P.K Balachandi

روزنامه دیلی میرور

سه دستگیری که تاکنون در پرونده مربوط به سوء قصد به جان رئیس مجلس مالدیو و رئیس جمهور سابق محمد نشید  در ۶ مه انجام شده است ، نشان می دهد که رادیکالیسم اسلامی زنده است ، لگد می زند و در مالدیو ریشه دارد.

طبق گفته کمیسر پلیس ، محمد حمید ، سه مظنون دستگیر شده ، ادهوم احمد رشید (۲۵ساله) ، مجاز احمد (۲۱ساله) و تهومین احمد (۳۲ساله) ، مرتبط به "ایدئولوژی خطرناک افراط گرایی" هستند. اگرچه بطور کامل این افراد معرفی نشدند ، اما به طور کلی پذیرفته شده است که آنها وفادار به یک گروه رادیکال اسلامی هستند.

ایدئولوژی رادیکال اسلامی از دهه ۱۹۷۰ ریشه های عمیقی در مالدیو ایجاد کرده است. بیشتر اوقات ، این روند از حمایت دولتی آشکار یا پنهانی برخوردار بوده است. از ریاست جمهوری مأمون عبدالغیوم گرفته تا عبدالله یامین ، دولت ها از محافظه کاری اسلامی برای تقویت رژیم های خود و خدمت به اهداف حزبی خود استفاده کرده اند. این امر باعث رشد رادیکالیسم شده است. رادیکالهای بمب گذار ، یک وبلاگ نویس و روزنامه نگار لیبرال را کشتند ، برای جنگ و یاری داعش به عراق و سوریه رفتند و برای احیائ شریعت در مالدیو فعالیت کردند. فقط محمد نشید به طور مداوم علیه رادیکالیسم اسلامی صحبت می کرد. شاید او هدف این امر بوده باشد.

حسن امیر در رساله خود که در دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی در کالیفرنیا در سال  ۲۰۱۱  درباره اسلام گرایی و رادیکالیسم در مالدیو ارائه داده است، می گوید : در حالی که مالدیو قرن ها اسلامی بوده است ، اما این رئیس جمهور مأمون عبدالغیوم بود که ابتدا از اسلام به عنوان ابزار سیاسی استفاده کرد.

حسن امیر یادآوری میکند که: عبدالغیوم  در سال   ۱۳۸۰موسسه آموزشی ویژ مطالعات اسلامی را راه اندازی کرد و در این زمان بود که تعداد قابل توجهی از جوانان مالدیو با حضور در موسسات  مختلف آموزش اسلامی در مکانهایی مانند پاکستان ، عربستان سعودی ، مصر و هند تعالیم خود را آغاز کردند. این جوانان بعدها پیشتاز جنبش احیاگر اسلامی در مالدیو شدند.

در سال ۲۰۰۵ ، هنگامی که احزاب سیاسی اجازه فعالیت در مالدیو را داشتند ، این احزاب نیز از اسلام برای جمع آوری حمایت و مخالفت با رقبا استفاده کردند. علاوه بر این ، یک حزب کاملا اسلامی ، حزب Adhalath ( عدالت) به وجود آمد. این احزاب رقبای خود را به عنوان بدعت گزاران و کارگزاران عقاید و دستور کارهای غربی ، از جمله تبلیغ مجدد مسیحیت متهم کردند. رئیس جمهور یامین چنین اتهاماتی را علیه رقبای خود ، ابتدا محمد نشید و سپس ابراهیم صالح وارد کرد.

شرایط اجتماعی مرتبط

جامعه مالدیو کوچک و محافظه کار است. خانواده های پرجمعیت متمایل به زندگی مشترک هستند و به عنوان یک شبکه امنیتی عمل می کنند. خانواده ها از طریق ازدواج یا پیوندهای خویشاوندی به یکدیگر متصل می شوند. بنابراین ، فشار اجتماعی برای انطباق بسیار زیاد است. مالدیوها پایبندی دقیق به اسلام را سپری در برابر تجاوزهای سیاسی و فرهنگی کشورهای غیر اسلامی غربی و آسیای جنوبی می دانند. با افزایش جهانی شدن ، میل به حفظ هویت خود در آنها افزایش یافته است.

