قبل از آنکه در مورد مشکلات و اعتراضات در ایالت های مختلف هند پیرامون  اصلاح قانون شهروندی بپردازیم، بایستی قانون اصلاح قانون شهروندی هند را مورد بررسی قرار دهیم. این قانون برای جمع کثیری از افراد رادیکال هندو و هندوهای افراطی که اکثر آنها از اعضای حزب آر اس اس هستند، مورد قبول قرار گرفته است. اما احزاب اپوزیسیون و سکولار مخالف این قانون هستند. مخالفین این قانون را شبیه به تقسیم کشور هند و پاکستان عنوان می کنند.

بر اساس این قانون که ابتدا به اصلاح قانون شهروندی مطرح گردید  دولت ناریندرا مودی اعلام نمود که هندوی هایی که از هندوستان به کشورهای افغانستان، پاکستان و بنگلادش بدلیل مختلف از جمله سختی معیشت و مشکلات دیگر مهاجرت کردند می توانند برای شهروندی هند نیز اقدام کنند اما در متمم این قانون آمده است که همه ادیان و آیین ها (هندو، مسیحی، یهودی و غیره) به جز مسلمانان می توانند برای اخذ مدارک شهروندی اقدام کنند اما مسلمانان شامل این قانون نمی شوند. افزون بر آن اگر اعضای این گروه های مذهبی غیر قانونی وارد خاک هند شده باشند و پیروان یکی از ادیان و آیین ها به جز مسلمانان باشند به آنها نیز شهروندی هند تعلق می گیرد.

طبق اظهارات وزیر کشور هند آقای امیت شاه کسانی که به خاطر مذهب در این سه کشور مذکور مورد اذیت و آزار قرار می گیرند می توانند هرچه سریعتر برای اخذ شهروندی هند اقدام کنند. در واقع دولت مودی با این قانون خودش را مدافع حقوق هندوها و مذاهب و آیین های غیر از اسلام معرفی کرده است.

بحث برانگیز بودن این قانون در آن است که بسیاری از اقلیت های دیگر در کشورهای مذکور همچون شیعیان و احمدیه که در پاکستان مورد آزار و اذیت هستند را چرا شامل نمی شود. علاوه بر این در کشورهای همسایه دیگر هند مثل سریلانکا، میانمار، نپال نیز اقلیت هایی هستند که مورد ایذا واقع می شوند پس چرا این لایحه تنها برای سه کشور پاکستان، بنگلادش و افغانستان تعریف گردیده است.

در زمان تحویل این قانون به مجلس ملی وزیر کشور امیت شاه گفت : اگر حزب کنگره کشور را به دو قسمت تقسیم نمی کرد این قانون و نظر هیچگاه نیاز نبود و در واقع حزب اپوزیسون کنگره مقصر اصلی است. اما سخنان وی به کلی اشتباه و دور از واقعیت است چراکه پر واضح است که پاکستان بر مبنای مذهب به وجود آمده است ولی هند بر مبنای مذهب به وجود نیامده است و برخی از مناطق مسلمان نشین بودند. در آن مناطق توسط هند رای گیری شد یعنی اینکه از هر فردی سوال گردید که کدام کشوری را انتخاب کند خوب است بدانیم که نظریه تفکیک دو ملت بر مبنای دین در زمان انگلیس توسط حامیان نظریه حزب مسلم لیگ که رئیس حزب بانی پاکستان محمد علی جناح و در بین هندو ها بنیانگذار حزب آر اس اس هیدگوار دنبال می شد. دکتر «کشیو بلی رام هیدرو گوار» در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۱۹۲۵ حزب آر اس اس را تشکیل داد حزبی که امروزه سخن از وطن دوستی و تعلق داشتن آن به همه آحاد مردم را سر می دهد، اما در واقع این حزب تفکرات افراطگری را در میان هندوها ترویج می دهد و جالب است که موسس حزب افراط گرای خودش هیچگاه در آزادی مردم هند از چنگال استعمار پیر شرکت نداشت اما بارها برای انگلیس و حکومت بریتانیای کبیر کار می کرد. تفکرات این حزب هندی بر این اساس است که خود را حامی فرهنگ هند و از ارزش های یک جامعه مدنی دفاع می کند و ایدئولوژی هندوتوا را برای تقویت جامعه هند تبلیغ می کند و خواهان گسترش آن می باشد. طرح این ایدئولوژی ابتدا از گروه های راستگرای اروپایی در طول جنگ جهانی دوم بود.  نویسنده و تدوینگر ایده هندو توا فردی بنام «وینایک دامودر ساورکر» که همگان او را به نام ساورکر می شناسند. وی به عنوان دومین فردی در هند بود که از طرح انگلیسی دیدگاه دو ملت بر اساس دین حمایت کرد. اما مهاتما گاندی پدر ملت هند با این ایده بسیار مخالف بود و خواستار آزادی همه مذاهب و ادیان و ایجاد نگرش سکولاریسم در هند بود. به هر حال آقای ساورکر حزبی را نیز با عنوان هندو مهاسبها تاسیس کرد و در بیانات خود نه تنها با نظریه محمد علی جناح مخالفت نکرد بلکه حمایت نیز می کرد و بیانیه ای نیز صادر نمود که پس از آن پاکستان پدید آمد. با این شرح وزیر کشور امیت شاه همه آنها را نادیده می گیرد و تنها حزب کنگره را مقصر می داند.

