به گزارش خبرگزاری "nuhçıxan" مورخ 29 مرداد 1402، امروز 122 سال از تولد اسفندیار اصلان اوغلو جوانشیر می گذرد که او را "خان" هنر موسیقی مقام آذربایجان می نامند.
هنرمند برجسته ای که در 20 آگوست 1901 در شهر شوشا به دنیا آمد، توانست نام خود را با حروف بزرگ در تاریخ موسیقی کشورمان ثبت کند. بنا به تاریخ نام مستعار «خان»، اسفندیار به همراه اسلام عبدالله اف معروف به "Segah İslam" در یک مهمانی در روستای Novruzlu آغدام بود. به درخواست اسلام عبدالله اف صاحب خانه گرامافون را کوک می کند و آهنگ «شهناز کردی» توسط ابوالحسن خان تبریزی را گوش می دهند. بعد از این اجرا که همه با تحسین به آن گوش دادند، اسلام به طور غیرمنتظره ای رو به اسفندیار کرد و گفت:
- «شما هم «کردی شهناز» را برای ما می خوانید؟
از سن 12 تا 13 سالگی، اسفندیار ساعت ها به آهنگ های Cabbar Qaryağdıoğlu ،Şuşinski Seyid و Əbülhəsən xan گوش می داد.
با اینکه سعی می کند لطیف ترین لحظات اجرای آنها را تقلید کند، اما بعد از اجرای ابوالحسن خان ناگهان در خواندن تردید می کند. با این حال از حرف استادش دست بر نمی دارد. اسفندیار شهناز کردی را طوری می خواند که اهل مجلس اولین قسمت نام ابوالحسن خان را مخفف کردند و با تعجب گفتند: این همان خان واقعی است!
اسلام عبدالله اف که به وجد آمده بود با گفتن این جمله که «امروز نام تو خان شوشینسکی است» به او تبریک گفت. خان شوشینسکی در دهه 1920 به باکو آمد و عملکرد خود را گسترش داد. او از صاحب نظران و نوازنده ماهر موقام بود. در رپرتوار خان مقامهای “Mahur-Hindi”, “Bayatı-Qacar”, “Qatar” , “Qarabağ şikəstəsi”, “Arazbarı”, “Heyratı” ترانه های محلی نقش زیادی داشت.
خان شوشینسکی ترانه های ملی را با شور و شوق خاصی خواند و آنها را با سایه های جدید غنی کرد. این خواننده مشهور چند تصنیف نیز داشت. مولف ترانه های مانند “Qəmərim”, “Şuşanın dağları”, “Ay gözəl”, “Məndən gen gəzmə”, “Al yanağında”, “Dağlarda çiçək”, “Gözəl yarım”, “Ölürəm, a Ceyran bala خان شوشینسکی بود. در کنار موسیقی آهنگ “Şuşanın dağları” شعر نیز متعلق به اوست.
خان شوشینسکی به جز اوزییر حاجی بیلی به آثار هیچ آهنگساز دیگری مراجعه نکرده است. گفته می‌شود که عزیر حاجی بیلی از شنیدن آهنگ های این خواننده به خصوص «Qaragöz» لذت می برد. این خواننده برجسته در تاریخ 18 مارس 1979 چشم به دنیا بست. تنها 240 دقیقه ضبط نوار از صدای خان شوشینسکی، مفاخر تاریخ موسیقی آذربایجان، به یادگار ماند.
قرن ها می گذرد، اما عشق به هنر Xan əmi هرگز کم نخواهد شد. زیرا در خمیرمایه و جان این عشق، موقام های جاودانه آذربایجان است که هیچ گاه طراوت خود را از دست نمی دهند. آثار هنری جاودانه او قرن ها به عنوان ارزشمندترین مروارید موسیقی آذربایجان زنده خواهد ماند. این آثار نویسنده خود را همیشه زنده نگه می دارند و نمی گذارند او فراموش شود.
منبع:
نظر شما