ورود جهانی شدن از طریق گردشگری منجر به رشد تولید ناخالص داخلی شده است ، اما همین امرمنجر به تخریب فرهنگی شده است. سو مصرف مواد مخدر یکی از جدی ترین نگرانی ها در جامعه مالدیو است. مصرف مواد مخدر و باند های خشونت برای این نگرانی دست به دست هم داده اند. با توجه به تخریب اخلاقی ، این گرایش بین مردم وجود دارد که اسلام رادیکال را به عنوان یک داروی این بیماری ببینند و این منجر به "عرب سازی" شده است. و عربی سازی مالدیوها را قادر می سازد تا تفکر رادیکال اسلامی را از غرب آسیای آشفته دریافت و درونی کنند.

تأثیر کمک سونامی

آنتونیا گوف در مقاله خود به تاریخ ۲۲ مارس ۲۰۲۱ می گوید که به دنبال سونامی ۲۰۰۴ ، سازمانهای غیر دولتی مختلف سلفی (وهابی) سعودی به بهانه کمک به بازسازی مناطق آسیب دیده به مالدیو آمدند. اعضای این سازمان ها مردان جوان مالدیوی را که زیر خط فقر زندگی می کردند شستشوی مغزی دادند و معتقد شدند که سونامی مجازاتی است که برای پیروی نکردن از تعالیم واقعی اسلام رخ داده است. او می گوید: طی ۱۵ سال، ایدئولوژی اسلام گرایانه تندرو به ساختار اجتماعی جزایر مالدیو نفوذ کرده است.

محمد نشید در مصاحبه ای با CNN-IBN در سال ۲۰۰۹ گفت که هزاران نفر از جوانان مالدیوی برای پیوستن به عملیات های جهادی در پاکستان برای جنگ در افغانستان و مناطق دیگر استخدام می شوند. در سال ۲۰۰۹ ، یک فیلم تبلیغاتی القاعده یک مالدیوی را به نام علی جلیل نشان داد که متعاقبا در یک مقر نیروی امنیتی در پاکستان کشته شد.

یک فعال حزب حاکم ،حزب دموکراتیک مالدیو گفت : وی امیدی ندارد که تلاش برای جان نشید که در تاریخ ۶ مه سال جاری مورد سوء قصد قرارگرفته به درستی انجام شود ، زیرا می ترسد، ایدئولوژی های سلفی نه تنها به جوانان جزیره ، بلکه توسط رادیکالهای اسلامی به نیروهای امنیتی مالدیو نیز نفوذ کرده باشند.

 آنتونیا گوف با استناد به اعداد رسمی می گوید ۱۷۳ مالدیوی برای جنگ به سوریه سفر کرده اند و ۴۳۲ نفر نیز برای رفتن به این کشور تلاش کرده اند. از دسامبر ۲۰۱۹ ، تقریباً ۱۴۰۰ "افراطگرای مذهبی" در مجمع الجزایر مستقر بودند.

در سال ۲۰۱۴ یک روزنامه نگار مستقل ، احمد ریلوان ، ربوده شد و احتمالا کشته شد. ریلوان هم به دولت یامین و هم به رادیکال های اسلامی در کشور انتقاد داشت. یامین تحقیقات در مورد ناپدید شدن ریلوان را متوقف کرد و در اوایل سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که او کشته شده است. یامین متهم شد که مستقیماً در ناپدید شدن ریلوان و مرگ احتمالی او نقش داشته است. وبلاگ نویس یامین راشد ، که به عنوان منتقد نظام سیاسی شناخته می شد ، در آپارتمان خود در سال ۲۰۱۷ با ضربات چاقو کشته شد.

در اکتبر ۲۰۱۹ ، رئیس جمهور ابراهیم صالح از یک برنامه ۵ ساله ضد تروریسم برای تعیین نحوه هماهنگی و همکاری دستگاه های امنیتی کشور در واکنش به یک حادثه تروریستی خبر داد.

با این حال ، گاف اشاره می کند که در فوریه سال ۲۰۲۰ ، سه خارجی در یکی از جزایر چاقو خوردند. اندکی پس از این حادثه ، یک گروه رادیکال مالدیوی وابسته به داعش از طریق یک پیام ویدیویی مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت. در این ویدئو ، سه مرد نقابدار اعلام کردند: اینکه مالدیو بهشت است به یک سراب تبدیل شده است. از این پس ، تنها چیزی که مساافران خارجی در مالدیو خواهند چشید ، آتش است.