 دولت مودی لایحه اصلاح قانون شهروندی را  تصویب کرد و به امضای رئیس جمهور نیز برای اجرا به نهاد های وابسته ارائه داد. احزاب اپوزیسیون آنرا غیر معقول و خلاف آیین هند می دانند و با تنظیم شکوائیه ای و اجرا به دیوان عالی به صراحت آن را خلاف قانون اساسی و آرمان های هند عنوان کردند. برخی از ایالت ها نیز از اجرا آن سر باز زدند.  

طرح این قانون در سال ۲۰۱۰ توسط سازمان ثبت احوال هند با هدف شناسایی و اخراج مهاجران غیر قانونی برای منطقه بنگلادش مطرح گردید اما اجرا نشد. در سال ۲۰۱۵ با دستور مستقیم دیوان عالی هند طرح ملی ثبت شهروندان هندی در دستور کار قرار گرفت. یک میلیون و نهصد هزار نفر فاقد مدرک هویتی لازم برای شهروندی هند بودند  که اکثریت مسلمان بودند. حال دوباره با تصویب این قانون مسلمانان آسام دچار مشکلات عدیده می شوند. شمار آنها بسیار زیاد می باشد و با تصویب این قانون آنها بایستی به بازداشتگاه ها و اردوگاه های اجباری رفته و منتظر روشن شدن وضعیت خودشان باشند. در این میان هندوهای افراطی با وجود مشکلات عدیده اقتصادی و اجتماعی سکوت اختیار کرده اند تا شاید روزی هند به «هندوراشتر» یعنی کشور هندو تبدیل گردد. افراط گرایان به صراحت اعلام کرده اند که کشورهای زیاد اسلامی وجود دارد و کشوری هندو در جهان نیست و مودی تنها کسی است که این ایده را می تواند جامه عمل بپوشاند.   

پس از تصویب این قانون اعتراضات ابتدا در ایالت آسام و شمال شرق هند آغاز گردید. نریندرا مودی نخست وزیر هند در سخنرانی اعلام کرد که نگران نباشند این لایحه هیچ حقوقی را از آنها سلب نمی کند و مردم ایالت آسام نبایستی نگران آینده خود باشند.

طبق گزارشات خبرگزاری ها و رسانه های جمعی هند سخنان مودی هیچ تاثیری نداشته و بعد از تصویب قانون شهروندی اعتراضات گسترده در بسیاری از شهرهای این ایالت افزایش یافته است و مردم با پلیس درگیر شده اند. مرکز ایالت آسام شهر گوهاتی اعتراضات بیشتر بوده و پلیس برای متفرق کردن مردم از گاز اشک آور استفاده کرد. معترضان می گویند این قانون هویت افراد بومی و فرهنگ سنتی آنها را نابود می کند و مهاجران غیر بومی ساکن کشورهای دیگر اجازه خواهند یافت در این منطقه سکنی گزینند و باعث تغییرهویتی این منطقه می گردند. دولت برای آرامش در این منطقه ۵ هزار نیروی ارتش را از کشمیر به این منطقه انتقال داده است و خدمات اینترنت رانیز مسدود کرده است.

پس از آسام اعتراضات به دهلی نیز کشیده شده است بخش‌هایی از پایتخت هند شاهد درگیری شدید پلیس و صدها معترض بوده و پلیس برای متفرق کردن معترضان از گاز اشک‌آور و باتوم استفاده کرده است. بنا بر گزارش‌ها معترضان خودروها را آتش زده و برخی خیابان‌ها را بسته‌اند. در ادامه اعتراضات وارد دانشگاه ملی شد و به گفته یکی از مقامات دانشگاه، پلیس وارد این دانشگاه شد و کارکنان و دانش‌جویان را کتک زده و تعدادی را بازداشت کرده است.

 پلیس اعلام کرده است که دهها دانشجو در دهلی را که به دنبال تظاهرات در مخالفت با تصویب قانون جنجالی شهروندی مهاجران غیرمسلمان، بازداشت کرده بود، آزاد کرده است.

البته شنیده ها حاکی است که درمومبای پایتخت اقتصادی هند نیز اعتراضاتی صورت خواهد گرفت.

شایان ذکر است در این میان ویدئویی که نماد سرکوب 'اعتراضات هند' شده است بین هندیان می چرخد. در این ویدئو چند زن محجبه تلاش می‌کنند با احاطه کردن یک مرد جوان او را از دست مامورانی که با باتوم به جان او افتاده‌اند نجات دهند. آنها با حائل کردن خود میان ماموران و مرد جوان، بر سر یگان ضدشورش فریاد می‌زنند و تا آنجا که در ویدئو دیده می‌شود موفق می‌شوند مرد جوان را از گزند باتوم‌ها نجات دهند. ویدئویی که می‌تواند نمادی از آنچه این روزها در هند می‌گذرد تلقی شود؛ این که مسلمانان این کشور "احساس غریبی و بی‌پناهی" می‌کنند.

منابع:

۱. شبکه تلویزیونی NDTV

۲. تارنمای ویکی پدیا  بنشانی https://en.wikipedia.org/wiki/Rashtriya_Swayamsevak_Sangh

۳. روزنامه های اردو زبان : انقلاب، اردو تایمز

۴. روزنامه انگلیسی زبان: تایمز اف ایندیا