پس از تجزیه هند در سال 1947، داکا به مرکز جدید رویاها و امیدهای مردم بنگال شرقی تبدیل شد. دانشگاه داکا علاوه بر گسترش آموزش عالی، با رهبری جنبش ها و مبارزات مختلف نقش مهمی در احقاق حقوق و استقلال بنگلادش داشته است. سیاست ها، استراتژی ها و برنامه های اتخاذ شده توسط دانشگاه داکا در آموزش عالی به طور ویژه توسط دانشگاه های دولتی و خصوصی مختلف کشور رعایت و دنبال می شود. اما نکته تاسف انگیز این است که سیاست های حاکم کنونی توان و فرصتی که فرمان سال 1973 به دانشگاه داکا داد، تا حد زیادی این توان و فرصت را از بین برده است. به منظور رویارویی با چالش های آینده، دانشگاه داکا باید متعهد به اجرای طرح توسعه آموزش در راستای منافع ملی باشد.
پردیس گسترده در پورباچال
دانشگاه داکا در سال 2018 حدود 52 هکتار زمین در منطقه پورباچال دریافت کرد. برنامه ریزی برای ساخت پردیس تحقیقاتی و نوآوری در این زمین به عمل آمده است. همچنین تصمیم اولیه برای ایجاد دانشکده پزشکی نیز در آنجا گرفته شده است. اما حتی پس از گذشت بیش از پنج سال و نیم از واگذاری، آن زمین به دست دانشگاه داکا نرسیده است. اینها سؤالاتی را در مورد احساس مسئولیت دولت در قبال آموزش عالی ایجاد می کند.
عقب ماندن در تحقیق و نوآوری
دانشگاه داکا از نظر تحقیق و نوآوری عقب مانده است. این دانشگاه با اجرای طرح های آکادمیک و زیرساختی می خواهد تا سال 2035 به یک موسسه تحقیقاتی برتر تبدیل شود. اما کیفیت آموزش در دانشگاه به دلیل محدودیت بودجه عمرانی اختصاص یافته، تمایل استادان به کار در خارج از دانشگاه و نبود فضای آموزشی کافی در پردیس به پایین ترین حد خود رسیده است. عدم افزایش بودجه برای تحقیق و نوآوری و سیاست زدایی پردیس ها از روندهای فرصت طلبانه، تأثیر منفی بر توسعه ملی خواهد داشت.
فقدان مهارت های لازم در استادان
استادانی که در دانشگاه جذب می شوند، بدون هیچ آموزشی مستقیماً کار آکادمیک را شروع می کنند. در نتیجه آنها فقط دانش ذهنی دارند. درکی از فرآیند و زمینه تحقیق و برنامه درسی و روش تدریس در آنان وجود ندارد. در حال حاضر دانشگاه داکا دوره های آموزشی را برای استادان جوان تحت نظارت سلول تضمین کیفیت سازمانی طراحی کرده است. به تازگی بیش از 50 استاد این دوره را گزرانده اند. با توجه به افزایش تقاضای هر بخش، نیاز به افزایش دوره های آموزشی موضوعی وجود دارد.
توسعه زیرساخت ها
مقامات دانشگاه احساس می کنند که اگر طرح زیرساخت فیزیکی به طور کامل اجرا شود، فضای دانشگاهی با آزمایشگاه های مدرن از 2.75 میلیون فوت مربع به 6 میلیون فوت مربع افزایش می یابد. علاوه بر این، طرح توسعه، شامل احداث معابر پیاده‌روی و خطوط دوچرخه‌سواری، کانال های هدایت آب باران، مدیریت پسماند و تولید برق خورشیدی، فضای سبز و کنترل آلودگی صوتی، حفاظت و زیباسازی مخازن و غیره است. اما اجرای این طرح ها برای دانشگاهی که سیستم و امکانات تردد و حمل و نقل را برای عموم مردم در در داخل محذدوذده بزرگ خود توسعه داده و زیرساخت ها و نهادهای مختلفی در پیرامون آن وجود دارد، آسان نیست.
افزایش مزایای دانشجویان
در حال حاضر حدود 1500 دانشجو می توانند در کتابخانه مرکزی حضور یابند. این رقم در طرح جدید دو برابر شده است. جدای از آن، برنامه ریزی برای ایجاد یک زمین بازی و استخر جداگانه برای دانشجویان دختر هم صورت گرفته است. فرصت های شغلی پاره وقت برای دانشجویان در دانشگاه افزایش یافته و جدای از این، امسال سیاست جدیدی در نظر گرفته شده است تا اکثر دانشجویان پذیرفته شده در سال اول را تحت بورسیه قرار دهد.