گاف اشاره می کند که دو ماه بعد ، داعش مسئولیت حمله آتش سوزی به یکی از جزایر را بر عهده گرفت. "در اولین حمله آنها به این جزایر ، کسی کشته نشد ، اما در آن حمله پنج قایق منهدم شد."

جهانگردی تنها و بزرگترین کمک کننده در اقتصاد مالدیو است. اگر افراطگرایی اسلامی ، که آن را تهدید می کند ، مهار نشود ، این کشور به شدت آسیب خواهد دید.

ملاحظات:

مالدیو نزدیکترین کشور اسلامی به سریلانکا است. بدنبال سوئ قصد به جان محمد نشید رئیس مجلس این کشوردر روز پنجشنبه در مالدیو، کنترلهای امنیتی در سریلانکا بویژه در خصوص مسلمانان افزایش یافته است و در محلهای پر جمعیت و با ریسک بالا مانند: هتلها و فروشگاههای بزرگ  کنترلها و بازرسیها شدت یافته (بازرسی خودروها و بازرسی بدنی).

سریلانکا زخم خورده بمب گذاریهای عید ۲۰۱۹ است که یک گروه تندروی مسلمان (التوحید) عاملین این اقدام بودند.

ماه گذشته یکی از نمایندگاه مسلمان مجلس ( رشاد بعث‌الدین ) نماینده فعلی مجلس و وزیر سابق به همراه  برادرش ریاج بعث‌الدین به اتهام کمک به بمب‌گذاران انتحاری عامل کشتار عید پاک و به استناد به قانون جلوگیری از اقدام تروریستی دستگیر شدند و همچنان در بازداشت بسر می برند .

امسال  در سالگرد این حملات تروریستی یکی از مسئولین سریلانکا اعلام کرد بیشتر از اینکه نگاه ما به ریشه مذهبی این ترور باشد باید به ریشه های سیاسی آن توجه داشته باشیم. ولی اقدام تروریستی روز پنجشنبه در مالدیو می تواند مجددا رویکرد بنیادگرای مذهبی را برجسته نماید و اسلام هراسی در سریلانکا را که در ۲۰۱۹ به اوج رسیده بود ولی کم کم کاهش یافته بود، مجددا افزایش دهد.

جامعه حدود ۱۰ درصدی مسلمانان سریلانکا بعد از حملات عید ۲۰۱۹ تا حدود زیادی قدرت سیاسی و اجتماعی خود را از دست رفته می داند و برای احیای قدرت بازیگری خود نیازمند احیای چهره صلح طلب و زندگی مسالمت آمیز با سایر ادیان در سریلانکا است. و در این میان و براساس تحلیل فوق تبری از ارتباط با دولتهای اسلامی حامی گروههای تندرو (عربستان و پاکستان و ..) در دستور کار آنهاست.

همانند کشور مالدیو حاکمیت سریلانکا هم بر صنعت گردشگری سرمایه گذاری عمده ای انجام داده و نا امنی را بزرگترین خطر این سرمایه گذاری می داند. لذا رویکرد مبتنی بر گردشگری و تعاملات مختلف که نشاندهنده امنیت در این کشور باشد ،دارای اولویت بالایی در تعاملات بین المللی برای حاکمیت است.

جامعه نخبگان و تا حدودی سطوح متوسط مالدیو و درصد قابل توجهی از مسلمانان سریلانکا عوارض قرائت رادیکالیسم و وهابی برخی دولتهای اسلامی بویژه عربستان از اسلام و حمایت مستقیم و غیر مستقیم آنها از این اندیشه تندرو را بخوبی درک کرده و نیازمند حمایت برای معرفی اسلام رحمانی و عقلانی هستند.

به نظر می رسد حاکمیت مالدیو هم از پیروی کورکورانه و میدان دادن به حضور پر رنگ عربستان پشیمان باشد و در آینده نزدیک تمایل خود را برای برقرای مجدد رابطه سیاسی با ج.ا ایران ابراز دارد.

ترجمه و تلخیص - معظمی

۲۱/۲/۱۴۰۰