقه نخجوان موضوع این روستا قابل بیان و گمانه زنی باشد.با توجه به اعزام نظامیان نخجوان به ترکیه برای دیدن دوره های آموزشی و برگزاری مانورهای نظامی مشترک با ترکیه و آمادگی ارتش نخجوان و در مقابل ضعف ارتش ارمنستان احتمال درگیری برای آزادسازی این روستا در منطقه نخجوان دوچندان پیش بینی می شود.
· شایان ذکر است دیدار و ملاقات اخیر دو روز پیش الهام علی اف و پوتین در روندها و مسائل مطروحه و گمانه زنی ها قطعا تاثیر گذار خواهد بود زیرا لابی ها و توافقات پشت درب های بسته در دنیای سیال سیاسی می تواند هرگونه نظر و تحلیلی را دستخوش تغییر قرار دهد.
· در پایان موضوعات محتمله مطروحه مذکور نیاز به مطالعه و بررسی بیشتر از طرف متخصصین و نهادهای ذیربط در داخل کشور را می طلبد. تا چنانچه معادلات جدیدی در منطقه در حال شکل گیری می باشد رصد و برای آن چاره اندیشی گردد.
نظر شما