سلامت روانی دانشجویان
دانشجویان با آن امیدی که وارد دانشگاه داکا می شوند، در مدت بسیار کوتاهی، امیدشان بر باد می رود. نارضایتی سیاسی، آزار و اذیت ها، بحران مسکن و ..... آنها را از نظر ذهنی محدود می کند و پیامدهایی منفی برای آنان در فرایند آموزش و پژوهش ببار می آورد. از این جهت دستورالعملی تحت نظارت اداره راهنمایی و مشاوره دانشجویان دانشگاه، برای حفظ سلامت روانی آنها تهیه شده است. اما بحران هایی که کنترل یا حل آن در دست خود دانشجو نیست و مدیران دانشگاه اغلب تمایلی به از بین بردن آنها ندارند.
استفاده از تکنولوژی
در طول همه‌گیری کووید-19، نیاز به برنامه‌های آموزشی آنلاین آشکار شد. با استفاده از این تجربه، سلول تکنولوژی دانشگاه داکا اکنون دو نرم افزار مجزا برای مدیریت کلاس ها و آزمون ها طراحی کرده است. "مدارک دیجیتال" برای مدیریت پرونده ها در تمامی دفاتر دانشگاه از جمله ساختمان های اداری در حال پیاده سازی است. در نتیجه شفافیت و سرعت کار در دانشگاه داکا تضمین خواهد شد. جدای از این، کارت شناسایی هوشمند با کاربری ها و کاربردهای مختلف در اختیار استادان،دانشجویان و کارمندان اداری دانشگاه قرار می گیرد.
ارتقای کیفیت آموزش
دانشگاه داکا به منظور بالا بردن کیفیت آموزشی خود به سطح مطلوب، ارزشیابی یادگیری یا ارزشیابی تدریس توسط دانشجویان را در هر ترم اجباری کرده است. جدای از این، ابتکاراتی برای معرفی تک نگاری ها یا پروژه هایی برای هر دانشجوی مقطع کارشناسی به منظور تشویق برای پژوهش انجام شده است. در مقطع فوق لیسانس تصمیم گرفته شده است که در هر دسته، حداقل یک سوم دانشجویان زیر گروه پایان نامه آورده شوند. با این حال، از آنجا که تعداد زیادی از دانشجویان به طور منظم در پژوهش شرکت خواهند کرد، احتیاط ویژه نیز ضروری است.
نمایشگاه پژوهش و نوآوری
در ماه مارس 2024، یک نمایشگاه نوآوری یک روزه در دانشگاه داکا با ایده هایی برای محصولات و خدمات نوآورانه مختلف برگزار شد. 40 محصول نوآورانه و 61 مفهوم خدمات نوآورانه در این نمایشگاه ارائه شد. جدای از آن امسال دو نمایشگاه پژوهشی دیگر در دانشگاه برگزار گردید. دانشگاه های پیشرو جهان با انواع صنایع و کارخانه ها در زمینه تحقیقات همکاری می کنند. بخش های مختلف دانشگاه داکا هم باید این فرصت را به طور جداگانه ایجاد کنند.
آیا استقلال فقط در نام است؟
پس از استقلال بنگلادش، دانشگاه داکا در سال 1973 خودگردانی خود را دوباره به دست آورد. اما فعالیت های آموزشی و پژوهشی دانشگاه به دلیل نداشتن قدرت کامل برای کنترل و صرف هزینه ها با مشکل مواجه می شود. گذشته از آن، به دلیل انتصاب استادان در مناصب مختلف اداری و دانشگاهی، آنهم عمدتاً به دلایل ملاحظات سیاسی، آنان در حفظ حقوق دانشگاه ضعیف هستند. دانشگاه داکا زمینه کاملی برای منحصر به فرد شدن در آموزش و پژوهش دارد. برای این کار مدیریت دانشگاه ابتدا باید استعدادهای واقعی را به عنوان استاد جذب نمایند و شرائط و محیط مناسب برای آموزش و اسکان دانشجویان و استادان در مجموعه دانشگاه را تضمین کنند. اگر در حوزه آموزش عالی، محدودیت ها و توانایی های بنگلادش قابل برنامه ریزی و مدیریت نباشد، انتظارات کشور از دانشگاه داکا برآورده نخواهد شد.
نویسنده: طارق منجور ، استاد گروه زبان بنگالی دانشگاه داکا
منبع: (روزنامه پرتهوم آلو ، دو شنبه 1 جولای 2024)
نظر شما